|
2002
|
|
|
Ikus dezagun telebista betaurreko konformagaitzekin. Begira dezagun zer
|
dagoen
publizitate gero eta omnipresenteagoaren azpian.
|
|
|
Ekin diezaiogun atal honetako hirugarren azterbideari. Begira dezagun zer
|
dagoen
publizitate omnipresentearen azpian. Izan gaitezen kritiko iragarkien diskurtsoarekin.
|
|
2005
|
|
|
Hau da, agentzia edo handizkaria haiei atxikita egotea. Kontsumitzaileak eta Erabiltzaileak Babesteko Lege Orokorrak publizitatean eskainitakoa exijitzeko aukera ematen du; beraz, publizitatea engainagarria dela uste badu, kontsumitzaile elkarte batean ere salatu dezake, eta, indarrean
|
dagoen
Publizitateari buruzko Legearen arabera, auzitegiei zuzentzeko edo kargutik kentzeko eskatzeko legitimazioa du. Merezi du gogoratzea Bidaia Konbinatuen Legean aitortutako eskubideetatik eratorritako ekintzen preskripzio epea bi urtekoa dela.
|
|
2006
|
|
|
Kasu horietan guztietan, komunikazio prozesu osoari dagokio lege haustea, hau da, edukiari zein komunikazio formari. Nahiz eta publizitatearen jokaera hori ez
|
dagoen
publizitate mezuarekin zuzenean erlazionaturik, publizitate kontratuetan eta gainerako negozio juridikoetan eragina izango du (De la Cuesta, 1995: 131; Santaella, 2003:
|
|
|
Azkeneko zuzentarau horrek hainbat puntu arautzen ditu; adibidez, publizitate forma berri batzuk aurreikusten ditu: telebistaren bitartez egiten den salmenta edo telebista kateen autopromozioa; publizitatea emateko gehieneko denbora finkatzen du, eta, orobat, ezkutuan
|
dagoen
publizitatearen definizio argiago bat sartzen du. Halaber, Europako Kontseiluaren 98/ 92ko Gizakiaren Erabilerarako Sendagaien Publizitateari buruzko Zuzentaraua dugu; horren arabera, azpimarratzen da, besteak beste, sendagaien iragarkiek gutxienez aipatu behar dutena:
|
|
|
PLOn, 1984ko irailaren 10eko zuzentarauan
|
dagoen
publizitatearen definizioa berragertzen da ia hitzez hitz9 Hala, legeak hauxe dio bere 2 artikuluan: «Lege honen eraginpean, publizitatetzat joko da pertsona fisiko zein juridiko, publiko zein pribatu batek gauzatzen duen komunikazio forma oro, modu zuzenean ala zeharkakoan; zerbitzuen edo ondasun higigarri edo higiezinen kontratazioa sustatzeko helburuarekin, industria, merkataritza, lanbide edo artisau jarduera batean ari dela».
|
|
|
PLOn ezartzen den diziplinaren menpe
|
dagoen
publizitatea profesional liberalek, artisauek edo enpresaburuek egiten dutena da, enpresa, lanbide edo artisau jarduera baten zerbitzura dagoen tresnatzat jotzen baita mezua. Modu horretan bestelako pertsona fisikoak edo juridikoak iragarletzat hartzeko aukerari, eta, beraz, legeak berak arautzen duen publizitate jardueraren subjektu izateko aukerari?
|
|
|
Horrenbestez, erakunde publikoek ematen duten publizitatea kanpoan gelditzen da. Planteamendu horren arabera, aipatutako erakundeek jarduera ekonomiko bat egiten badute (adibidez, zenbait ministerio sail edo zor publikoa emateko legezko gaitasuna duten autonomia erkidegoak), beren alde ateratzen dituzten publizitate mezuei ez zaie aplikatuko profesionalen, artisauen edo enpresaburuen publizitatea arautzen duen diziplina juridiko bera, enpresa funtzioari lotuta
|
dagoen
publizitate mezuaren emailea baita iragarlea. Gainera, erakunde publikoek bete dezaketen enpresa funtzioa eztabaidagarria da, komunikazio publiko hori ez baita «enpresaren azken etekinera zuzendua» sektore pribatuan legitimoki gertatzen den bezala.
|
|
|
Bestalde, beharrezkoa da banaketa garbia egotea hiru elementuren artean: batetik, hauteskunde prozesuei lotuta
|
dagoen
publizitate politikoa, bestetik, gizartearen balioak (osasuna edo segurtasuna, adibidez) babesteko eta sustatzeko helburuarekin erakunde publikoek egiten duten publizitatea, eta, azkenik, izaera administratibo hutsa duen publizitatea.
|
|
|
Objektuaren zehaztasunari dagokionez, alderdiek kontratu bidez erabaki dituzte agentziak eman beharreko zerbitzuak. Legezkotasunari dagokionez, objektuak legezkoa izan du, jakina; agentzia bat legezkoa ez den edo debekatuta
|
dagoen
publizitatea egitera behartzen duen klausula oro deuseztzat joko da, eta, orobat, edukiagatik edo formagatik bortizkeria, arrazakeria, edo giza duintasunaren aurkako jarrerak erakusten, sustatzen edo bultzatzen dituena baztertzekoa izango da. Azkenik, objektuak posible izan behar du (esaterako, ezin da eskatu une horretan ezagutzen ez diren baliabide teknikoak behar dituen publizitatea sartzen).
|
|
|
1996tik aurrera indarrean
|
dagoen
Publizitateko Jokabideari buruzko Kodeak Nazioarteko Merkataritza Ganberak duen Publizitateko Jokabideari buruzko Nazioarteko Kodea du abiapuntutzat, eta, halaber, kode horren egiazkotasuna, legezkotasuna, zintzotasuna eta leialtasuna, oinarrizko printzipiotzat. Publizitatean erabili eta zaindu behar diren oinarrizko jokabide arauak biltzen ditu kode horrek.
|
|
2008
|
|
|
Aisialdiko beste informazio hornitzaile batzuen informazioa ere jaso daiteke, hala nola zinema kartelak, jatetxeetako gidak, etab. Google Mapsekiko integrazioa Google lanean ari da Google Maps webguneko kokapen geografikoko zerbitzua gailu berezi batzuetan integratzeko, mugikortasun handia duelako, besteak beste, GPS nabigatzaileetan. Ibilgailuetarako Google Maps GPSarekin integratuta, negozioak, jatetxeak, dendak eta era guztietako zerbitzuak erakutsiko lirateke nabigatzailearen pantailan, eta, aldi berean, erraza izango litzateke “geotestuinguruan”
|
dagoen
publizitatea erakustea, hau da, erabiltzaileen kokapenarekin zerikusia duena. Google Maps en zeregin erabilgarrienetako bat da Estatu Batuetako hiri garrantzitsuenetan denbora errealean trafikoari buruzko informazioa ematea.
|
|
|
Azkenik, gurasoei, jostailuen inguruan
|
dagoen
publizitate zaparrada tentuz aztertzeko eta haurrentzako jostailuen aukeraketa arduratsua egiteko eskatzen diegu.
|
|
2009
|
|
|
Lehenago ere berdina egiten zuen YouTube atariarekin, baina kasu honetan ez da doako zerbitzua, izan ere, BBCk atari horretan
|
dagoen
publizitatearen diru sarreren zati bat eskuratzen du.
|
|
2012
|
|
|
Kasu horietan guztietan, komunikazio prozesu osoari dagokio lege haustea, hau da, edukiari zein komunikazio formari. Nahiz eta publizitatearen jokaera hori ez
|
dagoen
publizitate mezuarekin zuzenean erlazionaturik, publizitate kontratuetan eta gainerako negozio juridikoetan eragina izango du (De la Cuesta, 1995: 131; Santaella, 2003:
|
|
|
Objektuaren zehaztasunari dagokionez, alderdiek kontratu bidez erabaki dituzte agentziak eman beharreko zerbitzuak. Legezkotasunari dagokionez, objektuak legezkoa izan du, jakina; agentzia bat legezkoa ez den edo debekatuta
|
dagoen
publizitatea egitera behartzen duen klausula oro deuseztzat joko da, eta, orobat, edukiagatik edo formagatik bortizkeria, arrazakeria, edo giza duintasunaren aurkako jarrerak erakusten, sustatzen edo bultzatzen dituena baztertzekoa izango da. Azkenik, objektuak posible izan behar du (esaterako, ezin da eskatu une horretan ezagutzen ez diren baliabide teknikoak behar dituen publizitatea sartzen).
|
|
|
1996tik aurrera indarrean
|
dagoen
Publizitateko Jokabideari buruzko Kodeak Nazioarteko Merkataritza Ganberak duen Publizitateko Jokabideari buruzko Nazioarteko Kodea du abiapuntutzat, eta, halaber, kode horren egiazkotasuna, legezkotasuna, zintzotasuna eta leialtasuna, oinarrizko printzipiotzat. Publizitatean erabili eta zaindu behar diren oinarrizko jokabide arauak biltzen ditu kode horrek.
|
|
|
PLOn, 1984ko irailaren 10eko zuzentarauan
|
dagoen
publizitatearen definizioa berragertzen da ia hitzez hitz9 Hala, legeak hauxe dio bere 2 artikuluan: «Lege honen eraginpean, publizitatetzat joko da pertsona fisiko zein juridiko, publiko zein pribatu batek gauzatzen duen komunikazio forma oro, modu zuzenean ala zeharkakoan; zerbitzuen edo ondasun higigarri edo higiezinen kontratazioa sustatzeko helburuarekin, industria, merkataritza, lanbide edo artisau jarduera batean ari dela».
|
|
|
PLOn ezartzen den diziplinaren menpe
|
dagoen
publizitatea profesional liberalek, artisauek edo enpresaburuek egiten dutena da, enpresa, lanbide edo artisau jarduera baten zerbitzura dagoen tresnatzat jotzen baita mezua. Modu horretan bestelako pertsona fisikoak edo juridikoak iragarletzat hartzeko aukerari, eta, beraz, legeak berak arautzen duen publizitate jardueraren subjektu izateko aukerari?
|
|
|
Horrenbestez, erakunde publikoek ematen duten publizitatea kanpoan gelditzen da. Planteamendu horren arabera, aipatutako erakundeek jarduera ekonomiko bat egiten badute (adibidez, zenbait ministerio sail edo zor publikoa emateko legezko gaitasuna duten autonomia erkidegoak), beren alde ateratzen dituzten publizitate mezuei ez zaie aplikatuko profesionalen, artisauen edo enpresaburuen publizitatea arautzen duen diziplina juridiko bera, zeren enpresa funtzioari lotuta
|
dagoen
publizitate mezuaren emailea baita iragarlea. Gainera, erakunde publikoek bete dezaketen enpresa funtzioa eztabaidagarria da, komunikazio publiko hori ez baita «enpresaren azken etekinera zuzendua» sektore pribatuan legitimoki gertatzen den bezala.
|
|
|
Bestalde, beharrezkoa da banaketa garbia egotea hiru elementuren artean: batetik, hauteskunde prozesuei lotuta
|
dagoen
publizitate politikoa, bestetik, gizartearen balioak (osasuna edo segurtasuna, adibidez) babesteko eta sustatzeko helburuarekin erakunde publikoek egiten duten publizitatea, eta, azkenik, izaera administratibo hutsa duen publizitatea.
|
|
|
Azkeneko zuzentarau horrek hainbat puntu arautzen ditu; adibidez, publizitate forma berri batzuk aurreikusten ditu: telebistaren bitartez egiten den salmenta edo telebista kateen autopromozioa; publizitatea emateko gehieneko denbora finkatzen du, eta, orobat, ezkutuan
|
dagoen
publizitatearen definizio argiago bat sartzen du. Halaber, Europako Kontseiluaren 98/ 92 Gizakiaren Erabilerarako Sendagaien Publizitateari buruzko Zuzentaraua dugu; horren arabera, azpimarratzen da, besteak beste, sendagaien iragarkiek gutxienez aipatu behar dutena:
|