|
2003
|
|
|
Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat
|
etorri
behar dira esku hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du. Neurri honen men prestatu behar da, eta adingabeen epaipe dagoen gizabanakoak elkarrizketak izan behar ditu, orobat, profesional horrekin, esku hartze programan ezarri bezala.
|
|
2004
|
|
|
Egin eginean ere, kasazioaren funtsari eutsi behar zaio, kasazioari datxezkion helburu eta ondoreekin. Baina kasazioan esparru objektiboak bat
|
etorri
behar du lehen aipatu beharrizanarekin, alegia, bereziki aginteduna den jurisprudentzia doktrinarekin.
|
|
|
Gainera, uste izan da Auzitegi Gorenaren eskumenak zentzuz itxuratu behar direla, Auzitegi Gorenaren jarduna arlo substantibora mugatuz. Hori bat dator,
|
etorri
ere, gizarte beharrizanekin, Espainiako antolamendu juridikoaren erakundeekin eta kasazio erakundearen jatorriarekin.
|
|
|
Jurisprudentzia doktrina hori gidari izan behar da, prozesu arauak ezarri eta interpretatzean, segurtasun juridikoari eta berdintasunari dagokienez. Segurtasun juridikoa eta berdintasuna bat
|
etorri
behar dira Espainiako sistemaren berezko prozedura askatasunarekin eta jurisprudentziaren bilakaera egokiarekin.
|
|
|
1) Demandatuak auzitegiari eskatuko dio auzia erabakitzeko dagoela hirugarrenari jakinaraztea. Eskabidea aurkeztu behar da, demanda erantzuteko epean, edo, hitzezko epaiketa denean, ikustaldirako eguna
|
etorri
baino lehen.
|
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan nola erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat dator,
|
etorri
ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde, ezin da ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
|
1 Auzitegiak berrikuspena bidezkoa dela aintzat hartzen badu, hori adieraziko du, eta aurkaratu epaia hutsaltzeari ekingo dio. Ondoren, epaitzaren ziurtagiria luzatzea aginduko du, eta auzi paperak itzuliko dizkio horiek zein auzitegitatik
|
etorri
eta berorri, alderdiek epaiketa egokian euren eskubideak balia ditzaten, alderdioi dagokienaren arabera.
|
|
|
Alegatutako zioetatik bat ere bidezko ez direla ulertzen badu salak, errekurtsoari gaitz iritziko dio, eta jarduna itzuliko dio hori zein auzitegitatik
|
etorri
eta horri.
|
|
|
Beste bide batzuk erabiliz egindako publizitatearen edukia bat
|
etorri
behar da kasuan kasuan erabilitako bidearen izaerarekin, eta ahaleginak egin behar dira kostuen ekonomikotasuna ahalik handiena izan dadin. Horrela, publizitatearen edukia muga daiteke ondasunak edo ondasun erloak, horien tasazio balioa, ondasun higiezinen kasuan 661 artikuluan xedatutakoaren araberako edukitza egoera, enkantea gauzatzeko tokia eta data, eta ediktuak argitaratuta dauden tokia edo tokiak identifikatzeko datuetara.
|
|
|
1 Epai baten edo behin betiko auto baten botazioan parte hartu duten guztiek sinatuko dute erabakitakoa, nahiz eta gehiengoarekin bat
|
etorri
ez; baina, azken kasu horretan, botazio edo sinatze unean aditzera emanez gero, boto berezia eman dezakete epai formarekin. Bertan, auzitegiak eman epaian egitezko zein gairekin eta zuzenbideko zein oinarrirekin ados egon eta horiek onar ditzakete, horietara igorpena eginez.
|
|
|
1 Iraungitzea bigarren auzialdian edo 237 artikuluan aipatu errekurtso berezietan gertatu bada, ulertuko da gora jotzean edo errekurtsootan atzera egin dela, eta aurkaraturiko ebazpena irmo dela. Jarduna zein auzitegitatik
|
etorri
eta auzitegi horri itzuliko zaio.
|
|
|
2080 artikuluan xedatutakoaren arabera espedientea amaitutzat hartu bada apeoarekin bat
|
etorri
ez direnei dagokienez, epaileak adierazpen hori egingo du, aurkaratze horien ondorioz susta daitezkeen epaiketen emaitzei kalterik egin gabe.
|
|
|
Arian arian, alabaina, erakunde batzuen lana gailendu egin da, euskal onomastika berreskuratzeko bidean, horien artean, Euskaltzaindia bera, eta, zer esanik ez, Jose Maria Satrustegi euskaltzain nafar adoretsua. Urteak urteak
|
etorri
, hortik bideratu zen, neke eta amore emate askoren gainetik, berebiziko lege aitortza euskal onomastikarentzat. Ahalegin horien segidakoa da egun Euskaltzaindiaren Onomastika Batzordeak bururatzen diharduen lana eta eskuartekoa.
|
|
2005
|
|
|
Noizean behin, gainera, lekuz aldatzen dituzte produktuak, gauzak bilatzen denbora gehiago egin dezagun, eta dendan zehar ahalik eta kilometro gehien egiteko; behar ditugun zein behar ez ditugun produktuak ikusteko eta erosteko. Gauzak lekuz aldatzearekin, beste alde batetik, dendara produktu berriak
|
etorri
diren itxura eman nahi digute. Batez ere arropa dendetan, arropak sarritan aldatzen dira tokiz, produktu berriak ekarri dituzten itxura emateko.
|
|
|
XIX. mendearen erdialdeko Hipoteka Lege hori eraldatu eta garatzean, 1946ko Hipoteka Legearen testu bategina eta horren Erregelamendua (1947)
|
etorri
ziren. Arean ere, testu horien eta euren aldarazpenen bertsio elebiduna (gaztelania euskara) da, bi mila eta lauko abenduaren hogeita hamaikan itxitako argitalpen honen muina.
|
|
|
Lege testuen bildumaren barrena, eta beste kasu batzuetan gertatu bezala, argitalpen hau hitzarmen bati esker sortu da, hain zuzen ere, HAEE IVAPek, Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak eta Zuzenbide Fakultateko Euskara Juridikoaren Mintegiak sinatutako hitzarmenari esker; horiekin batera, Espainiakolanean aritu da eginbehar honetan. Testua bera Deustuko Unibertsitateko Zuzenbi Erregistratzaileen Ohorezko Bazkunearen Euskal Herriko Ordezkaritza ere elkarde Fakultateko Eba Gaminde irakaslearen eskutik
|
etorri
da, betiere fakultate bereko irakasle den Andres Urrutia jaunaren zuzendaritzapean, eta Gotzon Lobera nahiz Esther Urrutiaren ohar eta iruzkinekin, horiek ere Fakultateko irakasleak. Halaber, goraipatzeko modukoak dira hurrengo esku hartzeak:
|
|
|
Kasuaren konplexutasuna kontuan hartuta, eta komenigarria izanez gero, inskripzioan interesa duenak irizpen loteslea edo ez loteslea eska dezake; irizpen loteslea eskatuz gero, Erregistroaren egoera juridikoari eutsi behar zaio, eta akatsa ongitzeko bidea bat
|
etorri
behar da irizpen horren edukiarekin. Irizpena 355.4 artikuluko epean eman behar da.
|
|
|
Manamendu judizialaren ondorioz edo administrazio agintariek hala eskatuta egin behar diren ziurtagiriak zein autu edo espedientetik
|
etorri
eta horri dagokion paper tinbredunean egin behar dira.
|
|
|
aurkeztutako agiriek dituzten akatsak ongitu, zuzendu edo baliozkotzeko bideak zeintzuk diren, akatsok ongitzeko modukoak edo ongiezinak diren aipatuz. Halakoetan, kasuaren konplexutasuna kontuan hartuta bidezkoa izanez gero, inskripzioan interesa duenak irizpen loteslea edo ezloteslea eska dezake; irizpen loteslea eskatuz gero, Erregistroko egoera juridikoari eutsi behar zaio, eta akatsa ongitzeko bidea bat
|
etorri
behar da irizpen horren edukiarekin. Hala eta guztiz ere, interesdunak askatasun osoz ongi ditzake akatsak, bere eskubideak babesteko egokitzat jotzen dituen bideak erabilita.
|
|
|
Aurreko zenbakietako betekizunak agertzen badira egin beharreko idazkuna baino lehenagokoak diren inskripzio edo idatzoharretan, ez dira berriro jasoko idazkunean; horretarako, betekizunok bat
|
etorri
behar dira horiek eragin dituzten tituluetan jasotakoekin.
|
|
|
4 Eskualdatutako edo banatutako aprobetxamendua zein finkatatik
|
etorri
eta finka horretatik destino finkara oso osorik edo zati batean eskualdatzen diren eskubide inskribatuen zehaztapena.
|
|
|
Administrazioak eskatzen duenean berari dagokion aprobetxamendua horrela inskribatzea, aprobetxamendua zein finkatatik edo zeintzuk finketatik
|
etorri
eta horietatik bananduta.
|
|
|
1 Aprobetxamendua zein finkatatik
|
etorri
eta horren azken jabari inskripzioaren bazterrean oharra jarri ostean beste folio bat irekiko da, aprobetxamenduari bere finka zenbakia emanez. Folio bakarrean inskriba daitezke jatorrizko finka desberdinei dagozkien aprobetxamenduak, baldin eta finka horiek udal edo atal berekoak badira.
|
|
|
2 Betiere, aprobetxamendua zein finkatatik
|
etorri
eta horren Erregistroko datuak agerrarazi behar dira aprobetxamenduari irekitako folioan, eta, hainbat finkatatik badator, jatorrizko finka bakoitzari dagozkion unitateak agerraraziko dira.
|
|
|
Ondasunak norengandik
|
etorri
, eta pertsona horiek.
|
|
|
Agiriok zein pertsona edo agintarirengandik
|
etorri
eta horri itzuliko zaio, pertsona horrek bere eskubidea erabil dezan nahi izanez gero, edota agintariak, hala denean, bidezko deritzen probidentziak eman ditzan. Bigarren lerrokadaren arabera eginiko idatzoharrak legearen 96 artikuluan zehaztuako epea igarotakoan iraungiko dira, baldin eta epe horren barruan, interesdunek erregistratzailearen aurrean idatzi eta berretsitako eskabidearen bitartez ez badute egiaztatu idazkunetarik bati lehentasuna ematea hitzartu dutela, edota auzitegiengandik lehentasunadierazpena lortzeko demandarik jarri ez bada.
|
|
|
Legearen 201 artikuluaren hirugarren erregelaren ondoreetarako, ondasunak norengandik
|
etorri
eta pertsona horren kausadun izango dira haren jaraunsleak; horiek ezagunak badira, eskatzaileak espedientea hasteko idazkian izendatuko ditu, eta, bestela, jaraunsleok pertsona ezezagunak direla adieraziko du.
|
|
|
Ondasunak norengandik
|
etorri
eta 269 artikuluak pertsona horren kausadunentzat xedatzen duena aplikatuko zaie titular inskribatuaren kausadunei ere; espedientea eragin duenari ezin eska dakioke azken inskripziotik beraren eskubidea eskuratu arte gertatu diren eskualdaketak zehaztu edo egiaztatzea.
|
|
|
Ondasun higiezina eskuratzeko titulua, ahal izanez gero, ondasunak norengandik
|
etorri
eta pertsona horren zein beraren kausadunen izen abizenak eta egoitza zehaztuz, baita jakinarazpena jaso behar duten gainerako pertsonena ere.
|
|
|
Kasu bietan, eskuraketa titulu publikoak nahitaez adierazi behar du immatrikulatu nahi den finkaren edo finken katastro aipamena, eta, horrekin batera, finka horiei begira katastroak emaniko ziurtagiri deskribatzaile eta grafikoa aurkeztu behar da; deskripzio hori bat
|
etorri
behar da tituluan agertzen denarekin, eta ziurtagiriek ondorioztatu behar dute, gainera, katastroan eskualdatzailearen edo eskuratzailearen izenean agertzen dela finka.
|
|
|
Legearen 263 artikuluaren lerrokadaren ondoreetarako, Teknikarien Kidego Bereziko funtzionarioak notariotzatik
|
etorri
eta jabetza erregistratzaileen plaza lortzen dutenean lehiaketa bidez, azken kidego horren lerrundegian kasuan kasuko zenbakia hartuko dute, zuzendaritza zentroan karguaz jabetzen direnetik lortutako antzinatasunaren arabera. Halaber, eta kasu berean, erregistratzaileen kidegotik datozenek Teknikarien Kidego Berezi horretan duten antzinatasunaren
|
|
|
Jatorrizko eskrituran edo aurreko jatorrizko aktan teknikariak eginiko ziurtagiria sartuta; ziurtagiri horrek notarioak legitimatutako sinadura izan behar du, eta bertan obra berriaren deskripzioa jasoko da, egiaztatu nahi diren aldeetan tituluarekin bat
|
etorri
behar den deskripzioa.
|
|
|
Bestalde, aparteko folioa ireki behar dela ezarri da, aprobetxamendua zein finkatatik
|
etorri
eta finka horri dagokion folioan ezin inskriba daitezkeenean aprobetxamendu unitateak. Arauketa hori zehaztean, oso kontuan izan da, lehenik, folioaren izaera errealari eutsi behar zaiola beti, eta, hurrenik, folio hori nahitaez desagertu behar dela, horren egoera behin behinekoa delako, beste finka batzuen arteko zubia izanik.
|
|
2006
|
|
|
Probidentzia, auto edo epaiaren gaineko botazioan parte hartzen duten guztiek erabakitakoa sinatuko dute, gehiengoarekin bat
|
etorri
ez arren; hala ere, kasu horretan, euren botoari eutsi ahal izango diote, eta, horrela boto hori isilpeko botoen liburuan jasoko da, hurrengo hogeita lau orduetan, oinean haien sinadura duela.
|
|
|
Ahotsak ahots eta testuak testu, Gorostidirenak ez zuen aurrerabiderik izan. Lerro beretik
|
etorri
zen, urte batzuk geroago, Bonifazio E txegarai euskal legelaria. Auzitegi Gorenaren Gelako idazkari izan zen horrek, 1919 urtean, honako hau idatzi zuen:
|
|
2007
|
|
|
Espainiak egoera irregularrean dauden pertsonak berriro hartzea arautzeko akordioak izenpentzeagatik, atzerritarrak itzularazi edo bidali behar direnean euren herrialdeetara edo Espainiako lurralderaino zein herrialdetatik
|
etorri
etanetan xedatutakoa, bai eta lege hori ga herrialde horretara, atzerritar horiei aplikatuko zaie akordio horietan eta lege horatu duen arautegia ere.
|
|
|
Gobernuak urtero ezarriko du borondatez bueltatzeko programen finantziazioa, bueltatzea eskatzen duten pertsonentzat. Pertsona horiek egitasmoak aurkeztu dituzte, eurak zein gizartetatik
|
etorri
eta gizarte horretan berriro lekukotzeko. Egitasmo horiek erkidego horretarako interesgarriak izan dute.
|
|
|
Ildo horretatik, Konstituzioaren 22 artikulua lege organiko bidez garatu behar da, artikulu hori oinarrizko eskubidea egikaritzeari buruzkoa delako (81 artikulua). Horren ondorioz, elkartzeko eskubidearen araubide orokorra bat
|
etorri
behar da lege berezietan eta lege horiek zein arauk garatu eta arau horietan jasotako elkartzeko eskubidearen modalitate bereziekin. Modalitate berezi horien artean daude alderdi politikoak, sindikatuak, enpresaburuen elkarteak, konfesio erlijiosoak, kirol elkarteak, eta epaile, magistratu eta fiskalen lanbide elkarteak.
|
|
|
Helburu horrekin gutxieneko eta erkidea den araubidea ezarri da. Horrez gain, legeria bereziraharko dira araubide horrekin. bildu ez diren elkarteak bat
|
etorri
be
|
|
|
Eskatzailea hirugarren estatu batean errefuxiatu gisa aitortuta egon eta eskatzaile horrek eskubidea duenean hirugarren estatu horretan bizitzeko edo asiloa lortzeko, edo eskatzaileak aukera izan duenean bera zein estatutatik
|
etorri
eta estatu horretan babesa eskatzeko. Bi kasu horietan, hirugarren estatu horretan ez da izan behar arriskurik, eskatzailearen bizitzari edo askatasunari begira, katzaileak babes eragingarria izan behar du herrialde pertsegitzailera itzularazte eta eskatzaileak ez du izan behar arriskurik, tortura edo tratu apalesgarria nahiz gizabidezkoa ez dena izateko.
|
|
|
Elkarteen barne araubideari dagokionez, elkarteen jardunbidea bat
|
etorri
da euren estatutuetan ezarritakoarekin, baldin eta estatutu horiek ez badoaz lege organiko honen eta hori garatzeko emandako erregelamendu xedapenen aurka.
|
|
|
Elkartearen xedearekin bat
|
etorri
eta elkarlanean aritzea xede horiek lortzeko.
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza zentroak sortzeko askatasuna bermatu bada ere (27.6 artikulua), botere publikoak dira irakaskuntzaren programazio orokorraren erantzule (27.5 artikulua), herritar guztiei eskola postua ziurtatzeko. Amaitzeko, irakaskuntza zentroei eman beharreko laguntza (27.9 artikulua) bat
|
etorri
behar da irakasleek, gurasoek eta ikasleek diru publikoekin eutsitako irakaskuntza zentroen kontrol eta kudeaketan izan beharreko partaidetzarekin (27.7 artikulua). Legegileari dagokio manu horiek garatzea, gerogarreneko arautegi garatzean manu horiek modu orekatsuan molda daitezen.
|
|
|
Ikasleak adinaren arabera elkartu ahal izango dira, erakundeak sortuz; erakunde horiek bat
|
etorri
dira legearekin, eta, kasuan kasuan, ezar daitezkeen arauekin.
|
|
|
Filosofia horren eragina arau osoan atzeman daiteke; egin eginean ere, parte hartzea benetakoa eta eraginera indartsua izatea. Edozelan ere, hori bat
|
etorri
behar da elkartzeko askatasuna errespetatzearekin eta elkarteen bargarria izan dadin, tresnarik garrantzitsuenetakoa da elkarteetan biltzeko jone jardunbidean esku ez sartzearekin, elkarteak suspertzeko aitzakiaz Konstituzioaren aurkako esku hartzeak ezkuta ez daitezen.
|
|
|
Datuak Babesteko Erregistro Nagusiak fitxategia inskribatuko du, baldin eta jakinarazpena kasuan kasuan ezarritako betekizunekin bat badator. Bat
|
etorri
ezean, Erregistro Nagusiak eskatu ahal izango du falta diren datuak osatzea edo datuak zuzentzea.
|
|
|
Akordioa lortzeko ados
|
etorri
da enpresa batzordeko edo batzordeetako kideen gehiengoa, edo, hala denean, langileen eskuordeen gehiengoa, edo horien gehiengoa ordezkatzen duten sindikatu ordezkaritzen gehiengoa, horrelakoa badago.
|
|
|
Lan agintaritzaren ebazpena, arrazoitua izateaz gain, bat
|
etorri
da enpresaburuaren eskabidearekin. Baimena bidezkoa izango da espedientean jasotako agirietatik ondorioztatzen denean enpresak proposatutako neurriak beharrezkoak direla artikulu honen 1 idatz zatian ezarri xedeetarako.
|
|
|
Bukatzeko, erregelamendu hau bat
|
etorri
behar da Lan eta Gizarte Segurantzaren Ministerioaren «Gizarte Segurantzaren Kudeaketa Modernizatzeko Ekintza planarekin». Plan horrek proposatzen du, arauak antolatu eta sistematizatzeko programaren barruan, erregelamendu orokorrak egitea, eta, horien artean, Gizarte Segurantzan enpresak inskribatzeari, eta langileen afiliazioari, altei, bajei eta datu aldaketei buruzko erregelamendua.
|
|
|
Beraz, Espainia Europar Batasunean dagoenez, nahitaezkoa da Espainiako politika bateratzea Europako Erkidegoan gai horren inguruan sortu berri den politikarekin. Europako Erkidegoko politika gero eta gehiago arduratzen da, lanetik
|
etorri
arriskuak prebenitzeko azterketez eta tratamenduez. Horren adibide izan zen Agiri Bakuna deritzonak Europako Ekonomia Erkidegoaren Tratatu Eratzailea aldaraztea.
|
|
|
Hori guztia dela eta, lege honen xede da beharrezko bermeen eta erantzukizunen oinarrizko arautegia finkatzea, lan baldintzek eratorritako arriskuen aurka, langileen osasuna maila egokian babes dadin. Gainera, xede hori bat
|
etorri
behar da lan arriskuak prebenitzeko politika koherente, koordinatu eta eragingarriarekin.
|
|
|
Beregaineko langilearen edo langile autonomoaren kasuan, kotizazio kontuaren kodea bat
|
etorri
da langile horrek duen Gizarte Segurantzako zenbakiarekin edo, zenbaki hori izan ezean, langile horri eman zaion Gizarte Segurantzaren afiliazio zenbakiarekin.
|
|
|
Artisten eta zezenketako profesionalen kolektiboentzat, euren kotizazioen inguruko arauak aplikatzearen ondorioz kotizatutako egunak. Egun horiek kotizatutako eta alta egoerako egun moduan hartuko dira, nahiz eta zerbitzuak eman diren egunekin bat
|
etorri
ez.
|
|
|
Halako tituluek ahalbidetuko dute lanbide jarduera gauzatzea, kasuan kasuko ikasketak amaitu eta hurrengo lau urteetan, edo hurrengo sei urteetan, kontratua langile minusbaliatu batekin egiten denean. Edozein kasutan ere, praktikaldiko kontratua bat
|
etorri
beharboek edo, horrelakorik izan ezean, espako da hurrengo erregelekin: a) Lanpostuak ahalbidetu du egindako ikasketen mailarekin bat datorren lanbide praktika lortzea.
|
|
|
Horrenbestez, langileek eskabideak aurkez ditzakete, lanaldi osoko lana bo eman die enpresako langileei, horiek lanaldi partzialeko lanean borondatez mugitzeko aukera izan dezarondatez lanaldi partzialeko lan bihur dadin, eta alderantziz, edo lanaldi partzialeko langileen lan denbora gehi dadin. Hori guztia bat
|
etorri
da sektoreko hitzarmen kolektiboek edo, horrelakorik izan ezean, esparru txikiagoko hitzarmen kolektiboek ezarri prozedurekin.
|
|
|
Gure gizartean, lan kontratuak eta inprimakiak euskaraz eskaintzen dira. Eginkizun hori, oraindik aitzindari dena, osatzeko datoz,
|
etorri
ere, lege testuak, horiexek baitira lan zuzenbidearen egoera eta inguruabar zehatz guztien iturri.
|
|
|
Akordioa lortzeko ados
|
etorri
dira enpresa batzordeko edo batzordeetako kideen gehiengoa, edo, hala denean, langileen eskuordeen gehiengoa, edo horien gehiengoa ordezkatzen duten sindikatu ordezkaritzen gehiengoa, halakoa badago.
|
|
|
Akordioa lortzeko ados
|
etorri
dira enpresa batzordeko edo batzordeetako kideen gehiengoa, edo, hala denean, langileen eskuordeen gehiengoa, edo horien gehiengoa ordezkatzen duten sindikatu ordezkaritzen gehiengoa, horrelakoa badago.
|
|
|
Bada, lege honek lan arriskuak prebenitzeko ezarritako ikuspegi berrian, oinarrizko osagai dira, prebentzioaren plangintza, enpresa egitasmoa diseinatzen denetik; lanari datxezkion arriskuen hasierako ebaluazioa eta ebaluazio horren aldizkako eguneratzea, inguruabarrak aldatu ahala; aurkitutako arriskuen izaerarekin bat datozen neurri koherente eta oro hartzaile batzuen antolaketa; eta neurri horien eragingarritasunaren inguruko kontrola. Orobat, ikuspegi berri horren oinarrizko osagaikuntza, langileek hobeto ezagutu ditza dira langileen informazioa eta prestaten, lanak eratorritako arriskuen benetako norainokoa eta arrisku horiek prebenitzeko zein saihesteko modua; informazio eta prestakuntza hori bat
|
etorri
behar da lantoki bakoitzaren ezaugarriekin, lantoki bakoitzean lan egiten duten pertsonen ezaugarriekin eta langileek gauzatzen duten jarduerarekin.
|
|
|
Prebentzio eta Birgaikuntza Funtsaren konturako ondarearekin hornituko da Fundazioa, bere xedeak bete ditzan; ondare hori eratuko da lan istripu eta lanbide gaixotasunen mutuek egindako kudeaketatik
|
etorri
soberakinen gaindikinarekin. Ondare horren zenbateko osoak ez du gaindituko aipatu Funtsaren 100eko 20; zenbateko hori zehaztuko da lege hau indarrean jartzeko unean.
|
|
|
Iraupenari bugean modu xehean araututako eskuratze eskubideek, eroslehentasunak eta atzera eskuratzeak euren esangura galdu dute; bestalde, eskubide horiek aplikatuz gero, jabetza nabarmen mugatzen da, eta jabeak errentamendutik urruntzen dira. Beraz, eskubideok orain egunean egokiagoa dela uste baita. ezabatzea egokia dela uste da, lurrak joan
|
etorri
askea izan dezan, egunean
|
|
|
Galdera bera egin daiteke, jakina, lege honen hizkuntza xedapen batzuen eraginarengatik, hala nola, txandakako kontratuak zein hizkuntzetan idatzi behar diren arautzen duen horrexegatik. Hari bertsutik etor daiteke,
|
etorri
ere, euskaldunek euren atsedenlekuetan, halako kontratuak euskaraz jasotzeko aukera eta abagunea izatea.
|
|
|
Etxebizitza edo lokala, edozein tituluren bidez, agerkari publikoan eskualdatzen denean, eskualdatzaileak adierazi du jabeen erkidegoari gastu orokor guztiak ordaindu dizkiola; edo, bestela, zein gastu zor dituen adierazi behar du. Eskualdatzaileak, une horretan, ziurtagiria aurkeztu behar du, erkidegoarekin dituen zorren egoerari buruz, eta ziurtagiri hori bat
|
etorri
behar da haren adierazpenarekin; kumentu publikoaren egilespena eskue ziurtagiririk gabe, ezin izango da dotsi, salbu eta eskuratzaileak beren beregi betebehar horretatik askatzen duenean eskualdatzailea. Ziurtagiria, gehienez jota, eskaria egin eta egutegiko hurrengo zazpi egunen barruan igorri du idazkari zeregina betetzen duenak, betiere, lehendakariaren ikus onespenarekin; errua edo zabarkeria izanez gero, bi biok erantzukizuna izango dute, hala ziurtagirian jasotako datuen zehaztasunari buruz, nola igorpena atzeratzeagatik eragindako kalteen gainean.
|
|
|
Amaitzeko, ez da ahaztu behar Europar Batasunaren barruan eta Batasuneko herritartasunari dagokionez, Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Agiriko 44 artikuluaren eta EETren 21 eta 194 artikuluen arabera, Europar Batasuneko herritar guztiek, eta Europar Batasuneko estatu kide batean gizarte egoitza duten pertsona fisiko edo juridiko guztiek eskubidea dutela bakarka edo beste herritar edo pertsona batzuekin batera, zuzeneko eragina duen eta Europako Erkidegoaren esparrukoa den gai baten inguruko eskari bat Europako Parlamentuari aurkezteko (hau da, gai hauen inguruan: Europako herritartasuna, ingurumena, kontsumitzailearen babesa, pertsonen, ondasunen eta zerbitzuen joan
|
etorri
askea, barruko merkatua, lana eta gizarte politika, kualifikazio profesionalen aitorpena, etab.). Horretarako, Europako Parlamentuaren Erregelamenduak prozedura berezia ezarri du, 191 artikuluan eta hurrengoetan arautua.
|
|
|
Amaitzeko, eta kalte ordainari dagokionez, Konstituzioak beti eta kasu guztietan egotea eskatzen du, hau da, ez desjabetzapen berezietan bakarrik, baita enpresen esku hartzea dagoenean ere, interes orokorrak hala eskatzen duenean (EKren 128.2 artikuluan ezarritakoaren arabera). Baina Espainiako konstituzio historian ez bezala, Konstituzioan inon ere ez da esaten kalte ordaina desjabetzapenaren aurrekoa izan behar dela, eta zenbatekoari dagokionez, desjabetutakoaren balio ekonomikoarekin bat
|
etorri
behar da. Desjabetze legeak balorazio modalitateak ezarri behar ditu.
|
|
|
Modu berean, babesedo segurtasun guneak mugatu ditzake eta horietan egoteko baldintzak adierazi, eta leku jakin batzuetan indar publikoaren jarduera zaildu dezaketen pertsona jakin batzuk egotea debekatu dezake. Beharrezkoa bada, gobernu agintaritzak pertsona jakin batzuei eskatu ahal die bi eguneko aurrerapenarekin jakinaraztea ohiko bizilekua zein herritan izan eta horretatik kanpo egindako joan
|
etorri
oro. Pertsona horiek herri horretatik kanpo eramatea ere agin dezake beharrezko ikusten duenean, eta pertsona jakin batzuen bizilekua herri jakin batean edo euren baldintza pertsonaletarako egokia den lurralde batean aldi baterako finka dezake, baina azken kasu horietan arrazoi oinarridunak izan behar ditu erabakia pertsona horiek ordena publikorako duten «arriskutsutasuna» dela bide hartzeko, eta neurri horiek betetzeko beharrezko baliabideak eman behar ditu.
|
|
|
Gogoan izan ditzagun, esaterako, leku jakin batzuetan bizitzeko debekua edo leku zehatzetan bizitzeko betebeharra ezartzen duten zigorrak eta askatasun neurriak (ZKren 48 eta 105 art.), eta osasungarritasun, segurtasun arrazoiengatik, etab. beharrezkoak diren neurri batzuk, legeak modu berezian ezarri behar dituenak. ...lekuetan; leku batetik bestera mugitzen direnei euren nortasuna egiaztatzeko eskatu ahal zaie, jarraitu beharreko ibilbidea zehaztuz; babes edo segurtasun inguruak mugatu daitezke; indar publikoen jarduera zaildu dezaketen pertsonei leku zehatzetan egotea debekatu ahal zaie eta, beharrezkoa denean, gobernu agintaritzak pertsona jakin batzuei eskatu ahal die bizi diren herritik kanpo egindako joan
|
etorri
oro aurretik komunikatu dezatela, eta herri horretatik kanpo joateko eskaera ere egin ahal die, betiere, neurri horiek ukitutako pertsonak ordena publikoari eusteko arriskutsuak izan daitezkeela pentsatzeko arrazoi oinarridunak badaude.
|
|
|
Horrenbestez, legegintza autonomikoaren desadostasuna eragingo luketen kasu oso larriak izan lirateke, ohiko trafiko juridikoa arrisku larrian jarriko luketenak, hainbat printzipio arriskuan ipinita, besteak beste: estatuaren batasuna, joan
|
etorri
askea, segurtasun juridikoa, merkatu batasuna, etab. Edonola ere, Gorte Nagusiek beharrizan hori erabateko gehiengoz onetsi arren, Konstituzio Auzitegiak balorazio hori eta hartutako neurriak harmonizazio lege baten bidez berrikusi ditzake beti.
|
|
|
ez duelako eraginik lan egiteko askatasunean (langileek, nahi badute, grebarik ez egitea hauta dezakete), baina ugazaben itxierak bai (gatazkan dauden langileei eta ez daudenei lan egitea eragozten die eta, beraz, lan egiteko askatasuna urratu egiten da); bigarren, grebaren eginkizuna gatazkako alderdien artean desberdintasun ekonomikoak berdintzea da, eta hori ez da ugazaben itxieraren kasuan gertatzen. ...ma moduan; horren ordez, 17/ 1977 Errege Dekretu Legeak dioen moduan, enpresaburuek lantokia greba egiten denean edo lan araubidean bestelako irregulartasun kolektiboa dagoenean soilik itxi dezakete, pertsonentzat indarkeriaren arrisku nabaria edo gauzei begira kalte larrien arriskua dagoenean, lantokia legearen aurka okupatzen denean edo horrelako zerbait gertatzeko arriskua dagoenean, edo lanera
|
etorri
ez direnen kopurua edo lantokiko irregulartasunen kopurua dela bide ekoizpen prozesu arrunta egin ezin denean eta, edonola ere, enpresaren jarduera berriz hastea edo itxiera eragin zuten arrazoiak kentzea bermatzeko beharrezkoa den aldian.
|
|
|
Kasu horretan, dohaintzak helburu zehatz batera bideratu gabeak dira, izendunak, dirutan edo gauzatan egindakoak, Espainiako edo atzerriko pertsona fisiko edo juridikoengandik datozenak, inoiz ez atzerriko gobernuenak, erakundeenak edo enpresa publikoenak edo horiekin zuzenean lortutako enpresenak?. Era berean, dohaintzak ezin dira
|
etorri
organismo edo erakunde publikoetatik, ezta enpresa pribatuetatik ere, betiere, indarreko kontratuaren bidez Herri Administrazioetarako, organismo publikoetarako edo kapital publikoa duten enpresetarako zerbitzuak edo lanak egiten badituzte. Dohaintza horiek xede horretarako irekitako banku kontuetan sartu behar dira, eta ezarpenaren data, horren zenbatekoa eta dohaintza egilearen identifikazio fiskala jaso behar dituzte.
|
|
|
Francisco Silvela, Raimundo Fernández Villaverde, Antonio Maura, Manuel Azcárraga eta, berriro ere, Fernández Villaverde. 1905eko ekainetik 1907ko urtarrilera, Gobernu liberal hauek bata bestearen atzetik
|
etorri
ziren: Eugenio Montero Ríos, Segismundo Moret, José López Domínguez, berriro ere Moret, eta Juan Francisco Camacho. Vega de Armijoko markesa?.
|
|
|
Eugenio Montero Ríos, Segismundo Moret, José López Domínguez, berriro ere Moret, eta Juan Francisco Camacho. Vega de Armijoko markesa?. Azken horren ostean, Mauraren Gobernu kontserbadorea
|
etorri
zen, eta hori Espainiaren lurralde zatiketaren arazoari aurre egiten ahalegindu zen Toki Administrazioaren Lege Proiektuarekin. Arazoa gero eta larriagoa zen, euskaldunek eta katalanek erreklamazio gero eta gehiago egiten zizkiotelako.
|
|
|
Denak lehen bezala jarraitu zuen: Gobernuaren ezegonkortasuna ezaugarri nagusia izan zen eta 1918 eta 1921 urteen bitartean, Gobernu ahulak bata bestearen atzetik
|
etorri
ziren, dela liberalak (García Prietorekin edo Romanonesgo kondearekin), dela kontserbadoreak (Maura, Dato eta Manuel de Allendesalazar ekin) dela koalizioko gobernuak (Joaquín Sánchez Toca eta Allendesalazar ekin). 1921ean, Dato hiru anarkistek erail zuten eta Annualgo (Maroko) hondamendia gertatu zen.
|
|
|
Proposamen hori ondoren aztertuko dut eta, jakina denez, porrota izan zuen, berori sustatu zuen diktadurak bezala. Horren eraginez, monarkia gainbehera
|
etorri
eta 1931n II. Errepublika ezarri zen.
|
|
|
Gobernuaren esanetan, konstituzio normaltasunera itzuli eta Gorteetarako hauteskundeak deitu nahi ziren, baina errepublikarrek boto emateari uko egin zioten, eta apurka apurka erregetiar askok ere hauteskundeetan ez zutela parte hartuko adierazi zuten. Horren guztiaren eraginez, Berenguer Gobernua gainbehera
|
etorri
zen.
|
|
|
Vatikanoren eta Errepublikaren arteko bat ez etortzea hain handia zenez, 1935ean ere, Errepublikaren bigarren biurtekoan, eskuineko gobernua zegoela, Egoitza Santuak ez zuen Errepublikarekin akordiorik sinatu nahi izan. 1936tik aurrera, Fronte Popularrak irabazi ondoren, egoerak okerrera egin zuen, eta ondoren, gerra zibila
|
etorri
zen. Dakigunez, gerra zibilean, erlijioaren gaiak zeresan garrantzitsua izan zuen.
|
|
|
Hurrengo bi artikuluak, 26 eta 27.a, 3 artikuluan egindako adierazpenaren ondorioa ziren eta, zalantzarik gabe, konstituzio testuko polemikoenak izan ziren, Errepublikan planteatutako gairik delikatuenetako bat jorratu zuten-eta, erlijio arazoa alegia. Gai horrek Espainiako gizartean zatiketa handiak eragin zituen eta, azkenean, gerra zibila
|
etorri
zen.
|
|
|
Garrantzi historiko handikoa izan zen Kataluniako Generalitatea irailaren 29ko 41/ 1977 Errege Dekretu Legearen bidez berrezartzea (Josep Tarradellas erbestetik itzuli zen erakundearen buru izateko). Generalitatea «aurreautonomia» izenekoetatik lehenengoa izan zen (behin behineko autonomia araubidea ezarri nahi zen Konstituzio berriak gaur egungo autonomia erkidegoen behin betiko eredua ezarri arte itxaron gabe), eta ondoren Euskal Herrirako araubide aurreautonomikoa
|
etorri
zen (urtarrilaren 4ko 1/ 1978 Errege Dekretu Legearen bidez onetsia), Galiziakoa (martxoaren 16ko 7/ 1978 Errege Dekretu Legearen bidez onetsia), etab. Amaitzeko, artean ebatzi gabeko auzia zegoen: amnistia.
|
|
|
Gobernu erari dagokionez, demokraziarako trantsizioaren aldeko indar politiko guztiak (errepublikarrak barne hartuta) bat
|
etorri
ziren inguruabar historiko haietan konponbide bakarra aurreko erregimenak ezarritako estatuaren monarkia era onartzea zela. Eztabaidaren erdigunea monarkari zer botere zegozkion izan zen eta, azkenean, parlamentu monarkia hautatu zen.
|
|
|
Horren ordez, Eduardo Bardají jarri zen Gobernuan eta Gorteetan gehiengorik ez zuenez, aste batzuk soilik iraun zituen. Horren ostean Narciso Fernández de Herediaren eta Bernardino Fernández de Velascoren gobernu moderatuak
|
etorri
ziren. Azken horrek dimisioa aurkeztu zuen aurrerakoiek uko egin baitzioten Gorteek hautagai karlistarekin, Karlos María Isidrorekin, akordioa sinatzeari.
|
|
|
Euskal probintzietako foruak bereziki murriztu ziren Esparterorekin gatazkak izan ondoren, 1841eko urriaren 29ko Errege Dekretua zela bide. Nafarroako komisionatuek, aldiz, gobernuarekin hitzarmena sinatu zuten eta hortik 1841eko abuztuaren 16ko «Lege Paktatua»
|
etorri
zen. Horri esker, Nafarroan araubide bereziak iraun zuen, ohiko forutasunean murrizketa mingarriak eginda.
|
|
|
Jeneralaren eta María Cristina erregeordearen arteko liskarren eraginez, azken horrek karguari uko egin eta Frantziara erbesteratu zen. Esparteroren erregeordetzan Gobernu aurrerakoiak bata bestearen atzetik
|
etorri
ziren. Lehenengo Antonio González izan zen gobernuburu (horren agintaldian 1841eko «urriko istilu» entzutetsuak gertatu ziren, O. Donnell jenerala buru zela, baina porrot egin zuten).
|
|
|
Antonio Gonzálezen gobernua erori ondoren, José Ramón Rodil aurrerakoia Gobernuan jarri zen, baina Bartzelonako bonbardaketaren ostean (Esparterok erabaki zuen, kotoiaren arazoak eta kontsumoaren zergak eragindako matxinada zela eta), 1843ko maiatzean, koalizio gobernu berria egon zen, Joaquín María López buru zela. Gobernu horrek egun gutxi iraun zituen eta, horren ostean, Álvaro Gómez Becerraren Gobernu aurrerakoia
|
etorri
zen. Azken horrek Gorteak desegin zituen, eta neurri hori erregeordearen autoritarismoa agertzen zuen adibidetzat hartu zen (orduan «zesarismo esparterozale» esan zitzaion).
|
|
|
Ez dago esan beharrik: Bravo Murillo Gobernutik kentzean bere konstituzio proiektua ere bertan behera
|
etorri
zen.
|
|
|
Bravo Murilloren gobernuaren ostean, hurrengo hauek
|
etorri
ziren: Federico Roncalli jeneralarena (dimisioa aurkeztu behar izan zuen, Gorteak aurka zituelako), Francisco Lersundi jeneralarena (1853ko apirilean lortu zuen boterea eta handik hilabete batzuetara dimisioa aurkeztu zuen, trenbideetako emakiden inguruan sortutako eskandaluarengatik) eta Luis José Sartorius San Luisgo kondearena (1853ko irailetik aurrera izan zen lehendakari).
|
|
|
«Iraultza ospagarriaren» ondoren, «seiurteko iraultzailea» izenekoa hasi zen, liberalismo demokratikoaren ahalegina, bi erregimen politiko desberdinekin: batetik, Savoia dinastia berriaren monarkia, oso gutxi iraun zuena Amadeo erregeak koroari uko egin ziolako 1873an, eta, bestetik, horren ondoren
|
etorri
zen I. Errepublika, 1874an modu bortitzean amaitu zena beste «pronuntziamendu» militar bat zela bide. Aldi horretan, bi konstituzio testu nabarmendu behar dira:
|
|
|
1869ko Konstituzio «aurrerakoia» eta Konstituzio Federalaren Proiektua, 1873koa, inoiz indarrean jarri ez zena. I. Errepublikak porrot egin zuenez, Borboiko etxearen berrezarpena
|
etorri
zen: Alfontso XII.a, tronutik kanpo geratutako Isabel II.aren semea, tronura igo zen.
|
|
|
Koroaren ospe galera ezin izan zen gelditu Alfontso XIII.a erregeak Primo de Rivera jeneralaren estatu kolpea eta horren diktadura onartu zituenetik. Diktadura amaitzean, erregea eta monarkia gainbehera
|
etorri
ziren eta, horren eraginez, II. Errepublika iritsi zen zuzen zuzenean.
|
|
|
Ondoren, Isabel II.a erreginak 1858an O. Donnelli berriz deitu zion gobernua eratzeko, eta gobernu horrek 1863 arte iraun zuen, urte horretan O. Donnellek erreginaren konfiantza berriro galdu baitzuen. Horren ostean, Manuel Pando, Lorenzo Arrázola eta Alejandro Monen kabinete laburrak
|
etorri
ziren. Hain zuzen ere, azken horren agintaldian, 1864ko apirilaren 20an, Konstituzioa Eraldatzeko 1857ko uztailaren 17ko Lege Konstituzionala indargabetu zen, eta 1845eko Konstituzioa oso osorik berrezarri zen.
|
|
2008
|
|
|
1 3 Kalifikazioari oso osorik nahiz zati batean eusten badio, erregistratzaileak ebazpena emango du; ebazpen honek, argia eta zehatza izateaz gain, bat
|
etorri
behar du eskatutako uziekin; halaber, alegaturiko egitateak, errekurtsoaren oinarri diren arrazoiak eta egindako eskaerak adieraziko ditu; eta zer nolako zuzenbide oinarriak erabili dituen azalduko du.
|
|
|
2 Aipatu inguruabarrak bat
|
etorri
behar dira bat egiteko proiektuarekin, hala denean.
|
|
|
Horretarako, batza orokorrerako deialdian esan-bidez agerrarazi behar da baztertze proposamena, eta administratzaileek proposamen hori azaltzeko txostena jarriko dute akziodunen esku. Eskuordetza hori erabilita egiten den gehikuntza bakoitzean, halaber, aurreko 1 b) idatz zatian aipatu txostenak egin dituzte administratzaileek eta kontu auditoreak, eta jaulki behar diren akzioen balio izendatua gehi, hala denean, jaulkipen primarena, eta kontu auditore horren txostenak adierazten duen zentzuzko balioa bat
|
etorri
behar dira. Txosten horiek akziodunen esku utziko dira, eta gehikuntza erabakiaren ostean eginiko lehenengo batza orokorrari komunikatuko zaizkio.
|
|
|
ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzen du (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua fiskalitateaz kanpoko helburuak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat
|
etorri
behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona baino gehiago ordaintzera, azken finean hori konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
b) Enkantea. Jarraian ikusiko dugun bezala, erakunde jaulkitzaileak jasotzen duen diru kopurua eta tituluan adierazten dena ez direnez zertan bat
|
etorri
, erakunde horrek ahalak eta leherrak egiten ditu etekinik handiena erdiesteko. Helburu horrekin, enkantea erabil dezake jaulkitzaileak, tituluak diru gehien eskaintzen duenari emanda.
|
|
2009
|
|
|
2 zenbakiaren arabera egindako kontratuen polizek indar betearazlea izan dezaten, poliza horiek bat
|
etorri
behar dira eragiketa horretan esku hartu duen artekariaren erregistroarekin. 3 zenbakiaren arabera egindakoetan, sinadura aintzatetsi behar da aldez aurretik.
|
|
|
Itsasgizona gaixotu arren, nabigazio bitartean alokairua jasotzeko eskubidea izango du, salbu eta gaixotasuna beraren erruagatik
|
etorri
denean. Hala eta guztiz ere, laguntza eta sendatze gastuak funts erkidetik ordainduko zaizkio, itzulketa bezala.
|
|
|
Gaitza
|
etorri
bada zerbitzua betetzean edo ontzia defendatzean izandako zauri baten ondorioz, itsasgizonari eskainitako laguntza eta sendaketa funts erkidearen kontura burutuko dira, eta pleiten zenbatekotik kenduko dira laguntza eta sendaketa gastuak.
|
|
|
Pleitamendu poliza artekariaren esku hartzearekin gauzatu bada, eta horrek kontratugileen sinaduren benetakotasuna egiaztatzen badu, poliza horrek osoko froga egiten du judizioan; sinadurak bat
|
etorri
ezean, artekariak bere erregistroan gorde behar duenarekin bat datorrena izango da kontuan, erregistro hori zuzenbidearen araberakoa denean.
|
|
2011
|
|
|
Aurreko batek bere ondorengoaren ondasun batzuk jarauntsi baditu, eta ondorengoak dohainik eskuratu izan baditu ondasunok beste aurreko nahiz neba edo arreba baten eskutik, aurreko horrek erreserbatu behar ditu lege aginduz eskuratu dituenak, ondasunok zein lerrotatik
|
etorri
eta lerro horretan hirugarren gradurainoko ahaide direnen mesederako.
|