|
2002
|
|
|
Ikaskuntza programa batean zenbateraino dira erabakigarriak lantzen diren edukiak ikaslearen gaitasunarengarapenean? Adibidez, katalaneko ikastaro batean eduki berberak landubehar ditu gaztelaniaz
|
dakien
batek eta ez dakienak?
|
|
|
Euskaraz ongi
|
dakien
batek, bere espezialitatean pare bat urte (edo gehiago) preparatuz gero, zientzia gaia euskaraz irakasteko gauza da.
|
|
2003
|
|
|
S. IDIGORAS. Horietatik zenbat prestatzen ote da
|
dakien
batekin eta zenbat bere kasa?
|
|
|
Predikari guztiak bat datoz umeei eskola" pixka bat" eman behar zaiela esatean, irakurtzen ikasi arte gutxienez, eta baita neskei ere. Eskolara ezin joan daitezkeenean, igandeetan ikasi dute
|
dakien
baten laguntzaz. Irakurketak (zer esanik ez, erlijio liburuen irakurketak) umeak eliz  koiago egiten dituela errepikatzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Hainbat aurpegi begiluze dabil ikusmiran auzotik, barria zabaldu dalako nor dan ez
|
dakien
baten gorpua aurkitu dabela laugarren pisuan. Danak dagoz portalera begira, handik nor agertuko sartu urtenean:
|
|
|
" Debrua! Zer dute 20 baino haratago kondatzen ez
|
dakien
bat hautatu bozeramaile gisa apezpikuek?" Handik eta zenbeit asteren buruan, apezpiku batek aitortu zuen 43 zirela auziperatuak. Zeinek erran zuen egia?
|
|
|
–Zer ardura du, nor den edo baden ere ez
|
dakien
batentzat, zer esan nahi duen?
|
|
2006
|
|
|
Paper muturrari begiratu nion. Bezeroen zerrenda zen, letrari letra josten doi doi
|
dakien
baten baldartasunaz idatzia. Bat batean, argia urritu zitzaigun.
|
|
2008
|
|
|
Ezinezkoa da urtetan sasi zabalkundea egitea ondo geratzearen izenean lan eremu batean murgilduta bizi izan den pertsona baten ondarearekin. Ezinezkoa da pilotari txapeldun bat pilotan batere jokatzen ez
|
dakien
batekin zaletua izan arren elkarrekin txapelketa jokatzen jartzea, parean jartzea. Ezinezkoa, baina gertatzen ari da.
|
|
2009
|
|
|
Kezkatu ez ezik, kexatu ere galanki egin dira batzuk: Legebiltzarreko lehendakari euskaraz ez
|
dakien
bat izendatu dutelako, esate baterako. Nik neuk esan beharrik ba ote dut, euskararen kontrako ez ezik aniztasunaren eta demokraziaren beraren kontrako atentatutzat jotzen dut kargu publiko baterako elebakar bat izendatzea.
|
|
|
Beti izaten gara nolabait jakin min, laster badoala
|
dakien
batek zer pentsatzen duen, buruan zer gogoeta edo interes darabilen. Nire aurrean betiko kontuak baino ez zuen inoiz aipatu.
|
|
|
–Nahi ez
|
dakien
bat?, Joan Gurutzekoren maneran lirain esan hori,, zerbait, eta, huraxe?
|
|
|
Hori ez da problema. Bakarrik, berriro, Jainkoa zer den ongi ez
|
dakien
bati, galdera gelditzen zaio: nondik dauzka gizaberetxoak ongia, gaizkia, askatasuna, justizia, termino edo balio horiek guztiak (Jainkoa balioa bezalaxe)?
|
|
|
125 Mailua erabiltzen
|
dakien
batek hobe daki mailua zer den berori ongi deskribatzen dakien batek baino.
|
|
|
125 Mailua erabiltzen dakien batek hobe daki mailua zer den berori ongi deskribatzen
|
dakien
batek baino.
|
|
|
dio ezer ez jakiteaz asko
|
dakien
batek
|
|
2010
|
|
|
Antzerako ondorioak izan ditzakete zientziaren astean antolatzen diren hainbat jarduerak; adibidez, nanozientziaz
|
dakien
batek nola esplika dezakeen horren erabilera tunel efektuko mikroskopian, edo gure etxeetan isolatzaile gisa erabiltzen den poliuretano aparra nola lortu modu erraz batean, edo modu batean lortutako energia nola bihur daitekeen beste energia mota bat... Fisikako irakasle batek arbela aldamenean duela (nahiz beste hainbat multimedia baliabide gehiago izan ere bai) Dopler efektua zertan den esplikatzen duenean, ikasleek errepideetako radarretan duen erabilera ulertuz gero, efektua bera barneratzen lagunduko die.
|
|
|
EIDER. Baina tira, orain, igual? ezta arriskutsua gure sekretua ez
|
dakien
batekin ligatzea. Pentsatu duzu horretan?
|
|
|
olatu erdi zer den
|
dakien
batek,
|
|
|
– Asko
|
dakien
batek gomendatu didalako ekarri dizut, ez dut uste ospitalean zaudela dakielako oparitu dizunik. Ekarritako bidetik eroango dut.
|
|
|
– Ez horixe! Asko
|
dakien
batek gomendatu badizu, irakurri egin dugu. Baina zelan daki asko dakien horrek gustuko izango dudana?
|
|
2011
|
|
|
–Menajea? zer den
|
dakien
bat bilatu eta planto?
|
|
|
Ingelesez irakurriz gero: , saguzarra, euskal taldea?, hots, euskara apurra
|
dakien
batentzat da izena, ingelesa jakitea nonbait unibertsala da. Horrekin batera, zenbat kartel, afixa eta panel ikusi ahal dira hizkuntza dantzan, alegia informazio osoa jabetzeko bizpahiru hizkuntza jakin beharrekoen gisakoak?
|
|
|
Eta, batez ere, sedukziorako dohaina zeukan, horretan bat datoz ezagutu zuten guztiak?, baina egingo nuke ez zela zeukan altxorraz jabetzen: halako dohain bat daukala
|
dakien
batek ez du Katxasen naturaltasunarekin seduzitzen. Nolanahi ere den:
|
|
|
Honetaz asko
|
dakien
bati galdetu diot ea mota honetako literatura asko saltzen ote den. Baietz esan dit.
|
|
2012
|
|
|
Metalezko kutxa haren barruan ezer larririk ez zenuela esango zizun norbaitekin aurkituko zinela egin zenuen otoitz. Ozenki eta errezatzen ez
|
dakien
batek egiten duen bezala.
|
|
|
Biharamunean, emakumea estudioan da pintoreak jarritako orduan, eta modeloek posatzen duten tokian esertzen da, zer egin ondo
|
dakien
baten erabakimenez. Pintoreak lapitz batzuk eta koaderno handi bat hartzen ditu.
|
|
2013
|
|
|
Katalan hiztun askok beren denbora librea eskaini dute, borondatez, ikasleei aukera emateko katalana praktikatzeko kafe baten bueltan. Izan ere, katalana —edo euskara— oraindik ondo ez
|
dakien
bati egin diezaiokegun mesederik handiena abiatu duen prozesu horretan laguntzea baita. Eta, laguntzeko, hari euskaraz hitz egitea da onena, pixkana pixkana, mimikaren laguntzaz eta, beharrezkoa bada, hainbat gauza itzuliz.
|
|
2014
|
|
|
Kezkatuta agertu dira Zumaian hainbat eragile eta herritar. " Lehendabizi, famili mediku euskaldun bat, soilik gaztelaniaz
|
dakien
batengatik ordezkatu zuten, eta orain, pediatra berria ere, erdalduna etorri da", aipatu du Ihintz Linazisorok. Guraso bezala, kezkatuta azaldu da, eta hori dela eta, sinadura bilketa bat egingo dute gaur.
|
|
|
Kezkatuta agertu dira Zumaian hainbat eragile eta herritar. " Lehendabizi, famili mediku euskaldun bat, soilik gaztelaniaz
|
dakien
batengatik ordezkatu zuten, eta orain, pediatra berria ere, erdalduna etorri da", aipatu du Ihintz Linazisorok. Guraso bezala, kezkatuta azaldu da, eta hori dela eta, sinadura bilketa bat egingo dute gaur.
|
|
|
Datu nahiko onak dira, eta Zumaiako zuzendari edo arduradun batzuk hizkuntza liderrak direlako izan daiteke, agian. Hori babesteko, lagungarria litzateke jarraibide edo aholku batzuk ematea, euskaraz ez
|
dakien
bat egoteagatik bakarrik talde oso baten hizkuntza erraz alda daitekeelako, arduradunak hala proposatzen badu.
|
|
|
Hau guzia euskaraz pasatzen baita alabaina, horretako dut euskaraz idazten, euskaraz pentsatua eta aplikatuko delako. Arras posible delako dantza euskaraz erakustea euskara ez
|
dakien
bati. Gonzalo bezalakoa bada euskaraz ari den pintorea onartuko dute ez euskaldunek ere.
|
|
|
Antzerki klasikoa dago halarik ere, oraingo edo iraupenarentzat idatzia. Esposizio eta guzti, esplikatzen ditu kanpaina eta karrikaren arteko Clochemerle n gisako lehiak, eiherazaina okina dela, turnada egiten duela, ikuslea lasaitzen du eta goxotasun batean atxikitzen, dena esplikatua da
|
dakien
bati, estresatzeko zinez hor behar da ari izan.
|
|
|
Maskaradek etxaldeen segidaren segurtatzea dute helburu, branleak neska mutikoak nahasten ditu, haran batetik bestetara baina egunaz. Ezkontzen da kanpoko neska batekin baina branlea
|
dakien
batekin. Dantzak bikoteak agerian egiten ditu.
|
|
2015
|
|
|
— Kasu batzuetan, erabiltzaileek beraiek eskatzen dute langile euskalduna: " Eskaini baino lehen nik eskatu izan dut"," Langileak euskaraz ez badaki ni neu izaten naiz euskaraz
|
dakien
batekin aritzea. Gehienetan lortzen dut baina batzuetan ez, eta gaztelaniaz aritzea behartzen naute."
|
|
|
— Beste kasu batzuetan, egokitu egiten dira: " Euskara ez
|
dakien
baten kasuan nik aldatu izan dut hizkuntza"," Gehienekin euskaraz aritzen naiz, eta bestela bada, ez dut beste norbaitekin aritzea eskatzen"," Orokorrean ona da eta euskaraz ia beti. Inoiz gaztelaniadunik egokitu zait, baina beti ere oso kontsulta espezializatuan, eta beraz nire ustez ulertzekoa lankide euskaldun batekin aritzea ez eskaintzea"," Esango nuke joan naizenetan euskaraz hartu nautela.
|
|
|
Nik ez dut nahi euskaraz dakien mediku bat, medikuntzaz
|
dakien
bat baizik». Zenbat aldiz entzun ote dugu esaldi hau, horren tranpatia den esaldi hau.
|
|
|
–oihukatu du orduan Harryk?. Horra geldirik egoten ez
|
dakien
bat!
|
|
|
nor izan naizen ez
|
dakien
batek,
|
|
|
7 Barruko gauza hauek ulertzen hain zailak izanik, nik bezain gutxi
|
dakien
batek, zuzen esana den bat edo beste esateko, nahitaez esan behar alferrikako gauza asko baita zentzugabekoak ere. Beharrezkoa da irakur dezanak pazientzia izatea, nik ere ez dakidana idazteko badut-eta; egia da, batzuetan hartzen dudala papera zentzurik gabe, zer esan eta nondik hasi ez dakidala.
|
|
|
Solasa badabil egunkari berri batez. Omen
|
dakien
batek errana dit kazeta batek informazioari esker duela irabazten, eta ez ideologiari. Norberak atzeman beza nahi duen hori.
|
|
2016
|
|
|
Ezin da zigortu gaizki egin duela ez
|
dakien
bat.
|
|
|
Bilatu arabiera
|
dakien
bat galdetzeko.
|
|
2017
|
|
|
–Baskuentzerik ez
|
dakien
batekin ezkondu arren, eta Iruñean bizi izanda ere, baskuentzea irakatsi zizun amak.
|
|
|
Alan Lomax amerikarra 1951n etorri zen Europara eta bi bilduma grabatu zituen hemen, bata Gipuzkoan eta Bizkaian eta bestea Nafarroan. Hainbeste urtetan gorde ondoren, etortzen da digitalizatzeko ordua, eta ezer ez
|
dakien
batek egiten du. Eta gaizki digitalizatuta geratu da per secula seculorum.
|
|
|
Beraz, hiztun mota bakoitzak dagokion tokia bete behar du gizartean. Nekez uler liteke analfabeto bat (A) liburu saltzaile izatea adibidez, ikasi berri bat (B) irakasle izatea, hizkuntza ez
|
dakien
bat (0) herrialdeko presidente izatera ailegatzea edo legebiltzarreko parlamentarioa...
|
|
|
Gai bat teorikoki garatzen
|
dakien
bat ez da derrigorrez gaitasun horien guztien jabe.
|
|
|
Gurea ulertzen ez duen arren ulertzeko gogo duena saiatzen da ulertzen eta finean ulertuko du, guk berea ulertzen dugun moduan. Baina ulertzen ez duenak ez badu ulertu nahi ez dago zer egiterik; eta makurrena dena, berean aritzera behartuko gaitu, denok berea ulertzen baitugu, eta gurean aritzea gurea ez
|
dakien
baten aitzinean heziketa txarrekoa dela uste ustela zabaldua baita. Gure hizkuntza desagertzen ari da heziketa onari esker.
|
|
2018
|
|
|
Mutil garaia naiz, eta kilo askoduna ez, eta harri jasotze lanak ez dira egiten nire gorputz klaserako. Hortxe saiatu behar izan naiz gehien, teknika aldetik eta; eta
|
dakien
batekin arituta, askoz gehiago ikasten da.
|
|
|
Baina begiratzen diozu argazkiari, jartzen zara une batez Gernikaz eta euskaldunez eta gure gatazkaz eta gure miseriez ezer ez
|
dakien
baten azalean, edo begietan, eta zuhaitz ihartu bat ageri da argazkian, estilo neoklasikoko eraikin baten atarian, hori bai, derrigor izan behar du garrantzia: burdina forjatuzko hesi baten atzean dago, eta ez du ematen nolanahi sartzerik dagoenik eremu horretara.
|
|
|
Pertsona zehatzik ez dago, askotan modaz ez
|
dakien
baten bat izan daiteke. Diseinatzaileak eta marka komertzialak alde batera utzita, badago errealitate bat ibiltokian ez dagoena:
|
|
|
Enegarren aldiz, bihoa aurretik errespetuaren prebentzioa, zu bezala konprometitua den bati gauza hauetaz hitz egiteko moralki baimendua ote dagoen ez
|
dakien
batena, baina baimena eman didazu, beraz...
|
|
2019
|
|
|
Poetak esan bezala, batak ez du bestea kentzen, ez Marcel Proustek Céleste Albaret ere. Gauzak ongi kontatzen
|
dakien
bati entzutea gozamen hutsa izaten da. Ni ez naiz horietakoa.
|
|
|
–Jauna, mintzatu zitzaion margolaria nahasmendua eta kezka erakutsiz, bere buruari ere zer aholku eman ez
|
dakien
baten gisan?, alferrik dator berori. Eskatzen didana ezin dezake inork burutu, ezinezkoa da.
|
|
|
–Barre egiten ez
|
dakien
batengandik zer erruki espero litekek? –azaldu zion alkimistak?.
|
|
|
Baretski Laleren ohean eseri, eta makurtu egin da, harroputz, berak zer esango lukeen pentsatzen, zer egingo lukeen Laleren azalean balego; hau da, astearen bukaeran oraindik bizirik iraungo duen ez
|
dakien
baten larruan balego. Lalek eskerrak eman dizkio ideiak emateagatik, baina esan dio nahiago duela arriskatu.
|
|
|
" Euskaraz idazten eta irakurtzen ez ikastea; bilkura" nagusietan" frantsesez aritzea euskaldunekin; haurrei euskara ez irakastea eta ikastoletan ez jartzea. Frantsesez mintzatzea beti hasieran eta tartean euskaldunekin ere; taldean, euskara ez
|
dakien
bat dagoen bakoitzean, frantsesez egitea etengabe...".
|
|
2020
|
|
|
Garbi dago inguruan egokitu zaizkion euskaldunek bihotza irabazia diotela, hainbeste dohainez hornituak irudikatzen gaituenez gero...; eta bertuteetatik akatsetara etorriz, hauxe hautematen digu: " hamar solaskideren artean euskaraz ez
|
dakien
bat bakarra dagoenean, erdaraz egiten duzue haren onerako, euskara zokoraturik...".
|
|
|
Nazio politikoaren edukiei erreparatzen badiegu, ezaugarri nagusia kontzientzia subjektibo hori da, norberaren borondatea. Eta borondate hori baldintzatzen duten elementuak askotarikoak dira (horregatik, euskaraz ez
|
dakien
bat senti daiteke euskotar), baina hizkuntzak eta kulturak garrantzi handia du, nire kasuan behintzat, kontzientzia politiko horretan. Edozein kasutan, ezinbestekoa da aitortzea naziokideen arteko identifikazioak askotarikoak eta konplexuak izan daitezkeela.
|
|
2021
|
|
|
Larrialdietan ere, ez zenuke zuzenean parte hartu. Konfiantzazko eta pentsatzen
|
dakien
batentzako postua da. Postuak eskatuko luke gure bi polizien arteko koordinazioa eta talde baten burutza eramatea.
|
|
|
Hots, Ostrabenton jakinarazten zaienean Riktrudisi" Auñemendik, Erriak, euskaldunak" kendu eta nazionalizatu edo egin dizkiotela bertan zituen ondasun guztiak (ik. 135 or.), Adalbaldori zer bururatu eta," zure Auñemendiko ondasun guztiak Euskalerriko landerrentzat iztea" proposatzen dio emazteari (138 or.). Berandu samar, pentsa lezake irakurleak; baina ez, goi agintaria dela
|
dakien
batentzat inoiz ez da berandu beren legeaz baliatzeko eta galdutakoak berreskuratzeko. Kristau eskuzabal eta apal huts agertzea nahi lukeen erantzun esplizituan datza, beraz, gakoa:
|
|
|
RSCEtik berriro azpimarratzen dute animaliak ez direla denbora pasa hutsa, eta gure bizitzetan txertatzeko, animaliak errespetatzeko konpromisoa hartu behar dela. “Familiako beste kide batek bezala zaindu eta maitatu behar ditugu, une txarretan beti lagun izaten
|
dakien
batek bezala”, dio Hernándezek.
|
|
|
Hizkera oso ezberdinak ditugu: badago gaztelaniaz bakarrik
|
dakien
baten bat, besteren batzuek frantsesez hitz egiten dute, baina gehienbat euskaraz egiten dugu; euskaraz oso ondo konpontzen gara. Oso polita da sortzen den nahasketa.
|
|
|
" Nork ez luke halakorik eskatuko, sakea zeukan gizonak, eta hori ordurako Addisonen gaitzak jota zegoela". Zertaz ari den ere ez
|
dakien
batek idatzia da hori. 1895ean preso politiko hark ez zeukan Addisonen gaitzaren zantzurik; 1895ean preso politiko hark Kanalako ostrak eska zitzakeen, nahi adina, doan zeuzkan eta; 1895ean preso politiko hark angulak eska zitzakeen, Larrinagako kartzela baino pittin bat beherago, Abandoko bere etxeko ibarrean, denen kriseiluen argitara baitziren eskuragarri; 1895ean Larrinaga kartzelako preso politikoei" gizatasunezko tratua" –kakotx artean, bai– ematen zitzaien.
|
|
|
Dakitenek baldin badiote...; ez:
|
dakien
batek baldin badio... â³ Ikusi besterik eztago zer gertatzen ari den malariaren kontrako zera horrekin... hidroxiklorokina edo dena delako horrekin.
|
|
2022
|
|
|
Argi dago mundu hau ez dagoela 162 cm-ko izaki hutsal eta kaltebera baten neurrira eginda. Ez behintzat eguzkitan 15 minutuz egonez gero azala erretzen zaion, bere kasa ugaldu ezin daitekeen, sustraiak non bota ez
|
dakien
baten neurrira. Eta hala ere.
|
|
|
Hor egonda, zerbait esan behar diozu. Baina zer esango diozu zuk baino askoz gehiago
|
dakien
bati. Askotan pentsatzen dut hori.
|
|
|
Gazte bati esaten diozu joateko minutuko 36 arraunkadako erritmoan, eta ez daki. Korrika ez
|
dakien
bati 10.000 metroko errekorra egiteko eskatzea bezalakoa da. Harrobiak haurtzaindegi dira orain.
|
|
|
Gero, Alain hori dago. Zintzoa izango da, baina ez dut nahi nire berri
|
dakien
bat alemanekin harremanetan egotea.
|
|
|
–Solteroei buruz asko
|
dakien
batekin hitz egin nahi baduzu, zatoz bihar gure etxera. Aita oso berandu ezkondu zen –esaten dio halako batean, eta biharamunean bere etxetik pasatzekotan gelditu dira.
|
|
|
Pedro Arriolaren heriotzaren albisteak ekarri dit labur labur jarduteko giltza. Aznar eta Rajoyren aholkularia izana, kazetari batek galdetu zionean ez al zuen garai nahasi haiei buruzko memoria liburu bat idazteko asmorik, Arriolak erantzun zion boterearen itzalean ondo maneiatzen
|
dakien
baten kortesia ziniko batez:
|
|
|
Asuntoaz
|
dakien
bati entzun nion, asuntoaz segur aski gehien dakienari âJakoba Errekondo izeneko bati, ezaguna egingo zaizue agianâ: haritza gora, haritza behera ibiltzen dutela gaur egunean gure agintariek âeta horrek ematen digula dauzkagun agintarien neurriaâ; baina, benetan, euskaldunontzat, lizarra dela zuhaitz, ejem, izarra âbesteak beste, etxe inguruetan jartzen omen da, tximistak uxatzeko edo; to, superzuhaitzaâ.
|
|
2023
|
|
|
Frantsesena bat dator; hainbat mezuk ez dute funtzionatzen orain: «Esaterako, euskara
|
dakien
bati esateak: Euskaraz hitz egin behar duzu euskara gure hizkuntza delako.
|
|
|
Nirekin, urrutirago gabe. Eta zutaz ezer ez
|
dakien
batez baliatu nahi duzu?
|