|
2008
|
|
|
Baina, halaber, oso interesgarria da kontsumitzaileak hedabidez hedabide ikertzea zeren modu horretan ikus baikenezake nukleo horretan, kontsumitzaile handiak eta ertainak kontuan hartuz, ezaugarri ezberdinak dituzten azpimultzoak daudela eta hedabide bakoitzak horietako azpimultzo bakoitzera eraginkortasun handiagoz iristeko balio duela. Nukleoan
|
dauden
euskaldunei begiratzen badiegu, ikus dezakegu ezaugarri ezberdinak dituztela. Eta euskal hedabideek zein euskaldun mota elikatzen dituzten aztertzen badugu, antzeman daiteke hedabide bakoitzak euskaldun mota ezberdinak elikatzeko joera bereiziak dituztela.
|
|
2011
|
|
|
CDH elkartean gazte generazio berriak sartzen doazen heinean, euskaldun osoen kopurua hazten doa. Bestalde, plangintzaren ondorioz, egun
|
dauden
euskaldun ez osoak trebatzen eta osatzen joango dira. Denborarekin, egun direktiban eta bestelako guneetan dauden erdaldunak erretiratzen joango dira eta leku horiek euskaldunek hartuko dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Txillardegik gune jakin batean
|
dauden
euskaldunen proportziotik abiatuta, euskararen erabilerari buruzko kalkulu bat egiten du. Zehazki, zera adierazten du eredu horrek:
|
|
|
Zehazki, zera adierazten du eredu horrek: eremu jakin batean, bertan
|
dauden
euskaldun guztiak euskararekiko leial izanez gero (hots, euskalduna euskaldunarekin ahal duen guzti guztietan euskaraz mintzatuz gero), eta herritarren harremanak guztiz ausazkoak izanez gero (egoera isotropikoa), zenbatekoa izango litzatekeen euskararen erabilera. Kopuru horri" espero daitekeen erabilera" (edo" erabilera isotropikoa") esan izan zaio; hots, baldintza teoriko horiek betez gero, erabilera zenbatekoa izango litzatekeen.
|
|
2016
|
|
|
Txillardegik (1994, 2001) gune jakin batean
|
dauden
euskaldunen proportziotik abiatuta, euskararen erabilerari buruzko kalkulu bat egin zuen. Zehazki, zera adierazten du eredu horrek:
|
|
|
Zehazki, zera adierazten du eredu horrek: eremu jakin batean, bertan
|
dauden
euskaldun guztiak euskararekiko leial izanez gero — ’euskalduna euskaldunarekin ahal duen guzti guztietan euskaraz mintzatuz gero’— eta herritarren harremanak guztiz ausazkoak izanez gero —egoera isotropikoa—, zenbatekoa izango litzatekeen euskararen erabilera. Kopuru horri ‘espero daitekeen erabilera, edo erabilera isotropikoa’ esan izan zaio; hots, baldintza teoriko horiek betez gero, erabilera zenbatekoa izango litzatekeen.
|
|
|
Eta hortik dator erreparoa: E2 eta E1 multzoan
|
dauden
euskaldunak bigarren mailan utzi behar al dira. Gure ustetan, jakitun izanda ere euskal hiztunen kategorian ez direla berez sartzen, erabileraren aztergaiak aintzat hartu lituzke E2koak (eta E1koak), euskararen geroari begira garrantzitsua da-eta kategoria hauetako hiztunak progresiboki E3 eta E4 kategorietara pasatzea. e4 eTA KAle neUrKeTAren dATUAK
|
|
|
mendekotasunezko elkar eragina. Erdaldunduenik
|
dauden
euskaldunak dira, prozedura horren ondorioz, erdal aginte egituratik ordain-sari hoberenak jasotzen dituztenak. Hori da kontua, itsurik itsuenak ere azkar asko antzematen duena.
|
|
|
Arnasguneak kualitatiboki ezinbestekoak dira beraz, baina etorkizunari begira birpentsatu egin dira. Orain arte mantendu diren moduan mantendu izana lorpen handia da, baina ez dira gehiago ahuldu behar eta itsaso erdaldunean sakabanaturik
|
dauden
euskaldunei euskara erabiltzeko aukera argia eman behar zaie, gotorleku txikiak eskainiz. Itsaso erdaldunean euskararen babesleku trinko xamarrak sortzea ezinbestekoa dirudi.
|
|
|
Moldaerabide berriak egokitu edo sortu dira. Arnasguneak egoki zaintzeko beste gune geografikoetan
|
dauden
euskaldunei (eta euskaldun ez direnei ere) erabiltzeko aukera berriak sortu zaizkie. Arnasguneetatik kanpora bizi dira euskaldun gehienak eta arnasguneetan bizi den jendea hortik kanpora ateratzen da gero eta jarduera gehiagotarako.
|
|
2017
|
|
|
4 erabilera isotropikoa: J.l. alvarez enparantza Txillardegik eredu matematiko bat garatu zuen, gune jakin batean
|
dauden
euskaldunen proportziotik abiatuta, espero daitekeen euskararen erabilerari buruzko kalkulu bat egiteko. zehazkiago: eremu jakin batean, bertan dauden euskaldun guztiak euskararekiko leial izanez gero (hau da, euskaldunek haien artean ahal duten guztietan euskaraz eginez gero), eta herritarren harremanak guztiz ausaz gertatuko balira, zenbatekoa izango litzatekeen euskararen erabilera. gehiago sakondu nahi izanez gero, ikus:
|
|
|
J.l. alvarez enparantza Txillardegik eredu matematiko bat garatu zuen, gune jakin batean dauden euskaldunen proportziotik abiatuta, espero daitekeen euskararen erabilerari buruzko kalkulu bat egiteko. zehazkiago: eremu jakin batean, bertan
|
dauden
euskaldun guztiak euskararekiko leial izanez gero (hau da, euskaldunek haien artean ahal duten guztietan euskaraz eginez gero), eta herritarren harremanak guztiz ausaz gertatuko balira, zenbatekoa izango litzatekeen euskararen erabilera. gehiago sakondu nahi izanez gero, ikus: tXillardegi, J. l. Álvarez enparantza (2001):
|