|
2009
|
|
|
lelopean. Gogora ekarri zuten, halaber, sexuaren araberako lan banaketaren ondoriozkoa dela emakumeen diskriminazioa, eta lan arloan ere, indarkeria sexistak prekarietate egoeran
|
dauden
andreei gordintasun handiagoz eragiten diela.
|
|
2010
|
|
|
" Zertaz?", galdetu zion Adrianek. " Onak
|
dauden
andreez", erantzun zuen Pantxok begiak jaitsiz. Oso apal jokatzen zuen Lubisekin zegoenean.
|
|
2011
|
|
|
Azkenik, irregulartasun egoeran
|
dauden
andreen kasuan, hauskortasun bikoitzari (emakumea eta etorkina izatea) beste bat gehitu behar zaio: irregulartasun egoeran egotea.
|
|
|
Arazoa beti dator ondoren, beste laguntzekin. Esaterako, erregulatu gabe
|
dauden
andreek ezin dute inolaz ere indarkeriaren biktimei zuzendutako prestazioa jaso; izan ere, ezin dute INEM zerbitzuan izenik eman. Hori horrela izan da beti.
|
|
|
– Harreta berezia eskaini behar zaie irregulartasun egoeran
|
dauden
andreei. Atzerritarren Legea aldatu behar da, irregulartasun egoeran dauden biktimek, bai genero indarkeriarenak eta bai tratarenak, babes marko eraginkorra izan dezaten.
|
|
|
Egoera horretan, arrazoizkoa dirudi pentsatzeak andre etorkinek, andre izateagatik, aparteko gehiegikeriak sufritzeko aukera handiagoa dutela, bortizkeria fisiko eta psikikoa, eta Comision Interamericana de Derechos Humanos (2000) delakoaren txostenak jasotzen duen bezala, beren diru sarreren desjabetzea. Arazoa areagotu egiten da irregulartasun egoeran
|
dauden
andreen kasuan; izan ere, bikotekidea salatzeak zama emozional eta dramatiko handia gehituko lieke euren biziei, eta salatzea askatasuna lortzeko bidea dela ikusi beharrean, aparteko zailtasuna dela ulertuko lukete.
|
|
2017
|
|
|
Europan praktika arautzeko lege berriak eginda ere, badira hainbat indarrean: Erresuma Batuan, Belgikan, Portugalen...?, seguruenera enkarguz ume bat sabelean hazteko prest
|
dauden
andre gutxi egongo diren susmoa dago: eskaria asetzeko gutxiegi.
|
|
2018
|
|
|
Arratsaldekoetan izaten da arazo gehien: goizean ez bezala, bazkalostean alarde baztertzailearen aurretik ateratzen da parekidea, eta gizonen martxa ikusteko zain
|
dauden
andreak bizkarra emanda jarri ohi dira Irungo Kale Nagusian. Sarri, baina, eraso fisikoak ere izan dira:
|
|
|
Haren atzetik etorri ziren beste hainbat aurrerapauso. 2014tik aurrera, Kale Nagusia bere musika entzunez igaro du Jaizkibelek, plastikoen atzean
|
dauden
andreen artean orduan zabaldu baitzuten zaratarik ez egiteko eta irainik ez botatzeko kontsigna. Eta 2017an ia ertzainik gabe egin zuen bidearen zati hori.
|
|
2019
|
|
|
Harrapakaria hurrean sumatu duen piztiatxoaren antzean burua altxatu, eta non begiztatu dituen gozotegiko kristalaren bestaldean jarrita
|
dauden
andre begihandi bi; erne erne, hojaldrezko lazotxoak txokolatetan bustiaz, berak zirkinen bat noiz egingo itxaroten. Ostera ere mugikorra belarrian ipini eta hontz pareak ezpainak, begiak, bekokia irakurriko dizkiolako ikaraz ezkutatu da kalean gora, Sabinari zer, noiz, zelan esango.
|
|
2021
|
|
|
TNT elkartea El Salvadorko adin txikikoen zentroetan eta espetxeetan
|
dauden
andreekin aritzen da, musikaren bitartez, horiek birgizarteratzeko asmoz. Ensamble Liberarte taldea Euskal Herrian egon da.
|
|
|
«Telebistan baino ez nuen ikusita biolin bat, eta uste nuen ez nuela inoiz ikasiko, baina, pixkanaka, hasi nintzen urratsak egiten, eta jotzen nuenean, hainbat gauza ahaztu egiten zitzaizkidan, baita non nengoen ere». Hain zuzen, elkartearen helburuetako bat da biolinaren, biolaren, biolontxeloaren eta kontrabaxuaren irakaskuntza zentroetan
|
dauden
andreekin partekatzea, orkestra bat sortzeko asmoz, eta, era horretan, bizi proiektu bat garatzeko. «Hiru urtez egon ginen harizko orkestran buru belarri, baina ohartu ginen bigarren zatia falta zela:
|
|
|
Garmendiaren esperientzia pertsonalean oin hartuta, gainera, azpimarratzeko modukoa da
|
dauden
andre umoregile gutxi horien gainean jarritako zama. Aktorearen iritziz, umoregile hauek edertasun kanonak bete behar dituzte nahitaez eta askotan tuntunarena egitera behartuta daude:
|
|
2022
|
|
|
Hilekorako produktuen eskuragarritasuna ere hobetu nahi dute: BEZa kenduko diete; zaurgarritasun egoeran edo espetxean
|
dauden
andreentzat doakoak izango dira; eta ikastetxeetan konpresak, tanpoiak edo antzekoak eduki dituzte. Ikastetxeetan, gainera, antisorgailu hormonalak eta hurrengo eguneko pilulak emango dituzte sexu heziketako kanpainetan, eta produktu horiek diru publikoz finantzatuta egongo dira.
|
|
2023
|
|
|
Oraindik zabala da arrakala. EAEn, erretiratuta
|
dauden
andreen %73, 3ren pentsioak mila eurotik behera daude. Gizonen kasuan, %26, 6k bakarrik kobratzen dute hortik behera.
|
|
|
Baina hemen
|
dauden
andreak, gaur igandea dela esan didate eta eukaristiarako eskubidea dutela.
|