|
2000
|
|
|
Enpresa elektrikoak ez daude bide horren alde, eta PPk jarraitzea nahi dute. Dirudienez, sektore horretan interesa duten enpresak biltzen dituen Foro Nuklearrak ez du sinetsi nahi PSOE gobernura iristen bada gerta
|
daitekeena
. Eta horrela, gogora ekarri dute Europan antzeko proposamenak egin izan direla, esaterako Alemaniako hauteskundeetan, eta gero ezerezean geratu direla.
|
|
|
Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata bestearen laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta
|
daitekeena
ondoan azaltzen diren hiru bideetakoren batetik joango da: haserretzea, konpetitzea edo aliantza estrategikoak bultzatzea.
|
|
|
Pertsonalki, gazte horiek oso inpresio ona egiten didate. Gazte mordo bat badago, adibidez Baionan, maila polita daukana, eta bide horretatik segituz geroz, urrutira iritsi
|
daitekeena
. Hots, Iparraldea indartzeko adina ondasun badagoela iduritzen zait.
|
|
|
ETAk militarki segitzen badu zaila da euskal espainolen aurrerakada geratzea. ETA eta gerta
|
daitekeena
inkognita bat da. Balite ETA egoera honetaz jabetzea eta berau aintzakotzat hartzea.
|
|
|
Baina garbi ikusten ez dituzun proiektu handietan ez dakit aterako ziren hala ez, zuk ez duzu zure aldetik dena ematen aurrera atera dadin. Orduan, proiektu on batekin atera gura duzu, zertxobait nabarmendu
|
daitekeena
. Esaterako, orain Iñaki Elizaldek luze bat egiten badu, badakit zein lana izanen dudan, bere narratiba ezagutzen dudalako eta gu bion artean halako konexioa dagoelako.
|
|
|
Egungo bertsolariaren soslaia da: bertsolariaz gain karreraduna edo ikasketan diharduena, idazten badakiena hor nonbait, edozein ordutan edozein tokitara irits
|
daitekeena
, edozein moldetan eta edozein unetan jendearekikoa egingo duena... Alegia, bertsogintza hobetzen baino denbora gehiago ematen du egungo bertsolariak kantuei hitzak jartzen, eskelatarako bertsoak idazten, egunkarietarako zutabeak idazten edo hedabideetako langileei mesedetxo txikiak eginez.
|
|
|
Komunikabideetan presentzia gehiegi izatearen arrazoia askotan entzun dut baina inoz ez sinistu. Egia izan
|
daitekeena
da komunikabideek behar bezala ez lantzea baina leku emateak onurak ekarri behar dizkio berez. Formula egokiak bilatu egin behar dira eta horretarako formula desberdinak landu zer lortu nahi den jakinez.
|
|
|
Bizitza baten zikloa da azken finean agertzen zaiguna, bizitza askorena izan
|
daitekeena
. Xalotasuna, minak eragindako gogortasuna, gogortasunak eragindako minak, minak gainditzen hasteko beharrezkoa den barne ezagutza eta onarpena:
|
|
|
Ipuin gehienetan hirugarren pertsonako narratzaileak kontatzen dizkigu istorioak. Hala ere, ipuin bilduma honen hasierako ipuinean lehenengo pertsonako narratzailea ageri zaigu, idazlearekin berarekin identifika
|
daitekeena
, eta ipuin bildumaren berri emanez.
|
|
|
Rikarteren lehen liburu honetan tramari dagokionez elkarrekin harremanik ez duten bi narrazio luze eskaintzen zaizkigun arren, desioa da ipuinon ardatza. Batetik, Rakel Beaumont narrazioan gizon jaio eta emakumea izan nahi duen pertsonaia baten gorabeherak kontatzen dira (luzeraren aldetik eleberritzat har
|
daitekeena
); bestetik, Apopiloetxea kontakizunean esistitzen ez den emakume batekin maitemindurik dagoen gizon bat aurkezten zaigu. Javier Rojoren ustez, Rakel Beaumont kontakizunari erromantizismo handia dario.
|
|
|
Kokalekuari bagagozkio, honakoa dakuskegu: " Hiria, dirudienez, Bilbo da, baina hori gutxienekoa zaigu; hiri guztietan antzekoa baita giroa, eta antzekoa aurki
|
daitekeena
." (El Diario Vasco IV) Hala ere, batzuetan hiri urrunetan ere kokatuko ditu kontakizunak: Londresen, esaterako.
|
|
|
Geroagobesteargitaraldibatagertuzen, hainbatean1816koarenkopiaizanik, faksimila, deitu
|
daitekeena
. Lur argitaletxeak 1978an, Donostian, Hordago (Euskalklasikoak, 2) sortan (20? 5x14cm) argitaraemana.Halaere, argitalpen hau1816kolehenargitalpenarekin beatzdatorrelako neurrihandiagoak ditunahasteaksortudira, geroxeago, 1986koeta1987koargitalpenekinkonparatzean ikusikodugunez.
|
|
|
aldez aurretik eta modu ofizial eta instituzionalizatuan norbanakoarekiko finkatutako loturaren adierazle den nortasuna litzateke beraz nortasun formala. Norbanakoaren atxikipen sentimenduekin bat etor
|
daitekeena
edo ez, jarraianikusi ahal izango dugun bezala. Lotura honek eguneroko jardueran izen desberdinak jaso izan ditu, sarritan sinonimo bailiren erabili ohi direnak:
|
|
|
Autodeterminazio eskubideaz baliatu ahal izatea,
|
daitekeena
da. Baina, nolaeuts diezaioke Euskal Herriak bere herritarren borondate horri?
|
|
|
dela kontsideratzen badu, gizonezkoaren orgasmoarenaurretiko sexu exzitazioaren iraupen denbora funtsezko kontu bihurtzen da.Aurreorgasmoaren iraupen denbora banakako kontua baino kultur erreferentzia da.Gauzak honela, horrelako gizonarentzat disfuntzioa mendebaldeko kulturak emandako gizonezko funtzioa bete ezin izatean datza, hau da, emakumea sexualki asetzeko bezain gizonezko ez izatean. Beraz, kitzikadura aurreorgasmikoaren denboragatik baino gehiago (oso erlatiboa izan
|
daitekeena
), norbere maskulinitateazalantzan jartzen duelako sufritzen du. Fokapen honetatik sexu disfuntzio askobenetako gizarte eraikuntzak kontsidera daitezkeela esan daiteke.
|
|
|
Horregatik, eta berak herri mugimendu horretan izan duen inplikazio bizitikjartzen du bere kritika ere, prestaketa soziolinguistikorik ezean ipintzen duenean hainbihotzeko duen EHE elkartearen krisietako baten azalpena, Txepetx en iritziarekin bateginez: . E.H.E.en kasua ere ukitzen du Txepetx ek; hasierako bultzaldi esperantzagarrihura gogoratuz; baita ere gero jasan zuen beherakada ezaguna, eta berau soziolinguistika teoria sendo baten eskasiari leporatuz (hein batez egia izan
|
daitekeena
, zalantzarikgabe)? (2, 8).
|
|
|
Bestela esanda, aldaera kolokialari ez dagokio hiztegi oso aberatsa edo teknikoa, ezta perpaus egitura konplexuak erabiltzea ere. Ekonomia du oinarrizko lege, eta hitzbatez esan
|
daitekeena
ez da esaten perpaus oso batez. Deixiak jadanik jakina denaetengabe errepikatu beharra eragozten digu, eta idatzizkoan ez bezala, keinuak etabaliabide paralinguistikoen laguntzaz mezu trinko eta laburrak sor ditzakegu, esatebaterako.
|
|
|
Segur aski, ondoko asteetan, ahal zena egin zuten apaiz eta fraideek, ekaitzari aurre egin eta urak berbideratzeko; tokiko eliz agintariek ahaleginak eta bostegin bide zituzten beren iritzi eta ezinegonak Gotzainari ezagutarazteko. Ondokogertakarien aurrean, hori da behintzat pentsa
|
daitekeena
, nahiz eta artxiboak horretanarakatzeke ditugun.
|
|
|
Gutun horretan, aitorpen bat dago hemen interesgarria izan
|
daitekeena
: katalanaren eta euskararen eliz erabilpenak kezkatuta eta urduri zeukan Estatuko gobernuaparatua, eta egoera Gasteizko Diozesikoa baino zabalagoa zen, gainera (ib.
|
|
|
Hauek batzuk besterik ez dira, baina nahikoak. Hortaz, fonema, berez ekoiztu etauler
|
daitekeena
da, beste soinu baten aldaera ez dena, entzulearen ustez esaleakekoiztu nahi zuen soinu ideala.
|
|
|
Teletestua ere aukera ona eta merkea izaten da informazioa jasotzeko, informazio gaurkotua eta askotan baliagarria izan
|
daitekeena
. Gaur egun, telebista aparatu berriak teletestudunak dira eta informazio kantitate handirik igorri ez arren, autore batzuk albiste agentzia haundien lehiakide izan daitezkeela kontsideratzen dute.
|
|
|
Irratilariari jada ez zaio inporta atzo gertatu zena, atzoko atentatuari buruz une hauetan esan
|
daitekeena
baizik. Beraz, albiste hori, apika, era honetara eman zitekeen gaurkoturik:
|
|
|
Irrati mota berri honen eta irrati konbentzional edo hertziarraren artean zer nolako aldea dagoen argi ikusteko, pentsa dezagun Interneten jartzen den estazio edo guneak hiru datu zirkulazio egitea posibilitatzen duela, dela soinu, dela irudi, dela testu soilaren zirkulazioa egiten dugunean, irrati hertziarrean kasuan lor ezin
|
daitekeena
. Lehenbiziko zirkulazioak unicast izena dauka.
|
|
|
Estatu Nazio frantsesaren ikuspegitik, ezin da ukatu aipaturiko elementu hauen garrantzia, eta guztiz oinarrizkoak suertatzen dira, bestalde, dagoeneko behin baino gehiagotan aipatu dugun hizkuntza politikaren aldetik. Balibar ek eta Laporte k diotenaren arabera, nazioaren formazioa erabat lotuta dago hizkuntza nazionalaren ezarpenarekin, azken hau nahitaez erabaki politikoetan oinarritzen delarik; eta Frantziaren kasuan iraultzaileen politika nazionalak hizkuntza politika ere ekarri zuen, eskola politikatik bereiz ezin
|
daitekeena
hain zuzen72 Zentzu horretan,. Convention, eko Irakaskuntza Publikorako Batzordeko partaidea zen Grégoire k aparteko ardura erakutsi zuen frantsesa ezartzeko, bere iritziz nazioaren kohesiorako guztiz oinarrizkoa baitzen:
|
|
|
Estatu Nazioari aurre egiteko indar politiko nabarmena duen giltza dugu hizkuntza, identitate kontrajarriak azalaraz baititzake, azkenean nazio bat zein bestea bereizteko bidea eskain dezaketenak. Beraz, nahiz eta bakarrik kultur nortasunaren elementu ideologiko hutsaren moduan izan, hizkuntza nazioaren funtsezko ezaugarria izango da nazionalismo hauentzat59 Ondorioz, eta lehen esandakoaren ildo beretik pentsa daitekeenez, hezkuntza sistemarekiko ezinbesteko erreferentzia puntua izango da hizkuntza, inondik inora gutxiets ezin
|
daitekeena
. Badakigu Estatuaren monopoliopean dagoen hezkuntza sistemak kultur asimilaziorako tresna zuzen gisa jokatzen duela, eta izaera honek monopolio horrekin amaitzeko ahaleginak eskatzen ditu nazionalismo horien aldetik, eskolarena borrokagune politiko garrantzitsuenetarikoa bilaka daitekeelarik.
|
|
|
Eta hau ere Chryslerra zen. Zuria, luzea eta zaharra, garai batean luxuzkoa eta gaur egungo gustuetarako kutre samarra izan
|
daitekeena
. Beno, hainbeste berba Chryslerrak gustatzen zaizkidala esateko.
|
|
|
Egun horretara arte Irlandako kasua egunkarietako hizki beltzetara mugatzen zuen Eiderrek, orriak pasatu eta ekonomia, kirolak eta abarrak ere hitzezko anabasa hartan galduko ziren modu berean. Baina hizki horien atzean dagoena, notizia hotzaren lerro artean ezkutatzen diren istorio pertsonalak, titularrik osatuko ez duten samin txikiak, unean uneko bihotz taupadak, lehergailua jartzea erabakitzen den momentuko izerdi hotza, hondakin bat altxatu eta aurki
|
daitekeena
... hori guztia usteldu egiten da orria pasatu eta ekonomia, kirolak eta abarrak iristean. Eta Eiderrek erabaki zuen ezetz, hizkien atzeko bizitzak ezin zituela usteltzen utzi, eta ordutik aurrera bere irlari buruz idatzita aurkitzen zuen guztia irakurtzen hasi zen.
|
|
|
" Diiin daaan, diiin daaan... Minutuak eta orduak luzeegiak dituk mugimendu bizkorren studiatzeko, eta egunen batean norbaitek erloju bat asmatu dik, pultsazioak neurtzeko gai ere izan
|
daitekeena
, diiin daaan, diiin daaan..." Hantxe, bada, osabaren prebisioneak beterik, Holandako lurretan!
|
|
|
Eta amak irri zabal hura egin zidan, ezin uler
|
daitekeena
jakin gabe zein zen amaren orduko egoera, amak berak bere azken aitorrean adierazi zidana, zeren eta baitakizu zein den, etxeko auziaz denaz bezainbatean, etxeko jaun eta etxeko andereek izan ohi duten pentsamoldea, etxearen eta leinuaren irautea guztiaren gainetik jartzen dutela. Eta, hala, bada, iguriki zitekeenaren kontra, amak irri hura egin zidan, eta irriarekin baterat halaxe mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Zeren, nola denboraren seme alabak garen, eta hitzak, orobat, gure seme alabak diren, hala, denboraren bilobak dira haiek —eta denboraren menekoak, beraz, gu bezalaxe—, baita hitzik handiusteenak eta ustez handienak ere; eta nola, bertzalde, gorputz orok bere baitan duen ereinik denboraren harra, denborarekin indartzen eta bortizten dena, kementzen eta adoretzen, halako suertez, non, lehenago edo berantago, gorputza bera ere guztiz jaten duen eta itxura kanpo ederra ezabatzen, hala, berdin gerta liteke hitzekin. Zeren eta hitz bakoitzak ere bere gorputza baitu, bere baitan eta bere gerizpean har ttipi ikustezin bat aterbetzen duena, eta handituz eta handituz joan
|
daitekeena
, baldin hitzak, hanpatzearen hanpatzeaz eta erabiltzearen erabiltzeaz, higatzerat eta galtzerat egiten badu. Eta jaten du harrak, azkenean, hitza, usteltzerat eta husterat uzten du, deusez bihurtzen du, eta deusez horren gainean eraiki nahi izaiten dugu ondoren bizitza... jadanik deus ere ez den itxura hori sarituz, ez muina eta mamia.
|
|
|
Eta aulkia aterbe tipi batean sartuko banu, euria egiten duenerako....? Eta aterbean sartzeko, ate bat, hertsi egin
|
daitekeena
, ikusnahi begiluzeenganik babesteko, edo zabalik ere utz daitekeena, zeren eta ni bezalako naturalista batek naturari beha bizi behar baitu...
|
|
|
Eta aulkia aterbe tipi batean sartuko banu, euria egiten duenerako....? Eta aterbean sartzeko, ate bat, hertsi egin daitekeena, ikusnahi begiluzeenganik babesteko, edo zabalik ere utz
|
daitekeena
, zeren eta ni bezalako naturalista batek naturari beha bizi behar baitu...
|
|
|
" Don Fidel, zaude lasai, zeren eta zure semea ez baitago infernuan, baina purgatorioan. Izan ere, semeak konfesionea eskatu zizun eta, baldin konfesionea eskatu bazizun, damu zelako eskatu zizun; eta, baldin damu bazen, barkatua izan zen... nahiz eta ez guztiz, baldin bekatu mortalean bazegoen, zeren bekatu mortalak beti uzten baitu ariman itzal bat, ezin ezaba
|
daitekeena
purgatorioan baizen". Eta galdetu nion orduan zenbatekoa edo noiz arterainokoa izan zitekeen purgatorioko pena, eta aita misionestak erran zidan:
|
|
|
Eta orain, nola zuhaur izanen baitzaitut etorkizunean etxeko seme, zoaz eta ardura zaitez erlikia mirakulutsua honat ekartzeaz, hartarakotz bi morroi harturik". Eta morroi ohia ezin arraiago eleztatzen zitzaidan, zeren nahiago baitzuen etorkizunean etxe hartako nagusi izan, hatz hura gabe, ezen ez morroi izan, hatz harekin, morroi denak eta sehi denak bere morroitasunean eta bere sehitasunean balu bezala faltarik handiena, hutsik handiena eta akatsik handiena, munduan diren hatz guztiekin ere ezin berdin
|
daitekeena
, ez osa eta ez konpon; eta jabe denak eta nagusi denak, aldiz, bere jabetasunean eta bere nagusitasunean balu bezala bere betetasuna eta bere biribiltasuna, hatz baten faltak eta hatz guztien faltak ezin hauts dezakeena.
|
|
|
Eta egun batean erran zigun: " Minutuak eta orduak luzeegiak dituk mugimendu bizkorren studiatzeko, eta egunen batean norbaitek erloju bat asmatu dik, pultsazioen neurtzeko gai ere izan
|
daitekeena
, diiin daaan, diiin daaan..." Eta denboraren neurri hari dindana deitzen hasi gintzaizkion. Baina, erlojaria ez zenez, uraren bidez neurtzen zituen osabak dindanak —bere dindanak, alegia, zeren eta, bertzenaz, mila dindan suerte izan baitzitezkeen, batzuk din dan eta bertzeak diiiiiin daaaaaan, haiek laburragoak eta hauek luzeagoak—, erabiliz, hartarakotz, ontzi bat ur, beheko aldean hodi tipi bat zuena, nondik isur baitzitekeen ontzian zegoen ura, baldin itxitura bat zabaltzen bazen, eskuz manaia zitekeena; eta osabak diiin daaan erraiten zuen, eta, hura erraiten zuen bitartean, hodia zabalik uzten zuen, hoditik zetorren ura bertze ontzi batean jaso ahal izaiteko; eta, horrela, nola ur isuriaren mailak emaiten baitzuen dindanaren neurria, maila hura marka batez seinalatu, eta handik goiti ontzi osoa markatzen zuen, neurri hura bere dindanen unitatetzat harturik.
|
|
|
—eta, berriro hats hartzen zuela, erran zuen—: Tokiaz denaz bezainbatean, berriz, hobe duk kakontzi batean aurki daitekeen erakusgarria, nik egin nuen kakategian aurki
|
daitekeena
baino, zeren eta urak daramana urak baitarama, eta horrek ere ez dik erremediorik... Ordea, kondeak eta dukeak nekez eginen ditek kaka kakontzian, ene kakategiaren abantailak probatu zituztenetik...
|
|
|
Baina egoera orok muga bat du eta onargarri izan
|
daitekeena
onartezin bihurtzen da mugatik harat, nola berriro gertatu baitzitzaidan neuri, anaiarekin izan nuen bertze afera hartan, agertuko dizut nola...
|
|
|
...uztiz, zeren eta ohartzen bainintzen, neure buruari so eginik, ezen neure kontzientzia hertsiaren menerat bizi izan nintzela ordu arte, eta hertsikeriak bizitzaren azken zokorat eraman ninduela, eta zoko hartan bizi izan nintzela, gogoa ere herdoiltzen hasi zitzaidan arte; ordea, nik ez nuen zokoan zetzan altzairu herdoildua izan nahi, baina altzairu distiratsua, nonahi den eta noiznahi den erabil
|
daitekeena
; eta ez nuen erabiltzen ez den harria ere izan nahi, zeren harri erabili gabeak ez baitu goroldioa baizik biltzen. Eta kontzientziaren baitan ostataturik nuen harra nahi nuen ostikatu eta handik igorri, zeren eta har penatzaile eta zehatzaile hark ez baitzuen enetzat, urte luzeetan, hitz gozorik izan, gaixto nintzenean gaixto nintzelako eta on nintzenean hobe ez nintzelako...
|
|
|
—Ea hasten haizen heure egoeraz jabetzen. Nire jendeak morroi bat garbitu duten lekuan harrapatu hau, hirea ez den giltza batekin amarruz sartuta, eta hilaren ordenagailua, hilketa argitzeko ezinbertzekoa izan
|
daitekeena
, maneiatzen ari haizela. Erraidak nik, kasuaren arduradunak, zer pentsatu behar dudan.
|
|
|
Berez, ajerezean ez da denborarik irabazten hau da, ez dago atzerapen kontzienteetan edo azpijokoetan ibiltzerik, bizi atal bat galdu baizik. Debekatuta dago hau, bai, esplizitoki, aldi berean, espiraletan jardutea edo espiralki jokatzea; ajerezaren arauen arabera, espirala, puntu batean sortzen dena, biziaren iturri baita, itzuliak eginez infinituraino luza
|
daitekeena
. Hori horrela izanik, espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin, eta ajerezak, kontzeptu horiek deuseztu ez, baina ez ditu onartzen, garaietan aurrera egin ahala eta bere praktika asko zabaldu eta herrikoitu delarik, ikuspegia zertxobait malgutu den arren.
|
|
|
Ez da egokitzat jo negozio zibil arruntetan, non etekinak finkotasun batez zehatz baitaitezke, korrituen hainbatekoa diruzalekeriaren atzaparretan eta mailegu emaileen lizentziapean uztea. Ondore zibiletan arauzko den lege korritutik at ere, bada merkataritzan korritu arrunta, lege finko eta zehatz baten objektua ere ezin izan
|
daitekeena
.
|
|
|
Ikuspuntu historikotik, ez ditu aipatzen Carnapek bere proiektuari lotu zizkion epistemologia neokantiarraren hainbat garapen, batik bat Cassirer, Rickert eta Bauch enak. Epistemologiaren ikuspegitik, aldiz, Aufbau ari egin diezaiokegun berrinterpretazio finago batentzat gako garrantzitsuenetakoren bat izan
|
daitekeena
ezkutatzen du: hots, liburu honen jite ez itxia edo, beste era batera esanda, bertsio enpirista eta fenomenologistekiko atxikimendu itsuaren eza.
|
|
|
Nolanahi ere, abagune hauen guztien abanikoak erlatibismoari bide zabala ireki zion. Konbentzionalismoaren arabera, esate baterako, gauzei buruz mintzatzeko hizkuntza bat aukeratzen duenarentzat faltsua izan
|
daitekeena
, beste batentzat, hizkuntza desberdina duelarik, egia izan daiteke, ordea. Horrela, filosofo batek nahi zuena esan zezakeela zirudien, baldin eta bere hizkuntza esandakoari egokitzen bazion behintzat.
|
|
|
Norbaitek zerbaiten kontzientzia badu zuzenki eta hutsik gabe, zerbait horrek, hain zuzen, bere esperientzia pribatua izan behar duela uste zuten fenomenalistek. Eta berehala esperimenta
|
daitekeena
, hau da, bitartekari linguistiko, teoriko edota kontzeptualik gabe senti dezakeguna, sentimen datuak dira (sense data). Ikuspuntu honen ildotik, Carnapek honako galdera hauxe planteatu zuen:
|
|
|
Jarraian, agian zuetako batzuentzat ohizkoa den eta nik ere ezagutzen dudan beste esperientzia bat aipatuko dut: erabat salbu sentitzeko esperientzia dei
|
daitekeena
. " Salbu nago, ezerk ez dit minik egingo, edozein gauza gertatu arren" esateko joera ematen digun egoera mentalaz mintzatzen ari naiz.
|
|
2001
|
|
|
Aurten produkzioa hainbeste hazi denez kontseilu erregulatzaileak neurri bat hartu du. Lur denak zentsatuta daude eta agiriaren arabera produzitu
|
daitekeena
pasatzen duen kantitate guztia deskalifikatu egingo dute, ez du Errioxako ardotarako balioko. Alegia, 6.500 kilo eman ditzakeenak 12.000 kilo ekoizten baditu, 5.500 kilok ez dute Errioxako izendapenik jasoko.
|
|
|
Egunero ari da plan energetikoak, autobideak, Guggenheim, kirol portuak... aurrera eramaten. Ondo diseinatuta gainera, Europaren barne, nukleo ekonomiko boteretsu bat duela, lehiakorra izan
|
daitekeena
, erakargarria kapital handientzat... Ezker abertzalea proiektu horiek guztietan sartu da bere eduki guztiak ahaztuz, erabat demokratiko bihurtuz eta borroka desbideratuz.
|
|
|
Ekialdeko herrialdeen suntsipenak Mendebaldea utzi du jaun eta jabe, eta honek ez daki zertan datzan bere garaipena eta zer egin garaipen horrekin. Batetik, ikusten du inoiz ez dela hainbeste aberastasun eta txirotasun batera egon izan eta, bestetik, ohartzen da badela jende kopuru handi bat, batez ere Hegoaldean baina Iparraldean ere bai, soberan eta enbarazu eginez dagoena, eta berriro gogaikarri gertatzen has
|
daitekeena
.
|
|
|
Etxeko andreak, bidaiariak, kirolariak... guztiok behar ditugu geure neurrira eginiko produktuak. Ideia hori diseinuarekin uztartuz gero lortu
|
daitekeena
jarraian datozen objektuak dira. Produktu hauek DZ Diseinu Zentroarekin lan egiten duten zenbait diseinatzaile enpresek garatu dituzte, baina proiektu guztien artean adibide batzuk baino ez dira:
|
|
|
Etorkizuneko alternatiba lantzen hasteko oposizioaren zeregina pixka bat gehiago koordinatu nahi izan da. Gaur egun egoera dagoen bezala egonda hori da egin
|
daitekeena
, oposizioko gainerako taldeekin harremana izatea eta EHri biolentzia gaitzestea eskatzea, honekin ere kontaktuak izan ahal izateko. UPNk ez du gehiengorik, baina balu bezala dihardu, besteak existituko ez bagina bezala; beren estrategian itxiak jarraitzen dute, Euskadin oso emaitzak kaskarra eman badie ere.
|
|
|
«Jakinduriaz hausten du gezurraren azala, umorez erakusten digu azalaren azpiko azala». Istorio laburrez baliatu da Fito Rodriguez gaur arte ziurtzat eman ohi dugun hainbat «gertaera» edo «egite»en atzean ezkutatzen dena edota ezkuta
|
daitekeena
azaltzeko. «Irudikapen hautsia», «Antzezpen lausotua» eta «Ordezkapen kaiolatua» ataletan banatzen du umorearen bidez filosofia desfilosofatzen irakatsi nahi digun bere lan hau.
|
|
|
Uste dut pertsonek egiten dutela duin lanbidea, eta ez alderantziz. Nobel Saria jaso duelako inor ez da norbait, bere gizatasun maila da Nobel Sarira iritsi
|
daitekeena
. Nobela bat irakurri eta asko gustatzen bazait, egiten dudan lehen gauza da autorearen biografia bilatzea.
|
|
|
Sozialistek zeregin garran tzitsua izan behar dugu bakegintzaren gaian, eta ezker abertzaletik ere zeregin hori aitortzen zaigula uste dut. Hori bai, egin
|
daitekeena
biolentzia ezaren garaian egin da. Badirudi urruti geratzen dela, baina Galiziako hauteskundeen emaitza garrantzitsua izan daiteke gai honetan.
|
|
|
ZUZEN. Zerbaitetan sinesten duzu eta eskubide batzuen alde ari zara lanean, eta aritze horretan etor
|
daitekeena
zureganatzeko prest zaude. Inora goazenean, guk gurea mahaigaineratzen dugu eta kito, ez diogu aurrekoari zer pentsatzen duen galdetzen, hortik aurrera bakoitzak pentsa dezala eskubide horren inguruan burura datorkiona.
|
|
|
Santutegitik abiatzen bazarete, honen fatxadaren ezkerraldetik ateratzen den bidetxo bat hartu behar duzue, lehenbizi kotxez egin
|
daitekeena
, metro batzuk aurrerago dagoen zelai aparkaleku bateraino. Bideak zelaia gorantz eta ezkerrerantz zeharkatzen du (kotxea bertan uztea hobe), eta monolitoetarantz zuzentzen da.
|
|
|
Mahai honen funtsa, gure autogobernuari buruzko gogoeta eta proposamenak plazaratzea da, eta ez, inola ere, bakoitzaren proposamena inori inposatu nahi izatea. Guzti guztion artean, aurreraka joan
|
daitekeena
erabat sinetsita egiten dugu proposamen hau.
|
|
|
Eta munduko estrategia pedagogiko okerrena dirudien arren, ez da horrela," ez" hori «bai» irmo batekin doalako: irakas
|
daitekeena
eta beraz, ikas daitekeena, irakurtzea eta nor bere burua irakurtzea da. Norberaren eta besteen idazketa baloratzea.
|
|
|
Eta munduko estrategia pedagogiko okerrena dirudien arren, ez da horrela," ez" hori «bai» irmo batekin doalako: irakas daitekeena eta beraz, ikas
|
daitekeena
, irakurtzea eta nor bere burua irakurtzea da. Norberaren eta besteen idazketa baloratzea.
|
|
|
Artearen gaitasunaz, eta beraz, erantzukizunaz hausnartzen duena. Irudimena anabasa ez dela ulertzen duena; eta sormen askatasuna osorik ikus daitekeen paisaia bezalakoa dela, baina aldioro bide bakar batetik soilik
|
zeharka
daitekeena (arau batzuetatik).
|
|
|
DOKUMENTALETAN Manuel Intxaustik 1923an zuzendutako film etnografikoak nabarmendu behar dira, urte bereko kongresuan Sociedad de Estudios Vascos Eusko Ikaskuntzak hartutako erabaki baten ondorioz," Eusko Ikusgaiak" izenarenpean lehenengo euskal albistegitzat har
|
daitekeena
. 60 minutuko luzapena duten dokumentuak gordetzen dira.
|
|
|
Herri kontsulta bideratu behar da bakea ekartzeko eta euskaldunok geure etorkizuna erabakitzeko esparrua prestatzeko. Ezin
|
daitekeena
da epe laburrerako ikuspegi batetik jardun, dena berehala egin daitekeen ustean. EAJk epe motzeko politikak soberan daudela berretsi nahi du aldi berean.
|
|
|
hiztegigilea, Bartzelonan bizi edo maiz bidaiatzen duena, Teseu itzuli duena. Hau da, Ibon Sarasola euskaltzain eta hizkuntzalariaren" alter egoa" izan
|
daitekeena
). Azkenik, beste talde batean sartu genituzke nobelan aipatzen diren hainbat pertsonaia (besteak beste, Abel Osa, Alberto Pardo, Arantza Olabe, Ane Aristi eta Jon Igartua).
|
|
|
Prix des Critiques, Simon & Garfunkel en" The Sounds of Silence" kanta edo Otto Preminger ek 1957an zuzendutako filma merezi izan zituen Saganen nobela goiztiar honek, luxuaren eta edertasunaren mundu itxurazkoa baztertu eta heldutasuna besarkatzen duen Cécile gaztearen bizitza du kontagai. Giro melankolikoa iradokitzen duen nobela, Juan Martinen jarrera melankolikoaren adierazgarri ere izan
|
daitekeena
, baina oraindik melankolia horren arrazoien berri ez dakien Juan Martin gaztearena (hortik," bonjour" en ordez," adio"). Edozein kasutan, Saganen liburuarekin egiten den konparaketaren ironia azpimarratu genuke, 19 urtekin Frantziako panorama literarioa astindu zuen nobelaren arrakasta ez baita, inondik ere, Juan Martinen nobelak lortutakoarekin alderagarria.
|
|
|
Hainbat efektu sekundario eragiten du (latzena depresioa, botika luzaro hartuz gero ager
|
daitekeena
) eta zenbaitetan gorputzak ez du onartzen.
|
|
|
Korronte elektrikoa gizakiaren gorputzean zehar igarotzearen ondoriozko egoera da (batzuetan heriotzaraino irits
|
daitekeena
).
|
|
|
García Olmedoren Entre el placer y la necesidad liburua irakurtzea gomendatzen dut, berriki Crítica argitaletxeak argitaratua), nik uste dut teknikoki nutrizio baliotzat uler
|
daitekeena
gauza berbera dela nekazaritza ekologikoan eta konbentzionalean.
|
|
|
Orientazioari dagokionez, elizak ekialdera begira daude, eta irteera, arkupeduna izan
|
daitekeena
–hegoalderantz dute.
|
|
|
Hiru zati ezberdin dituzte: erresorte erdizirkularreko edo errektangeluarreko plaka (irtenuneekin edo irtenunerikgabe); engantxe plaka, errektangeluarra, losangikoa edo obala izan
|
daitekeena
; eta azkenik, pieza bien arteko lotura burutzeko, arkua edo zubia.Barianteak sortzeko aukerak izugarrizkoak dira: erresorte plakaren edo engantxe plakaren formaren arabera, dekorazioaren arabera (laua edo festoiezdekoratua; animalien figurazioz errematatua...), eta abar.
|
|
|
Gehiengoaren taldeko kideentzat, aldiz, talde gutxituaren hizkuntza ikasteak kontrol eta dominantzia gehiago suposa dezake. Dominantziaren arabera, menperatzaile/ menpeko aspektu interetnikoektalde etnikoetako kideen orientazioetan eragin dezakete; Kanadan, esatebaterako,
|
espero
daitekeena da ingeles hiztunek eta frantses hiztunekorientazio desberdinak agertzea beste taldearen hizkuntza ikasteko.
|
|
|
Kasu horretan, beraz, komunitatearen osaketa kulturala interesgarrigerta daitekeen inguruneko faktore garrantzitsua izan daiteke. Espero
|
daitekeena
da ingurune kulturbakarretan agertzen diren taldearteko desberdintasun orientazionalak ingurune kulturanitzetan argiagoak bihurtzea, kontaktuak talde etnikoen estatus erlatiboa ikusgarriago egin baitezake.
|
|
|
Arau bikoitza eman daiteke,, nazioarteko ordainketen urrezko araua? dei
|
daitekeena
:
|
|
|
Nazioarteko mailan, inongo monetak azken ondasunaren eginkizuna ez betetzea inplikatzen du neutraltasun monetarioak; eta dirua objektu modura daukaten merkataritza transakzio guztiak baztertzeko, nahikoa da nazioarteko zirkuitu monetarioaren eta zirkuitu monetario nazionalaren arteko erabateko bereizketa babestea. Nazioarteko ordainketen benetako sistemarik ezean, Hegoaren kanpo transakzioak erakunde espezifiko batek eskuratu dituela esan nahi du horrek (Altxorra, Hazienda edo Banku Zentralaren departamentu espezifikoa izan
|
daitekeena
); eta erakunde horrek kanpo ordainketa guztiak kanpo monetatan eskuratu eta gauzatu behar ditu. Beste aldetik, erakunde horren barne departamentuak etxeko diruan eskuratu eta gauzatu behar ditu H ren nazioarteko transakzioei dagozkien ordainketa guztiak.
|
|
|
Kromatografia teknika asko daude, hala nola partizio kromatografia (honetan, substantziek bi fase desberdinetan daukaten disolbagarritasun desberdinetan oinarritzen da bereizketa), ioi trukaketarena (karga elektrikoa daukaten substantzien ur disoluzioetan erabil
|
daitekeena
) eta permeazio kromatografia (non, polimero desberdinen tamaina eta pisu molekular desberdinetan oinarritzen den banaketa). Dena dela, hemen gas kromatografia oinarritzen deneko adsortzio kromatografia landuko dugu soilik.
|
|
|
“Pertsona batzuk asaldu horietarako prest jaiotzen dira”, adierazi dute adituek, eta gaineratu dute “pertsona bakoitzak elikadura nahaste bat garatzeko duen modua bakarra dela, eta faktore genetikoen, familia faktoreen, nortasun faktoreen mende dagoela”. Halaber, ez da baztertu behar gizarteak, kulturak eta komunikabideek idealtzat irudi lirain bat aurkezten duten papera, “eskuraezina izan
|
daitekeena
, baina neskek helburu dutena”, adierazi dute.
|
|
|
Serranidoen familiakoa da, Hautemate ordenakoa. Itsas arraina da, 90 zentimetroko luzera duen gorputz luzanga duena eta 8 kiloko pisua izatera irits
|
daitekeena
. Aho handi eta ondo armatua du, eta orban beltza du operkulu bakoitzean eta bi ezten ditu.
|
|
|
Hirst krisa Espatulek eta igeltsero paletek bi zati dituzte: zurezko edo plastikozko kirtena eta metalezko xafla bat, altzairu herdoilgaitzezkoa edo hotzean ijetzitako altzairuzkoa izan
|
daitekeena
. Funtsezkoa da orriak kalitatezkoak izatea, erremintaren iraupen luzea ziurtatzeko eta horiekin egiten diren lanak errazteko.
|
|
|
Hori egin ondoren, harraska motaren arabera, gorantz (estalki gainekoa bada) edo beherantz (estalki azpikoa bada) bultzatu da. Instalazioaren antzinatasunaren arabera, gehiago edo gutxiago kostatuko da estalkitik botatzea, estankotasun junturak oraindik duen erresistentziaren araberakoa izango baita (harraska estalkiari itsasteko erabili den materiala, silikona edo antzeko beste edozein pasta izan
|
daitekeena
). Harraska zaharra kendu ondoren, estalkia ondo garbitu da berria jarri aurretik.
|
|
|
Askotan, lorategiko soropilak mugak ezartzen ditu, esate baterako, ez zapaltzea, hobeto hazi eta garatzeko, eta horrek deserosotasun batzuk sortzen ditu. Pinu azala, berriz, oso material gogorra da, kalte handirik gabe zapal
|
daitekeena
. Kontraste ederrak sortzen ditu landare eta zuhaixken berdearekin.
|
|
|
Erabiltzaileak, egiaz, ez du gehiagorik behar. Zu, egia esan, ezertan erreparatu gabe sartu zara jarrera normaltzat jo
|
daitekeena
, bestalde, zeure burubideetan bildua,. Deitu eta sartu, egin duzu.
|
|
|
Bata, politikaren tentazioa da, oso gogoko ez dudan Valmasedar baten esanari banagokio, Â politika ez baita ahalguztiduna, alde batetik, eta irakaskuntza ere politika baita, bestetik. Bestea, euskaraz adieraz
|
daitekeena
(baina erdaraz ez hain errazki), erdal euskaldunena da edo, nahiago bada, erdaldun euskaltzaleena.
|
|
|
" Galdera latza; ez, halaz guztiz, erantzunik gabe gelditu beharrekoa noraezean", Sir Thomas Brownek esan eta E.A. Poek errepikatu zuenez. Beharbada, gainera, aise erantzun
|
daitekeena
. 1956 gehi 25 1981 dira eta ez zait gogoratzen deus berezirik gertatu zenik burueneko urte honetan euskal kulturaren zapalketari buruz:
|
|
|
Gerta
|
daitekeena
dela deritzat gurea bezalako bazter herri bateko jendeak Europa arbuiatzen hastea Europaren berri ongi jakin baino lehenago. Europan bertan badaukagu, nire ustez, zer ikasia ugari luzarorako, bestetara jo gabe.
|
|
|
Egungo egunekoa den apurrenik gutietsi gabe, ez da hau eraman duen lehen saria eta ez da, Jauna lagun, azkena izango. Guretzat harrigarri gerta
|
daitekeena
beste zerbait da: sari hau sortzekoan, Toepfertarrek, Alfred Toepfer jauna buruzagi dutela, erakutsi duten eskuzabaltasuna.
|
|
|
Europan, batik bat. Bateratu behar da, hala eta guztiz ere, lan hori, herri mugimendutik sor
|
daitekeena
rekin. Eta hori da benetan planteatu behar dena.
|
|
|
Orain gertatu da gainera, LizarraGaraziren egiunea dela eta, lehenengo biderrez sumatu dutela euskal fronte nazional bat sortuz gero, hots, ezker, erdi eta eskuin abertzaleak batuz gero, benetako prozesu bat ireki daitekeela autodeterminazioan amai
|
daitekeena
, honek independentziaren bidean ekar dezakeenarekin. Horrexegatik egiten dira hain zuzen hain ulergaitz, alde batetik, ETAk su etena apurtzea eta horretarako emandako arrazoi multzoa, eta, bestetik, su etenaren garaian bertan ere, batzuek, bistalaburtasun kronikoaz horniturik, tentsio eta tinkadurari eustearren kale borrokari ekiteko erakutsitako joera absurdua, oraingoak ez aipatzeko, non gobernu arrotzenordezkari ematen baitute, bai ETAk eta bai kale borroka zuzentzen dutenek.
|
|
|
Erreminta indartsua eskola, nazionalismo espainolak beretzat —inorekin konpartitzeke— nahi duena, eta, pasa den mende osoan zehar frogatu den bezala, bai alde bai aurka, bistatik galdu ezin
|
daitekeena
.
|
|
|
Oraindik ez dugu ikusi euskara eta euskalgintzarenkontrako erasoa noraino iritsiko den (ez dakigu AEKrenkontrako erasoa noraino iritsiko den, edo Nafarroan hartu duten bidea zertan gauzatuko den), baina zenbait ondorio begi bistakoak dira. Momentuz esan
|
daitekeena
da, a) Erasoak forma politikoa duen kasuetan. Nafarroan euskara ohiko eta kaleko hizkuntza izatetik kanpoko eta ezkutuko izatera pasatzeko urratsak egin dituzte, euskararen presentzia oinarrizkoena bera —paisaia linguistikoa— erabat erdaldundu nahi baitute.
|
|
|
• Sentsuen sentsazio orok maila bat du. Hauxe da sentsazio orotaz aitzina
|
daitekeena
sentsazioa jaso aurretik. Hautemapenaren maila zerotik edozein maila arte higi daiteke jarraikorki, baina une bakoitzean beti maila determinatu bat izango du.
|
|
|
Kantek, aitzitik, naturaren dinamismoari erantzun nahiko dio. Materian determina
|
daitekeena
higidura besterik ez da eta higidura hori pentsatzeko baldintzak jatorrizko indar erakar aldaratzaileak dira. Beraz, materia indarren substratu gisa pentsatzen du.
|
|
|
• Subjektutzat soilik har
|
daitekeena
subjektu gisa soilik existi daiteke eta, beraz, substantzia bat da.
|
|
|
1 Hillary Putnam en lanetan ikus
|
daitekeena
, adibide bat aipatzeko.
|
|
|
Zientziaren alor eta kasu guztietan —gizaki banakoaren sorreran, zigototik hasita, adibidez, edo tximeletaren kasuan—, alternatiba horren aurrean gaurko zientzialariek lehenengo hipotesia hobetsiko lukete aztergai, hautespen naturalaren iritzia utziz. Baina salbuespen bakarra hori da, eboluzio orokorraren gaia, beste edozein gai baino askoz nekezago uler
|
daitekeena
bigarrengo hipotesiaz. Izaki bizidun bakoitza izakikoderik gabe ezinezkotzat ematen dute, baina izaki bizidun bakoitzaren eta guztien izakikode —gizaginkodea barru— koderik gabekotzat, bai.
|
|
2002
|
|
|
Udaberrian egingo ei da PSE EEren ezohiko kongresua eta ordu arte alderdian gerta
|
daitekeena
zalantzaz betea dago. Ideien lehia izango da, zalantza barik, baina pertsona eta alderdiko botere sektore desberdinen arteko borroka ere bai.
|
|
|
Adituek zakurtegiko zakur bat etxera eraman aurretik hainbat pauso jarraitzea gomendatzen dute: garbi izatea nolako zakurra nahi den eta zer eskaini diezaiokegun, zaharra ala gaztea, kirol asko behar duena ala etxean lasai molda
|
daitekeena
... Umeak izanez gero zakurrekin harremanak izatera ohitu behar dira eta adoptatu aurretik behin baino gehiagotan zakurra bisitatu eta berarekin tratu zuzena izatea komeni da.
|
|
|
Hala ere, etikoki ez dira etxean edukitzeko animalia gomendagarrienak, euren habitat naturala eta etxean sor
|
daitekeena
inoiz ez baitira berdinak izango. Gainera, dordokak, untxiak eta antzeko espezieak txikiak direnean gustuko izaten dira baina haztean, ez dago etxean onartuko dituenik.
|
|
|
Nafarroa Erdialdeko trikuharrien bisita egun osoko txango bezala gomendatzen dizugu, edozein urtarotan egin
|
daitekeena
. Goiz partean Artaxoatik hasita eta eguerdi bitartean Ziraukiko aldea bisitatuz, arratsaldea geldituko zaigu Vianako hipogeoa ikusi ahal izateko.
|
|
|
Gero, hitz batean definitu ezineko proiektu hori dago, autonomista ziurrenik baina beste proposamen batzuk onartzeko ere prest egon
|
daitekeena
, segun eta gauzak nola datozen. Hemen legoke EAJ, barne homogeneotasunik gabe, bertako soberanistak ere tartean.
|
|
|
Iritsi gara erakusketako azken piezara; «Botiloa» da, errebotean botea emateko erabiltzen den pieza. Artelana da, baina baita jokoan benetan erabil
|
daitekeena
ere. Antonek behintzat Zubietako errebote plazan probatu du.
|
|
|
Evaristoren aipuak gogora ekarri dit indusketaren garaiko irudi hura, Leringo kondearen eraikina artaldeak biltzeko erabiltzen baitzuen orduko artzainak. Terrazatik ikus
|
daitekeena
ez da sobera aldatu azken urteotan. Ega ibaia ezpondan behera, Jurramendi aurrez aurre, Urbasako ataria diren Lokiz eta Etxabarriko haitzak Iparrean, eta nola ez, kilometro eskasera, Sarrio lantegia, papera ekoizteko inguruan ditugun arteak erabili ez dituena.
|
|
|
Barneko ehuna kotoi eta poliesterrezkoa (transpiragarri eta atsegina); betegarria, ahate luma (transpiragarria baina nekez garbi
|
daitekeena
).
|