|
2003
|
|
|
Hala ere, hori guztia prozedura arruntari egin dakizkiokeen bestelako moldaketei kalterik egin gabe, moldaketa horiek ahalbidetzen baitute prozedura motaren izaera eta helburua kontuan hartzea. Zenbait neurri hartzera
|
dator
hori, neurriok ezin baitira zehatzaileak izan, aurrezaintza berezira zuzendutakoak baino, adingabea birsartzeko eta haren
|
|
|
Gizartearentzako prestazioen neurria ezin da ezarri adingabearen adostasunik gabe; ezintasun hori bat
|
dator
Espainiako Konstituzioaren 25.2 artikuluarekin. Neurri horren ondorioz, jarduera zehatz bat burutu behar da, aldez aurretik finkatutako saioetan zehar; jarduera hori onuragarria izango da, gizartearentzat orokorrean nahiz edozein arrazoiren ondorioz beharrizanean dauden gizabanakoentzat.
|
|
2004
|
|
|
Auzitegiak idazkiak eta agiriak helarazitzat joko ditu, horrek jakin dakienetik kopiak eman zaizkiola prokuradoreen elkargoak antolatutako jakinarazpen zerbitzuari. Horrela, zentzuz arindu da jurisdikzio organoen lana, eta, batez ere, jurisdikzio izaerarik gabeko langileen lana; egia esan, lan hori alferrekoa da, ez
|
dator
bat jurisdikzio organoen eta jurisdikzio izaerarik gabeko langileen eginkizunekin, eta oztopo galanta da horiek beste lan batzuk egiteko. Gainera, gorago esan bezala, sistema berriak «hutsarteak» ezabatzea ahalbidetuko du, behin idazkiak eta agiriak aurkeztu eta horiek helarazi direla egiaztatuta, zenbatzen hasiko baitira gerogarrenean prozesuko edozein jardun gauzatzeko epeak.
|
|
|
Legea, ostera, iritzi horien aurkakoa izan da, eta errespetatu egin du fede emate hori. Hala ere, begirune horimoarekin, eta, batez ere, Justizia Admi bat
|
dator
justiziapekoen interes legitinistrazioaren interesarekin. Hori dela eta, legearen helburua da alderdi bakoitzak argi eta garbi agertzea zein jarrera duen bere aurka ekarritako agiriekiko; izan ere, alderdiak agiriok onartzen baditu edo horien egiazkotasuna aurkaratzen ez badu, egitateei buruzko eztabaida desagertu edo gutxitu egingo da.
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko arauketak ez zuen argitu aditu jardueraren izaera, hots, frogabidea ote zen ala epaile jardueraren osagarri nahiz lagungarri?. Egungo arauketarekin, alderantziz, aditu jarduera bat
|
dator
, oso osorik, froga jarduera arautu behar duten printzipio orokorrekin; eta, horregatik, guztiz zentzuzkoa da aditujarduerari buruzko balorazio askea. Bada, premiazkoa zen aditu jardueraren izaera argitzea, eta argitu egin da; baina horrek badakar zeharkako ondore garrantzitsua ere:
|
|
|
Gainera, uste izan da Auzitegi Gorenaren eskumenak zentzuz itxuratu behar direla, Auzitegi Gorenaren jarduna arlo substantibora mugatuz. Hori bat
|
dator
, etorri ere, gizarte beharrizanekin, Espainiako antolamendu juridikoaren erakundeekin eta kasazio erakundearen jatorriarekin.
|
|
|
Hori guztia dela eta, Auzitegi Gorenaren ebazpenak gutxiestea, zuzeneko eragina ez dutelako beste epai edo subjektu juridiko zehatz batzuen eskubideen gainean, ez
|
dator
bat Espainiako antolamendu juridikoan jurisprudentzia doktrinari eratxiki zaion balioarekin; halaber, ez dator bat ikerketa iuskonparatibo zorrotzenekin; ezta Justizia Administrazioko jurisdikzio organo gorenen zereginari buruz aipatu joera modernoekin ere.
|
|
|
Hori guztia dela eta, Auzitegi Gorenaren ebazpenak gutxiestea, zuzeneko eragina ez dutelako beste epai edo subjektu juridiko zehatz batzuen eskubideen gainean, ez dator bat Espainiako antolamendu juridikoan jurisprudentzia doktrinari eratxiki zaion balioarekin; halaber, ez
|
dator
bat ikerketa iuskonparatibo zorrotzenekin; ezta Justizia Administrazioko jurisdikzio organo gorenen zereginari buruz aipatu joera modernoekin ere.
|
|
|
Lehen auzialdiko organoei ezin zaizkie akats asko eratxiki. Argudio hori ez
|
dator
bat bigarren auzialdiko berrespen epaiekin. Gainerakoan, mota honetako legea egin behar da, epailearen benetako zeregina oinarri hartuta, auzialdi guztietan eta errekurtso berezietan.
|
|
|
Prozesu arrunt horretan zor bera edo prozesu monitorioko betearazpenetik lor daitekeena itzultzea erreklama daiteke. Auzitan jarduteko aukerak ixtea bat
|
dator
, eta koherentea da, zordunak defentsarako duen aukera bikoitzarekin; eta hori, gainera, beharrezkoa da, prozedura monitorioa eragingarri izan dadin.
|
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan nola erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat
|
dator
, etorri ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde, ezin da ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
|
Konstituzioaren 24 artikuluko lehen paragrafoak jasotzen du herritar guztiek babes judizial eragingarria izateko eskubidea dutela. Hori bat
|
dator
justizia zibil berria izateko gizarteak dituen gogo eta premiekin; justizia horren ezaugarri nagusia izan behar da, hain zuzen ere, eragingarritasuna.
|
|
|
Aipatu helburuetara bideratuta daude prozedura zibilari buruzko lege berriaren xedapen guztiak. Horregatik, legea bat
|
dator
mundu osoan zentzuzkoagotzat hartu diren joera eraldatzaileekin eta errealitatean arrakastarik handiena izan duten esperientziekin. Esperientzia horietan, babes judiziala behar den beste bakarrik atzeratzen da.
|
|
|
Lege horretara bildu behar dira, halaber, egun nahitaezkoa ez den adiskidetzeari buruzko xedapenak eta gatazka judizialik gabeko jaraunsle adierazpenari buruzkoak. Era berean, lege hau bat
|
dator
konkurtso zuzenbidea lege berezi batek arautu behar duelako irizpidearekin. Hala eta guztiz ere, Prozedura Zibilari buruzko 1881eko Legeak horren inguruan ezarritako xedapenak indarrean egongo dira, aipatu lege berezia onetsi eta indarrean jarri arte.
|
|
|
Nahasketa horren ondorio zen, sarri sarri, alegazio eta froga aurkakotasun eta guzti prozesua gauzatu ostean, auzialdiko absoluzio epaia ematea, jurisdikzio edo eskumenik ezarengatik. Lege honen arabera, gauzen izaerarekin bat
|
dator
alderdi pasiboak prozesuko baldintzak aurretiaz adierazi behar izatea, auzitegiak baldintzok bere arioz kontrolatu behar izateari kalterik egin gabe. Bada, alderdi pasiboaren aurretiazko adierazpena aintzat hartuta, auzitegiak berari dagozkion prozesu baldintzak ez baditu betetzen, prozesuak ez du aurrera egingo, edo, beste kasu batzuetan, prozesuak auzitegi eskudunean jarraituko du.
|
|
|
Borondatezko jurisdikzioaren arauak ordezko moduan aplikatuko dira Erregistroaren jardunean sortutako arazoetan, kusteko ezintasunaren ondorioz. Aplika baldin eta arazo horietarako erregelamenduan konponbiderik ez badago, gehiegizko kasuismotik ihes egiteko nahiaren ondorioz edo arazook aurreizio hori Erregistroko jarduera publikoaren izaera bereziarekin bat
|
dator
, eta jarduera hori eta estatuak duen ohiko administrazio jarduera oso ezberdinak dira; azken hori administrazio zuzenbideak arautu du eta administrazio auzibideetarako jurisdikzioari dagokio. Erregistroko jarduera publikoaren helburuak dira, zuzenbide erkidearekin
|
|
2005
|
|
|
Erregistroko idazkunak laburtzeari dagokionez, legegilearen asmo hori bat
|
dator
inskripzio formuletan laburtasun eta argitasuna agintzen duten egungo eskakizunekin; lege berriak, bada, idazkun nagusien idazkera laburtu ez ezik, halakoetan jabariaren eta ondasun higiezinen gaineko eskubide errealen nondik norakoa jasota, aurkezte idazkunaren edukia ere erraztu du, eta horrek berebiziko garrantzia du ondasun higiezinen gaineko Espainiako sisteman. Horrela, batetik, idazkun ororen betekizun formalak ahalik gehien gutxitu dira, betiere sistemaren printzipio nagusiei kalterik egin gabe; bestetik, modu berezian inskriba daitezkeen eta inskribatu behar diren eskubideen inguruko aipamenak kendu dira; eta, azkenez, Erregistroaren babes esparrutik at utzi dira izaera pertsonal edo betebehar izaeradun eskubideak.
|
|
2006
|
|
|
Prozeduraren egiturak erakusten ditu horren batasuna eta malgutasuna: fase erkide bat dago, eta horren ostean hitzarmen edo likidazio fasea
|
dator
. Fase erkidea konkurtso adierazpenarekin irekitzen da eta amaitzen da konkurtso administrazioaren txostena aurkeztu eta aurkaratze epea igaro ondoren, edo inbentarioaren zein hartzekodun zerrendaren aurka aurkeztutakoak ebatzi ondoren.
|
|
|
Gainera, legeria horrek lekukoen askatasuna eta berezkotasuna desagerrarazten ditu, haiek pertsegituak izateko arriskupean baitaude, euren pentsamenduaren itzulpen fidegabea gertatuz gero. Gaur egun hori ez
|
dator
bat akusazio sistemaren izaerarekin, ezta jendaurreko eta ahozko epaiketaren muinarekin eta helburu nagusiekin ere.
|
|
|
Horren lagungarri, zer esanik ez, auzitegi horien jarduera arautzen duen legearen euskarazko testua. Argitalpen honen helburua, beraz, horretara
|
dator
: ofizialkidetasun horren barruan, zigor prozesuaren legeria biltzea, Espainiako estatuaren euskal lurraldeetan indarrean dagoena.
|
|
|
considerando eta resultando. Arazoa ez
|
dator
bi bion gerundioa erabiltzen denean (kontuan hartuta/ ikusita), ezpada izen moduan agertzen direnean. Horri konponbidea emateko, ikusizko eta kontuan hartuzko aukeratu dira:
|
|
|
Lehena, zalantzarik gabe, Inkisizioak bulzenbidearen prozesua. Bigarrena, ostera, beste nonbaitetik
|
dator
, behar beharrezkoa baitzen prozesuaren inguruko tresna berria, behar adinako zehaztasun teknikoa eratzaturiko eskemak baztertzea da, horiek lotzen eta oztopatzen baitzuten zigor zukutsi behar zuena; horrexegatik, hain zuzen ere, zioen azalpenaren hitzak argigarriak dira, kode berriaren nondik norakoak azaltzean: Hala eta guztiz ere, proiektu honetan jasotako aldaketak erro errokoak dira, eta, ondorenez, kodea guztiz berria dela esan daiteke; are gehiago, Europako kontinenteko prozedura kriminalaren koderik aurreratuena bezain liberal eta aurrerakoia.
|
|
2007
|
|
|
d) Gaztelaniazko promoción kontzeptua euskaraz beti ez
|
dator
bat sustatze hitzarekin. Horren ageriko dira, berbarako, testuan jaso diren promoción profesional y promoción económica kontzeptuak.
|
|
|
Liburu honetara bildutako testu guztien artean, hauxe da berriena, joan den urtean onetsi, Estatuko Aldizkari Ofizialean azaroaren hogeita zazpian argitaratu eta aldarrikatu baita. Indarrean ere, oraintsu jarri da, argitaratzetik sei hilabetera, eta horren jarduera praktikoa berrikuntzaren aldetik
|
dator
.
|
|
|
Helburu hori lege honen eta 94/ 47/ EE Zuzentarauaren xedearekin guztiz bat
|
dator
; izan ere, arau horrek bultzatzen du, funtsean, ezarritako eskubideak eskuratzea.
|
|
|
EKren 55 artikuluan ezarritako eskubide eta askatasunak salbuespen egoera batzuetan eta ez guztietan mugatzea edo etetea Giza Eskubideen Europako Hitzarmenarekin bat
|
dator
. Izan ere, azken horren 15 artikuluak ezarri du, EZPNIren 4 artikuluan ezarritakoari jarraituz, salbuespen egoeretan (gerra edo nazioaren bizitza mehatxatzen duen beste arrisku publikoren bat) edozein herrialdek neurriak har ditzakeela hitzarmenean ezarritako betebeharrak indargabetzeko, egoerak eskatzen duen heinean, betiere, neurri horiek nazioarteko zuzenbidetik eratorri beste betebehar batzuen kontrakoak ez badira.
|
|
|
Hain zuzen ere, EKren 17.4 artikulua «Habeas Corpus» prozedura arautzeko maiatzaren 24ko 6/ 1984 Lege Organikoak (HCLO) garatu du. Dakigunez, «habeas corpus» prozeduraren jatorria eta izendapena konstituzionalismo britainiarretik eta bertako «Habeas Corpus» Lege mitikotik
|
dator
(hala ere, beste sistema juridiko batzuetan antzeko erakundeak daude, esaterako, Aragoiko Justiziaren aurreko agerraldi prozesu izenekoa Aragoiko zuzenbide historikoan, edo Bizkaiko Foruko prozesuko bermeak euskal zuzenbide historikoan, HCLOren aitzinsolasean esanbidez aitortu den moduan). Latineko izenak (habeas corpus) lege ingelesaren testuko lehen hitzei aipamen egiten die.
|
|
|
Definizio orokor horri ondorio bikoitza gehitu diogu egoitzaren konstituzio kontzepturako, hain zuzen ere, egoitzaren bortxaezintasunaren babesak pertsonaren eta familiaren intimitaterako eskubideari dagokionez Konstituzioan duen izaera instrumentaletik ateratakoa, eta bi eskubideen lotura bereiztezinetik ere ondorioztatua: lehenengo eta behin, Konstituzioaren 18 artikuluan erabilitako egoitza kontzeptua ez
|
dator
guztiz bat zuzenbide pribatuaren esparruan, eta zehazki Kode Zibilaren 40 artikuluan, erabiltzen den kontzeptuarekin. Hain zuzen ere, azken horien arabera, egoitza pertsona aurkitzeko tokia edo pertsona horrek bere eskubide eta betebeharrak egikaritzeko erabiltzen duen lekua izango litzateke.
|
|
|
lege organikoei dagozkien gaiak, tributu kontuak eta nazioartekoak, grazia onurabideari lotutakoak, EKren 131 art.ko plangintza legeari dagozkionak eta aurrekontuen legeak). Doktrina ez
|
dator
bat horren inguruan, baina gehiengoaren ustez, Konstituzioa eraldatzeko ezin da legegintzarako herri ekimena aplikatu.
|
|
|
Amaitzeko, esan behar da Errege Estatutuak ez zituela botere judiziala eta erresumaren lurralde antolaketa aipatzen. Errege Estatutuaren esanahiari eta indarraldiari dagokienez, doktrina nahiko bat
|
dator
Estatutuak hurrengo hauek egin zituela esaterakoan: Espainian absolutismoa behin betiko amaitu zuen, Ministroen Kontseilua eta lehendakariaren irudia erakundetu zituen, Ganberen araudien eta jarduera politikoaren bidez Espainiako konstituzio sisteman parlamentarismoaren ohiko erakundeak sartzea ahalbidetu zuen (esaterako, desegite eskubidea, Gobernuaren parlamentu kontrolak orekatua) eta Espainian lehenengo zuzeneko hauteskundeak bideratu zituen.
|
|
2008
|
|
|
1 Merkataritzako erregistratzaileak ezezko kalifikazioa ematen badio En presa Berri sozietatea eratzeko eskriturari, aplikatuko da 1946ko otsailaren 8ko Dekretuak onetsitako Hipoteka Legearen testu bateginaren 322.etik 329.erako artikuluetan xedatutakoa; artikulu horien idazkera bat
|
dator
Arau Fiskal, Administrazio arau eta Gizarte Arauei buruzko abenduaren 27ko 24/ 2001 Legean ezarritakoarekin, ebazpena emateko epea izan ezik, kasu honetan epeok 45 egunekoak baitira.
|
|
|
a) Ceuta eta Melillakoak; horien bat
|
dator
kasuan kasuko udal mugarteekin.
|
|
|
Horren ildotik, Konstituzio Auzitegiak berak adierazi duenez, «Konstituzioarekin bat
|
dator
Estatuak edo autonomia erkidegoek ekonomi ahalbideaz besteko ekonomi nahiz gizarte printzipioak gogoan izatea zenbait tributu ezartzean».
|
|
|
Horixe egin du esku artean duzun liburu honen egileak ere, txukun eta artez eskaini dizkigulako, denon eskura, finantza zuzenbidearen alorreko autu eta kontuak. Bigarrenez
|
dator
liburua plazara, oraingo honetan Alberto Atxabal irakaslearen eskutik, lehenengo argitalpen hura, agortuta ez ezik, edukiaren aldetik ere araubide berriak izan dituelako etengabe, zuzenbidean ohi den bezalaxe.
|
|
|
Lan hau, nolanahi ere, ez
|
dator
soil soilean eta besterik gabe. Soka luzearen azken haria dugu, eta honen atzeko eta geroagoko beste batzuen itxaropenean egina da, aspalditik Deustuko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultateak ondutako testugintza juridikoari, beste behin ere, eusteko gogoz.
|
|
|
Zenbatespen mota honetan, beraz, uko egiten zaio subjektu bakoitzaren benetako etekin garbia zuzenean kalkulatzeari (egiazko sarrerak, egiazko gastuak kenduta); horren ordez, indize edo ikur batzuk erabiltzen dira (energiaren kontsumoa, instalazioen luze zabalera, langileak?), zenbatekoa kalkulatzeko. Zenbateko hori jarduera alor horretako batez bestekoa izan behar da (moduluak artez egin badira), baina ez
|
dator
bat benetako etekinarekin. Ildo horretatik, errenta fiskal deritzo moduluen arabera kalkulatutako zenbatekotik benetako etekinera bitarteko aldeari.
|
|
|
Erregela hori bat
|
dator
errugabetasunaren printzipioarekin. Esangura hertsian, errekurtso edo erreklamazioa jartzeak ez du zehapenaren eragingarritasuna eteten; beste hitz batzuekin esanda, zehapena ez da eragingarria, administrazio bidean irmoa izan arte.
|
|
|
Balorazioa jakinarazteko gehieneko epea, eta hala denean likidazioa jakinaraztekoa ere, sei hilbatebetekoa da ala tributuaren legeak ezarritakoa. Lurralde Historikoetan, gehieneko epea bat
|
dator
preskripzio epearekin (edo Bizkaian iraugitasun epearekin ere). Administrazioak tributu betebeharpekoen laguntza behar badu, laguntza hori eman behar diote balorazio jarduna gauzatzeko.
|
|
|
Konstituzioak, bada, Herri zorra eta kreditua bereizten ditu, eta bereizketa hori bat
|
dator
goi mailako lege testua idatzi zen garaian ohikoa zen ulerkerarekin: batetik, Herri zorra zegoen, tituluak kapitalen merkatuan jartzeko eragiketekin parekatzen zena; eta, bestetik, gainerako kreditu formak.
|
|
|
d) Aurrekontuak betearazteko badaezpadako funtsa. Aurrekontuen egonkortasun helburuarekin bat
|
dator
eta finantza izaera ez duten eragiketen %2 sartu behar da.
|
|
|
«Estatuaren Aurrekontu Orokorrak urtean urtekoak izango dira?». Urterokotasuna, bestalde, bat
|
dator
hala Espainiako konstituzio tradizioarekin, nola Zuzenbide konparatuarekin.
|
|
|
Ikuskapen jarduna gauzatzeko, Administrazioa subjektu pasiboaren egoitzan sartu behar bada, epaileak horretarako baimena eman behar du, kasuaren inguruabarrak aztertu ondoren. Erregela hori bat
|
dator
egoitzaren bortxaezintasunaren printzipioarekin, hots, Konstituzioaren 18 artikuluarekin. Horrez gain, kontuan izan behar da, pertsona fisikoek ez ezik, pertsona juridikoek ere euren egoitza dutela, eta hori ezin daitekeela hautsi, epailearen baimenik gabe.
|
|
|
egiaztapen eta ikerketarako prozedura, egiaztapen murriztuko prozedura eta erregularizazio prozedura betebeharpekoa aurrean izan gabe. Horietatik lehena bat
|
dator
lurralde erkideko ikuskapen prozedurarekin eta horixe da jarraian aztertuko duguna.
|
|
|
Desadostasun aktetan, aldiz, subjektua ez
|
dator
bat aktetan jasotako egitateekin, ikuskatzaileak egindako likidazio proposamenarekin edo bi biekin, ala tributu betebeharpekoak edo bere ordezkariak ez du akta jaso edo sinatu nahi. Kasu horretan, subjektuari aktaren kopia ematen zaio, eta horrek ez badu kopia jaso nahi, Zuzenbideak ezarritako bideetatik bidaliko zaio.
|
|
|
Ezin berrikus daitezke epai irmoaren bidez baieztutako administrazio egintzak. Ondorio hori bat
|
dator
Administrazioaren kontrol judizialarekin.
|