|
2000
|
|
|
Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak bere sarrerako hitzaurrearen azken hitzetan argi dio: Adierazpen honetan etengabe oinarrituta, alde batetik eskubide eta askatasun hauen begirunea bultzatu behar dela irakaskuntzaren eta hezkuntzaren bidez eta, bestetik, nazio mailan eta nazioarte mailan arian arian neurriak hartuz, era eraginkorrean eta orokorrean ezartzea ziurtatuko dela, bai Nazio Batuen barnean diren herrien artean, bai eta Estatu baten menpean
|
dauden
lurraldeetan ere.
|
|
|
herri eta nazio guztiek izan beharreko jomuga legez, bai norbanakoek eta bai erakundeek. Adierazpen honetan etengabe oinarrituta, alde batetik, eskubide eta askatasun hauen begirunea bultza dezaten irakaskuntzaren eta hezkuntzaren bidez eta, bestetik, nazio mailan eta nazioarte mailan arianarian neurriak hartuz, era eraginkorrean eta orokorrean ezar daitezen ziurtatzeko, bai elkarkide diren estatuetako herrien artean eta baita horien eskumenpean
|
dauden
lurraldeetan ere.
|
|
2001
|
|
|
Eta, anekdotak alde batera utzirik, gaur da eguna zeinean ez baitago jakiterik Kandahar eta Kunduz noren eskuetan dauden, eta kazetariak hiltzen baitituzte, teorian bederen Alianzaren kontrolpean
|
dauden
lurraldeetan. Hau da, anabasa, kaosa.
|
|
2003
|
|
|
Horiek guztiakEuskadiko Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolaketarako Legearen seme alabakdira: Lurralde Antolamendurako Artezpideak (LAA/ DOT), eta horren garapenerakoaurreikusita
|
dauden
Lurralde Zatikako Planak (LZP/ PTP) eta Lurralde AlorrekoPlanak (LAP/ PTS). Ikus II eraskina.
|
|
|
Zehaztu gabe dago zein patologia sartuko diren hiru lehentasunetan, hau da, zer gaixotasunek izan dezaketen 30, 90 egun edo hiru hilabete baino gehiagoko itxaronaldia. Eginkizun horretaz komunitate guztiak ordezkatuta
|
dauden
Lurralde arteko Kontseilua arduratuko da. Jakina, arau berri honek ez du eraginik izanen presako ebakuntza kirurgikoetan edo organoak birlandatzen direnean, haien eskuragarritasunaren edo hondamendi baten ondoriozkoetan.
|
|
|
Bizitza espres honen antzekoa izan daiteke: batzuetan gaurkoa bezalako paisaia liluragarriak zeharkatzen ditu, eta bestetzuetan ingurune basatiak, edo gerran
|
dauden
lurraldeak... –utzi du airean, eta une horretantxe alimaleko tren ziztua entzun da, eta berehala kontrako norabidean zihoan tren bat igaro da, merkantzia bat, gure espresari balantza eraginez.
|
|
2004
|
|
|
Espainiatik kanpoko etorkinak eta euskararen normalizazioa Hego Euskal Herrian hartu dute aztergai nagusitzat Bat soziolinguistika aldizkarikoek beren azken zenbakian. Besteak beste, Eusko Jaurlaritzaren zein Nafarroako Gobernuaren ardurapean
|
dauden
lurraldeetan etorkin horiek euskaldun bihurtzeko orain arte egin diren ahaleginak, nolakoa den beren integrazioa eskoletan, eta hizkuntza eskoletan parte har dezaten abian jarri nahi den egitasmoa hizpide dituzten lanak daude bertan.
|
|
|
Artikulazio eta marko politiko guztien gainetik, euskaldunak gutxienez Europako herritarrak baitira.? Hola bada, Goihenetxek, egun euskal jendartean
|
dauden
lurralde identitate ugarien artean (espainiar, frantses, EAEtar, nafar...), amankomunak eta elkarrekin ia osotara uztargarriak diren diren biak hautatu ditu bere subjektu historikoa finkatzeko: euskalduna eta europarra.
|
|
2005
|
|
|
Beste alde batetik, errefrakzio sismikak erakusten du lurrazal kontinentalaren lodiera 35 km bitartekoa izan ohi dela rift egituratik at
|
dauden
lurraldeetan. Rift eremuan, aldiz, lurrazal kontinentalaren lodiera 25 km-koa baino ez da izaten.
|
|
|
India eta Asiaren arteko kolisio prozesuarekin batera sortutako egitura geologikoak eta beraien garapena ulertzeko, beharrezkoa da kolisioaren aurreko lurralde kontinental eta ozeanikoen arteko distribuzioa eta bilakaera nolakoak izan diren jakitea. Beraz, orogenoaren ezaugarri nagusiak ulertu ahal izateko, lehendabizi prozesuan inplikatuta
|
dauden
lurraldeetako Zenozoikoaren aurreko bilakaera geologikoa aztertuko da, eta ondoren Zenozoikoan zehar garatutako egitura nagusiak eta gertatutako prozesu igneo, metamorfiko eta sedimentario orokorrak deskribatuko dira.
|
|
|
Orain arte ertz egonkor dibergenteak zein transformatzaileak deskribatu dira eta nahiz eta proportzionalki lehenengoak askoz ere ugariagoak izan, bigarreneak ere arruntak dira. Beraz, ertz egonkorretan estentsioaren eraginpean
|
dauden
lurraldeak norabide mugimenduen menpe daudenekin txandakatzen dira. Bien arteko trantsizio eremuetan ertz egonkorren deskribatzen diren egitura zeihar ugari garatzen dira.
|
|
|
Lortutako datuen proportzionalitatea mantentzeko eta lurrazal kontinentalaren heterogeneotasuna aintzat hartzeko lurrazal kontinentala lau eremu geodinamikotan bereizi da: ezkutu eta plataformak(% 69), orogenoak(% 15), estentsioaren eraginpean
|
dauden
lurraldeak(% 19) eta arku kontinentalak(% 6). Kontinenteetako ertz egonkorrak ez dira kontuan hartu, lurrazal ozeanikoaren eta kontinentalaren arteko trantsizio eremuan kokatzen direlako.
|
|
|
2.600 Mu) 40 eta 55 km bitarteko lurrazala eta oinaldean abiadura altuko geruza bat (7 km/ s) dute, eta bestetik, eremu arkearrek (2.600 Mu) 27 km bitarteko lurrazala dute baina ez dute oinaldeko abiadura handiko geruzarik erakusten. Lurralde horietan gehi orogenoetan, arku bolkanikoetan eta estentsioaren eraginpean
|
dauden
lurraldeetan lortutako lurrazal kontinentalaren lodierak 2.8 irudiko histograman islatu dira.
|
|
2007
|
|
|
Lerro hauen oinarrizko erreferenteak diren ikerlanek irakasten digutenaren arabera, euskararen bilakaerari buruz
|
dauden
lurraldeen arteko aldeak bat datoz lekuan lekuko hizkuntza politika eta hizkuntzaplangintza motekin; baita ere euskalgintzak eta, oro har, gizartearen atxikimenduak euskara elikatzeko egin duten ahaleginaren tamainarekin ere. Izan ere, Euskal Herriko hiru lurraldetatik, EAE da interbentziorik sendoena izan duena azken 30 urteotan, eta bertan erabilera beste inon baino gehiago hazi da; Nafarroan, dagoen hizkuntza eremuen banaketak oztopo handiak jartzen ditu zonalde misto eta erdaldunetan, eta, horren ondorioz, euskararen erabilera zertxobait baino ez da areagotu; Iparraldean euskarak aitorpen ofizialik ez du eta atzerapausoa egon da (ondorioen III.6 eta IV.11 puntuak), nahiz eta azken urteotako herritarren eta instituzioen ahaleginek gainbehera geldiarazi duten.
|
|
|
Indoeuropar hizkuntzak bata besteagandik guztiz urrun
|
dauden
lurraldeetan egiten dira, eta baldin antzekotasun garbiak badira euren artean, enbor beretik sortuak direlako da, ez geroagoko elkarreraginen ondorioz. Hala, esaterako, tokhariera, orain mila urte Txinako bazter baten egiten zena, centum multzokoa zen, eta eredu horretako beste hizkuntzetatik milaka kilometro askotara urrundurik zegoen.
|
|
|
Autonomia estatutua baimentzea, edo, hala denean, erabakitzea, probintzia antolaketararen barruan ez
|
dauden
lurraldeentzat.
|
|
2008
|
|
|
Ea, autonomia eskubidea, autodeterminaziorako eskubidea, herri guztiok dugu. Horretan gabiltza gurean ere, baina Bolivian autonomia ekialdeko lau departamenduetarako eskatzen dute, hau da, errekurtso naturalak
|
dauden
lurraldeetarako. Helburua?
|
|
|
Gizateriaren Ondare Naturala UNESCOren Gizateriaren Ondarea zerrenda bat da, eta, bertan, arduradunek balio unibertsaleko kultura eta natura ondaretzat jotzen dutena jasotzen dute, ez bakarrik kokatuta
|
dauden
lurraldekoak, baita gizateria osoarenak ere. Imagen:
|
|
|
Kolokan dauden estatuetan egon dira batez ere demokratak azken egunetan, baina ez hala errepublikanoak. McCainek zalantzan
|
dauden
lurraldeak ez ezik, berez demokraten aldeko joera dutenak ere behar ditu, presidentetza lortuko badu. Ondorioz, dozenaka mitin eman ditu azken egunetan, nagusiki demokratak diren herri eta hirietan ere bai.
|
|
2009
|
|
|
Sri Lankako Gobernu zingalesak 2002 urtean onartutako su etena hautsi zuenetik, LTTE herrialdearen iparraldetik indarrez kanporatzea izan du helburu armadak. Gobernuaren tropek 2008 urtean tamilen esku zeuden lur asko berreskuratzea lortu du, gehienbat Sri Lankako ekialdean eta iparraldean
|
dauden
lurraldeak. Gatazkaren ondorioz, milaka pertsonek herrialdetik ihes egin behar izan dute.
|
|
|
Diotenez, eta zoritxarrez ez naiz bakarra, hemendik urrun
|
dauden
lurraldeetan ere, antzeko zerbait ikusten dute gure hizkuntzaren etorkizunean.
|
|
|
Aldaketa guztiek ahalegin bat eskatzen dute, bistakoa da hori.Egin diren azterketek erakusten dute errazagoa dela Linux (software librea) erabiltzea Windows erabiltzea baino. Garapen bidean
|
dauden
lurraldeetara joan eta gazteei Linux eta Windows sistema eragileak dituzten ordenagailuak eman dizkiete, eta umeak errazago ibili dira Linuxekin. Eta ahaztu birusak, ordenagailua blokeatzea... erabiltzaileen %90endako hobe da software libredun ordenagailuak erabiltzea, pribatudunak baino.Batzuek esaten dute hainbat programa ez daudela software librean.Erabiltzaileen %90ek ordenagailua erabiltzen dute Interneten ibiltzeko, posta erabiltzeko, ofimatika programekin jarduteko eta norberak egindako argazkiak kudeatzeko.
|
|
|
Kontua da nola marrazten dugun euskararen eremua eta baskoien habitat naturaltzat har daitezkeen muga marrak. Gaur egun euskara iraupen egoeran
|
dauden
lurralde murritzak soilik kontuan hartuta ala historian zehar euskarak, eta halaber baskoiek, bereak izan dituzten lurralde osoa marraztuko da. Estatu espainiar osoko curriculumetan, eta ez soilik EAE eta Nafarroa Foralean, gauza bera irakatsiko zaie eskola ikasleei?
|
|
|
Halaber, iturri horien arabera, Erdoganek PKK Kurdistango Langileen Alderdia gerrilla amaitzeko sortutako milizia desegingo luke, baita Ipar Kurdistanen inbertsioak handitu ere. Egun Kurdistan da Turkiaren menpe
|
dauden
lurraldeetatik behartsuena.
|
|
|
Euskal Herriko lurralde egoera aurkeztea zeregin konplexua da, baina argigarria izan daiteke euskal lurraldeei lotutako espazio administratiboa nola egituratzen den, eta nolako muga sistema antolatzen den, aztertzea; eta horren guztiaren eragina eta ondorioak egungo egoera politikoan ulertzen saiatzea. Interesik ezin zaio ukatu gaiari, azken batean Europan
|
dauden
lurralde gatazka nabarmenenetakoa baita Euskal Herrikoa, baina ezaguna delakoan, errepikakortzat jo zitekeen arren, gaiaren dimentsio teknikoak ezagutzeak hausnarketarako espazio objektiboa eskain lezakeela uste dugu, halako gatazka egoeretan objektibotasuna bilatzea era interesgarria izan baitaiteke zenbait tentsio apaltzeko eta baita konpontzeko ere. Ez dugu bilatuko, hortaz, arrazoi" juridikoa" nori dagokion ezartzea, hauxe pentsatzea baizik:
|
|
2010
|
|
|
Beste arazo bat, preseski oso kongestionatuak
|
dauden
lurraldeetan azaltzendena hauxe da: lur erabileren nahasketa eta jardueren kokapen desorekatua.
|
|
|
Oso beteak
|
dauden
lurralde horietan gauza nabaria da lurzoruaren eskasia.Hori kontuan hartzen badugu, ezinbestekoa izango lirateke kongestionatuakagertzen diren tokietatik deskongestionatuak dauden tokietara populazioa, jardueraekonomikoak, kokapen berriak, azpiegiturak, errentak eta bestelakoak eraman nahidituzten ekimenak. Horretan ere izugarrizko eztabaidak eta arazoak sortzen dirazeren betidanik botere handia izan duten eskualde hauetatik ez baita horrelakomugimendurik onartu eta bultzatu nahi izan (deszentralizazioa alegia).
|
|
|
Eta gizartean ere aldaketakualitatibo sakonak gauzatuko ditu. Uhin hori, lurralde geografiko mugatuetatik, gero eta urrunago
|
dauden
lurralde periferikoetaraino hedatuko da. Modu horretan, olatu bakoitzak hedatzen du kapitalismoaren sartze prozesua, sistemaren zentroaurreratuan dagoen herrien taldea handiagotuz.
|
|
|
Hori dela-eta, industri politikaren helburua industrializatu gabe
|
dauden
lurraldeak industrializatzea bada, industri garapenerako helburu orokorrekiko kontraesan nabariak azal daitezke. Industri politika orokor baten arabera, erakunde publikoen ahaleginak industrializatuta dauden eskualdeetara bideratzea izango litzatekeelako egokiena.
|
|
|
" Muga neutrotzat" hartzen den horren barruan, denak edo ia denak dauka izaera erlatiboa, euroeskualdeen esparru juridikoa oso aldakorra izan baita. Hala, nortasun juridikorik gabeko interes komunitate bat izan daiteke (Elbe Labe euroeskualdea), Europako interes talde bat (Transcanal), irabazi asmorik gabeko elkarte bat (Saar Lor Lux Rhin), nortasun juridikorik gabeko lan komunitate bat (Bayerischer Wald Bohmerwald/ Sumava), zuzenbide publikoko erakunde bat (Rhin Waal), etab. Zenbait kasutan, maila berean
|
dauden
lurralde kolektibitateak izan daitezke (eskualdekoak eta probintziakoak); beste kasu batzuetan, heterogeneoagoak dira (Meuse Rhin euroeskualdea, kasu), non belgikar eta holandar probintzien interesak hitzartzen diren Alemaniako komuna elkarte batekin eta Belgikako komunitate germanofonoarekin. Euroeskualdeen oinarri juridikoak, ondorioz, forma desberdinak hartu ditu, eta ia ezinezkoa bihurtu da euroeskualde hitzari ezaugarri zehatz batzuk lotzea.
|
|
2011
|
|
|
Hala dirudi. Sardinian aurreindoeuropar hizkuntza baldin bazegoen, Korsikan ere hala izatea harritzekoa al litzateke. Aurreindoeuropar hizkuntzak Ligurian eta Etrurian. Liguria Zaharrak, gutxi gorabehera, gaur Genova eta Rodano ibaiaren artean
|
dauden
lurraldeak okupatzen zituen. Plinioren arabera, Korsika Liguriaren itsasoan kokaturik zegoen:
|
|
|
Egoera horren harira, gatazka konpontzeko laguntza eske, Espainiako Osasun Ministerioko Goi Ikuskaritzara jotzea erabaki du Eusko Jaurlaritzak. Halaber, Lurraldeen Arteko Kontseilua bildu nahi dute, «erkidego guztiei eragiten dien gatazka» delako.Mugan
|
dauden
lurraldeekin ere «premiazko» bilera egiteko asmoa du Eusko Jaurlaritzak. Errioxarekin akordiorik lortu ezean gainontzeko erkidegoekin dituzten itunak «berriz definitu» liratekeela adierazi du Bengoak.Errioxako Gobernuak eriak «helburu politikoekin» erabiltzen dituela salatu du sailburuak, eta gaixoak artatzearen truke kalte ordainak eskatzea «onartezina» dela.
|
|
|
4 Estatuek, gatazka armatuetan, atzerriko lurraldeetako operazio militarretan edo oraindik botere kolonialen mende
|
dauden
lurraldeetako operazio militarretan parte hartzen dutenek, beharrezko den indar guztia erabiliko dute gerraren txikizioetatik emakume eta haurrak baztertzeko. Beharrezko neurri guztiak hartuko dira ondorengo egintzen debekua bermatzeko, hala nola, pertsekuzioa, tortura, zigor neurriak, tratu apalesgarriak eta bortizkeria, bereziki biztanleria zibilaren kide diren emakume eta haurrekiko.
|
|
|
2 Irakaskuntzaren arloan, eta eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzak tradizioz erabiltzen diren eskualdeetatik kanpo
|
dauden
lurraldeei dagokienez, aldeek konpromisoa hartu dute, eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntza baten hiztun kopuruak hori justifikatzen badu, eta irakaskuntzaren maila egokietan, irakaskuntza eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzan egitea edo hizkuntza bera irakastea baimendu, sustatu edo ezartzeko.
|
|
2012
|
|
|
Telekomunikazio sarea gutxi batzuen esku dago, eta toki asko oraindik interes gune nagusietatik kanpo daude. hego Amerikako inguru askotan, esaterako, irratia askoz eskuragarriagoa da sareko zerbitzari on bat baino. Baina itxuraz komunikabideetatik kanpo
|
dauden
lurraldeak ere komunikabideen eraginaren menpe daude, lehen esan dugunagatik: kanpo egoteak esan nahi du komunitate horrek ez duela informazio jarioa kontrolatzen, baina ez du esan nahi informazio etenik dagoenik.
|
|
|
Mira eta Paredesek (2005) adierazi dute elebitasuna egonkorra izateko funtsezko faktorea dela A eta B hizkuntzak elkarren antzekoak izatea, eta Patriarca eta Leppänenek (2004), A eta B hizkuntzek (biek) bizirik iraun dezaketela baldin eta elkarren ondoan ez
|
dauden
lurraldeetan kontzentratuta badaude. Geuk, berriz, frogatuko dugu elebitasunaren oreka egonkorra izan daitekeela A eta B hizkuntzak elkarrengandik urrun egonda ere, alegia, elkarrizketak hizkuntza bakarrean izan behar duenean, eta, esan bezala, ez ditugu kontuan hartuko B hizkuntzaren gotorleku diren eremuetan behin bakarrik jazotzen diren interakzioak.
|
|
|
1 Agintari edo funtzionario publikoak, zuzen jarduten ez duela jakinda, txostena egiten badu plangintza tresnak, urbanizazio, partzelazio, berpartzelazio, eraikuntza edo eraikitze proiektuen alde edo indarrean
|
dauden
lurralde antolamendu edo hirigintza arauen aurkako lizentzien alde, edo ikuskaritzeak direla eta arau horien haustea isildu badu edo derrigorrezko ikuskaritzak egiteko beharra bete ez badu, orduan, horri, kode honen
|
|
|
1 Gizaki orok eskubidea du justizia auzitegiak kokatuta
|
dauden
lurraldean historian zehar hitz egindako hizkuntza ahoz eta idatziz erabiltzeko. Auzitegiek lurraldeko berezko hizkuntza erabili behar dute barne jardunetan, eta estatuaren antolaketa judizialaren ondorioz prozesuak hasierako lurraldetik kanpo jarraitu behar badu, hasierako hizkuntzari eutsi zaio.
|
|
|
1.Hitzarmen hau berresten duen Lanaren Nazioarteko Erakundearen kide oro behartuta dago berori aplikatzea bere subiranotasun, jurisdikzio, zaintza, babes, edo agintaritzapean
|
dauden
lurraldeetan, betiere kide horrek barruko jurisdikzioaren arazoetan betebeharrak onesteko eskubidea badu.Edonola ere, kide horrek Lanaren Nazioarteko Erakundearen Konstituzioaren 25 artikuluaren xedapenei eutsi nahi badizkio, berrespenarekin batera adierazpen bat egin du eta bertan adierazi: 1) Hitzarmen honen xedapenak, eraldaketarik gabe zein lurraldetan ezarri nahi dituen eta lurralde horiek; ...
|
|
|
Barneratuentzako laguntza bidalketen garraio gastuak, pisuaren ondorioz edo beste arrazoiren bat dela bide, posta bidez igorriak izan ezin direnean, atxiloketa egin duen potentziaren kargura egingo dira horren kontrolpean
|
dauden
lurralde guztietan.Hitzarmenean alderdi diren beste potentziek garraio gastuak ordainduko dituzte bakoitzari dagozkion lurraldean.
|
|
|
Okupatutako lurralde batean dauden pertsona babestuei ez zaizkie Hitzarmen honen onurak kenduko, edozein inguruabarren ezta edozein arrazoi dela eta, horren arrazoia izanda ere okupazioaren ondorioz gertatutako aldaketa bat, erakundeetan gertatutako aldaketa bat edo
|
dauden
lurraldeko Gobernuan gertatutako aldaketa, okupatutako lurraldearen eta potentzia okupatzailearen agintarien arteko akordioagatik, potentzia okupatzaileak egindako osoko anexioagatik edo hori okupatutako lurraldeak egin duelako.
|
|
|
Gerrako presoentzako laguntza bidalketen garraio gastuak, pisuaren ondorioz edo beste arrazoiren bat dela bide, posta bidez igorriak izan ezin direnean, atxiloketa egin duen potentziaren kargura egingo dira horren kontrolpean
|
dauden
lurralde guztietan.Hitzarmenean alderdi diren beste potentziek ordainduko dituzte bakoitzari dagozkion garraio gastuak.
|
|
|
Lehenik, Europako leku izen nagusiak arautu zituen aski xehe (154 araua, 157 araua eta 159 araua). Gero, ez hain xehe, Europatik gertu
|
dauden
lurralde batzuetakoak (Anatolia eta Hego Kaukaso, 162 arauan; Ekialde Hurbila eta Ipar Afrika, 164 arauan). Ondoren, munduko gainerako lurraldeei heldu zaie txanda.
|
|
|
Lehenik, Europako leku izen nagusiak arautu zituen aski xehe (154 araua, 157 araua eta 159 araua). Gero, Europatik gertu
|
dauden
lurralde batzuetakoak (Anatolia eta Hego Kaukaso, 162 arauan; Ekialde Hurbila eta Ipar Afrika, 164 arauan). Ondoren, munduko gainerako lurraldeei heldu zaie txanda.
|
|
|
Trebiñu Konderrian eta Valle de Villaverde udalerrian euskarakduen egoeraz Gaztela eta Leongo eta Kantabriako Estatutuek, hurrenez hurren, ez dute ezertxo ere esaten. Bestalde, Eskualdeetako edo Eremu Urriko HizkuntzenEuropako Gutunak ere ez ditu EAEn kokatuta
|
dauden
lurralde horiek aipatzen.
|
|
2013
|
|
|
Hamalau orduko eztabaida Siriako Koalizio Nazionaleko 61 ordezkariek, iturri batzuek 70 ere aipatzen dituzte? 14 orduko eztabaida luze eta gogor baten ostean aukeratu dute Hitto oposizioaren esku
|
dauden
lurraldeetarako gobernuburu. Hasiera batean, Istanbuleko bilkuran pisu handiagoko hautagai batzuk baziren, baina alde bakoitzak bere lehen aukerak baztertu egin zituen, adostasunaren izenean.
|
|
|
f) Greenwichetik ekialdera
|
dauden
lurraldeetan, erreferentziak hartzeko, orduak batu ala kendu egin behar dira. Zergatik?
|
|
|
g) Greenwichetik mendebaldera
|
dauden
lurraldeetan, erreferentziak hartzeko, orduak batu ala kendu egin behar dira?
|
|
|
Klima beroak. Kantzer tropikoa eta Kaprikornio tropikoaren artean
|
dauden
lurraldeetako klimak dira: ekuatoriala, tropikala eta basamortuko klima.
|
|
|
Klima epelak. Tropikoen eta zirkulu polarren artean
|
dauden
lurraldeetako klimak dira, ipar hemisferioan eta hego hemisferioan: kontinentala, ozeanikoa edo atlantikoa, mediterraneoa eta txinatarra.
|
|
|
Latitudearen kasuan, ekuatoretik iparraldera (N)
|
dauden
lurraldeak positiboak dira eta ez daramate inolako ikur bereizgarririk. Aldiz, ekuatoretik hegoaldera (S) dauden lurraldeak negatiboak dira, aurretik() ikurra dute.
|
|
|
Latitudearen kasuan, ekuatoretik iparraldera (N) dauden lurraldeak positiboak dira eta ez daramate inolako ikur bereizgarririk. Aldiz, ekuatoretik hegoaldera (S)
|
dauden
lurraldeak negatiboak dira, aurretik() ikurra dute.
|
|
|
Alabaina, ikuspegi etiko edo politiko batetik aztertuta, zalantzak agertzen dira. Pertsonek osasun arazo larriak dituzten eta osasun azpiegitura eskasak dauden eta pobrezian murgilduta
|
dauden
lurraldeetan, egokia al da zakurren osasunari atentzioa jartzea. Nola justifika daiteke balizko politika hori egoera larri horretan dauden pertsonen aurrean?
|
|
2014
|
|
|
Nazio Alemaneko Inperio Erromatarra) egondako liskar ugarien aipamenak, tenorean historia modan zegoelako ere, orri asko bete du. Liskar horietan mendez mende hitzartu izan diren itunen balioaz, hots, egon den historia egonik, gaur egun zeintzuk diren Frantzia edo Alemaniaren eskubideak auzitan
|
dauden
lurraldeen gainean, alderdi frantsesetik A. Michiels ikus liteke, Les droits de la France sur l. Alsace et la Lorraine, alderdi alemanetik K. L. Sybel, Deutschlands Rechte auf Elsass und Lothringen (aurrekoari erantzuna). Batek zein besteak arrazoi osoa dute, bakoitzaren ustean behintzat1216 Eztabaida historikoa bera ez da derrigor interes handikoa guretzat.
|
|
|
Gizarte hiritarrean maiztasun handiena duen nahaste mentala da depresioa; azken hamarkadetan asko ugaldu da, Mendebaldekoak ez diren kulturetan maiztasun txikiagoa edo agerpen kliniko ezberdina badu ere. Horrela, garapen bidean
|
dauden
lurraldeetako paziente depresiboak gutxiago kexatzen dira aldarte depresiboaz eta errudun sentimenduaz, eta gehiago agertzen dituzte sintoma somatiko eta funtzionalak (mina, idorreria, pisu galera?).
|
|
2015
|
|
|
Gauza bera esan daiteke etxegintzari buruz, erabateko lotura duena indarrean
|
dauden
lurralde planeamenduekin eta tokiko instituzioen lurralde antolamendu egitasmoekin (Udalak eta Aldundiak dira hor protagonista nagusiak). Eta azkenik, ez da gauza bera, euskaltasunarekin konprometitutako gehiengoa duen lurralde batean gertatzen dena (Gipuzkoa eta Bizkaia) eta beste batzuetan gertatzen dena (Nafarroa Garaia).
|
|
|
Gaur egun indarrean
|
dauden
lurralde antolaketako gidalerroak 1997an onartu ziren. Beraienhelburua herritarren eguneroko bizimodurako lurralde erakargarri bat, eta lurralde ereduaren eraginen banaketari dagokionez lurralde solidario bat lortzea izan zen, herritarren eta gure AutonomiaErkidegoko atal bereiztuetan.
|
|
|
Estatuak nazioa sortzen du (eredu zaharra); eta erantzun gisa edo eraikuntza alternatibo gisa, estaturik gabeko nazio alternatiboek estatu nazioa erdiesteko borrokatzen dute. Lehenengoak estatuaren hiriburuarekin lurrez konektatuta
|
dauden
lurralde guztietan naziosentimendu berdina inposatu nahi du inperialismo aurrerakoian oinarrituz, lan horretan etnia desberdinen asimilazioa bultzatuz gradu desberdinetan. Horregatik, inperioek joera izan dute lurralde konektatuak asimilazio politikekin tratatzeko, hau da, inperioak estatu nazio bat sortu nahi badu, bere nazioko parte definitzen ditu hiriburuarekin jarraitutasuna duten lurraldeak, Frantziak, Espainiak edo Erresuma Batuak egin izan duten bezala edo partzialki Errusiak eta Otomandar Inperioak.
|
|
2016
|
|
|
Kostako lehen ataletan artifizializazioa geldiaraztea dakarten lurzoru erreserbak sortzea. Ustiatu gabe
|
dauden
lurralde horietako udalak gizarteak ordaindu lituzke. Itsasertzeko ekosistemak berreskuratzea:
|
|
2017
|
|
|
Bere helburua munduko leku kultural eta natural adierazgarrienak nabarmentzea eta horiek babesteko behar den ahalegina erakartzea da. Etengabe eguneratzen den zerrenda honetan, arduradunek balio unibertsaleko ondareak hartzen dituzte, ez bakarrik
|
dauden
lurraldekoak, gizateria osoari baizik. Espainia gizateriaren ondare natural handiena duten herrialdeetako 10 topaketan dago Gaur egun, 1.052 sarrera ditu Munduko Ondare Zerrendak.
|
|
|
Euskaldunak historiaurretik kokatuta
|
dauden
lurraldea mapan ikusirik, nekez uler daiteke isolamenduaren teoriak nola iraun duen hainbeste, Pirineotako pasabide nagusiak Katalunian eta Euskal Herrian egon baitira beti, mendi apalenak eta zeharkatzeko errazenak hauetan daudelako. Oraindik gaur egun kontinenterako bide nagusiak toki beretan daude.
|
|
2018
|
|
|
Beraz, lurraldearen iraunkortasunean eragiteak, Kuadrillen kasuan batik bat, errotiko aldaketa bat eskatzen du; tokiko gaitasun, baliabide, indarrak eta garapen potentziala kontuan hartzea, hain zuzen. Gasteiztik urrun
|
dauden
lurralde eremuen garapenari eusteko, ezinbestekoa litzateke lurralde horietako biztanleria errotzea eta kide berriekin indartzea.
|
|
|
Gaur egun indarrean
|
dauden
lurralde administratiboei ematen zaien garrantziak zuzeneko eragina dauka Euskal Herri osoko euskaldunen arteko identitate kolektiboaren osasunean eta, Zabalo eta Massiasen arabera, 352" lurralde eta hizkuntza koherentzian". Herriaren" ardatz nagusi linguistikoari" egin dio kalte handia, berez hizkuntzak biltzen dituen herritar horien arteko harremanak urritzea eragiten duelako.
|
|
2019
|
|
|
Desertuko klimak ez du jasotzen apenas euririk. Mortubidean
|
dauden
lurralde egarrituak ere, gero eta gutxiago. Paraje gehienek, gainera, eguzki erreak penatzen ditu.
|
|
|
Oso klima berezia dute ekuatoreko gerritik urrun
|
dauden
lurralde izoztuek eta beren altueragatik mendiotan kokaturik dauden gune berezi horiek. Hauek biak aparte ikus ditzakegu.
|
|
2020
|
|
|
Ebroko Lurraldeak inprobisaziorako egokia den beste musika genero baten hegoaldeko mugak ere badira. Gaur egun, bere jatorrizko testuinguruan desagertuta dago, orain administrazio frantsesaren pean
|
dauden
lurralde katalanetaraino hedatzen zen eta, gizarte tradizionalean, emakumeen adierazpen bide bakarrenetakoa zen. Les majorales del Roser ek festa amaieretan abesten zituzten pandero kantuak ziren, kofradiarentzat dirua biltzeko.
|
|
|
Hildako aski egur baldin badu, okila bertara egokitu daiteke. Azkenik, elkarren ondoan
|
dauden
lurraldeak aztertuta, baieztatu ahal izan da ugaltzeko tenorean okilak ez direla ia sartzen ondoko okilen lurraldera.
|
|
|
Eskolak eta unibertsitateak itxieraz gain, beste hainbat neurri eztabaidatu dituzte Giuseppe Conte buru izan duen Ministro Kontseiluan. Koronabirusa gehiago ez hedatzea dute helburu, dagoeneko 3.089 kutsatu –276 sendatu dituzte– eta 107 hildako
|
dauden
lurralde horretan. Bertan landutako neurrietako batzuk dira, AdnKronos agentziaren arabera, «manifestazio guztiak debekatzea», baita aire zabalean egitekoak diren bestelako gertaera publikoak eta pribatuak ere –zinea eta antzerkia ere bai–, ez badute ziurtatzen pertsonen artean gutxienez metro bateko distantzia egotea.
|
|
|
Poetak urrutian eta iraganean aterpe hartu nahi duela dirudi, poesiaren bidez bidaiatuz, urrun omen
|
dauden
lurralde hobeekin amets egiten du, haien abaroan kontsolamendua aurkitu nahian. 2008an Euskadi Irratiko elkarrizketa batean esan zuenez, poesia iraganarekiko bidaia beti berritu bat da, lehenaldiari buruzko gogoetak egiteko leku bat, eta baita hitzen bidez urrutira bidaiatzeko modu bat ere:
|
|
2021
|
|
|
Ekialde Hurbileko eta Afrikako herriak aipatuak baldin badira, berezikiago demokrazia
|
dauden
lurraldeetan da ohargarriena. Herri bakoitzari notazio bat emana da, 8 puntu baino gehiago duenak" demokrazia osoa" kontsideratua da.
|
|
|
Peñalver en (2004: 230) hitzetan, Pirinioetako cromlechak
|
dauden
lurraldeak 250 kilometro lituzke sortaldetik sartaldera eta 5 eta 40 kilometro bitarteko zabalera (Mendiluze aintzat hartu gabe). 2004an argitaratu zuen tesian 413(+ 14) multzo eta guztira 1.104 Pirinioetako cromlech(+ 22) bildu zituen.
|
|
|
Kaukasoko mendilerroaren inguruan
|
dauden
lurraldeak hizkuntza eta kultura ugari dauzkaten eremuak dira. Hego Kaukasoren kasuan, hiru hizkuntza nagusiak – armeniera, georgiera eta azerbaijanera – hiru familia desberdinenetako kideak dira (indoeuropar, kartveliar eta turkiar familietakoak, hurrenez hurren); gainera, bakoitzak bere alfabetoa dauka.
|
|
|
Aipatutako hizkuntzez gain, beste hainbat hizkuntza daude Georgian. Alde batetik, abkhaziera (ipar mendebaldeko kaukasiar edo abkhaziera adighera deitutako familiakoa) eta osetiera (irandar adarreko hizkuntza indoeuroparra) ditugu, Georgiaren kontrolpean ez
|
dauden
lurraldeetan hitz egiten direnak. Lehenago esan dugun bezala, errusiera asko erabiltzen da hor, eta irakaskuntzan tokiko hizkuntzak baino garrantzia handiagoa du.
|
|
|
Al Baskuni, Aznarri, esadazu nolakoak diren Pirinioetatik iparraldera
|
dauden
lurraldeak. Dena baso handi bat al da?
|
|
|
383,6 euro balioko du. «Deserosoagoa izango da, bisa atera dutelako, baina Beste norako batzuk programan
|
dauden
lurraldeetara joateko egiten duten bezala», azaldu du Barandiaranek.
|
|
|
Preso guztiak errotuta
|
dauden
lurraldeko espetxeetan egotea ere legea betetzea litzateke. Gaur egun zein da oztopoa hori gerta dadin?
|
|
2022
|
|
|
banaketa erreala da Brasilen, mapan ageri da, ukigarria da. Iparralde beltz eta indigenan, nekazalguneak eta pobrezia orokortua
|
dauden
lurraldeetan, bozka masiboa jaso du Lulak. Hegoalde zuria, Sao Pauloko eta Rio de Janeiroko metropoliak dituena, botere ekonomikoa eta lursail jabe handienak dituena, Bolsonaroren alde agertu da.
|
|
|
Informazio aldian esandakoaren arabera, hizkuntza inpaktuari dagokionez etxebizitza berrien eragina izango da adierazgarriena HAPO berrian: 1.249 etxebizitza" baimentzen" ditu gehienez indarrean
|
dauden
Lurralde Antolamenduaren Gidalerro edo LAG berriek, eta horiei Torreagako sustapeneko 249 etxebizitzak gehituz gero, 1.500 etxebizitza berri onartzeko arriskua izan dugu Zumaian. Etxebizitza horiek denak egin izan balira, zenbateko eragina izango zuen hizkuntzan?
|
|
|
«Gerra egoera honetan, are garrantzitsuagoa da kazetaritza eta informazioaren profesionalen lana, gatazkan
|
dauden
lurraldeetan gertatzen dena herritarrok lehen eskutik jasotzeko», azaldu dute sinatzaileek. Hala ere, gogoratu dute gerra guztietan bezala, «kazetariak ere helburu militar» bihurtzen dituztela.
|
|
|
Harresien Aurkako Nazioarteko Eguna da gaur, eta Bizkaiko SOS Arrazakeria, Ongi Etorri Errefuxiatuak eta BDS Bizkaia elkarteek protesta ekintza bat egin dute Bilboko Atxuri auzoan, munduan dauden harresiak «suntsitzeko» eskatzeko. Agiri bat kaleratu dute hiru taldeek, salatzeko «60 harresi baino gehiago» daudela munduan okupatuta
|
dauden
lurraldeetan eta mugetan, eta munduko buruzagi politiko boteretsuenak harresi gehiago eskatzen dabiltzala. Horregatik, planetan dauden «horma eta hesi fisiko eta mental guztiak» suntsitzeko eskatu dute, eta herriek eta pertsonek beren etorkizuna erabakitzeko eta «bizitza duina» bermatzeko duten erabaki askearen errespetua eskatzeko.
|
|
|
Bideo-jokoak goraka ari diren sektoreak dira, eta finkatuta
|
dauden
lurraldeetan negozio gaitasuna eta aberastasuna sortzeko ahalmena era esponentzialean handitzen dute urtero. Azken ikerketen arabera, Espainian dauden 435 estudioek 1.105 milioi euro baino gehiago fakturatu zituzten 2020an, aurreko urtean baino %20 gehiago, eta 7.500 pertsona baino gehiagori eman zieten lana.
|
|
|
Bi. Ihes egitea lortu eta etsaiaren menpe
|
dauden
lurralde okupatuetan aurkitzen diren Britainia Handiko bizilagunen itzulera erraztu. Hiru.
|
|
|
3 Planetaren eta demografia mugak mundu mailako begiradapean eta tokiko eskalan aztertzea, hizkuntza gutxituak
|
dauden
lurraldeetan bereziki.
|
|
|
Iparraldetik gudarigaiak ongi mobilizatzen dira Nafarroa Beherean eta Bearnon, 3 000 bearnes Salbaterren bildurik, baita Katalinaren bi etxalde horietarik at ere: Zuberoan jauntxo andana bat jaikiko da, jende gehiago prefosta Landetarik eta Garona behereko ibarretik, bereziki Agen aldetik, hots Albret ariaren meneko
|
dauden
lurralde zabaletarik. Zuberotarren artean aipu dira Urrutigoiti, Sorhoeta, Oihenart, Athagi (gaur Altzai Zaroa), Lakarri, Arbide, Olhasarri, St Jayme, Atharratzeko aitorensemeak.
|
|
|
Itsasoari eta iparrari begira
|
dauden
lurralde berdeetan, erromatarrak a priori ez ziratekeen beste maldan bezain gustura. Bizkitartean, hor ere beren presentzia ongi markatu dute, Akitanian jakina, baina Bizkaian eta Gipuzkoan ere, bereziki itsas eta ibai portuetan:
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzen bilakaera ezagutuko ez bagenu, bi hizkuntza ofizial
|
dauden
lurralde batean bizi diren biztanleek bi hizkuntzak jakingo dituztela pentsatuko genuke askok (ulertu bai, behintzat), eta herritarrek batean zein bestean lasai hitz egin dezaketela, egoera mota guztietan. Baina euskararen errealitateak oso konplexuak dira, lege, babes zein ezagutza aldetik.
|
|
|
Azkenengo sei urteetan nazioarteko programa bat lantzen ibili gara: Gatazka egoeran
|
dauden
lurraldeak. Gatazkak, guretzat, bakearen parte dira.
|
|
|
Afrikako azken kolonia izaten jarraitzen du. Mendebaldeko Sahara 1963an sartu zen zerrendan, eta deskolonizazio bidean
|
dauden
lurralde handiena da, bai zabalerari eta bai biztanleriari dagokionez24; beste guztiak uharte edo enklabe ñimiñoak dira, gehienak mapan kokatzen jakingo ez genituzkeenak.
|
|
|
Beste baliabide bat gatza da. Aaiundik iparraldera
|
dauden
lurraldeetan, mugatik gertu, gatzaga asko daude, eta horiek ere espoliatzen ari dira.
|
|
|
Hizkuntza fenomeno bitxi honek interes tribalak detektatzen ditu eta termino komun bat ezartzen du gaur egun Pirinioen nazioarteko mugaren bidez banatuta
|
dauden
lurraldeetan, Errenazimentuko mapa politikora garamatza, non nafar monarkiak penintsulako Nafarroa Paueko gortearekin egituratzen zuen, Frantzian.
|