|
2002
|
|
|
Kontuan hartuz, alde batetik, 2002 urte bukaerarako Arrantzako PolitikaBateratuan indarrean dauden araudiak erreformatu behar dituztela, eta bestetik, itsas baliabideak gero eta mugatuagoak direla, Europako Batzordeak sektoreasakon aztertu duen Liburu Berdea izeneko txostena argitaratu berri du 2001ean.Txosten horrek sektorearen egoera txarra dela ondorioztatzen du, «Ikuspuntubiologikotik, gaur egungo ustiapenaz jarraituz gero, arrain populazio ugarimehatxatuta egongo direla» esanez. Egoera larrian
|
dauden
arrain mota nagusienartean, hauexek aipatzen dituzte besteak beste: legatza, bakailaoa, hegalaburra, zapoa eta mihi arraina.
|
|
2003
|
|
|
doazenean, lehorretik biziki urruti
|
dauden
arrain tokietaraino iristen dira, bertan gutxienez hiru hilabetez lanean aritzeko.
|
|
|
Mangladiak parekatzeko gune eta espezie askoren ugaltoki izatera iristen dira, garapenean
|
dauden
arrainentzako eta beste itsas bizidun batzuentzako babesleku izateaz gain.
|
|
|
Horixe da dendan izozturik nahiz fresko salgai ohi
|
dauden
arrainezko ziriak edo itsaski suzedaneoak (karramarrozko ziriak, angulen suzedaneoak, otarrain isatsak, etc.) ekoizteko erabiltzen den lehengaia.
|
|
2004
|
|
|
Hala, bada, arrain haztegiko izokinean atzemandako dioxina eta PCBmaila (pisu freskoko 2pg/ g) EBk ezarritako segurtasun mailaren azpitik daude (pisu freskoko 4 pg/ g). Kataluniako Osasun Sailaren arabera, eta poluitzaileak prozesu industrialetatik sortzen direla kontuan hartuta, ez da harritzekoa urruneko eremuetatik datorren arrainak kostan
|
dauden
arrain haztegietakoak baino maila baxuagoak izatea. Gaur egungo datuek, bai Osasun eta Gizarte Segurantza Sailaren azterlanaren emaitzek, bai Science n argitaratutako azterlanaren emaitzek, ez dute kontsumitzaileei nutrizio arloko gomendio berezirik eman behar, dieta askotarikoa eta orekatua izateaz gain, aipatu sailak jakinarazi duenez.
|
|
2006
|
|
|
Gordinik eta izoztu gabe ere jan daitezke arrain lehortuak (bakailaoa) eta gatzez eta beroz tratatutako erdi kontserbak, antxoak kasu. Baina kontuz ibili behar da ozpin antxoekin eta eskabetxean eta marinatuta
|
dauden
arrainekin, carpaccioekin, arraba gordinekin eta sardinzarrekin.
|
|
|
Hor gainean
|
dauden
arrain puskak ez dira sardinak. Hori argi dago.
|
|
2007
|
|
|
Merkaturatzeari dagokionez, Idazkaritzak adierazi du PACIAPen (Arrantza Jardueren Kontrol Integralerako Urteko Programa) eta lurreko jardueren esparruan egindako kontrolak areagotu egin direla. Bestalde, merkaturatze sektoreak arauz kontrako neurria duten eta behar bezala etiketatuta ez
|
dauden
arrainak ez erosteko eta ez merkaturatzeko konpromisoa hartu zuen. Azkenik, arrantza iraunkor eta arduratsuarekiko konpromisoa berresten du SGPMk, eta erakusten du etengabe ari dela inbertitzen Espainiako arrantza ontzidia ikuskatzeko, zaintzeko eta kontrolatzeko giza baliabideak eta baliabide materialak modernizatu, berritu eta handitzeko?
|
|
2009
|
|
|
Arrainak. Haurren menuan
|
dauden
arrainek haragi motaren adinako pisua izan behar dute (txekorra, oilaskoa, txerria, untxia edo indioilarra). Horixe da menuen plangintzan jarraitu nahi izan den gehiengoa, errezeta erraz, apetatsu eta zaporetsuen proposamenekin, bai eguerdian bai afarian.
|
|
|
Irudiko arrain koloretsuak (Chlorurus sordidus) ahoa zabalik dauka, arraintxoari lana errazteko. Ilara luzeak sortzen dira, txandaren zain
|
dauden
arrainekin. Hori bai, arrain garbitzaile faltsuak ere badaude, horzkada ematen dutenak.
|
|
2011
|
|
|
Egoera bestelakoa da Europan. Izan ere, baimenduta
|
dauden
arrain transgeniko bakarrak ikerketara bideratutakoak dira. Horiekin egiten du lana, adibidez, Donostiako Biobide enpresak.
|
|
|
jakiak histamina kantitate handia duenean eta digestio hodian desaktibatzerik ez dagoenean. Gaizki kontserbatutako eta egoera txarrean
|
dauden
arrainetan agertzen da. Histaminosi enteralaren sindromea histamina desaktibatzen duten entzimen deplezio batek eragiten du, normalean, botikak kontsumitzeagatik.
|
|
|
“Eskrupulurik gabeko operadoreek ezin dute beren ontzien bandera aldatu beren erantzukizunak saihesteko. Legez kanpoko arrantza izan liteke mundu osoan arriskuan
|
dauden
arrain populazio askoren azken kolpea”, azpimarratu zuen ebazpenaren txostengileak, Isabella Lovin eurodiputatu suediarrak, asteazkeneko eztabaidan.
|
|
|
Bestela, aldez aurretik gutxienez 48 orduz izoztea da parasitoa desaktibatzeko prozedurarik eraginkorrena. Prozesu hori azken urteotan oso modan
|
dauden
arrain gordinen prestakinetan aplikatu da, hala nola sushian edo sashimian, baina baita hain exotikoak ez diren arrain gordin marinatuen kasuan ere, hala nola ozpin antxoak edo etxeko izokin marinatuak, batez ere ale basatiak badira. 6 Ehiza larriko eta xeheko haragia. Basurdea, orkatza, erbia eta eperrak edo usoak bezalako hegaztiak dira Eguberrietako plater nagusietako batzuk.
|
|
2012
|
|
|
Barbarina, adibidez, 17 eurotan da kiloa. Hortaz, udan ez bada arrain sasoi oparoena,
|
dauden
arrain guti horiek ongi saltzen dira, eskaera handia baita, udatiarrei esker. Arrainak kaxetan bildu eta, Ziburuko arrain merkatuan gelditzen dute ontzia.
|
|
|
Merkataritzako kontu sailak kontrolatu egiten dira, eta giza kontsumorako animaliek eta animalienak ez diren elikagaiek osasun edo albaitaritza kontrola izaten dute kontsumitzeko egokiak diren ala ez erabakitzeko. Kontrola daitezkeen produktu horiek barne hartzen dituzte haragia, erraiak eta giza kontsumorako diren haragi produktuak, bizirik
|
dauden
arrainak eta moluskuak eta horien arrautzak, berehalako kontsumorako edo eraldaketa osagarrirako, krustazeo biziak eta horien produktu eratorriak, esnea eta esnekiak, arrautzak eta oboproduktuak, eztia, erregina jelea, lehorreko barraskiloak eta giza kontsumorako zuzenean edo zeharka erabiltzen diren bestelako animalia jatorriko produktuak. Gizakiek erabili edo kontsumitzeko animaliakoak ez diren produktuez ere ari dira, baita zapi erabilien mugako kontrola ere.
|
|
|
Usainak atsegina izan behar du, itsasokoa bezalakoa. Hozkailuan edo izotzaren gainean
|
dauden
arrainak bakarrik erosi. Itsaskien kasuan:
|
|
2013
|
|
|
Oso haserre azaldu da Munarriz arauarekin: «Arauak Brusela aldetik jartzen dituzte, kafea guztientzat, eta balio dezake arriskuan
|
dauden
arrainentzat, batzuek tranpak egiten dituztelako, baina guk ez. Urteak daramatzagu eskatzen antxoarekin ez egitea, beste lasaitasun batekin ibiltzeko itsasoan».
|
|
2014
|
|
|
Prozesu teknologiko modernoei esker, produktu freskoaren antzeko nutrizio balioa dute latan ontziratuta
|
dauden
arrainek.
|
|
2015
|
|
|
Beraz, obozitoetako 5S rRNAren transkripzio altuari esker, sexu biomarkatzaile modura erabil daiteke, emeen adierazle baita. Xenoestrogenoen mende
|
dauden
arrain arretan, aldiz, intersex egoeraren markatzaile molekularra bihurtu da.
|
|
|
Gernikan intersex gehiago aurkitu ziren, baina Galindoko intersexen larritasun maila altuagoa zen, barrabiletako obozito kopurua altuagoa baitzen. Beraz, arrain arrak eme ari dira bihurtzen araztegiek isuritako kutsatzaileekin kontaktuan
|
dauden
arrain populazioetan.
|
|
2017
|
|
|
Lan honetan lortu diren emaitzak ikusita, argi geratzen laborategiko esperimentuak burutubehar direla ingurumenean gertatzen dena hobeto ulertu ahal izateko. Beraz, etorkizuneko lana, ingurumenean
|
dauden
arrainen azterketa egtea ziango litzateke laborategiko esperimentuan lortudugun informazioaz baliatuz.
|
|
2018
|
|
|
Arriskuan
|
dauden
arrain espezieak begiratzen saiatzen gara.
|
|
2021
|
|
|
Nik artikuluan Shopenhauer en eta Nietzsche-ren betiereko itzuleraren kontzeptuarekin alderatzen nuen poema, eta orobat euskal antropologia herrikoian txantxangorriak adierazten duen betiereko urtaroen eta naturaren zikloekin ere; zilarrak eta uholdeak, berriz, heriotzatik gertu dagoen nostalgia bat adierazten du, muturreraino eramana, tristuraren muturreraino, hozkia eragiteraino. Zilarra, ilargiak ur azalari ateratzen dion distira, sabelez gora
|
dauden
arrainen ardorak areagotua.
|