|
2014
|
|
|
Baserrian bizi diren asko ere ez dira baserritik bizi, industriatik edo zerbitzu sektoretik baizik. Hots, modernizazio ekonoteknikoaren zurrunbiloan sarturik
|
daude
arnasguneetako bizilagunak: kaletarrok bezain sartuak, hor nonbait.
|
|
2016
|
|
|
Aldaketa aldi bizian murgildurik
|
daude
arnasguneak, azken hamarkadotan (batez ere azken mende laurdenean). Lehen aski antzekoak eta aski sendoak ziren arnasguneak elkarrengandik bereizten (baina oro har ahultzen) ari dira.
|
|
|
2016). Labur bilduz, a) gero eta udalerriedo auzo tamainatik hurbilago
|
daude
arnasguneak; urrun gelditzen ari dira arnasgune hutsez osaturiko eskualde zabalak, orain dela ehun eta berrogeita hamar urte Gipuzkoa gehienean, Nafarroako euskal eremuan eta Bizkaiko zenbait eskualdetan salbuespen ez baina arau sendo zirenak. b) udalerri horien txikitasun demografikoa176 da, bestalde, gaur egun bizirik dirauten arnasguneen (eta, beste neurri batean, udalerri euskaldunen) ezaugar... aparte kilometroz, eta aparteago lan-leku hori kokaturik dagoen ingurumenean euskara erdarek ageri duten nagusitasun moldaeraz177..; d) saldu erosia ere, aisialdiko hainbat ekimen bezala, herritik gero eta urrunago egiten da:
|
|
|
Garraiobide (karretera, trenbide, geltoki eta aireportu) nagusietatik, orobat industrialde eta aktiboenetatik, konparatiboki urrun
|
daude
arnasguneak, lurraldeantolamenduari dagokionez.
|
|
|
lehen sektorea gainbehera etorri delarik lantegiren batean edota, ondotxoz bakanago, hirugarren sektoreko langune185 batean. Lan giroa euskalduna dute hainbatean, hitzezko jardunean batez ere186 i) Garraiobide (karretera, trenbide, geltoki eta aireportu) nagusietatik, orobat industrialde eta merkataritza gune aktiboenetatik, konparatiboki urrun
|
daude
arnasguneak, lurralde antolamenduari dagokionez. j) Euskal kultura tradizionalaren zantzu biziak dituzte bertako biztanleek eguneroko bizimoduaren hainbat esparrutan: bertsotarako eta karta jokorako afizioan, jan edanean, kirol jolasetan187, fede sinesmenean, emandako hitzari eusteko ohituran,.. k) Gemeinschaft giroa arnasgunetik kanpora baino nabarmen biziago, nabarmen inktaktuago dago arnasguneetan.
|
|
|
Bestelako mugaeragozpengabeziarik falta ez duten arren, osasun egoera sendotik inon baino hurbilago
|
daude
arnasguneak (batez ere arnasgune beteak).
|
|
|
Hots, bestelako muga eragozpen gabeziarik falta ez duten arren, osasun egoera sendotik gainerako guztiak baino hurbilago
|
daude
arnasguneak (batez ere arnasgune beteak). Horregatik ditugu hain inportante.
|
|
|
Euskararen belaunez belauneko jarraipena ez dago etxe giroan, hori dela medio, lehen bezain bermaturik. h) Herritik kanpora (gero era herritik urrunago, normalean arnasgune esparrutik kanpora) egiten dute guraso berriek lan. Bigarren edo, gero eta maizago, hirugarren sektorean dihardute. i) Garraiobide (karretera, trenbide, geltoki eta aireportu) nagusietatik, orobat industrialde eta merkataritza gune aktiboenetatik, orain ere konparatiboki" urrun"
|
daude
arnasguneak baina, azken berrogei
|
|
|
Urola Kosta, Durangaldea, Goierri, Debagoiena, Tolosaldea eta hurrengoak. Eskualde hauetan jokatzen eta bermatzen da euskararen etorkizun hurbila5 Horietan
|
daude
arnasgune erabakiorrak.
|
|
|
Eskualde hauetan jokatzen eta bermatzen da euskararen etorkizun hurbila. Horietan
|
daude
arnasgune erabakiorrak.
|
|
2019
|
|
|
Formulazio dikotomiko hori baino ondotxoz bihurriagoa da azken hamarkadotako mapa soziolinguistikoa. arnasgune gotorrenetik hasita (ia) erdara hutsezko mintzaesparrura bidean continuum luzea dago, eta tarte bitarte luze horretan bizi gara euskaldun gehienok. Beraz, eta labur bilduz, continuum horren punta mutur batean, ez tarte bitarte luzean,
|
daude
arnasguneak: punta muturrik euskaldunenean. punta mutur batean egonik ere, arnasgune guztiak ez dira zeharo uniforme:
|
|
|
Labur bilduz: osasun egoera onetik beste edozein ingurumen geoterritorial edo populazio segmentu baino hurbilago
|
daude
arnasguneak, plano kolektiboari dagokionez. osasun bete betean ez, baina beste inon baino osasuntsuago bai. horregatik da hain noraezeko, horregatik da hain zentral eta ezin alboratuzko, arnasguneetako nagusitasun moldaera horri indar betean (ahalik eta indarrik beteenean) eustea. ahuldutako hiztun taldea indarberritu liteke, hildakoa ez. hildakoa biziberritu egin liteke gehienik, ez indarberritu... Ikus dezagun, laburzki, aditu horiek (horietariko zenbaitek, gure ustez adierazgarrienek) gai honetaz zer esan duten.
|
|
|
Beren artean (eta beste hainbat euskaldunekin) euskaraz ari izaten dira (Bz) eko herritar gehien gehienak, zahar eta gazte, eguneroko jardun arruntean. Irakurri eta (hainbatean) idatzi ere euskaraz egiten dute eguneroko kontuez, batez ere bertako berriez. euskal literatura (prentsa barne) sarri eta zabal kontsumitzen dute, erdarazkoaz bat. gipuzkoan (eta, agian, Bizkaian eta Nafarroako euskal eremuan)
|
daude
arnasgune bete garatuok. hona arnasgune bete garatuen ezaugarri teknikoak:
|
|
|
(Bz) mailatik (Bz) era pasatzen ari da halako zenbait; aldi berean, ordea, okerrera egiten ari da hainbat arnasgune: Bz 6b edo Bz6c mailetara. gipuzkoan, Bizkaiko eta Nafarroako euskal eremuan
|
daude
arnasguneok. Batez ere gipuzkoan.
|
|
|
Lurraldetan eta zer eskualdetan
|
daude
arnasguneok?
|
|
|
Gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko analisiesparrurako? Zer neurritan
|
daude
arnasguneak beste zenbait arnasgunez inguraturik, eta zer eskualdetan daude arnasguneok?
|
|
|
Zer neurritan daude arnasguneak beste zenbait arnasgunez inguraturik? eta zer eskualdetan
|
daude
arnasguneok, hegoalde osoko datuak territorializatuz, emaitza jakingarriak lor litezke gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko analisi esparrurako26?
|
|
|
hegoalde osoko datuak territorializatuz, emaitza jakingarriak lor litezke gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko analisi esparrurako26? zer neurritan
|
daude
arnasguneak beste zenbait arnasgunez inguraturik. Bereziki jakingarria da hori ere; orobat aldian aldiko arnasguneak herrixka, herrriedo herriburu izaera duen:
|