|
2000
|
|
|
1984an ireki zen Xalbador Kolegioa Kanbon sei pertsonako gela batekin, lehen Herri Urrats ospatu zen urte horretantxe. Festa horretan lortzen
|
den
diruaren zati bat erabiltzen da urtero, Xalbador Kolegioaren biziraupen ekonomikoa eta eraikuntza segurtatzeko.
|
|
|
Horrez gain, heldu den kurtsoan ikasle kopurua handituko denez, bi gela gehiago eta jangela handiago bat apailatu dituzte. Horregatik, aurtengo Herri Urratsen lortzen
|
den
diruaren zati bat gastu hauek ordaintzeko erabiliko da.
|
|
|
Gauza bat izan dut ona: sekula ez naiz ohartu zeinen alde atera
|
den
dirua, zer zioten artekariek. Ni ez naiz inoiz apustuen kontra egon; apustuek motibatu egiten zaituzte zure kolorea defenditzeko.
|
|
|
Dirulaguntza horiek honako liburu hauek erosteko izango dira: liburutegiak sortzeko beharrezkoak diren liburu sortak, Kultura Sailak eskaintzen duen bibliografia hautatuaren zerrenda osatzen duten liburuak edo errefe' Biblioteka rentzi liburu garrantzitsuak eta horietaz gain, ematen
|
den
diru kopuruaren% 40 beste liburu batzuk erosteko erabil daiteke. Horrekin batera, Liburu eta Liburutegi Zerbitzuak, erreferentzi tituluak eta urtero euskaraz argitaratzen diren liburuak igortzen dizkie liburutegiei.
|
|
2001
|
|
|
Kontatutako honekin guztiarekin azpimarratu beharreko berria honako hauxe da: AEK ko Batzorde Nazionalak hamabigarren Korrika ekitaldiaren karietara bilduko
|
den
diruaren parte bat Ipar Euskal Herriko AEK k Baionan zabaldu nahi duen euskaltegi berrirako zuzendua izanen dela, beste parte bat Nafarroako AEKra joanen delarik.
|
|
|
Jaialdia handiusterik gabea izango da, baina ziur jai giroak bazterrak alaitzen dituela. Ekitaldiari esker lortuko
|
den
dirua Argantzunen, Trebiñoren bihotzean, haur hezkuntzako gelak irekitzeko erabili nahi dute, gaur egun bertako ume eta gazte askok Gasteizko ikastolara joan behar baitute egunero.
|
|
|
Duela 5 urte inguru dute Arabako ikastolek ideia hori buruan. Aurten beteko dute asmo hori eta Argantzuneko ikastola eraikitzen hasteaz gainera, Arabako ikastolen elkarteko beste ikastola batzuei ere lagunduko zaie jaialdian lortzen
|
den
diruarekin.
|
|
|
Giro izugarria izaten da eta jendeak urduritasunez jarraitzen du traineru bakoitza nola doan jakin aldera. Finean, jolasten
|
den
diru kopurua oso aldakorra izaten da, eguraldi eta traineruen arabera aldatzen da», diosku Begoñak.
|
|
|
Zentzu horretan, 2000 urteko ekitaldirako euskal sektore publiko osoan, zuzeneko eta zeharkako zerga horien bidez, aurreikusten
|
den
diru sarrera, guztira, 1.579.847 milioi pezetakoa da, hau da, diru sarrera guztien %90, 2: 718.086 milioi pezeta zuzeneko zergen bidez, eta 861.761 zeharkakoen bidez. Geografi esparruei dagokienez, ehunekoetan, Nafarroak EAEk baino kopuru handiagoa biltzen du zerga horien bidez (Nafarroak %91, 8 eta EAEk %89, 8).
|
|
|
" izaera sozialeko ondasun publikoen ekoizpena" eta" sektore publikorako transferentziak". Horietan erabiltzen
|
den
dirua, hurrenez hurren, 736.663 milioi pezetakoa (%41, 9) eta 362.277 milioi pezetakoa (%20, 7) da. Eta, alde handiz izan arren, hurrengo gastu sail garrantzitsuenak honako hauek dira:
|
|
|
«Goienkaria»ko zuzendari Eneko Azkaratek azaldu duenez," bat egitearen arrazoietako bat ekonomikoa da; errotatiban aurrezten
|
den
dirua edukietan eta lan taldean inbertituko dugu, produktu hobea lortzeko". Bestalde, aipatu beharra dago Debagoiena bailara subjektu bezala aintzat hartzen zuen aldizkari baten beharra sumatu zutela zenbait euskara talde eta komunikabidek.
|
|
|
Alderdi bietan hobera goaz, baina gure ikerlari kopurua inguruko beste herrialde batzuen aldean oso txikia eta ikerketan inbertitzen
|
den
dirua kontuan hartzen badugu (hori ere txikiagoa da), Espainiako komunitate zientifikoak badu meritu bat: oso produktiboa da.
|
|
|
Kanpaina horren arduradunek adierazi dutenez, Espainiako gizartea mobilizatu nahi da, eta finantza erakundeak, enpresa eskolak eta etxeak proiektu humanitarioetan inplikatzeko aukera bat. Biltzen
|
den
diru guztia Afrikako ingurune degradatuenetara joango da. Kontinente hori aukeratu dute GKEek, munduko 35 herrialde pobreenetatik 29 afrikarrak direlako.
|
|
2002
|
|
|
Azterketa honen beste ondorio bat honakoa da: Kontzertu Ekonomikoa indarrean jarri zenez geroztik (1982 eta 2000 urteen artean), 9 aldiz biderkatu da jaso
|
den
diru kopurua. Baliabide horien zertarakoa ez da beti berbera izan:
|
|
|
Honela, orden bakoitzeko kide bakoitzak, dituen ikasketen arabera leku batean edo bestean lan egiten du, «edozeinek kobratzen duen soldata bera eskuratuz», Aranaren hitzetan. Eta bakoitzak bere lanpostua izan arren, biltzen
|
den
dirua, bai erretiroetatik baita beste lanetatik, komunitatearentzat da.
|
|
|
Aitortzeak nolabaiteko erreparoa ematen badu ere, bi idazle gaztek, Urtzi Urrutikoetxeak eta Fernando Morillok duen garrantzia ematen diote. " Poesian, batez ere, sariek ematen dute dirua", beste era batera irabaztea ezinezkoa
|
den
dirua. Urrutikoetxearen hitzak dira.
|
|
|
Nik esperantza apurrik banu, ikerketa espazialetan gastatzen
|
den
dirua benetan erabiliko litzatekeela tuberkulosia edo malariaren aurkako txertoak erosten, ziur nago ez legokeela zientzialaririk horren alde sinatuko ez lukeenik. Saramagok, Nobel saria eman ziotenean, halaxe esan zuen:
|
|
|
Ikerketaren beste atal garrantzitsua proiektuak dira, horietatik lortzen baitaikertzeko behar
|
den
diruaren zatirik handiena. Erakunde askok finantzatzen dituzteikerketa proiektuak, enpresa pribatuetatik hasita udaletxe, foru aldundi, gobernuautonomo, eta Europako Batasuneraino.
|
|
|
Horrekin lotuta, finantzabide ugari onartzeko prest agertu dira emisora berri horiek, publizitatea barne. Dena dela, helburua ez da komertzial hutsa, eta tokiko dendei zein enpresariei euskarri publizitarioa eskaintzen diete, oso beharrezkoa
|
den
diruaren truke. Dena dela, emisora batzuek errefusatu egin dute iragarkiak sartzeko aukera hori, eta beste batzuek, aldiz, herri taldeek antolaturiko ekitaldien zein beste hedabideetan agertzen ez diren kultura jardueren berri soilik ematea erabaki dute.
|
|
|
Modu sinplean, baina aldi berean konplikatuan, antolatzeko gaitasun diziplinatua eskatzen baitu. Kontuan hartu beharreko lehen alderdia kontu korrontean hilero sartuko
|
den
dirua kontabilizatzea da. Ondoren, argiaren, gasaren, uraren, telefonoaren, ikastetxeen eta abarren gastu finkoak deskontatuko dira.
|
|
|
Hemen bai, garrantzitsua da zuhurrak izatea; izan ere, hilero kopuru bat jarri behar da egoera horri aurre egiteko eta Ogasunaren ordainketari aurre egiteko zorpetze egoeran ez egoteko. Aurretik azaldutako urrats guztiak egin ondoren, sobratzen
|
den
dirua bazkari, arropa, aisia eta bestelakoen gastuei aurre egiteko erabiliko da, ahal den neurrian familia aurrezteko kopuru txiki bat erreserbatzeari kalterik egin gabe.
|
|
|
1,32 milioi euro (220 milioi pezeta), Estatu Batuetako automobil industria sarean argitaratzen duen Hydrogen and Fuel Letter aldizkariaren arabera. Horri azpiegituretan gastatu
|
den
dirua gehitu behar zaio, batez ere gasolina zerbitzuguneak eraikitzean. Ibilgailu ekologiko horietako lehena Bartzelonan probatuko da.
|
|
|
Estatu Kontseiluak eta Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak (EGK) laster aztertuko duten lege proiektuak, batetik, irabazi asmorik gabeko entitateen tributazioa hobetzen duen zerga eredua planteatzen du, eta horrek onura fiskal bana dakar PFEZren eta Sozietateen tributazioan mezenasgorako. Azken kasu horretan, Errentaren gaineko Zergako dohaintzen kenkari fiskala% 20tik% 25era igo da, eta, enpresen kasuan, Sozietateen gaineko Zergaren kuotaren beste kenkari bat ekarri du, ematen
|
den
diruaren% 35ekoa, hau da, zerga horren dohaintzak desfiskalizatzea. “Irabazi asmorik gabeko erakundeek nabarmen hobetzen dute beren zerga araubidea, kontraprestaziorik gabe lortutako diru sarrera guztiak salbuetsita geratuko baitira, bai eta beren ondaretik datozen errenta guztiak ere”, azaldu du Estatuko idazkariak.
|
|
|
Interes tasak aldatzeko hitzarmenaren helburua da, kontratua indarrean dagoen bitartean, bi aldeen arteko hasierako prestazioen baliokidetasunari eusten saiatzea. Baliokidetasun hori, zalantzarik gabe, maileguaren bizitzan gertatuko
|
den
diruaren prezioa aldatzearen ondorioz alda daiteke. Hala ere, helburu laudagarri horretatik urrun daude “goranzko biribiltze itunak”.
|
|
|
Isunak 6.000 eurotik (arau hauste arinetan txikiena) 360.000ra (arau hauste larriena) bitartekoak izanen dira. Biltzen
|
den
diruarekin funts berezi bat eratuko da, sendagaien erabilera arrazionala sustatzeko. Era berean, arau hauste larri edo oso larri baten ardura duen laborategi batek ez badu betetzen aipatu epaimahaiak emandako ebazpen bat, salaketa jarri ahal izango zaio osasun agintari eskudunei, aldez aurretik batzorde deontologiko batek proposatuta eta Farmaindustriako Batzarrak berretsita, baita elkartetik kanporatuta ere.
|
|
|
Valentín Fuster kardiologo espainiarrak atzo ohartarazi zuen mundu osoko gaixotasun kardiobaskularren kasuen hazkundea epidemia maila kobratzen ari dela, eta tratamenduetan gastatzen
|
den
dirua «etsigarria» dela aitortu zuen, «prebentzioan askoz merkeagoa dela». New Yorkeko Sinai Monte del Hospital Ospitaleko Institutu Kardiobaskularreko zuzendariak egun hauetan azaldu ditu Menéndez Pelayo Nazioarteko Unibertsitatean gaixotasun mota horien diagnostiko eta tratamenduan izandako azken aurrerapenak, baina uste sendo honetatik:
|
|
|
Hau da, ez da zerbaiten truke ematen; ez da ezer ordaintzen. Zuzen ematen
|
den
dirua da, eta ez da bereizkuntzarik egiten jardueren artean.
|
|
|
Baina, nork bidera dezake horrelako proiektu bat? Non lortuko du beharre zkoa
|
den
diru kantitatea (2 milioi euro gutxienez lehenengo urterako, eraikuntza alde batera utzita). Non bilatu legeek finkatzen dituzten baldintza zorrotzak (doktore kopurua adibidez) beteko dituzten irakasleak?
|
|
2003
|
|
|
Hona beste efekturen bat: kutxazain automatikoak maizago (%14) erabiltzea eta, erabiltzen diren bakoitzean, bertatik ateratzen
|
den
diru kopurua handiagoa izatea.
|
|
|
Medikuak gurasoei ohartarazi zien erne egon behar dutela beren ohituretan izan ditzaketen sintomei buruz, hala nola suminkortasunari buruz eta ikastetxearekiko, lagunekiko eta haien jarduera gogokoenekiko interesa galtzeari buruz. Horrez gain, esan zuen seme alabek uler dezaten zer egiten dien zoriontsuago bizitzan eta zer ez
|
den
dirua eta fama. Streetek ondorio horiek aurkeztu zituen Britainia Handiko Psikologia Elkarteak Bournemounth kostaldeko hirian, Ingalaterrako hegoaldean, egindako bileran.
|
|
|
Gainera, hipotekaren eskriturak notariotzan eskuragarri egon behar du sinatu baino hiru egun lehenago gutxienez, han data hori baino lehen egiaztatu ahal izateko zer sinatuko den. Hipoteka sinatzen den egunean etxebizitzaren salerosketa sinadurarekin bat etorri ohi da, eta, beraz, saltzaileari hipoteka horretatik lortzen
|
den
diruarekin ordaindu behar zaio. Beraz, egun horretan “ustekaberik” badago, ziur aski, sinatu ez den zerbait sinatuko da (saltzailearekin bete beharragatik).
|
|
|
Baina adierazgarriagoa da soldatak garbi aztertzea, hau da, zergak eta gizarte segurantzako kotizazioak deskontatu ondoren. Eskandinaviako herrialdeek (Copenhage, Oslo eta Stockholm) gero eta leku gutxiago dute zerrenda horretan, ongizate estatu garatuak nabarmen murrizten baitu langileen poltsikora iristen
|
den
dirua. Gauza bera gertatzen da Alemaniarekin (Frankfurt eta Berlin), Kanadarekin (Toronto eta Montreal) eta Belgikarekin (Brusela).
|
|
|
Kasu horretan, erosleak 240.000 euroen %7 ordainduko dio Ogasunari, hau da, 16.800 euro, ordaindu behar zituen 21.000 euroen ordez. Baina erosleak aurrezten duenaz gain, kontuan hartu behar da aitortu ez
|
den
dirua diru beltzetik datorrela normalean, jarduera ez zilegietatik edo aldez aurretik Fiskalari aitortu gabekoetatik. Gainera, enpresa sustatzaileak prezio batean baina beste bati eskritura bat salduz gero, Ogasunari onura gutxiago ekarriko dizkio, eta, beraz, askoz gutxiago ordainduko du Sozietateen gaineko Zerga.
|
|
|
Izan ere, kopuru hori kalkulatzeko jakinak diren irabaziak eta gastuak baino ez dituzte kontutan izan, Inaki Zarraoaren hitzetan. “Aurrekontu guztietan bezala, kontrola ezina
|
den
diru kopuru bat dago, aurreko ekitaldiko geldikinarena alegia. Gainera, oraindik ere 2003ko ekitaldiko kontuak likidatuta ez dauden arren, jakin badakigu, irabaziak gastuak baino handiagoak izango direla”, gaineratu du.
|
|
2004
|
|
|
Ziklismoak nahikoa diru iturri badauka dauden taldeak eta dauden probak iraun dezaten. Ezinezkoa da, ordea, ziklismoak sortzen duen dirutza, ziklistei esker eta ziklisten esfortzuari esker lortzen
|
den
diru guztia, hirugarren bide batek, antolatzaileek eramatea. Ziklisten bizkar sortzen den dirutzak ziklistengana bueltatu behar du neurri batean behintzat.
|
|
|
Eskea gizalegez egina bada, are pozikago oraindik, esker onez. Nolanahi ere, euskal kulturarako luzatzen
|
den
diru publikoaren erabileraz nik ere baditut neure kezka handiak, baina horien argitzeko hobe luke, nire atean jo ordez, hautsak beste nonbait harrotzea. Zuzenean iturri fidagarrietara joanda, han arakatuz jakin lezake azienda publikoarekiko nire zorren berri.
|
|
|
Venezian parte hartzeko bost egun hartu eta 150 euro behar izan ditugu bakoitzak, joan, jan eta lo, arraunean egin eta berriro itzultzeko. Lagun baten ezkontza gonbidapena dela eta sobrean sartzen" omen"
|
den
diru kopuruagatik, nahiago hurrengoan ere, lagun koadrila elkartu eta aitzakia berri bat asmatzea. Bizitza laburregia da era guztietako" Vogalongak" alde batera uzteko.
|
|
|
Ez naiz harritzen denok diruaren txintxinagatik bakarrik mugitzeaz, azkar eta erraz irabazten
|
den
diruaren hotsa maitatzeaz. Telebistan, begi bistan, Otano, Urralburu, Roldan, Galindo, Vera... ikusten ditudanean, nik bezala haur eta gazte mordoak ikusiko dituela pentsatze hutsak, amorrua pizten dit.
|
|
|
Batzarretan, udaletxeak »hori ere herriak zuzenean aukeratutakoa, aparteko koadroan azalten denez» urtean egindakoaren berri ematen du: zertan erabili
|
den
dirua, zer geratu den egiteke… Ondoren, herritarrek galderak eta eskariak egiten dituzte. " Udaletxeak konpromisoa hartzen du han agertzen diren gaiak lantzeko, eta zer edo zer erabakiz gero »batzutan, ez ohiko batzarrak egiten dira gai garrantzitsuenei buruzko eztabaidak egiteko» udaletxeak ez du atzera egiten.
|
|
|
Aseguraturiko kapitala (polizan adierazitako gertakaria honetan, aseguratuaren heriotza jazotzen denean indemnizazio gisa ordaintzea adosten
|
den
diru kopurua) aseguratua hil eta berehala ordaintzen zaie, heriotza zeinahi egunetan gertatzen dela ere.
|
|
|
Kiotoko Protokoloan ezarri zen Garapen Garbiko Mekanismoa (GGM). Mekanismo horren bidez, herrialdeek teknologia garbiak transferi ditzakete garapen bidean dauden herrialdeetara, eta beren kontuko emisio kutsagarrietan aurrezten
|
den
dirua deskontatu. Nazio Batuen Klimaren Gailurrean, joan den abenduan Milanen egin zena, itxi egin zen zer proiektu sar zitezkeen atal honetan, karbono hustubide deiturikoen mugak barne, eta, horretarako, GGMren organo betearazleak zenbait irizpide ezarri ditu erakunde egiaztatzaile batzuk sortzeko, eta horiek esan behar dute aurkezten diren proiektuek baldintzak betetzen dituztela.
|
|
|
Izan ere, zalantzarik gabe, diru gehiena sektorera doa. Horregatik, askok galdetzen dute ea etikoa den pobreei laguntzea eta aldi berean musikaren industria aberastea, eta uste dute, kasu horretan, solidarioagoa izango litzatekeela GKEari zuzenean ematea abesti batean gastatuko
|
den
dirua.
|
|
|
Horrela, egiten ditugun gastuak kontrola ditzakegu eta, ahal den neurrian, diru kopuru handiak ordaintzea aurreikus dezakegu. Aurrekontua beharrezko gauzetarako dirua eskuragarri izateko modu bat da, eta ez da beharrezkoa ez
|
den
dirurik ordainduko. Jende guztiak ez du behar bere diru jarduera antolatzeko, baina oso tresna erabilgarria da gastu handiak egiterik ez dutenentzat edo aurrezteko joerarik ez dutenentzat.
|
|
|
Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko zergak helburu horretarako erabiltzen
|
den
diruaren erdia baino gehiago hartzen du.
|
|
|
Etxebizitzen sustatzaileen kasuan, ehuneko hori %18, 3ra iristen da, txostenaren arabera. Txostenean zehazten da zergetan erabiltzen
|
den
diruaren erdia baino gehiago Egintza Juridiko Dokumentatuak zergapetzen dituenak ordaintzeko dela. Hain zuzen, REAFek ziurtatzen du AJDren gaineko zerga hainbat alditan ordaintzen dela etxebizitzaren sustapenean eta salmentan.
|
|
|
4) Lan horiek aurrera eramateko, Jagon Saillekoak ordaintzeko, eta abar, dirua behar da. Biltzar Nagusiak berak idatziko du diru eskabide bat, erruz inprimatu eta zabaltzeko, euskeraren alde egiaz lanegiteko behar
|
den
diru hori eskatuz. Diru eske hau agirian egingo da, prentsan eta irratian, Gobernutik has eta jende xehearenganaino johanik.
|
|
2005
|
|
|
Roderok azaldu digunez, Jaurlaritzak bi zifra erabiltzen ditu: garapenerako %0, 7 ematen duela dio, baina aurrekontu operatiboekiko ematen du %0, 7, langileak ordaintzeko erabiltzen
|
den
dirua kontuan hartu gabe. Gastu guztiekiko, berriz, %0, 45 inguru ematen du Lakuako Gobernuak eta %0, 45 horretatik %0, 7ra igarotzeak esan nahi du egun bideratzen diren 32.200.000 euroak eman beharrean 50.000.000 euro ematea.
|
|
|
Garapenerako gobernuz Kanpoko Erakundeen indarra handia da munduan. Nazioartean garapenerako lankidetzara bideratzen
|
den
diru guztiaren %10 maneiatzen dute eta Europan bakarrik mota horretako 4.000 erakunde inguru daude. Neoliberalismoaren eta askatasun ekonomikoaren garaian, esanguratsua da GGKEen areagotzea.
|
|
|
Hitzarmenezko atzera eskuratze eskubidea. Hartzekodunak ezin du berreskaera eskubiderik egikaritu ondasun hipotekatuen kontra, aurretiaz ez baditu ondasun horiek atzera eskuratu, zordunaren izenean, zordun horrek atzera eskuratzeko eskubidea duen bitarteko epean eta horretarako behar
|
den
diru kopurua aurreratuz.
|
|
|
Fréderic Koskas zinemagileak, sustatzaileetako batek, adierazi du ideia hau izango litzatekeela: Frantziako loteria zozketa batzuetan, normalean sarietarako erabiltzen
|
den
diruaren %20 herrialde pobreetako proiektuak finantzatzeko erabiliko litzateke. Antolatzaileen arabera, izaera humanitarioak jokalari gehiago egotea eta diru gehiago biltzea ahalbidetuko luke.
|
|
|
“bankari irakiar batek 30 milioi dolar transferitzea, beste era batera, islamiar talde fundamentalista batzuen esku geratuko dela argudiatuz” edo “Herritik atera behar duen eta horretarako diru kopuru bat behar duen Irakeko goi kargudun baten eskaera”. Ordainetan, elkarteak salatu duenez, kasu bakoitzean eskatzen
|
den
diru kopuruaren hirukoitza edo gehiago jasoko dute iruzurgileek. Azkenik, gogoratu “Zotob” birusak sarean zirkulatzen jarraitzen duela.
|
|
|
Toni Garcíak, proiektuaren sustatzaileetako batek, azaldu duenez, Senegaleko 24 artista ezezagun hautatu eta 24 kantako disko bikoitza grabatuko dute. Diskoaren salmentatik lortzen
|
den
dirua musika eta alfabetatze eskola bat eraikitzeko erabiliko da. Gainera, filmazio taldeak diskoa hautatu eta grabatzeko prozesu guztia jasoko du, eta hori dokumental bihurtuko da.
|
|
|
Biltzen
|
den
dirua' Urola Kostako Hitza' rentzat izango da
|
|
|
a) kontsumogai produktu eta zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresek gero eta diru fluxu askoz sakonago eta ugariagoak darabiltzatelako, inbertsiogaiez ari diren enpresek baino. Eta b) kontsumitzaileek Kutxa eta Bankuetan uzten duten dirua (lansariak, pentsioak, irabaziak eta era guztietako aurrezkiak) delako finantza etxeetara sartzen
|
den
diru multzorik handiena; eta kontsumitzaileek eskatzen/ jasotzen dituzten diru piloak (beste kontsumitzaileek aurre ztuak) direlako kreditu gero eta handiagoen zatirik gero eta handiagoa.
|
|
2006
|
|
|
Osakidetza euskalduntzeko plana? Uste dut orain arte gastatu
|
den
dirua eta lana eta hemendik aurrera gastatuko dena beste erabilera osasungarriagoa izan dezakeela. Horrelako plana burutu eta onartzeko ardura izan dutenek pentsatuko lukete bere gaitasunari buruz.
|
|
|
Baina produktu horrek guztiz bete du homologazio prozesu oso garestia. Nor hasiko da asun zukua edo berdin gure baserri bateko arto barietate bat homologatzea kostatzen
|
den
dirua eta denbora gastatzen?
|
|
|
Arazo zerrenda oparoa da, bestela ere: iraungitzear dauden botikak, bertakoek uler ezin ditzaketen hizkuntzetan idatzitako argibideak, edo argibiderik eza besterik gabe… Zenbait adituk diote askotan hobe litzatekeela sendagairik ez bidaltzea, eta garraio eta abarretan erabiltzen
|
den
diruaz baliabideak sortzea gaixoek beren kasa eskura ditzaten. OMEk, berriz, orain dela hamar urte onartu zituen sendagaiak emateko irizpideak.
|
|
|
Formula horretan sartzen dira interes tasa edo interes nominala (interesak ordaintzean ematen
|
den
diruaren portzentajea), irekierako komisioa, azterketakoa, (zati baten eta erabateko) kitapenekoa, eta hipoteka edo inbertsioak iraungo duen urte kopurua, aukeratutako produktuaren arabera.
|
|
|
Agentziak seinale kontzeptutzat ematen
|
den
diru kopuruak berme izaera du, Espainiako Kode Zibileko 1.454 artikuluaren arabera.
|
|
|
Hilabeterako gordailua %10ean kontratatzen bada, hileko errentagarritasuna inbertitu
|
den
diru osoaren %0, 833 izango da.
|
|
|
horretarako behar
|
den
dirua.
|
|
|
Babeslearen betetzea akastuna balitz, posible litzateke egokitzea babestuak zerbitzua eman aurretik, babestuak zerbitzua murriztu bailezake. Aldiz, laguntza publizitate zerbitzua egin ondoren gertatuko balitz, kalte galeren ordainketarekin egokituko litzateke (eskainitako materiala konpontzeko babestuak ordaindu behar duen kantitatea; irabaziko ez
|
den
diru kopurua barne, hau da, babestuak beste babesle batengandik jaso lezakeen beharrezko material eta hornikuntza).
|
|
|
Interes tasen igoera berri horren arrazoia, hiru hilabetean bigarrena, euroguneko presio inflazionistak dira. Europako Banku Zentrala kezkatuta dago zirkulatzen ari
|
den
diru kopurua asko hedatzearen, petrolioa garestitzearen eta eremuko jarduera ekonomikoa hobetzearen ondorioz prezioak igotzeko arriskuekin. Euroguneko urtearteko inflazioa hamarren bat jaitsi zen otsailean, %2, 3raino, Europako Estatistika Bulegoak (Eurostat) zabaldutako lehen zenbatespenaren arabera, baina oraindik ere EBZak prezioen egonkortasuna bermatzeko ezarritako mailaren gainetik dago (gertu, baina %2tik behera).
|
|
|
Horregatik, hiriei eta eskualdeei gobernuen alde egiteko eskatu zieten, urtero bost urtetik beherako bi milioi haur gosez hil ez daitezen. Pobreziaren aurkako Hirien Munduko Aliantzaren V. Foroaren lehen egunean, Jean Fabierak, Nazio Batuen Garapenerako Programaren (NBGP) zuzendari laguntzaileak, nabarmendu zuen beharrezkoa dela nazioarteko lankidetzan inbertitzen
|
den
dirua bikoiztea, NBEk ezarritako helburuak lortu ahal izateko. “%0, 7 oso gutxi da”, esan zuen Fabrak.
|
|
|
Hala ere, eragiketa horrek bi etxebizitza hipotekatzea dakar, eta horrek bikoiztu egiten ditu erregistro, notario, tasazio eta abarren gastuak. Bestalde, seinale baterako behar
|
den
dirua behar izanez gero, zubi mailegu bat eska daiteke berme pertsonalarekin, notario gasturik gabe. Daturik positiboena da eragiketa horren ondoriozko kostu edo zehapenik gabe baliogabetu daitekeela.
|
|
|
“Aceh ahalegin handia egiten ari da tsunamiaren ondoren berreraikitzeko, baina “lurrik gabekoentzako” politika argirik ez izateak ziurgabetasun eta atzerapen maila handiak eragiten ditu laguntzan. Arrisku nabarmena dago pertsona horiek etorkizunean txabola auzoetan bizitzeko, nazioarteko elkartasuna eta eman
|
den
diru kopurua gorabehera”, azaldu du Ariane Arpa Intermón Oxfameko zuzendari nagusiak. Eraikuntza motela Kaltetuenen artean daude tsunamia baino lehen lurrak edo etxeak zituzten 10.000 familia, eta orain birkokatu egin behar dira lur horiek urpean geratu direlako edo ez direlako seguruak.
|
|
|
Gainerakoek %10 eta %15 artean erabiltzen dituzte azpiegitura, komunikazio, langile eta abarretako gastuak. Bazkide laguntzaileen kopurua GKEra iristen
|
den
diru kopuru batekin aldizka laguntzen duten pertsonak funtsezko aldagaia dira. Arau orokorra da zenbat eta bazkide gehiago izan, orduan eta txikiagoa izango dela diru publikoak GKEaren aurrekontuetan duen proportzioa.
|
|
|
Baina umea alergikoa duk, dezente alergikoa; botiketan diru dezente gastatu dik neskak: lortzen erraza ez
|
den
dirua". " Non?".
|
|
|
Baina deus gutxi konponduko nuke oraindik ere nire kapital osoa behartsuen artean banatuz gero. Ez al litzateke negargarria egun handi batean txirotasunaren aurka erabili ahal izango
|
den
dirua etengabeko hazkunde esponentzial ikaragarrian biderkatzen ari diren enpresa batzuen emanari mugak jartzea. Ez negargarria bakarrik:
|
|
2007
|
|
|
Bide batez, euskararekiko konpromiso eza leporatu dio itsuen elkarteari: «Nola liteke diru publikoa, guztiona
|
den
dirua, edonoren esku uztea ez badago euskararekin konprometituta. ONCEk ez dauka inolako interesik euskara bultzatzeko eta ezerk ez du behartzen hori horrela izan ez dadin.
|
|
|
ONCEren eta Jaurlaritzaren arteko iazko akordioa ez da bete eta ONCEk diru gehiago du hitzarmena bukaerara eramateko. Ez du ONCEk arazorik izango, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak falta
|
den
dirua jarriko baitu.
|
|
|
Enpresek, batez ere handiek, ez dituzte euren onurak produkzio inbertsioetara bideratzen, finantza inbertsioetara baizik. Biltzen ez
|
den
dirua (oraingoan 230 milioi euro baino gehiago Hego Euskal Herrian) ez da inbertituko herritarrentzako gizarte hobekuntzetan. Europarekin bat egin nahi da enpresetako zergei dagokionez, baina ez dio axola gero eta gehiago urruntzen baldin bagara Europako gizarte bateratzetik.
|
|
|
Ahalik eta gauza gehien aprobetxatzen eta berrerabiltzen dituztela dio Iñigok. " Inguruan behar ez
|
den
diru mugimendua dago. Hartu, bota eta berria erosi.
|
|
|
Mahastizain euskaldunei eta errioxarrei mahastiak erauzteak ez dauka zertan kalte handirik eragin, produkzioa eurek mugatzen baitute kalitatea eta errentagarritasuna hobetzeko asmoz. Hala ere, nahiago dute erauzteko gastatzen
|
den
dirua komertzializatzeko eta egiturak modernizatzeko erabiltzea, prezioak eta errentagarritasuna bermatzeko. Baina jatorrizko deituren kezkarik handiena landaketen liberalizazioa da.
|
|
|
Milioika obrerook horrela ordaintzen dituzte nork bere zorrak, alabaren ezkontza, familiarentzako etxea eta abar. Kerala bezalako estatu batean mugitzen
|
den
diruaren ia laurdena omen dator Pertsiar Golkora joandakoek bidalita. Antzera, India osoan.
|
|
|
Aginduak betetze hutsagatik Espainiako tarifak, 12.000 eurotik beherako eragiketetan, negoziatzen ari
|
den
diruaren %0, 25 eta %3 artean ohi dabiltza.
|
|
|
Halaz ere, alor honetan ere erakundeek aplikatzen dituzten komisioak aldatu egiten dira, kutxazainetik ateratzen
|
den
diru kopuruaren arabera.
|
|
|
Gertakari sozietalekintopo egiten dutenean, ez dute horiek azaldu beharrik sumatzen, eta, sumatzenbadute, bizipen pertsonalekin erlazionatzen dituzte eta logikarik gabeko azalpenakematen dituzte. Diruari dagokionez, dirua edonola eskuratzen dela uste dute.Halaber, zenbaitetan, ordaintzean atzera jasotzen
|
den
diru xehea dirua lortzekoiturri nagusitzat hartzen dute. Salerosteko prozesuan gertatzen den diru transakzioaesanahirik ez duen erritutzat hartzen dute.
|
|
|
Diruari dagokionez, dirua edonola eskuratzen dela uste dute.Halaber, zenbaitetan, ordaintzean atzera jasotzen den diru xehea dirua lortzekoiturri nagusitzat hartzen dute. Salerosteko prozesuan gertatzen
|
den
diru transakzioaesanahirik ez duen erritutzat hartzen dute.
|
|
|
Askotan aztertu da nola garatzen
|
den
diruaren jatorriaren eta funtzioarenulermena. Gai horren inguruko lehen lanak egin ziren XIX. mendearen bukaeran.Adibidez, Ana Kohler ek 1897an idatzi zuen Diruaren esanahia haurrengan izenburuko liburua (ikus II. kapitulua).
|
|
|
Zergatikaukeratu duzu hori? Badakizu, beraz, zer
|
den
dirua, baina ba al dakizu zertarakobalio duen. Eta ba al dakizu nondik ateratzen den?
|
|
|
Lehenengo Kupoan bezala bigarren honetan ere, gobernu zentralak oinarrizko urtean eskumen bat transferitzen badio EAEri, Kupotik, eskumen honetan estatuak egiten duen gastu orori% 6,24a aplikatuz ateratzen
|
den
diru kopurua kenduko da, eta alderantziz, EAEk eskumen bat gobernu zentralari transferitzen badio. Gainontzeko urteren bat denean, transferituko den eskumenean administrazio zentralak, urte horretan, gastatu behar duenari egozpen indizea aplikatuko zaio eta emaitza Kupotik deskontatuko da.
|
|
|
Eragiketa bolumena honela ulertzen da: subjektu pasiboak eskuratzen duen kontraprestazioaren kopuru osoa, BEZa kenduz gero; ondasun edo zerbitzu ematearen truk ordaintzen
|
den
diru kopurua, edozein delarik kontra prestazio hori sortzen duen jarduera (enpresarena, lanbidea, etab.). Bestalde, emanak edo entregak egiten diren lurraldeari dagokio eragiketa. Beraz, hemen esaten denaren arabera, subjektu pasibo batek Nafarroatik egiten baldin baditu bere emateak edo entregak, eta erosle bat Nafarroan badago eta beste bat Madrilen, eragiketa biak Nafarroan eginak daudela kontsideratuko da.
|
|
|
Gero, Foru Aldundi bakoitzak zenbat jarri behar duen edo banaketa horizontala. Azkenik, Lurralde Historiko bakoitzeko udalen artean banatu behar
|
den
diru kopurua esleituko da eta gainontzekoa Foru Aldundi bakoitzari geratuko zaio, 27/ 1983 Legeak aurreikusten dizkien eskumenak garatu ahal izateko.
|
|
|
Banaketa bertikala burutzeko EAEko eskumen komunetan gastatu
|
den
diru kopurua hartzen da zenbaki zehatzak ezagutu ondoren; horretarako oinarrizko urtea (2007) baina lehenagokoa izan behar du (2005). Gero, gastu horiek zatitzen dira hiru Foru Aldundiek Itundutako zergen bidez eskuratutako etekinekin, baina konpromisotarako esleitu den kopuruak kenduta (kupoa eta plangintza orokorretarako funtsak), eta zatiketa horren emaitza banaketa bertikalerako koefizientea da; egungo kasurako% 70,04.
|
|
|
Datu hauen arabera ondorio garbiak ateratzen dira. Hain zuzen ere, BEZa indarrean ezarri zenetik Cv edo Kupo aldakorra negatiboa da eta ondorio honek Kupoaren filosofia bera kontraesanetara eramaten du, Cv zeharkako zergak Nafarroan biltzeagatik eta dirutza bertan geratzeagatik, konpentsazio gisa, ordaintzen
|
den
diru kopurua baita. Beraz, printzipioz beti positiboa izan behar luke, eta inoiz ez, bost urte hauetan bezala, negatiboa.
|
|
|
Aire Garraioaren Nazioarteko Elkarteak (IATA) Madrilgo Merkataritza arloko 5 Epaitegian gordailuan utzitako dirua Air Madrileko bidaiariena da; beraz, “zaila” da hegazkin konpainiako langileei kalte ordainak, soldatak eta likidazioak ordaintzeko erabiliko
|
den
dirua, esan zuen atzo Confederación Española de Viajes y Eiravynoticias, CEÑAS agentzia batek. Maciñeirasen arabera, diru hori, hein handi batean, “aurrerakin” bat da, konpainiak eman ez duen zerbitzu batengatik, eta, beraz, bidaiarien “jabetza” da.
|
|
|
artistak eta kazetariak aurrez aurre. Jasotzen
|
den
dirua Intermón Oxfamek Sudanen eta Txaden dituen proiektuetarako erabiliko da. Herrialde horiek milaka desplazatu eta errefuxiatu eragin dituen gatazka batean murgilduta bizi dira.
|
|
|
Hau da, urtean 27 milioi eurotik gora. Legez kanpo, legez kanpo eta bidegabe kobratzen
|
den
dirua. Aparkalekuan sartzeagatik kuota bat kobratzea edo gutxieneko tarifa bat ordaintzea dira kudeatzaileek asmatutako tretetako batzuk.
|
|
|
Nolanahi ere, Britainia Handiko Energywatch gasaren eta elektrizitatearen kontrol erakundeak adierazten du aparatu horiek pantaila bat izan luketela, zenbat diru kontsumitzen den adierazten duena, kontsumo elektriko txikia, ertaina eta handia adierazten duena, eta energiaren historiala gordetzeko barne memoria. Haren aldekoek uste dute kontagailu horiei esker %3 eta %25 bitartean aurreztu daitekeela elektrizitate fakturan Era berean, aparatu horiek ez dute berez energia gastua murrizten, kontsumitzaileak, galtzen ari
|
den
dirua ikusten ari bada, behar ez dituen argiak edo aparatu elektrikoak itzaliko dituelako ideian oinarritzen dira. Haren aldekoek uste dute kontagailu horiei esker %3 eta %25 bitartean aurreztu daitekeela elektrizitate fakturan.
|
|
|
kakoa zerbitzu emaileak erakartzeko, interes gehiago daude gordailu edo aurrezki kontu asko baino handiagoak, inbertsio produktu erakargarria izan daiteke, baina kreditu baten bila dabiltzanentzat beste bat irekitzen zaie aukera, ohiko banku sistematik urrun, eta interes berdinak edo txikiagoak. Gainera, pertsonatik pertsonarako maileguak osagai sozial bat du garrantzitsua, mailegu emaileek jakin baitezakete zertarako
|
den
diru hori. Adibidez, Unibertsitateko prestakuntza honako hauekin osatzen dute ikasleek:
|
|
|
Banka pribatuak bezero horiei eskaintzen dizkien zerbitzuen artean, honako gai hauei buruzko aholkularitza nabarmentzen da: errenta aitorpena, higiezinen salerosketa, dohaintzak, oinordekotzak, egoera fiskala, etab. Horrela, behar
|
den
dirua dutenek ere aholkularitza hobea izango dute. Askotariko eskaintza Merkatuan banku pribatuen zerbitzua eskaintzen duten erakunde ugari daude.
|
|
|
Talde heterogeneoa Igandeak izaten dira artistentzako egunik emankorrenak, bereziki parke eta plaza oso bisitatuetan jartzen badira. Baina, oro har, zaila da kaleko artista gisa irautea, egunero jasotzen
|
den
diru kopurua asko aldatzen baita arte jardueraren, lekuaren eta lan egiten den orduen arabera. Giza estatuen kasuan, oso mozorro originala badugu eta jende asko ibiltzen den leku turistiko batean 10 orduz lan egiten badugu, egunean 60 euro irabaz daitezke, batez beste, kontuan hartuta udal bakoitzeko klima faktoreek eta araudiek eragina izan dezaketela egunaren amaieran lortzen den diru kopuruan.
|
|
|
Baina, oro har, zaila da kaleko artista gisa irautea, egunero jasotzen den diru kopurua asko aldatzen baita arte jardueraren, lekuaren eta lan egiten den orduen arabera. Giza estatuen kasuan, oso mozorro originala badugu eta jende asko ibiltzen den leku turistiko batean 10 orduz lan egiten badugu, egunean 60 euro irabaz daitezke, batez beste, kontuan hartuta udal bakoitzeko klima faktoreek eta araudiek eragina izan dezaketela egunaren amaieran lortzen
|
den
diru kopuruan. Musikariek are zailagoa dute, beren jarduera arautuago dagoelako, eta, beraz, 8 lanorduren buruan gehiago irabaz dezakete:
|
|
|
Hilabete bat pasatuxe falta da uztailaren 22an ospatuko den Baztandarren Biltzarrerako. Hori dela eta, giroa berotzen hasteko, eta antolakuntzarako beharrezko
|
den
dirua biltzeko, ekitaldiak eta salmentak antolatu ditu Baztandarren Biltzarra elkarteak.
|
|
|
– Beti esaten didate abokatuek ezin dezakedala jarraitu horrela, munduan
|
den
diru garestienaz ordaintzen ditudala gauzak, korapilo horretatik irten egin behar dudala. Nola, baina?
|
|
2008
|
|
|
Primeran. " Eta zer irudituko litzaizuke bidesari horrekin lortzen
|
den
dirua garraio publiko hobea sustatzeko erabiltzea?". Zoragarria.
|
|
|
Bigarren harridura sortzen du niregan horrek: egoiliarrek oro har herritarrek gizartean nola, nahiko ongi onartzen dute sistema, eta ez dute eskatzen parte hartzea, hein batean haiena
|
den
dirua baliatuta arduradunek hartzen dituzten erabakietan.
|
|
|
Zor
|
den
diru kopurua notarioaren aurrean ere deposita daiteke.
|
|
|
Kontuan izan dezagun bezerorik ez dagoela behartua inolako (bizi, etxebizitza, mailegu amortizazio edo bestelako) asegururik kontratatzera, pisua kostatzen
|
den
dirua bankutik hartu baizik nahi ez badu.
|