|
2001
|
|
|
1) lehenbizi aldagai soziologikoak eduki behar dira kontuan, horiek eszenatoki modura funtzionatuko dutelako, bertan beste edozein aldagai motak funtzionatu ahal izateko; hemen sartuko lirateke gizabanakoen aldagai soziodemografikoak; 2) bigarren, gizabanakoen sare sozialaren aldagai soziolinguistikoak, gizarteen eta gizabanakoen artean zubimodura funtzionatzen dutenak; 3) hirugarren, gizabanakoen aldagai psikosozialak, gizabanakoen portaera linguistikoak esplikatuko dituztenak izango direlako; 4) azkenik, prozesu psikosozial horien bitartez, gizabanakoenportaera linguistikoak aztertu. Kasu horretan, portaera linguistikoa, batezere, euskalduntze maila edo urratsa izango da; hala ere, euskararen barne erabilera (sare sozialetik kanpo
|
egiten
den euskararen erabilera) ere izandaiteke.
|
|
|
Lan honetan lortu
|
den
euskararen erabilera azaltzeko, eredu psikosoziolinguistikoa gehixeago zehaztea komeni da. Ikerketan proposatutako eredua biazpilagin hauetan aztertu da:
|
|
|
Bi azpilaginekiko emaitzetan oro har eredu bera lortzen da, esperozitekeen bezala. Hau da, alde batetik, euskararen erabilera testuinguruaren egoerarilotutako aldagai soziodemografikoek eta soziolinguistikoek baldintzatzen dute, baina baita subjektuen egoerari lotutako aldagai psikosozialek ere; bestalde, baldintzatze hori egoera soziolinguistiko edo eremu ezberdinetan gertatzen da, etabaita subjektuen sare sozialean egiten
|
den
euskararen erabileran ere, bi kasuhorietan erabilera soziala edo kanpokoa delarik, eta ez subjektuen barne erabilerapertsonalean. Bi aldagai moten artean, euskararen erabilera azaltzeko eraginzertxobait handiagokoak edo gehixeago baldintzatzen dutenak, euskararenpresentziarekin lotzen direnak dira:
|
|
2004
|
|
|
Haur eta gazteen artean gertatzen
|
den
euskararen erabilera urria eta euskararekin erakusten dituzten jarrerak aipatzerakoan, esate baterako, gela barruan zein gelaz kanpoko ekintzetan baliatzen ditugun estrategiak, jartzen ditugun baliabideak, egiten ditugun ahalegin murritzak gutxitan aipatzen dira, izan ere, halakoetan kanpo faktoreei erreparatzea, horien arabera esplikatzea, errazago gertatzen zaigu.... Baina, eta gureak?
|
|
|
Inazio Agirrek elebitasunaren izenean zilegi bilakatu ohi
|
den
euskararen erabilera eragozteko estrategia sumatzen du administrazioa euskalduntzeko Dekretuan. Zertan datza ordea zehatz mehatz amarrua?
|
|
|
MURUAGA, Begoña;" Sexista izango ez
|
den
euskararen erabilerarako gomendioak" (elkarrizketa) IN HABE, 223 zkia., 1993ko otsaila.
|
|
2009
|
|
|
Gauza bat da, hortaz, zein lanpostutan izan behar duen euskararen ezagutzak beharrezko, eta beste bat da zenbat lanpostutan izan behar duen beharrezko. " Zeinetan" erabakitzerakoan, lanpostu bakoitzerako, helburu moduan bada ere, aurreikusten
|
den
euskararen erabilera hartu behar da kontuan;" zenbatetan" erabakitzerakoan, berriz, administrazio bakoitza kokatzen den barruti geografikoko euskararen ezagutza tasak hartu behar dira kontuan, azken urteotako arauetan jasota dagoen bezala.
|
|
|
Euskara indarberritzekotan, eskolaz kanpo ere aurreratu beharra dago, eskolan bezainbeste edo gehiago: ikasgelako lau hormez kanpo eskolako jolastokian edo jantokian egiten
|
den
euskararen erabileran, gizarte bizitzako alor ugarietako erabileran, jarduera ez formaletako erabileran. Erabilera sozialak beste ezerk ezin du balioetsi eta indartu eskolaren bidez eskuratutako euskara gaitasuna.
|
|
|
Nafarroan euskararen erabileraren kasua dugu egoera horren adibide argia. Lege batek, 1986ko Euskararen Foru Legeak, hiru eskualde zehazten ditu bizitza publikoan egiten
|
den
euskararen erabileraren arabera. Zentzu horretan, udalerri guztiak hiru multzotan banatzen ditu.
|
|
2011
|
|
|
ez horrenbeste zer ondo bizi ginen eta zer ederra zen orduko Ikastola... Nahiago dugu jakitea nolakoa
|
den
euskararen erabilera eta norantz doan gaur egun euskara", azaldu digu Benito Duinatek. Bestalde, dokumentalean argazkiak hartzen duen garrantzia ere bitxia da:
|
|
2012
|
|
|
Laburpena. zumarraga eta urretxu herrietan euskararen ezagutzak gora egin arren erabilerak behera egin du auzo ezberdinetako kaleetan, adin taldeen artean, baita haurren presentziaren arabera ere. oro har, 2001 eta 2005eko %22tik %18, 9ra jaitsi da 2009an. Artikulu honetan erabilera indarberritzko proposapen desberdin batzuk egiten dira, arnasguneak kontuan hartuz, lagunartea, auzo hurbila eta eguneroko kale bizitza eragiteko. helburu nagusia ditugun baliabideak kontuan hartuz kalean entzuten
|
den
euskararen erabilera handitzea da. horretarako, Joshua Fishmanen teoria ezaguna (reversing Language Shift) lagungarri izanen zaigu. • Hitz gakoak:
|
|
|
Azken finean, eta abiapuntura itzuliz, lan honen helburu nagusia ditugun baliabideak kontuan hartuz kalean entzuten
|
den
euskararen erabilera handitzea izango da.
|
|
|
Azken finean, eta abiapuntura itzuliz, lan honen helburu nagusia ditugun baliabideak kontuan hartuz kalean entzuten
|
den
euskararen erabilera handitzea izango da. ez dirudi gehiegi denik esatea XX. hasieran oraindik zumarragako euskara erdaren eguneroko mintzajardun zabal arrunta euskararen alde makurturik zegoela. hor izango zen, noski, gaztelera eskoletan eta agintarien artean, baina euskarak menperatuko zuen etxean (gehienetan), kalean, taberna zulotan, jai ospakizunetan eta zelai soroetan. euskara zen hizkuntza... Baina XXI. mendera jauzi eginez inork gutxik onartuko dizkio menpekotasun horiek euskarari gaur egun:
|
|
|
EHKNk kaleko erabilerari buruzko informazioa besterik ez du jasotzen. ISLk informazio xehea jasotzen du hainbat eremutan egiten
|
den
euskararen erabilerari buruz. Ez batak ez besteak, ordea, ez dute jasotzen egungo gizartean berebiziko garrantzia duen eremu batean euskarak duen tokiari buruzko informaziorik.
|
|
|
Herritarren bizitza garatzen den eremu nagusiei buruzko informazioa esku artean dugularik, esan al daiteke zenbatekoa
|
den
euskararen erabilera globala, eremu guztiak kontuan hartuta. Zorrotz ezin da holakorik egin, ez behintzat hainbat haztatze ariketa egin gabe (oraingoz ez gaude egiteko moduan).
|
|
2013
|
|
|
Hau da, etxearen eta eskolaren kontra errebelatzekoa. Hori aintzat hartuta, dudan jartzen dugu eraginkorra ote
|
den
euskararen erabileraren kateari, fisikoki eskolaz kanpo izanik ere, gazteen burmuinek eskolarekin lotura ikus dakiekeen ekintzen bitartez jarraipena ematen ahalegintzea. Azken batean, eskolaren ekimen izango diren aldetik, bideratutako ekintzak ere izango dira.
|
|
2016
|
|
|
Bitxikeria hutsa dirudi, baina gaur egungo euskararen kale erabilera %13 inguruan dago, TLD nagusietan bezalaxe. Bestalde, harritzekoa da TLD batzuetan zeinen urria
|
den
euskararen erabilera,. es eta. fr en kasu. Dena dela, grafiko hau ikusita bi ondorio edo zalantza nagusi datozkigu burura:
|
|
2017
|
|
|
2.2.1 Kezka zantzuak kategoria eta auto aitorpenetan oinarritutako ikerketak kolapso egoera batera heltzen ari direla susmatzen dugu. bestela esan, ikerketa soziolinguistiko hauek bidea urratu bainoago, bidea ixten dutelako susmoa zabaltzen ari dela iruditzen zaigu. badirudi ez digutela ondo azaltzen zergatik ez
|
den
euskararen erabilera hiztunen kopurua hazi ahala hazten. itxura hutsa izan daiteke gabezi hori. agian, hiztunen kopurua ez da esan bezala hazi, edo hiztun horiek isolaturik eta sakabanaturik bizi dira, edo euskaldunen kontzentrazio handiko sareak xare xare egiten ari dira, edo. arrazoiak arrazoi, oro har, esan liteke ohiko mapa eta inkestekin mesfidantza zabaltzen ari dela. usuago ari da korritze... erabilera praktikoa (ohikoa eta erosoa, bestela naturala deritzona) ez dela orain arteko metodo eta ikerlanetan ondo hartzen, ezta ematen ere19 baina honetan guztian nabarmendu nahi dugu ikerketa logika horien ondorioz, egiten ari diren interbentzio eta efektuak zein izan daitezkeen. gaitasunak galdetuta, hiztunak zenbatzen dituenak hiztunak ugaltzeko politikak eta interbentzioak egiteko beharra sumatu dezake eta hiztunak zenbatzen ebaluatuko ditu ekimen horiek. eta, oso egoera soziolinguistiko ezberdinetan bizi direnen pertzepzio subjektiboen bidez erabilera neurtzen bada, hizkuntza praktikak ugaltzeko ekimenak egiturazko eragileetatik banakoen disposizioetara desbideratzeko joera nagusitu daiteke. hala ere, euskara biziberritzeak erabilera du helburu, euskara normaltzea hura bizi jarioan ohikoa eta erosoa egitea den aldetik. horri ofizialtasunaren estatusa gehituz gero, argi dago hizkuntza politikei erabilera sustatzea eskatu behar zaiela. hori hainbat xedetan zehazten da:
|
|
2018
|
|
|
Jarraian 7 taulan eta 3 grafikoan aurkezten da nolakoa izan
|
den
euskarazko erabilera (batez beste) esperientzietan eusle izan diren eta izan ez diren lankideentzat.
|
|
|
Pentsatu nahi dut pasadizo hori ez zela benetan gertatu eta bizitza errealera ekarri nuela nik aurreko gauean izaniko amesgaiztoa. Edonola ere, interesgarria litzateke jakitea zenbat lan hitzarmenetan proposatu eta negoziatu
|
den
euskararen erabilera zabaltzea.
|
|
2019
|
|
|
Azal dezagun 1991ko eta 2011ko datuak landu ditugula. orain arte azaldutako irizpideetan oinarrituta, hego euskal herrian egindako zentsuen informazio xehea bildu dugu udalerrika, eta bateratze lana egin dugu euStatetik eta NaStatetik jasotako informazioarekin. azal dezagun 1991ko eta 2011ko datuak landu ditugula4 horrela, hegoaldeko udalerri bakoitzerako, etxean gehien erabiltzen duten hizkuntzaren arabera, honako lau kategoria hauetan banatzen dira hiztunak: nagusiki (edo soilik) euskaraz aritzen direnak, nagusiki (edo soilik) gaztelaniaz aritzen direnak, bietan berdintsu aritzen direnak eta beste hizkuntzaren batean aritzen direnak. kategoria horietatik udalerri bakoitzean kopuru bakarrera iristeko, formula honen bidez kalkulatuko dugu udalerri bakoitzean zein
|
den
euskararen erabilera etxeetan:
|
|
|
Sare sozialak gazteon esparru bezala kontsideratu ditzakegu, haien sozializaziorako lanabes garrantzitsu bat izanik. Modu honetan, sareetan egiten
|
den
euskararen erabilera ezagutzea oso interesgarria da, garaiberrietara moldatzeko euskarak daukan ahalmena ikusi eta belaunaldi berrien espazioa diren sare sozialetan nola gauzatzen den ezagutzeko asmoz. Honela, euskararen egoera ezagutzetik gertuago egoteko aukera edukikoda, ikerketa teknika tradizionalen osagarria izango den begirada berria eskainiz.
|
|
2021
|
|
|
Gure ikerketaren helburu nagusia da HUHEZIra 1 mailara datozen hizkuntzaprofil ezberdinetako ikasleek hizkuntza hautuaren inguruan dituzten diskurtsoak aztertzea. Jakin nahi dugu zer diskurtso agertzen den profil bakoitzean, zein
|
den
euskararen erabilerarekiko duten pertzepzioa fakultatean eta zer balio aitortzen dioten euskarari.
|
|
2022
|
|
|
Interesgarria litzateke, azken urteetan aipatzen
|
den
euskararen erabileraren feminizazioa, eta euskararen beraren esanahiaren feminizazioa parez pare jarri, eta bi fenomenoak elkarrekin aztertzea.
|
|
|
Interesgarria litzateke, azken urteetan aipatzen
|
den
euskararen erabileraren feminizazioa, eta euskararen beraren esanahiaren feminizazioa parez pare jarri, eta bi fenomenoak elkarrekin aztertzea. Hau da, testu multimodalen bidez aztertu ahal izan dugu euskararen esanahiak azken urteetan feminizaziorako joera bat izan duela, eta horrek hartzaile potentzialengan ere eragin bat izan lezakeela pentsa daiteke.
|
|
|
Haurrak eta nagusiak nahastuta egiten
|
den
euskararen erabilera altuena izan da edizio guztietan. Gainera, goranzko joera sumatzen zaio.
|
|
|
Ezagutzari dagokionean, espero zena baino gehiago hazi dela esan daiteke, eta erabileraren alorrean ezin ukatuzkoa da irabazi kualitatiboa, espazio sozialetan, gai espezializatuetan, eta estandarizazio kulturalean asko hazi baita. Euskal Herriko kaleetan egiten
|
den
euskararen erabileraren bilakaerak, ordea, frustrazioa sortzen du. Baina, arretaz begiratu behar zaie, nahia eta errealitatea baldintzatzen duten ezaugarriei.
|
|
2023
|
|
|
Ondorengo grafikoan ikus daitekeen bezala, etxean guztiek elkartuta daudeenean egiten
|
den
euskararen erabileraren eta eskolako erabilera orokorraren artean badago harreman zuzena. Esan bezala, inkesten bitartez jasotako datu aitortuek adierazten dute, esate baterako, etxeko euskararen erabilera euskaraz beti denean eskolako erabilera orokorra% 90etik gorakoa dela.
|
|
|
Zumaian bizi diren euskaradunen dentsitatea eta herriko kaleetan entzuten
|
den
euskararen erabilera aintzat hartuta, esan daiteke Zumaia herri oso euskalduna dela. Testuinguru horretan egin da haurren sozializazioan euskararen presentziaren inguruko ikerketa.
|
|
|
Eskolan gertatzen
|
den
euskararen erabileraren ikerketak hizkuntza sozializazioaren izaera konplexu hau baieztatu du. Zalbidek azaltzen duen moduan, EAEn eskola da haurren euskararen erabilera indartzerakoan emaitza sendoenak izan dituen jardun gunea (Zalbide 2013).
|