|
2002
|
|
|
Helburuak euskal lerroaren izaera eraiki eta onartzea behar du izan. Euskallerroak izaera lortzen duen neurrian,
|
dagozkion
eskumenak eta konpetentziak ereonartuko zaizkio.
|
|
2004
|
|
|
Horiek aisialdiko jardueratzat har badaitezke ere, Legean sartzeko aukera hartu da, itsas ingurunea babesteko politika integrala ezartzeko, jarduera horiek lotura estua baitute harekin. Eguneratze zabala Galiziako legea Autonomia Erkidego horri
|
dagozkion
eskumenen babesean onartu da, itsasadarretako eta gainerako barruko uretako arrantzaren, itsaski bilketaren eta akuikulturaren, arrantza sektorearen antolamenduari buruzko Estatuko legeria garatzeko eta betearazteko, eta ikuskapena eta zehapena arautzeko. Arau berriak aurrekaririk hurbilena du 1991n onartutako beste lege autonomiko batean, orduan oso asmo handikotzat jotzen baita.
|
|
2007
|
|
|
1997an PFEZari
|
dagozkion
eskumenak zabaldu zitzaizkion eta ondorioz, hurrengo urtean hiru Biltzar Nagusiek PFEZ Foru Araudiak onetsi zituzten eta 1999ko hasieratik indarrean ezarri ziren. Beraz, EAEko hiru Biltzar Nagusiek eskumena dute PFEZaren atal gehienak nahi duten eran arautzeko.
|
|
2009
|
|
|
ETA militarrak Estatutuaren aurka egin zuela ere gogorarazi digute han eta hemen, baina ez garai hartako beste ETAk, politiko militarrak, Estatutuaren aldeko atentatuak egin zituela, hildakoak ere eraginez, gainera, kasuren batean Madrilen, bost hildako abuztuaren 29an, lehergailuak jarri zituzten hiru lekuak garaiz hustu ez zituztelako; El Pais ek ETAko bozeramaileei elkarrizketak egiten zizkieten garaiak ziren: . Armekin borrokatuko gara botere zentralaren aurka, Estatutuaren arabera Eusko Jaurlaritzari
|
dagozkion
eskumenak transferitu ditzan?. Ez da asmakizuna, hemerotekan dago.
|
|
2010
|
|
|
Gernikako Estatutuan beren ustea jarri dutenek, badute aspalditik galdera handi bat; zergatik ez dizkio Madrilek Eusko Jaurlaritzari ematen legez
|
dagozkion
eskumenak edo konpetentziak. Ez al zen bada Estatutua biderik egokiena Euskadiren errebindikazio guztiei erantzuna emateko?
|
|
2011
|
|
|
Ez dugu errepikatuko horren gainean Jakin aldizkariko aurreko bi artikuluetan jasotakoa. Digitalizazio alor horretan bizi dugun kaosarekin bukatzeko ezinbestekotzat jotzen dugu Euskadiko Liburutegia ahalik eta azkarren abian jartzea, digitalizazio eremuari
|
dagozkion
eskumenak erakunde horrek har ditzan. Biblioteka guztien burua eta koordinatzailea izan dadin, alegia.
|
|
2012
|
|
|
Eta hori dena areagotua PPk (Erkidego Autonomikoaren eta Nafarroako Gobernuaren konplizitatearekin) murrizketak aplikatzeko era basatiarekin. Neurri horiek sorraraz dezaketen shock egoera erabiliz ere, estatuaren zentralizatzeari bultzada handiagoa eman nahi dio, juridikoki eta instituzionalki ez
|
dagozkion
eskumenak bere gain hartuz. Testuinguru honetan, boterearen eta boterea sostengatzen duten alderdien aldetik esaten digute beraien egitasmoak (eskubiderik gabeko langile klasearen ustiaketa basatian eta baliabide energetiko mugatuen eta ingurumenaren suntsitzailea izango den politika hiperdesarrollistan oinarrituriko balizko hobekuntza) aurrera atera arte beste alternatibarik ez dagoela etsitzea eta sufritzea baino.
|
|
|
Zentro horiek autonomia erkidegoek (adingabekoen babesari
|
dagozkion
eskumenak dituzte) ezartzen dituzten legeen arabera araututa daude, baina, normalean, erregimen irekiko zentroak izan ohi dira. Zentro horiek ikastetxeko hezkuntzaproiektua izan behar dute, eta proiektu horretan, unitatean ikusi dugunez, gizarte hezkuntzako irizpideak, helburuak, metodologia, baliabideak eta ebaluazioa egiteko orientabideak adierazi behar dira.
|
|
2013
|
|
|
Bestetik, Iñaki Goirizelaiak azken urtetan egindako lana txalotu zuen Urkulluk, eta datozen urtei begirako lanaren aurrean «konfiantza» eskaini zion. Lan hori egiteko, Jaurlaritzari
|
dagozkion
eskumenak behar direla gaineratu zuen, eta, horrez gain, gizarteko sektore guztien arteko harremana: ingurune soziala, ekoizlea eta kulturala.
|
|
|
Kanboko (Lapurdi) Xalbador ikastola eraberritzeko, Seaskari 600.000 euroko diru laguntza eman dio Gipuzkoako Foru Aldundiak, eta erabaki horren kontrako helegitea jartzeko eskatu zion atzo Carlos Urkijo Espainiako Gobernuak EAEn duen ordezkariak Espainiako Estatuaren abokatuari. «Erabakiarekin, diputazioak
|
dagozkion
eskumenen esparrua gainditu du, Frantzian dagoen erakunde bati eragiten baitio». Urkijok esan zuen euskara laguntzea ezin dela argudio bat izan, «eskumen hori Eusko Jaurlaritzari baitagokio».
|
|
2015
|
|
|
Oraindik jende anitz eta anitza biltzen genuke eskakizun horren inguruan. Lurralde erreformaren ondorioz, aukera errealak dauzkagu ondoko hilabeteetan Ipar Euskal Herriko mapa behin betiko finkatzeko eta
|
dagozkion
eskumenak lortzeko. Gure ESKU dago pario hori irabaztea.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Gobernuak bere gain hartu ditu ez
|
dagozkion
eskumenak. Adibidez, hauteskunde mahaiek onartu behar dituzten arauen erredakzioa.
|
|
2017
|
|
|
administrazio publikoekin, eta elkarrekiko harreman horietan zenbait eginbehar bete behar dituzte: elkarri informazioa eman behar diote, laguntza ere bai, lankidetzan eta elkarrekin koordinatuta aritu behar dute, eta bakoitzari
|
dagozkion
eskumen eremuak errespetatu behar dituzte.
|
|
|
Gero, behin administrazio zentralarekiko urteroko zorra kitatu ostean, kupoa alegia, gainontzeko funtsak EAEko eta Nafarroako ogasunek kudeatukodituzte. Hortik esleituko dira funtsak lurralde bakoitzeko udal eta foru aldundiarenaurrekontuentzat, erakunde bakoitzari
|
dagozkion
eskumenen arabera.
|
|
2018
|
|
|
Udalari zuzenean
|
dagozkion
eskumenak ere ez zituzten ahaztu aldarrikapenerako baliatu zuten saio horretan. Bilbo Zaharra, San Frantzisko eta Zabala auzoen egokitzea lehentasuntzat hartzeko eskatu zieten, auzo horietan bizi dira eta Miribilla ikastetxera doazen ikasle gehienak.
|
|
2021
|
|
|
41 urtez, sendia etengabe ibili da bila. Atzo, Eneko Etxeberria anaiak azaldu zuen «harlauza» baten modukoa izan dela arrastoak ez aurkitzea, eta, horregatik, Nafarroako Parlamentuari eskatu zion,
|
dagozkion
eskumenen barruan, ahal duen guztia egin dezala Naparraren arrastoak aurkitzeko, batik bat Mont de Marsan inguruan (Frantzia) egitekoak diren bigarren araketa ziurtatzeko asmoz. Horrekin batera, legebiltzarrari galdegin diote Espainiako eta Frantziako estatuak premiatu ditzala kasua argitu dezaten.
|
|
|
EAJren udal taldeari dagokionez, jakin badakigu lantzen ari den proiektua gauzatuko dela, baldin eta inplikatutako erakundeek aldeko erantzuna ematen badute bakoitzari
|
dagozkion
eskumenetatik. Bistan da honelako proiektuak komplexuak direla, baina ideiak garbi izatea eta kemena ezinbestekoak dira erronka horiei behar bezala erantzuteko eta ataka onera iristeko.
|
|
2023
|
|
|
Oso akordio zabala da, engaiamendu zehatzak dituenak hainbat gairen inguruan: Euskadiri
|
dagozkion
eskumenen transferentzia, autogobernua, lan harremanak edo fiskalitatea". EAJk alde bozkatuko du Sanchezen inbestiduran, eta legealdiari egonkortasuna emanen dio, betiere adostutako engaiamenduak bete eta aurrerapausoak ematen badira.
|
|
|
Bestetik, TOLk 1988an horrela zihoen: ...ren araubide berezia izaten jarraituko dute udal gaietan, Ekonomia Itunari buruzko Legearen arabera ekonomiaeta finantza araubideari dagokionez, baina horrek ez du esan nahi EAEko toki korporazioen autonomia maila txikiagoa denik gainerako toki korporazioena baino, hargatik eragotzi gabe Toki Araubidearen Oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/ 1985 Legean xedatutakoa eta Autonomia Erkidegoari
|
dagozkion
eskumenak aplikatzea". Bi xedapenek toki araubidearen finantza izaeradun harremanak Ekonomia Itunaren esparruan garatuko direla adierazi zuten.
|
|
|
lurralde historikoek duten izaera bikoitza. Alde batetik, lurralde historikoak probintziak dira eta probintziari
|
dagozkion
eskumen eta ahalmenak izango ditu; baina beste alde batetik, berezko eskumenak dituen heinean autonomia politikoa dutela uler daiteke. KAk argi adierazi zuen 76/ 1988 Epaian ideia hori eta goi auzitegi horren ekainaren 23ko 118/ 2016 Epaian ere horrela laburtu zuen:
|
|
|
Xedapen honetan eta guri dagokigun toki erakundeen finantza araubidearen gaian, xedapen gehigarriak horrela adierazten du: ...o lurralde historikoek beren araubide berezia izaten jarraituko dute udal gaietan, ekonomiaeta finantza araubideari dagokionez, Ekonomia Itunari buruzko Legearen arabera, baina horrek ez du esan nahi EAEko toki korporazioek gainerako toki korporazioek dutena baino autonomia maila txikiagoa dutenik, hargatik eragotzi gabe lege honen 115 artikuluan xedatutakoa eta Autonomia Erkidegoari arlo horretan
|
dagozkion
eskumenak aplikatzea". Xedapen hori garrantzi handikoa da269 eta, horren arabera, lurralde historikoek udal gaietan dituzten eskumenak garatzen jarraituko dute Ekonomia Itunari buruzko Legean zehaztutakoarekin batera.
|
|
|
Ildo horretatik, 1988an TOLk (gaur egun TOLTBn eta horri TAAJLk egindako erreforma eta gero gauza berdina esaten jarraitzen du) 8 xedapen gehigarrian antzeko forma duen edo ia berdin ezartzen duen esamoldea garatu du: ...en araubide berezia izaten jarraituko dute udal gaietan, ekonomiaeta finantza araubideari dagokionez, Ekonomia Itunari buruzko Legearen arabera, baina horrek ez du esan nahi EAEko toki korporazioen autonomia maila txikiagoa denik gainerako toki korporazioena baino, hargatik eragotzi gabe Toki Araubidearen Oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/ 1985 Legean xedatutakoa eta Autonomia Erkidegoari
|
dagozkion
eskumenak aplikatzea. Euskal instituzioek, bakoitzak bere eskumen eremuan, eskumenak esleitu ahal izango dizkiete beren lurraldeetako udalerriei, betiere Toki Araubidearen Oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/ 1985 Legearen 25 artikuluko 3, 4 eta 5 paragrafoetan adierazitako irizpideen arabera".
|
|
|
" Bestalde, Ekonomia Itunaren hirugarren xedapen gehigarria 1906ko abenduaren 13ko Errege Dekretuaren 15 artikuluak foru aldundiei ekonomiaeta administrazio arloan aitortu zizkien ahalmenetara bidaltzeak ez ditu lurralde historikoen eskumenak zabaltzen, toki erakundeen errekurtsoen araubidearen erregulazio osoa ulertu arte, toki ogasunak arautzen dituzten foru arauetan jasotako baldintzetan. Autonomia erkidegoko legegileak esku hartu luke, Autonomia Estatutuaren 10.4 artikuluaren arabera
|
dagozkion
eskumenak egikaritzeko legeak eginez, eta, 37.3.f) eta 37.4 artikuluen babesean, lurralde historikoei toki ogasunen baliabideen zerrenda eta araubide juridikoa osatzeko eskumena emanez, bai eta kreditua eskuratzearen arloko finantza zaintza gauzatzeko eskumena ere, Estatuko oinarrizko legerian ezarritako moduan" 292 Arazoari argia emateko ETEL etorri zen eta toki ogasunei buruzko arauketa or... " Euskal Autonomia Erkidegoko toki erakundeen ogasuna lurralde historikoetako foru organoek onartutako arau xedapenek eta, hala badagokio, lege honetan jasotako xedapenek arautzen dute, bai eta tokiko araugintza ahalaren adierazpenek ere" (109 art).
|