|
2000
|
|
|
Gure izaeraz duda mudatan
|
dagoen
euskaldunak honakoa jakin luke: baldin eta kulturaren izaera bereizlerik balego (eta egon badago) eta komunitatepolitikoak objektu edo errepresentazioen bidez identifikatu edo ordezkatzeko joerabalego (eta hau ere badago), ezin liteke gauzatu fenomeno komunikatibo hau kasupartikular batean honela eta beste kasu partikular batean hala. Kulturaren izaerabereizlea eta komunikazio mekanismoak zerbait izango badira, unibertsalak izangodira, europar kulturaren testuinguruan behinik behin.
|
|
2001
|
|
|
proposatzen da ondoren: 1) Hasieran, Euskal Herriko egoera sozio historikoa eta bertan gertatzen den talde eta hizkuntza etnikoen arteko ukipenadago, talde eta hizkuntza bakoitzak bizitasun etnolinguistiko objektibo erlatiboaduela?, euskal testuinguruan, euskaldun menperatua estatus baxukoa eta gutxiengo taldea izanik; testuinguruak (batez ere, testuinguruan
|
dagoen
euskaldun proportzioa) gizabanakoen hainbat ezaugarritan izango du eragina, besteak beste komunikazio sare sozialean, hautemateetan, jarreretan eta identitatean; 2) Sare sozialeanpertsonarteko eta taldearteko harremanak gertatzen dira eta, horien bitartez, egoerako ezaugarriak barneratzen dira; 3) Barneratze horren ondorioz, gizabanakoekberen hautemateak, usteak, jarrerak eta identitatea garatzen... Prozesu horren ondorioz, portaerak egongo lirateke, eta lan honetan interesgarriak diren hizkuntz portaeraketa, horien artean, hizkuntz aukeraketa.
|
|
2006
|
|
|
G. KNÖRR. Beroaldi uneetan, bateren batek Katalunian esan izan du ea ETAren beharra ote
|
dagoen
euskaldunei eman dieten hori katalanek ere lor dezaten. Baina orokorrean ez dut uste jendeak horrela pentsatzen duenik.
|
|
|
Pasa den ostegunean, azaroak 9, batu ziren dozenaka lagun (argazkian haietako batzuk) Algortako Aldai patronatuan aurkezpenak egin, azalpenak eman eta ikasturte berria ospatzeko, bertso batzuk entzuten, mokadua jaten eta zintzurra bustitzen. Dagoeneko, Berbalagunek zein mintza taldeetan ez
|
dagoen
euskaldun orok kurtso hasiera indartsua daukate. Bihar bertan, azaroak 16," Euskal Herria bizikletaz:
|
|
2007
|
|
|
Datu hau oso ikusgarria iduritu zait. Egia da esaterako hain zuzen ere beste herrialdeetatik heldu den jende hori askotan kalean errazago ikusten dela etxean telebistari so
|
dagoen
euskalduna baino, baina ziurrenera poltsikuko soziologia egiten hasteko arriskuan erortzen ari naiz eta jarrai dezadan beste alde batetik.
|
|
|
Modu berean aitortzekoa da —aurrekoa zehaztuz— hirugarren atal honetan euskara ren perspektibatik kontsideratuko dugula bereziki euskal hezkuntza: hizkuntzaz hitz egitea hizkuntzez hitz egitea da, eta, gure kasuan, hizkuntz errealitateak —lehen unean bederen— normalizatzeke
|
dagoen
euskaldunon hizkuntzaren izena darama. Horrela, bada, propioki gurea bakarrik den arazo horri erreparatzea da gure nahia, eta ez" etorkinen hizkuntzek" edota" nazioarteko hizkuntzek" hezkuntzan orokorrean —eta gurean ere bai— sortutako problematika aztertzea.
|
|
2008
|
|
|
euskaldunen kopuruaz gain kontuan hartu litzateke euskararen ezagutzaren kalitatea; ondoriozta genezake ezagutzaren kalitate eskasagoa dutenek euskal hedabideak kontsumitzeko joera txikiagoa dutela. Beraz, herrialde bakoitzean
|
dagoen
euskaldun kopuruari buruzko emaitzak kontuan hartzen ditugunean ezinbestekoa litzateke euskaldun motak euskararen ezagutza mailaren arabera bereiztea.
|
|
2009
|
|
|
Ainarak bezala pentsatzen dugu Donostian bizirik
|
dagoen
euskaldunen hizkuntza komunitateak (80.000 gutxi gorabehera euskaldun badira), ez duela behar bezalako existentzia politiko juridikorik, eta instituzio munizipal espainolaren turnoko politikoen gogoaren edo gogo faltaren arabera egiten dela hizkuntza politika. Ez al da egia?
|
|
|
Diru laguntzen politika aldatu egin behar da. Zoritxarrez, egun
|
dagoen
euskaldun kopuruarekin eta, ondorioz, euskal gizartean dagoen euskararen erabilerarekin, ezinezkoa da erabateko bideragarritasuna lortzea laguntzarik gabe. Badakigu bideragarritasuna ezin dela laguntzen baitan utzi, eta, horregatik, ezinbestekoa da aurretik aipatutako puntuak garatzea, baina horrek ez du baztertzen diru laguntzen politika egokiaren beharra.
|
|
2010
|
|
|
Euskararen erabilera handiena ezaugarri batzuen arabera ematen da: euskara 1H bezala transmititzen bada, irakaskuntza hizkuntza bezala asko erabiltzen bada ereduan, gehienbat, testuinguru soziolinguistikoa nahiko euskalduna bada, norberaren harreman sarean
|
dagoen
euskaldunen presentzia handia bada, eta abar. Hala ere, zerbait gehiago ere behar da gerora begiratuz, euskararen erabilera eremu guztietan ziurtatu nahi badugu.
|
|
|
Bretignollesen buruturiko txapelketaren ostean, Hodei Collazo da munduko WQS zirkuituan ondoen kokatua
|
dagoen
euskalduna. Europako zirkuituan Romain Laulhe baionarra ageri da lehena.
|
|
2012
|
|
|
Barne kontsumorako eskaintza: Identifikatuta
|
dagoen
euskaldun multzoa, euskarazko kultura kontsumitzeko ohitura duena, euskara elkartearen ingurukoa, euskalduntze prozesuan dagoen multzoa. euskarazko kultura egunean bizi dutenak dira, euskarazko kulturaren adierazpideak bilatzen dituztenak, gozatzen dutenak, aisia horretan ematen dutenak... eta era berean kritiko bezain exigenteenak izan daitezkeenak dira, euskarazko kulturgintza jorratu gura duen...
|
|
|
Barne kontsumorako eskaintza: Identifikatuta
|
dagoen
euskaldun multzoa, euskarazko kultura kontsumitzeko ohitura duena, euskara elkartearen ingurukoa, euskalduntze prozesuan dagoen multzoa. Euskarazko kultura egunean bizi dutenak dira, euskarazko kulturaren adierazpideak bilatzen dituztenak, gozatzen dutenak, aisia horretan ematen dutenak... eta era berean kritiko bezain exigenteenak izan daitezkeenak dira, euskarazko kulturgintza jorratu gura duenarentzat ezinbestekoak.
|
|
|
C. Erdaraz irakurtzen ohitua
|
dagoen
euskaldun jantzia eta ikasia dugu azkenik. Irakurle hau, ordea, betiko gaiek ez dute asetzen.
|
|
|
Euskararen egoera soziolinguistikoari dagokionez, hizkuntzaren aldeko mugimenduak bizia izan behar du, ezin da geldirik egon, ezin da shock egoeran sartu; bestela, kolokan
|
dagoen
euskaldunen etorkizuna ezinbestean beltza izango da. Demokraziaren garai hauetan, sofistek aipatzen zuten moduan eta Sokratesek salatzen zuen bezala, boterea polisa manipulatzen dakienak dauka; Greziako demokrazien garaian, erretorika landuz eta hitza manipulatuz egiten zen, baina XXI. mendean ezagutza teorikoak eta baliabide teknologikoak askoz handiagoak dira.
|
|
2015
|
|
|
Eta, ondorioz, nola habitat batzuk indartzen eta beste batzuk ahultzen joan diren. Argitu dezagun artikulu honetan oso adiera xumean erabiliko dugula" habitat soziolinguistikoa" eta, zehazki, udalerrietan
|
dagoen
euskaldun dentsitatearekin lotuko dugula zuzenean, ikuspegi teoriko batetik kontzeptuak eskatuko lukeen esanahi zabalagoa landu gabe.
|
|
|
Euskal Herrian, beste hizkuntza komunitate gutxitu askotan moduan, egoera soziolinguistiko berezia bizi dugu: horren lekuko dira, esate baterako, gure komunitateak daukan euskaldun zahar alfabetatu gabeen kopuru altua eta baita jatorrizkotzeke (beti ere Txepetxek berba horri damaion zentzuan)
|
dagoen
euskaldun berri andana ere. Horiek guztiz euskaldun daitezen (hau da, hiztun zahar landu eta hiztun landu jatorrizkotu bihur daitezen), zirkuituak bi norabideetan (erabilera ezagutza motibazioa eta motibazioa ezagutza erabilera) oztopo barik zirkulatzea ezinbesteko dela ere ikusi dugu.
|
|
|
–(...) historiaren lagun, psiko soziologiaren aldetik ere bagenuke azterketa bat egiteko gaur gaurko egoerari buruz, Baiona alde honetan berean, ikusteko zer heinetaraino
|
dagoen
euskalduna apaldua eta zapaldua, bere gogo bihotzez desjabetua, bere buruaz ahalgetua eta etsitua. (...) Baditugu beharrik, gero ta gehiago, gazteak, gaitzari ohartzen hasiak.
|
|
2016
|
|
|
Modu bitxi batean egingo du Euskal Herriarekiko, eta, zehatzago, Bizkaiarekiko lotura: " Kixote obran
|
dagoen
euskaldunon presentzia aztertuko du. Zehatzago, bizkaitarrak azaltzen diren pasarteen berri emango du.
|
|
2017
|
|
|
Zentsuak eta erroldak Modernitatean banakoak zenbatzeko, aletzeko eta antolatzeko asmatu ziren. ...iolinguistiko batean ingurunetik abiatzen ez bagara, ingurunea behin eta berriro agertuko zaigu atzeko atetik. ezin da ahaztu edo baztertu euskara erabiltzea jokaera soziala dela, inguru sozial jakinetan egiten dena, beste hiztunekin egiten dena, elkarrekintzetako jardunetan egiten dena. hala ere, 2011ko inkestan irakurtzen dugu euskararen erabileran eragiten duten faktore nagusiak harreman sarean
|
dagoen
euskaldunen dentsitatea eta euskaraz egiteko erraztasuna direla (beste hauek ere aipatzen ditu: lehen hizkuntza, gune soziolinguistikoa eta hizkuntzarekiko interesa) (V inkesta Soziolinguistikoa, 2013:
|
|
|
euskaraz alfabetatu gabe edo behintzat ondo alfabetatu gabe egoteak. Euskaraz ondo alfabetatuta ez
|
dagoen
euskaldun bati zeinismoz osatutako esaldirik sinpleena ere, ezinbestean, arrotza egingo baitzaio eta seguru asko pedantea.Poesiari, iragarki batek ederki esaten zuen moduan, bertso esaten zaion herri erdi agrafo batean bizi gara; bere hizkuntzari, mila modu zein baino zein koloretsuagoetan, etengabe maitasun zintzoa adierazten ari zaion arren, haren noranahikotzean benetan sinestera iritsi ez den... dotorezia eta pedanteria bereizten dituen langa neurri beherenetaraino jaitsia duen herri batean.
|
|
2018
|
|
|
Gune batean eta bestean, esate baterako, ez du berdin eragiten haurren edota helduen presentziak, ez eta hiztuna emakumezkoa edota gizonezkoa izateak. Are gehiago, batean eta bestean
|
dagoen
euskaldun kopurua eta kaleko erabileraren arteko erlazioa ezberdina da. Lau udal tipo sortu dira erlazio hori sakonago aztertzeko.
|
|
|
Esate baterako, 2001 urtean batez beste %10 edo gutxiago ginen osasun zientzietako ikasgaietan. Gaur egun, egoera hobetu bada ere, fakultateetan ez gara oraindik heldu gizartean
|
dagoen
euskaldunen portzentaia mailara.
|
|
|
errealitateari gisa hartan so eginez gero, balio du gure asimilazioaren egoeraz ohartzeko. Espainiaren menpe
|
dagoen
euskalduna ez da Angelun bezain galdua sentituko Tuteran, nahiz eta ez batean ez bestean ez duen entzunen euskara anitz. Tuteran espainolez mintza daiteke, Angelun ez.
|
|
2021
|
|
|
Belarriprest eta ahobizien garaia pasa denean, eta hainbat ahok ez dituztenean mihiak hain arin eta belarriak ez hain erne, nire buruari galdetu diot zer desberdintasun
|
dagoen
euskaldun berri eta euskaldun gazte baten artean. Erraza:
|
|
2022
|
|
|
Bai, maleruski bai, bukatu da. Orain konponketak egin behar ditugu, dena txukun txukun uzteko, hartzeko prest
|
dagoen
euskaldunen bat aurkitzekotan goxoki har dezan. Baina ez badut inor atzematen sei hilabetetan, orduan bai, bukatutzat eman dut.
|
|
|
Hitanoa, etxeko giroan jaso ez dutenarentzat ez bada, –eta holakoentzat ere bere familia eta herriko ingurune konkretu horretan erabiltzen den modu berezian besterik ez– etengabeki zailduz, korapilatuz eta dialektalizatuz joan da, eta gaur egun praktikan ezin ikasizkoa gertatzen zaio zuka egiten ohiturik
|
dagoen
euskaldun zahar zein berriari.
|
|
|
Hauentzat ez naiz nagusiki akademikoa, europar aditua, borondate onez datorren kooperantea. Beren begietan" beraiek bezalako beste borrokalari" bat naiz nolabait, kasu honetan bere hizkuntzaren bizi lehian luzaro engaiaturik
|
dagoen
euskaldun bat. Aldea sotila da, baina hemen ez da alde txikia.
|
|
|
Zure ezagutza egin nuen Baionako Pannecau karrikan
|
dagoen
Euskalduna ostatuan 1972ko apirilaren 15ean. Larunbata arratsa zen.
|
|
2023
|
|
|
Pozik dago Maider, kubatar batekin ezkonduta
|
dagoen
euskalduna, hilabete honetako libretan oilaskoaren ordez arraina eman diotelako. Eta Felicitak, Manzanillon Artearen Historian irakasle izandako 80 urteko emakumeak, diru sarrera gehiago izateko jabitak (plastikozko poltsak) saltzen ditu agro (merkatu) aurrean.
|