|
2000
|
|
|
Bilbon 470 tona jasotzen dira hilero. Gaikako bilketak gora egin du; alabaina, ezin
|
daiteke
esan zabor gutxiago iristen denik zabortegietara, geroz eta zabor kantitate gehiago iristen baita. Kontsultatutako iturrien arabera, ontzi bilketak ez du eragin handirik izan zabortegira heltzen den zabor pisua kontuan hartzen badugu.
|
|
|
eko bertsio honek eta Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren laguntzaz egin du Elhuyarrek. Honako helbide honetan aurki
|
daiteke
: www.elhuyar.com/hiztegia.
|
|
|
Ikasi!» titulupean, baserri giroko pertsonaiak aurkezten zitzaizkien irakurleei, baita hainbat irakaspen ere. Katoliko zintzoak nolako jarrera izan behar zuen, emazteak senarrarekiko jokabidea nola zuzendu behar zuen (ikus ezkerreko irudia)... arrazakeria puntturen bat ere topa
|
daiteke
bateren batean.
|
|
|
Hondarribiko kontserbatorioan motak babesten direnez, urteren batean sagar mota berriren bat errekuperatu nahi bada kontserbatoriotik har
|
daiteke
. Eta ez sagar mota osoa errekuperatzeko bakarrik.
|
|
|
Udarregik Pello Errotari botatako bertsoan nabari
|
daiteke
sagardotegiek" bertso eskola" gisa zuten indarra:
|
|
|
Hau da, ikuspuntu instituzionaletik ikusita, larria izan
|
daiteke
Ibarretxe Lehendakariak EHrekiko gobernu akordioa indarrik gabe uztea, EHk «atentatua ezetsi eta ETArengandik behar beste aldendu arte». Baina EAEko aurrekontuak onartuta izateak, beroarenak kentzen dizkio erabakiari eta adostasunen bat lortzeko tartea ematen die EAJ, EA eta EHri.
|
|
|
Baina hemen, gainditu beharreko joera ugari dago oraindik eta ekimen erraldoietarako greba orokor bat hori da eta baztertua luke kontsentsu horretatik ateratzen den edozerk. Greba orokorra gizarte batek duen protesta erakusle sendoenetakoa da seguruenik, eta aurrera egiteko tresna ere izan
|
daiteke
, arrakastatsua den neurrian; gizartearen gehiengoak lan egiteari uzten ez badio, ostera, agitazio politikorako tresna bihurtzen da baina ez da greba orokor bat.
|
|
|
Gipuzkoako bati ez diot behin ere entzun telebistako saio bat ez duela ulertzen. Goiti jota izan
|
daiteke
oso teknikoa izatea, baina hori alfabetatzen eta ikasketa mailarekin lotzen da. Beste leku batzuetan, ostera, euskara hori ez dela ulertzen esaten da, eta batasunean lekurik izan ez duten muturrekin egin behar da ahalegina batez ere.
|
|
|
eta abarrekin. Euskalkietan egon
|
daiteke
forma asko jerga horretara eraman daitezkeenak, baina horretarako gazteak forma hauetara eraman behar dira. Ez da erraza baina hasi egin behar da.
|
|
|
Baina, jakina, euskara ez da frantsesa. Frantsesa gutxitua izan
|
daiteke
leku batean, baina frantsesa oso hizkuntza indartsua da. Hango umeek badituzte eskolaz kanpo aritzeko jerga eta beste molde batzuk.
|
|
|
Mirenekin ados nago. ETBko Sorginen Laratza saioan noizean behin agertzen da gazte talde bat eta aparteko kontsiderazioez gain oso aproposa izan
|
daiteke
gure gazteek ikusteko. Beharbada guretzako merkeak, txarrak edo ez dakit zer diren, baina gure gazteak horrelako gauzekin engantxatu egiten dira.
|
|
|
Euskalki desberdinak daudela kontuan hartuz, esan
|
daiteke
bateren batek besteek baino egoera okerragoa bizi duela, adibidez. Edo funtzio desberdina izan dezaketela euskalkiek batuari egin diezaioketen ekarpenari begira?
|
|
|
Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina jendea modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe. Jende asko dago eskoletan, udaletan, herrietako txokoetan... eta guztien artean gauza asko egin
|
daiteke
.
|
|
|
Osasungarri gertatu da oso, egin beharreko ariketa bat lana hasiera batean pentsatu bezala burutzeko. Gure kultur historiaren berrirakurketa batean arriskuak itzelak dira edozein aldetara gehiegi kargatuz gero, eta egin
|
daiteke
... Ikuspegi orokor eta kritiko bat ematearren ahalegindu naiz esate baterako literaturaren gehiegizko pisuari hanka egiten, gipuzkoanismoari, galderarik ez dakarten kronikei...
|
|
|
Irakasle eta gurasoen laguntzaz etekin handia atera dakioke horrelako istorio bati. Gainera, modu diferenteetan landu
|
daiteke
: helduen ahotsetan entzun, norberak irakurri, ozen ahoskatu...
|
|
|
Ez dirudi estatu mailako itunetan sinatutakotik haratago joango direnik eta, beraz, azalean bederen, ez da ezer berezirik ageri bizi dugun gatazkari dagokionez. Alabaina, IU eta PSOEren aliantzak PP garaituz gero, gatazkarekiko elkarrizketa eta negoziazioaren bideak beste aukera bat izan dezakeela usain
|
daiteke
, lerro arteko irakurketa ausarta eginez gero behintzat. Ez dirudi samurra Almunia Blairrekin konparatzea baina IUren konpromezua gorabeherak gorabehera sendoa izan da su etenaren garaian, eta sozialistek ere beste zerbait egin nahi dutela dirudi.
|
|
|
Nafarroako Antso Handiaren diploma bat da eta Leireko Monastegiari dohaintza bat egiten zaio. Honakoa irakur
|
daiteke
(gaztelerazkoaren itzulpena): «Eman eta eskaintzen dugu Hernaniko barrutian, itsas-ertzean, San Sebastian deitutako monastegi bat, bere lurrekin, sagarrondoekin, itsasuntziekin...».
|
|
|
Telebistaz gehien eskuz ezker paretan ikusten da eta gaur egun jokamolde horretan aritzen diren eskola guztiak bete egiten dira. Beste jokamoldeetan; palan, zesta puntan... egoera nahiko larria dela esan
|
daiteke
.
|
|
|
Jokin Errastik zentimetro bateko irekia du eskuan. Nola uler
|
daiteke
, kiroletan zientzia aldetik eta prestaketa aldetik dauden aurrerapenak ikusita, pilotariaren arazo fisiko nagusia eskuetako mina izatea?
|
|
|
Bost urte inguruko epean Europako hiritarrek (Espainia, Frantzia eta Euskal Herrikoak ere) dute oraingo erretiro pentsioak jasotzen jarraitu, demografiaren beherakada zuzentzen ez bada edo etorkinekiko jokabide murriztailea aldatzen ez bada. Herrialde batzuetan, Alemanian edo Italian esaterako, epe hori hiru urtetara muga
|
daiteke
. Baieztapen hori ez du lerro hauek sinatzen dituenak egiten.
|
|
|
Ordutik gaur egunera arte akordio sozial eta politikoari esker ia 700 agente ezberdinen artean plangintza estrategikoa diseinatu dute. Hurrengo jauzia, plangintza estrategiko hori herriz herri diseinatzea izan
|
daiteke
.
|
|
|
Edozein telebistarentzat ideiak alda ditzaketen frogak aurkeztea egundoko lorpena den arren, gaurkotasun eta ikerketa erreportajeak ez dira lehentasun bat. Kazetari ikerketak telebistan dirua eta denbora eskatzen ditu gainera eta arrakasta, oso gutxitan jo
|
daiteke
ziurtzat. Alabaina, sona handiena duten telebistetan jakin badakite kate baten heldutasuna fikziozko telesailekin ez ezik, erreportaje eta dokumentalen bidez ere lortzen dela.
|
|
|
Hasierako irakasle haiek egin ohi zuten bezala, eskolak emateaz gain, didaktikarako materiala prestatzen ere lan handia egin zuen. Imanol Laspiurrek bere eskolak emateko erabilitako baliabide eta materialen nolakotasuna begiratuz gero, euskarak azken hamarkadetan izandako gorabehera eta eboluzioa ikus
|
daiteke
neurri handi batean: Zabala Aranaren gramatikarekin hasi zen eskolak ematen, gero Xabier Peñaren ikasbidea erabili zuen.
|
|
|
Hizkera honi buruzko informaziorik jaso nahi izanez gero, Imanol Laspiurren beste zenbait lanekin batera, liburua ezinbesteko erreferentzi puntua da. Hizkuntza argian idatzia, adibide eta azalpen ugarirekin, Eibarko euskararen inguruan interesa duen edonorentzat, aditu edo ez hain aditu, oso baliagarria izan
|
daiteke
|
|
|
Era formal batean esan
|
daiteke
Hauteskundeak direla Demokraziaren mami nominala, prozesu horren ondorioz erabaki politikoak hartzeko herri ordezkariak hautatzen baitira. XX. mende honek, aldaketa politiko erraldoia eta aurretigabea ikusi izan du.
|
|
|
Azken finean, bazkariak, bere funtzio biologikoaz aparte, erritualak diren bezala, partaidetza politikoaren zenbait forma ere erritualak dira, eta hauen artean boto portaera. Honela uler
|
daiteke
, bada, Moscovici psikologo sozialaren esaldia boto portaera baita gizarte laiko honetan gelditzen den azkenetariko portaera erlijiosoa
|
|
|
Naturaren babesa, kontserbazioa, naturaren kudeaketa eta gisa honetako kontzeptuak, subjetibitate eta anbiguotasun handiko hitzak izan dira betidanik, ondorioz, sortu izan dira askotan. Hori izan
|
daiteke
agian, gaur egun, hainbeste babes figura desberdin egotearen arrazoia (Parke nazionalak, Natur Parkeak, biotopoak, erreserbak, natur monumentuak, eta abar).
|
|
|
GUZTIA eztabaidagarria izan
|
daiteke
. Ez dago formula magikorik.
|
|
|
Misioa Shangai eta Hong Kong bezalako garapen ekonomiko sendoko zonaldeetan burutu zen. Shangai Txinako zonalde aberatsena da eta inbertsio proiektu bolumen handiena sortu dezakeena; Hong Kong, makinaria eta ekipamendu industrialaren sarbide izan
|
daiteke
.
|
|
|
Kontzienteki ez dut inoiz nire ezein lan soinuaren bitartez lotzen saiatu, nire lanek nolabaiteko identitate musikala badutela esan didaten arren. Hainbat arrazoi izan
|
daiteke
honen atzean. Nire ekoizpena, teknika, konposaketarako estiloa edota nire ohiko kolaboratzaileen ekarpenek, bereziki Ian Bairson gitarrajolearenak, eragin dezakete horretan.
|
|
|
Hori dela eta, eta zure galderari erantzunez, teknologia konposaketa lanerako laguntza gisa erabil
|
daiteke
, baina grabazioetan, gehiegizko erabilerak eragin kaltegarriak ekar ditzake. Adibidez, jazz musika grabazioaren arte forma bat da, gordinean egiten dena.
|
|
|
Ikusitakoaz zer kritika
|
daiteke
–
|
|
|
Txosten honetan esaten denez, gehienak bazar, merkatu eta drogerietan erosten dira, eta begiek behar duten babesa ez eskaintzeaz gain, ikusmenarentzat arrisku larria ekar dezakete, deformazioak, erreflexioko akatsak eta baita graduaziokoak ere eduki ditzaketelako. Betaurreko desegoki batzuen eragina eguzkiak larruazalaren gain eragiten duena bezain atzeraezina izan
|
daiteke
. Antiojo horietako kristalek ez gaituzte beti eguzki izpi infragorri eta ultramoreetatik babesten, eta horrexegatik antiojo normalizatuak erabili behar dira, babes horren berri ematen duen etiketatu berezia dutenak, dio INCIVIren txostenak.
|
|
|
Gero eta gehiago egiten dute hika euren artean, mutilek batez ere, eta gero eta gazteago hasita. Arrazoietako bat telebista izan
|
daiteke
," Goenkale" edo" Dragoi Bola" saioetan hiketa erabiltzen denez, eredu bezala hartzen dituztelako. Hitanoa gehienbat lagunartean erabiltzen da, eta familia giroan, helduen kasuan gehiago, anai arreben artean bereziki.
|
|
|
hika eta zuka nahasten dira, neskei zuzentzerakoan toketa erabiltzen da sarri, perpaus txertatuetan forma alokutiboak sartzen dira... Arrazoi nagusia transmisioaren galeran egon
|
daiteke
. Gurasoek ez diete hika egiten seme alabei, eta hauek kalean ikasten dute.
|
|
|
Ez dut uste arazorik izango denik. Lurralderen batean egon
|
daiteke
zerbait, baina ez ildo politikoa dela eta. Urtarrilaren 16an Izan erabakitzeko ponentzia politikoa Euskalduna Jauregian onartu zenean, aho batez lurralde guztien oniritziarekin izan zen.
|
|
|
Taktika bat izan
|
daiteke
, bidea leuntzeko modu bat. Ez da ezer fetitxe moduan hartu behar, gauzak erraztu eta hitz egiteko aukerak eman behar dira.
|
|
|
Nire ikuspegitik Ibarretxek lasai iraun dezake 2002 urtera arte. Oraingo aurrekontuak onak dira, eta horrekin iraun
|
daiteke
, besterik ez bada prorrogak eginez. Kontuan izan behar da azken 30 urteetan bizi izan ez dugun egoera politikoaren aurrean gaudela, bakea hurbil izan dugula eta bakea lortzeak herri honetan izugarrizko iraultza suposatzen duela.
|
|
|
Urbiongo aintzira Aralarko tontor garaienetatik ikus
|
daiteke
egun argietan. Bertan babestu ohi zen Mari jainkosa eta bertatik sorrarazten zituen ekaitzak, bere dohai bereziekin.
|
|
|
Baina beste hainbat bildu du liburuan Antonio Ruiz Vegak. Mitologiaz gain, folklorean, festetan eta ohituretan ere honelako hainbat ezaugarri topa
|
daiteke
. Ricardo de Apraiz arabarrak idatzitako artikulu batean jasotzen dira horietako batzuk.
|
|
|
Jon Elosegiren esanetan gaurko egunean Euskadiko enplegu, aberastasun eta ongizate hobi aberatsena izan
|
daiteke
Internet, gure lurraldean unibertsitariak ugari eta onak direlako. Internetek enpresa tradizionalaren egitura aldatzen duela jakinik, Elosegiren ustez XXI. mendea stock options direlakoen mendea izango da, eta horrexegatik ordainketa sistema honen alde agertu da, langileak motibatzeko eta saritzeko ez ezik langileak enpresaren arrakastaren partaide egiteko modua eskaintzen duelako.
|
|
|
Gauza bera esan
|
daiteke
TVEri dagokionean.
|
|
|
Su eten garaian Espainiako Gobernuaren ardura zuenarekiko errespetu handienarekin PSOEk zenbait unetan iradokizun eta kritika publikoren bat egin zuen su etenaren kudeaketari buruz. Fernandoren esaldi hori hortxe koka
|
daiteke
. Oro har, ordea, PSOEk, su eten garaian, gobernuaren ardura zutenekiko erabateko leialtasuna eta begirunea erakutsi zituen.
|
|
|
Hainbat etapa igaro dugula esan
|
daiteke
. Lehenik eta behin, gelan erabiltzeko materiala landu genuen.
|
|
|
Orduan, logikoki interdiziplinarra izan behar du planteamenduak. Beraz, hainbat ikasgaitan landu
|
daiteke
. Adibidez, gorputzaren atalak Giza Zientzietan ikas daitezke; gizon emakumeen arteko harremanak, matxismoa, feminismoa, sexismoa eta abar Giza Zientzietan lantzeko dira egokienak; sexu erasoak, aldiz, Etikan...
|
|
|
Baina, garbi dago, begirada kolektiboa norbaitengan jartzen denean beste modu batean egiten dela. Eta hori, ziurrenera, beste batetarako gaia izan
|
daiteke
. Galdera, ordea, zera da, ezer egiazta ezin omen den aro honetan zein da hitza eta proiektuen tokia hartzen duen sendagaia?
|
|
|
" Nerbioi eta Flaviobriga ibaien bokaleak autrigoienak dira". Hortaz, Bizkaiko zein Castroko garai hartako populazioa jatorri berekoa zela ondoriozta
|
daiteke
eta hainbatek hizkuntza ere bera zela dio, egun ezagutzen diren toponimoetan oinarriturik.
|
|
|
Orain jarri dudan torloju fabrika hori beste modu batekoa da; auzoa beste modu batean marraztu dut. Elementu asko identifikagarriak dira, Ernio mendia ere indentifika
|
daiteke
. Horiek guztiak izenik gabe jarri ditut iruditzen zitzaidalako istorioa edozein lekutan gerta daitekeela.
|
|
|
Harrigarria, ezta? Bada, gaur egun hori guztia egin
|
daiteke
teknologia berriei esker.
|
|
|
Hamahiru haurrekin hasi bazen ere, asko handitu da, 224 ikasle izatera iritsi baita ikasturte honetan. Haurtzaindegiko zerbitzutik hasita Lehen Hezkuntzako 6 mailara arte burutu
|
daiteke
bertan; lau hilabeteko haurrak dira gazteenak eta hamahiru urteko gaztetxoak helduenak. Duela gutxi azpiegiturak moldatu ditu; horretarako, Balmasedako Gurutzeko Alaben antzinako ikastetxea bereganatu zuen 1998an.
|
|
|
Berbetan batua nekez zerabilten gazteek ezinezko zuten bizkaieraz kantatzea. Hori bideratzeko ikastaroa antolatu zuen Bizkaiko Elkarteak Amuriza beraren gidaritzapean eta egun arrunt asko entzun
|
daiteke
Igor Elortza txapelduna adibidez bizkaieraz kantatzen.
|
|
|
Errealista, hau da, azken helburu politikoak negoziaketatik kanpo uzten dituena, eta presoen askatasuna borroka armatuaren bukaeraren trukez negoziatzen duena. Su etena presoak hurbiltzeko, eta borroka armatuaren bukaera amnistia lortzeko, helburu helgarriak dira; eskakizun horiekin ETAk, bere denbora historikoa egina, lekua uzten badio ezker abertzaleari, Euskadiko maioria politikoa bil
|
daiteke
, Lizarrako denboretan ikusi zen bidetik. Badakit askok ez dutela horrelakorik nahi, esanez" presoak armaren trukez" gauza lotsagarria dela.
|
|
|
Azken zazpi urteetan eta turroiaren iragarkiak dioen bezala euskal selekzioa" Gabonetarako itzuli da". Botila erdi beteta ikus
|
daiteke
, aurreko garai zailekin konparaturik eta baita erdi hutsik ere, etorkizunerako nahi den ofizialtasunarekin alderatzen badugu, baina momentuz hauxe da dagoena: 93an Bolivia (3) ezagutu genuen Anoetan, 94an Errusia (1) San Mamesen, 95ean Paraguay (1) San Mamesen, 96an Estonia (3) San Mamesen, 97an Yugoslavia (3) San Mamesen, 98an Uruguay (5) Anoetan, eta azkenik, 99an Nigeria (5) San Mamesen.
|
|
|
Antzerkiak ezin du telebistarekin lehiatu jakina, baina zer egin
|
daiteke
jendea antzerkira maizago hurbil dadin?
|
|
|
Dena den, telebistari esker lehen nekez ezagunak egingo ziren aktoreak ezagunak dira orain. Antzerkia hortaz, telebistaz balia
|
daiteke
...
|
|
|
Udalbiltzaz gain, sei lurraldeen batzar bat ere behar dugu. Hau, hasteko, egun dauden hautetsiekin osa
|
daiteke
eta hortik bideratu behar da Euskal Herri osoa hartuko lukeen marko instituzionala.
|
|
|
Zuen proposamena azaldu duzu. Besteetatik egin al
|
daiteke
aurrera?
|
|
|
1999an, munduko petrolio gordin erreserba egiaztatua 1.038.500 milioi upelekoa zen, eta horietatik 800.000 milioi (%77) LPEEren esku daude. Birfintzeko gaitasunari dagokionez, berriz, egunean 81 milioi upel birfintzera hel
|
daiteke
. Birfintzeko gaitasuna eta salmenta kontuan izanik, munduko petrolio enpresarik handiena Estatu Batuetako Exon Mobil da.
|
|
|
Bada beste merkatu bat," spot" izenez ezagutzen dena. Horren bidez, baten karga eros
|
daiteke
behin baino gehiagotan, baita Ekialde Hurbileko portu batetik Europako edo Ipar Ameriketako porturen batera doan bitartean ere.
|
|
|
Ez dira gutxi oporrak igarotzera, ingelesa ikastera nahiz denboralditxo batez lan egitera joan direnak. Ekainaren amaieran, aldiz, euskal kulturaz gogoeta egin nahi duen ororentzat leku egokia izan
|
daiteke
, eta, zergatik ez, berau gozatzeko parada aproposa ere bai.
|
|
|
Nik hortik jaso dezaket, esaterako," oilanda" hitza, gaztelerazko" menudo pajaro" edo esateko. Hori jerga sortzeko era bat izan
|
daiteke
. Bestea gaztelerazko espresioak hartzea da, azken aldi honetan gehiegi ikusten dena.
|
|
|
Hemengo ikuspegitik, ordea, badirudi kultur etxe batean lau zoro frustratu elkartzen direla tailer literarioetan. Ikuspegi hori aldatzea ona izan
|
daiteke
.
|
|
|
Beste alde ona ekonomikoa da. Ez zait hainbeste gustatzen lehiketetan irabazleen izenak errepikatzea, lehiaketek partehartzaileen lanaz egiten duten erabilpena... eta epaimahaien inguruan ere luze hitz egin
|
daiteke
.
|
|
|
Urte erdian bizi zaitezke diru horrekin. Denbora erosteko era bat izan
|
daiteke
.
|
|
|
Eta beste alde negatibo bat ere badu. Saritutakoak ematen dira soilik ezagutzera eta jende askorentzat frustrazio arrazoia ere izan
|
daiteke
. Ezkutuan seguruenik egongo dira bere lana txarra dela pentsatzen duten idazleak, inoiz lehiaketa bat irabazterik lortu ez dutelako.
|
|
|
Ni pribilegiatua sentitzen naiz lehenengo liburu horrekin. Hainbat idazle egon
|
daiteke
hori bera merezi duena eta niri suertatu zait. Urruzunon lortutako izenarekin eta Zantzoako hiruzpalau malabarismorekin, Susak nigan erreparatu zuen.
|
|
|
" Nor dago modan? Zein izan
|
daiteke
fitxaje ona?". Eta bidean jende asko geratzen da.
|
|
|
Hala ere, Euskal Herrian txikiak izatearen abantaila badugu. Egia da negozioak direla, baina hemengo argitaletxe handienaren pentsatzeko eta funtzionatzeko modua ezin
|
daiteke
Frantzia eta Espainiako argitaletxeek dutenarekin konparatu. Hemen, liburu batek merkatuan funtzionatuko ez duela jakin arren, lanak merezi duela pentsatuz gero, argitaratu egiten dute.
|
|
|
Bi kotxe erabiltzeko aukera baduzue, oso alternatiba interesgarria izan
|
daiteke
Plentziara joan baino lehen, kotxe bat Gatikako Butroe gazteluan uztea eta guk proposatzen dugun txango zirkular hau egin beharrean, ibaian gora jarraitzea gazteluraino, Palado baserrietatik bi kilometro eta erdira baitago. Alternatiba honek gainera, Arbinako errota eta urtegia ezagutzeko aukera eskaintzen dizue.
|
|
|
Estepa bezala ezagutua izan da umanzelorea. Lur eskasetako basoak txaratzean ugaltzen da, eta apiril maiatzean hainbat modutan bildu
|
daiteke
isurtzen duen ladanoa.
|
|
|
Umanzelorria hitzak, jarioa duen elorria adierazten omen du. Hostoa zahartu ahala zekentzen zaio, bai, estepari eta elorri izan
|
daiteke
, baina benetako umanzia edo jarioa loretzera doazen begi pipitten inguruan sortzen denez, umanzelorea ez ote da izen jatorrena. Lur eskasetako basoak estepatu, txaratu, egiten dira eta horrelakoetan ugaltzen da estepa edo umanzelorea.
|
|
|
Aurrean, berriz, Aran uharteak ikusiko ditugu. Denbora eta dirua geratzen bazaigu, oso interesgarria izan
|
daiteke
hiru irla horietara hurbiltzea.
|
|
|
Korsikako txanpon ofiziala libera izan, Joan Carlosen muturjearen bileteekin doanarentzat garestitxo gerta
|
daiteke
, gure gisa, etxea bizkarrean hartuta joan ezean. Korsika den eremu txikian naturak erakustaldi ikusgarria egiten du, bere soinekorik anitzen eta dotoreenak azalduz; zenbat usain, kolore, paisaia...
|
|
|
Iparraldea inguru mendiskatsua da eta landaretza itxi xamarrekoa. Alde batera begira Pirinioa irudika
|
daiteke
eta bestera aldiz, Mediterranioa etengabe jarraika datorkizu. Mendi arteko txokoetan, kalatxo erdi galduak ezkutaketan jolasten eta turkesa koloreko uretan gu.
|
|
|
Naturaren ikuspegitik, Aketx eta Gaztelugatxerako aipatu ditugun animalia eta landare espezie bereziak Izaro irlan ere agertzen direla azpimarra
|
daiteke
, salbuespen batekin, Armeria euskadiensis landare endemikoa.
|
|
|
Hondarribiko Higer lurmuturraren aurrean kokatutako harri irla txiki honetara, itsasbeheretan, belaunetaraino uretan sartuta irits
|
daiteke
arazorik gabe. Lehorrarekiko hurbiltasunak eta bere tamaina txikiak natura ikuspegitik aparteko ezaugarririk ez azaltzea eragiten dute.
|
|
|
Natura ikuspegitik, ingurune honek aparteko ezaugarririk azaltzen ez badu ere, geologiaren aldetik, Euskal Herriko kostaldearen txokorik interesgarrienetakoa da. Bertan inon baino hobe aztertu
|
daiteke
itsas harkaitzen eta harri irlen eraketa.
|
|
|
Aldiz orain, iduritzen zait gerta litekeela: sei edo zazpi urteko gazte batek ikusten badu hamaika urteko beste bat bertsoak kantatzen, bertsozalea eta bertsolaria bilaka
|
daiteke
.
|
|
|
Argiago egon
|
daiteke
etika falta honen salaketa, kondenak bertzerik egiten ez dutenen hitzetan. Baina galdera, berriro ere, berez datorkit:
|
|
|
% 98 frantsesez idatzita da. Alabaina, lehen begirada batean, jarrera politiko zehatz baten ildotik dabilela ez bazaio hautematen ere, ohar
|
daiteke
mezu politiko ezkutu bat daramala kazeta honek," subliminal" neologismoaz definitzea egoki litzatekeena.
|
|
|
Ez da, haatik, halabeharrik: Zuberoan idatzizko prentsa serio eta eraginkor bat biziaraz
|
daiteke
, profesionalki jardungo duen edo duten lagun baten edo biren inguruan, euren kabuz arituko den talde bat osatuta. Talde honetako kideen eraberritzea sartu da hasieratik proiektu honen asmoetan, odol berria beharrezkoa baita luzaroan jarri nahi den edozerentzako.
|
|
|
Profesionalizazioa behar al da ikerketa munduan? Zaletuekin egin al
|
daiteke
, Aranzadin dauden asko bezala?
|
|
|
Atapuercak garrantzi handia dauka. Atapuerca edo Atapuerta izan
|
daiteke
. Bada jakintsu bat hori defendatzen duena.
|
|
|
Guk ez genuen garai hartan eta oraindik ere ez dugu zehaztasun hori lortzeko sistemarik. Radiokarbonoa 200.000 urtera arte iristen da, hortik atzera ezin
|
daiteke
horrekin ezer egin. Beste metodo batzuk sortu dira.
|
|
|
150.000, 300.000, 400.000 urte... Hortik, alde batetik egon
|
daiteke
kidetasun bat Atapuerca eta gure aztarnategiaren artean.
|
|
|
Baita ere, baina hain hezur zaharretan ADN gutxi geratzen da. Bsaina har
|
daiteke
eta hori ere dantzan dabil momentu honetan. Leioako unibertsitatean, Antropologiako departamenduan, ari dira ADN hori lantzen.
|
|
|
Orain, ikus entzunezkoen gizartean bizi garela, bide berriak urratu behar dira irudiek testuari iragana arakatzen eta argitzen lagun diezaioten. " Horren harira komikia ere helduleku aproposa izan
|
daiteke
testuetan murgiltzeko, horra hor Asterix komikia, Cesarren garaia irudikatzeaz gain, Frantziako gizartearen adierazle ere badena. Zinemarekin beste hainbeste egin daiteke, testu iruzkinen osagarri eta baliabide didaktiko gisa".
|
|
|
" Horren harira komikia ere helduleku aproposa izan daiteke testuetan murgiltzeko, horra hor Asterix komikia, Cesarren garaia irudikatzeaz gain, Frantziako gizartearen adierazle ere badena. Zinemarekin beste hainbeste egin
|
daiteke
, testu iruzkinen osagarri eta baliabide didaktiko gisa".
|
|
|
Azken unera arte ez dute jakiten zenbat gizonezko eta zenbat emakumezkok parte hartuko duten," egoten gara beti, nahiz eta normalean oso gizon gutxi animatzen den. Sexualitatea modu garbiago bizitzen dutelako izan
|
daiteke
, emakumeak aldiz, barneratuago izaten du.
|
|
|
XVII. eta XVIII. mendeko dokumentuetan tarteka aipatzen da mezak euskaraz emateko beharra herritarrez ulerdezaten. Hortaz, mende horietan Pasaian euskaraz egiten zela ondoriozta
|
daiteke
.
|
|
|
Jauzi kualitatibo hori Espainiarekin gatazkarik (ez gatazka armatua) izan gabe eman al
|
daiteke
–Batzuetan gatazka politiko horri EAJk beldurra diola dirudi.
|
|
|
Bertan, euskara eta sukaldaritza eskolak ematen dira. Eta, noski, museoa izaki, euskaldunen historia eta Idahon izan duten ibilbidea ezagutu
|
daiteke
. Orobat, liburutegia eta opari denda bat dute martxan eta genealogia ikerketa zentroa eta folklore, argazki eta ahozko historiaren artxiboak eratzen ari dira.
|
|
|
Cannabisak ez du menpekotasun fisikorik sortzen (klinikoki frogatuta dago), askotan kontrakoa badirudi ere. Izan ere, cannabisa tabakoarekin nahastean, tabakismoa cannabisarekiko dependentziarekin nahastu
|
daiteke
. Abstinentzia sindromerik ez du, ezta gaindosirik ere.
|
|
|
Ebidentzia klinikorik ez badago ere, zelula inmunitatea kaltetu dezake, baina kaltea behin behinekoa da, neurri txikian ematen da eta inmunitatea berreskuratu
|
daiteke
|
|
|
Dosi handiak takikardia sortzen du, horregatik kaltegarri izan
|
daiteke
bularreko angina edo bihotz arazoak dituztenentzat.
|
|
|
Fotofobia, begi globoaren injekzioa, korneako nerbioen ikusmena areagotzea... gerta
|
daiteke
kontsumitzeko unean. Pupilaren erreakzioak motel daitezke, baina ikusmenaren zorroztasunean ez du eraginik.
|
|
|
Kalamuak begi presio intraokularra jaisten du eta glaukoma saihesteko egokia izan
|
daiteke
horregatik. Esparru honetan ikerketak asko garatu du, ordea, kanabinoideen artean begiaren presioa jaistea lortzen duena zein den jakiteko.
|
|
|
Oharkabeko gihar espasmoak saihesten ditu THCak eta horregatik onuragarria izan
|
daiteke
bizkarrezurrean arazoak dituztenentzat. Azterketa sakonagoaren beharra dago, esparru honetan kalamuaren erabilera zein izan daitekeen zehazteko.
|
|
|
Azalean dira, batez ere, elkarren bestelako. Sortzeko erak berak eragindako aldea izan
|
daiteke
hori: UEUko hitzaldi bat dago Saizarbitoriarenaren jatorrian; lanketa pausatuago bat, aldiz, Lertxundirenean.
|
|
|
Orduan, konpromisoa hartzen den agirian atzerapenaren ondoriozko nolabaiteko zigorren bat ezartzen bada, dagokion kalte ordaina eskatuko da klausula horretan oinarriturik. Horrelakorik ezean, nolabaiteko adostasun batera iris
|
daiteke
eraikitzaile sustatzailearekin. Atzeratzen den hilabete bakoitzeko hainbesteko diru kopuru jakin baten truke, etxebizitza emateko epea luzatzea ere adostu daiteke.
|