|
2001
|
|
|
P.M. ETXENIKE/ J.M. PITARKE/ F. PLAZAOLA ukatu berria
|
den
XX. mendean iraultza zientifikoparegabea ezagutu dugu. Albert Einstein-ek 1919 urtean Isaac Newton-en teoria grabitazionala ordezkatuko zuen erlatibitate orokorra plazaratu zuen eta 1920ko hamarkadan fisikari bikainen uholde batek teoria kuantikoa garatu zuen.
|
|
2007
|
|
|
Orduz geroztik, jarrera horrek ez du etenik izan. Inflexio puntua joan
|
den
XX. mendearen amaieran izan zen. Orain bizi dugun faseak 1999an du abiapuntua.
|
|
2010
|
|
|
Halere, uste dut zuzen zaudela eta liburua osatzen duten bi kontakizun edo hari narratiboei Le Cleziok trataera bana ematen diela: gure garaitik hurbilago dagoen hari narratiboan, zeinetan kontatzen zaizkigun Europako modernitatearen eta bere herriko sustrai tradizionalen artean zatikatua bizi
|
den
XX. mende erdiko neskatxa amazigh baten zalantzak eta gogoetak, beldurrak eta ametsak, ibilera fisiko nola izpirituzkoak, zati horretan, diot, lirismoa hezia dago, agertzen da tarteka han hemen, baina nagusi da gizarte moderno industrialaren deskripzio gordin eta idorra, eta narrazioa errealitate kamuts horretatik zerbait goratzen edo aldentzen den kasuetan maizago izaten dira zurrunbilo onirikoa... Aldiz, eleberriaren beste hari narratiboan, XX. mende hasierako Saharako herri natiboen bizimodu eta kultura, pentsakera eta filosofia xehatzen zaizkigun pasarte horietan, lirismoak toki gehiago hartzen du, herri horien konkista odoltsuaren goiti beheiti historikoen deskripzio hotz, ia notarialarekin nahaste.
|
|
|
Bukatzeko, eguneroko etxeko sukaldaritzari dagokionez, aipatu behar da joan
|
den
XX. mendean gure gizarteko jateko ohiturak zeharo aldatu egin direla, batik bat, emakumezkoak sukaldeetatik atera eta lantegien lan mundura pasatu direlako. Ondorioz, betiko errezetak prestatzeko denbora laburragoa dagoenez, elikagaien industriak eta sukaldaritza kolektiboak aurrekozinatutako eta kozinatutako platerek gero eta arrakasta handiagoa daukate.
|
|
2012
|
|
|
Irene Nemirovsky, 1903an Kieven jaio eta 1942an naziek Auschwitzen eraikitako kontzentrazio eremuan hila, XXI. mendean ezagutzen ari
|
den
XX. mendeko idazle bat da; areago: XXI. mendeko aurkikuntzei esker XX. mendeko idazle nagusien zerrendan sartu beharreko idazle bat da.
|
|
2016
|
|
|
Neken taldeak, BBK Live jaialdiko errebelazioa izan den The Rural Zombies gipuzkoarren aurretik. 1990eko hamarkadan Kashbad taldeko buru izan zen Sorkun kantariak erakutsiko du, halaber, zergatik
|
den
XX. mendeko euskal rockaren erreferentzia nagusietakoa.
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, gaztelania euskararen doinu, ahoskera eta egituratik hitz egiten duten euskararen berezko hiztun horiek gaztelaniaren hizkuntzakeriatik bultzatutako burla eta isekak jaso izan dituzte. Euskararen aurkako hizkuntzakeria bereziki erasokorra eta krudela gertatu zen joan
|
den
XX. mendean bizi izan ziren euskararen azken hiztun elebakarrekin. Gaur egun, oraindik ere, euskararen berezko hiztunen memoria kolektiboan iltzatuta dago hizkuntzakeria hura eta gaztelaniarekin arazorik izan daitekeenaren beldur haize horrek eragina du" erdaraz ongi egiten" ikasteko.
|