|
2001
|
|
|
Euskal Herriko arrantzaren sektorea egunetik egunera ari da modernizatzen, eta aitortu beharra dago Gasteizko Administrazioa beti oso sentibera agertu dela sektore honekin, eta oso ahalegin handia egin duela arlo horretan. Orain, 2006 urtera bitartean, itsasontziak berritzeko plan batean murgildurik
|
dago
sektorea. Itsasontzien %40an izango du eragina, eta 60.000 milioi (2.400 milioi libera) pezetako kostua izango du.
|
|
|
Gaur egun iada ez
|
dago
sektore espezializaturik; komunikazio idatziarekin, irudiarekin eat hitzezkoarekin zerikusirik duen guztia enpresa handietan kontzentratu da eta enpresa horiek industria tradizionalarekin lotura handiagoa duten jarduerak batzen dizkiote irudiari, testuari eta soinuari, adibidez telefonia, elektrizitatea edo informatika eta, beraz, dena integratu egiten da azkenean.
|
|
2002
|
|
|
Industria horiek, lehentasunezko sektoreetan egonik eta, beraz, inputen horniduretan dirulaguntzak jasotzeko aukera edukita ere? zailtasunak aurkitu bazituzten, argi
|
dago
sektore estrategikoetan ez zeuden industriek zailtasun handiagoakizan zituztela.
|
|
2003
|
|
|
Horrenbestez, beste lokomotora bat asmatu beharra dago, edo bestela dagoena ondo begiratu ea zertan huts egiten duen aztertu. Baina, oro har, argi
|
dago
sektoreko jende askorentzat lokomotora baino gehiago askotan traba bat izan dela ETB. (...) Hemen zinema ez egitearen arrazoiak asko dira:
|
|
|
Kontsumitzaileek gero eta informazio hobea eskatzen dutenez kontsumitzen dituzten elikagaiei buruz, zentzuzkoa dirudi bilgarriek dituzten mantenugaien propietate sendagarriak edo osasunarekin zerikusia dutenak aurkitzea. Hala ere, gaur egun ez
|
dago
sektore hori arautzen duen Europako legerik. Ameriketako Estatu Batuetan, 1990ean elikagaien etiketei eta nutrizio hezkuntzari buruzko legeak sartu zirenean, osasunari lotutako berariazko propietateen aipamena baimendu zen, eta oso araudi zorrotza aplikatzen da.
|
|
2006
|
|
|
A. Valdes. Sektore handi batean, industria kultura edo frankofonoan, esaterako, argi
|
dago
sektore profesionala non kokatzen den eta zein den amateurra. Hemen denak nahasita bizi dira:
|
|
|
Egia esan, produktu horien ekoizpenak eta merkaturatzeak ez dute oso argi legezko erreferente bat, beste herrialde batzuek ez bezala (AEB, Japonia, Australia edo Kanada). Elikagaien nutrizio alegazioei eta propietate osasungarriei buruzko araudi proposamena onartzeko zain
|
dago
sektorea, seguruenik, aurten. Bien bitartean, eta AINIAko Lege Saileko José María Ferrerren arabera, «etiketen arloko legedi orokorra, produktu dietetikoei edo erregimenekoei aplikatu beharreko araudiarekin osatua» aplikatu behar da, nahiz eta lege oreka nahiko ezegonkorra den.
|
|
|
Azken urteotan operadore kopuruak gora egin du, eta lehiari esker prezioak zertxobait jaitsi dira. Oraindik asko
|
dago
sektorea liberalizatzeko, baina egunero sortzen dira abiadura handiko ADSL konexioen eskaintzak. Baina ez da esaten duten bezain handia.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, esan beharra
|
dago
sektore bat kontsentsu aukeratik kanpo geratu zela: Iparraldeko euskal idazleak (eta euren tch).
|
|
|
«Oraingoan asko harritu gaitu langile kopuruak, baina sarrera eta irteerak etengabe egiten dira». Haren iritziz, beherakada
|
dago
sektorean, eta legedia aldaketarena gehituz gero, bezeroek zer egingo zain dago enpresa. «Beharbada, bi hilabete barru berriro deituko diete langile horiei».
|
|
|
Estrategiko ari da bihurtzen trenaren merkatua, besteak beste, nabarmentzen hasiak diren herrialdeak garraiobide horren aldeko apustua egiten ari direlako. Oraingoz, gainera, lehia txikia
|
dago
sektoreko enpresen artean. Barrenetxeak azaldu duenez, mundu osoan beste enpresa bakar batek eskain dezake haiek ematen duten zerbitzua.
|
|
2009
|
|
|
Jakingo bagenu, beharbada ez ginateke hemen izango! Kluster bat sortuta
|
dago
sektorean, baina bere bidea egiten ari da, denbora behar du. Haren lanaren eragina urtebete, bi urte arte ez da ikusiko.
|
|
|
Sektore publikoaren eginbehar eta neurria guztiz loturik daude momentu bakoitzean eta gizarte bakoitzean interes publikotzat jotzen denarekin. Gehienetan, dakigunez, herrialde guztien ekonomiaren portzentaje handia
|
dago
sektore publikoaren esku eta, beraz, eragin handia du sektore honek ekonomia osoan.
|
|
|
Gogoratu beharra
|
dago
sektoreko lan hitzarmena aspaldi dagoela blokeaturik, gutxienez bilera eta eskaintza ofizialik ez dago, Adegik, Foru Aldundiaren eskutik, gehiago ez biltzeko erabakia hartu zuenetik.
|
|
|
Agintarien arreta, baina, turismoak erakarri du Jimenezen esanetan. Ez
|
dago
sektore horretan lan egitearen aurka, baina ereduz okertu direla irizten dio. Aitortzen du bizkaitarrek hondartzara joateko eskubidea dutela, baina uste du ahaztu egin dela eskualdeak hori baino gehiago duela.
|
|
2010
|
|
|
munduko merkatua osatugabekoa da. Baiki, lehen GATTek eta orain Munduko Merkataritza Erakundeak (MME) nazioarteko ondasunen eta zerbitzuen merkatuak liberalizatze bidean urratsgarrantzitsuak egin dituzten arren, oraindik oso urrun
|
dago
sektore guztietakomuga sarien eta merkataritza oztopoen erabateko ezabapena. Adibideak ugari dira, zerbitzu sektoreko adarretako liberalizazioan aurrerapauso ahulak edo nekazaritzagaien arloko zailtasunak dira ezagunetarikoak.
|
|
|
Belar saltzaileen ordezkariak adierazi du, produktuen kontserbazio egokia babesten duen araudi berri horren bidez, erosleen osasuna ere zaintzen dela; izan ere, “saltzaile batzuek egiten dituzten landare nahasketak saihestuko dira, kontsumitzaileen osasunerako kaltegarriak izan daitezkeen prestakuntza egokirik gabe”. Espainiako Herbodietetika Elkarteen Federazioa pozik
|
dago
sektorean zegoen “bereizkeria egoera” amaitzen duen neurriarekin. “Txalotu egiten dugu Gobernuak gainerakoen osasun arau berak errespetatzera behartzea, baina ez gaude merkatu txikietan saltzearen aurka, sektorea sustatzeko modu bat da”, esan du Aurora Velak.
|
|
2011
|
|
|
Datu horiek Espainiako Kogenerazio Elkarteak (Cogen) egindako txosten batean jasotzen dira. Txosten horretan azpimarratzen denez, elikagai industriako baterako sorkuntzak “oraindik %26ko garapen ahalmena du, eta, beraz, oraindik aukera ezin hobea
|
dago
sektorearen energia eta ingurumen eraginkortasuna eta lehiakortasuna hobetzeko, teknologia horren aldeko apustu handiagoaren bidez”. Elikagaien eta edarien industriak kontsumitzen du Espainiako industria prozesuetan erabiltzen den elektrizitatearen %11 Estatuko guztizko kontsumo elektrikoaren %4 da hori, eta, horretarako, Espainiako industriak kontsumitzen duen erregai guztiaren %22 erabiltzen du, energia berriztagarriekin lotutako ezaugarri eta potentzial propioekin, hala nola biomasarekin eta azpiproduktuekin.
|
|
2012
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako eta Nutriziorako Espainiako Agintaritzako Batzorde Zientifikoak (AESAN) arreta jarri dio basa ehizako haragiaren kontsumoari, berun gehiegi duelako, baita erabilitako munizioagatik ere, kutsadura hori eragiten duten faktoreetako bat baita. Hori, zalantzarik gabe, oso puntu polemikoa da; izan ere, berunezko munizioa erabiltzea oso zalantzan
|
dago
sektore batzuen artean kutsatzailea delako, eta ehiztariek, berriz, aldeztu egiten dute, gaur egun ez baitago zentzuzko alternatiba bat.
|
|
|
Garbi
|
dago
sektorea berpizteko aukera interesgarri bat dela, eta energia kontsumoaren murrizketa eta errentagarritasun handiagoa ekarriko dituztela eraikuntza bioklimatikoek, energia beharra gutxitzen duten aukerek edo energia berriztatzaileen aldeko apustuak. Baina garapen eredua, hazkundea eta sistema bera ez badira zalantzan jartzen, iraultza berdeaz hitz egitea azalkeria eta marketin hutsa da.
|
|
2014
|
|
|
Pastelaren tamaina den bezalakoa da, eta denoi egokituko zaigu gutxiago jatea. Lehia oso handia
|
dago
sektorean, baina gure egunerokoaren parte da hori. Luze gabe, zein inbertsio dituzue pentsatuak?
|
|
|
Gainera, soldatak handiagoak dira (zerbitzu eta artikulu askoren prezioak ere bai). Hiri handi batek, gainera, are gehiago handitzen ditu krisiak, industria eta ekonomia dibertsifikatuago baitaude, eta ez
|
dago
sektore bakar baten mende. Gainera, multinazionalak ez daude herri txikietan, handietan baizik.
|
|
|
Programak, informazioa, gutunak, ekimenak, jolasak, ESEP bera, egokiak dira, baina, nahikoa al da? Ume, gazte eta gurasoez gain, ez
|
dago
sektore estrategiko gehiagorik. Bilbotar elebidunek etxetik, eskolatik eta familiatik kanpo ere egin behar dute bizitza, eta horien gogoa euskaraz egitea da kasu gehienetan, baina ezin... gizartea prestatuta ez dagoelako, eta Bilbo horretarako plaza erreza ez dalako.
|
|
2015
|
|
|
b) Alde handia al
|
dago
sektoreen artean?
|
|
2016
|
|
|
87.000 langilek egiten dute lan halako enpresetan, enplegu osoaren %8, 4?. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, EGES Euskal Gizarte Ekonomia Sarean
|
dago
sektorea bilduta. Nafarroan, berriz, ANEL, UCAN, CIS eta REAS elkarteak daude.
|
|
|
Zailtasun ekonomikoak dira arazo bat, haren ustez. Prekaritatea
|
dago
sektorean. «Begi bistako eragina dauka horrek.
|
|
|
b) Alde handia al
|
dago
sektoreen artean?
|
|
2017
|
|
|
Naziotasuna lortzeko, gainera, baldintza are gogorragoak dituzte. Eraikuntzan aritu izan dira, baina orain geldirik
|
dago
sektorea. Mesfidantza gehiago dago haiekiko?, kontatu du Alfarok.
|
|
2018
|
|
|
Azken finean, oreka behar dugu. Une onean
|
dago
sektorea, baina hemengoa zaindu behar dugu.
|
|
|
koloreak ez dira tatuajeetan bezain biziak, makillajean erabiltzen diren gamen antzekoak baizik. . Ez
|
dago
sektoreko zifra ofizialik, ez zentro kopuruari ez Espainian makillaje iraunkorra egiten duten profesionalen kopuruari buruz, profesionalek berek aitortu eta deitoratu duten bezala. Baina adituek onartzen dute hazten ari den joera dela. Eta ez bakarrik emakumeen artean, baita gizonen artean ere. Eta zein eremu dira eskatuenak?
|
|
|
Zelan
|
dago
sektorea?
|
|
2019
|
|
|
–Gaitza da urtero Euskal Dendara artisau gehiago ekartzea; hala ere, lortzen dugu. Aurten, gainera, Durangon lehen aldiz parte hartuko duten artisauen kopurua% 25ekoa da; hau da, 52tik 13 Poztekoa da?. Bere ustez, argi
|
dago
sektorean belaunaldi berria datorrela. Dibertsitatea nabarmendu du, hainbat espezialitate izango direlako berritasunen artean:
|
|
|
Horrek sektorearen irregularizazioa dakar, gaur egungo sistemak babesten duena. Bestetik, hitzarmen kolektiborik ez
|
dago
sektore horretan; familiako gizonarekin negoziatu behar dute guztia. Eta hori guztia gutxi balitz, Guatemalak bezala, Espainiak ere ez du Lanaren Nazioarteko Erakundearen 189 hitzarmena sinatu.
|
|
|
“Krisi garaian galdutako eros-ahalmena berreskuratu nahi dugu”, esan du. Ildo horretan, ekainaren 3rako aurreikusita dagoen bileran proposamen bat egitea eskatu dio patronalari. Ekainaren 6, 7, 20 eta 21erako greba deituta
|
dago
sektore honetan.
|
|
2020
|
|
|
Beste sektore batzuk, berriz, ziklikoagoak eta menpekoagoak, eta tradizionalagoak, hala nola airelineak, hotelak, jatetxeak edo bankuak, “normaltasun berri” horrek kalte egingo lioke, eta gero eta pisu handiagoa galduko luke. Horren ondorioz, “desberdintasun handia
|
dago
sektoreen arabera”. V formako berreskurapena Zer da?
|
|
2021
|
|
|
Aipatu duzu lan asko duzula orain, baina garai txarragoak ere izaten direla gero. Nola
|
dago
sektorea?
|
|
|
61 urterekin, erretiroa kioskoan hartuko duela ziurtzat jotzen du, baina ez daki beren lankideak horretarako aukerarik izango duen, gazteagoa baita. " Hedabideen esku
|
dago
sektorea biziberritzea; ez badute produktu erakargarririk egiten, ez badute gaitasunik hedabide digitalei aurka egiteko, akabo. Nik uste dut desagertzear dagoela kioskoetako saltzaileen lanbidea, guk ezagutu dugun bezala behintzat".
|
|
|
Horrekin batera, nabarmendu du autogintza aldaketa garaian dagoela, elektrifikazioak eraginda eta ibilgailuei eman nahi zaizkien erabilera berriengatik. «Ziurgabetasun handia
|
dago
sektorean, eta balio kate osoan nabarmen handitzen ari da estres maila».
|
|
|
gobernua, presidentea aldatu, auzitegiak, Polizia, espetxe sistema, osasun sistema, hezkuntza. Ez
|
dago
sektore bakar bat aldaketarik behar ez duena.
|
|
|
Gatazka bat dago aberastasun monetarizatu gisa neurtutako etekinen eta bizi kalitate gisa neurtutakoen artean, eta ez dago modurik bi ikuspegiok uztartzeko. Eta orain ekonomia guztiak erasanda daudenez, grina handia
|
dago
sektore motorretan inbertitzeko. Paradigma aldaketa horrek, ordea, iraultza bat eskatzen du.
|
|
|
Seguru asko, emaitzek adieraziko dute jende asko ez dagoela prestatuta oraindik digitalizazioan pauso hori emateko, inbertsio handiak egin dituztela... Hori ikusita, atzeratzeko erabakia hartuko ote duten esperantza
|
dago
sektorean, nahiz eta Ogasunak esaten duen sistemaren ezarpenak aurrera jarraitzen duela. Uste dugu azterketa horrek erakutsiko duela oraindik dendari asko ez daudela horretarako prest.
|
|
2022
|
|
|
Ziurgabetasun egoera batean
|
dago
sektorea?
|
|
|
Euskara gizarte kohesiorako elementu izateko, bereziki zaindu dira sektore prekarizatuenak tartean, hizkuntzaren erabileran eragin handia duten zaintza sektorean (feminizatua ere badena) edota ostalaritza sektorean. Izan ere, etorkin dentsitate eta kontzentrazio handiagoa
|
dago
sektore prekarizatuetan, eta euskaraz jakin gabe laneratzen direnen ehunekoa altuagoa da. Sektore horietan hizkuntza eskubideak betetzen al dira?
|
|
2023
|
|
|
Basotik sortzearekin ados agertu zen Etxebeste. " Zaharkituta
|
dago
sektorea, eta basoen abandonua arazo larri bihur daiteke". Asensiok zehaztu zuen basoen %80k jabetza pribatua dutela, eta jabeen erdiek 60 urte baino gehiago dituztela.
|
|
|
beste ezertarako balio ez duena, obrara. Eraikuntza azken aukera den sineskera da, baina egun teknologia asko
|
dago
sektorean. Baldintza ekonomikoak industrian baino hobeak dira, eta, zerbitzuen sektorekoen aldean, zer esanik ez.
|
|
|
LAB sindikatuak 92 enpresa edo sektore akordio itxi ditu azken hamar hilabeteetan, ekintza sindikala egiten ari zen gatazken %45, 1 hain zuzen. Desoreka handia
|
dago
sektore edo patronalen arabera, eta salatu du egoera bereziki lazgarria dela sektore feminizatuetan eta zaintza eremuan. Azaldu du langileen aktibazioa dagoela akordioen muinean, eta patronalak ez duela jarrera leundu.
|
|
|
49.000 ikasle horietatik %65 gizonak dira eta %35 emakumeak. Aldea
|
dago
sektore batetik bestera: osasunean eta arlo soziosanitarioan, %77, 8 emakumeak dira; aldiz, industria arloan, %12 Halere, azaldu duenez, azken urteetan %34, 6 hazi da emakumeen matrikulazioa azken sektore horretan.
|
|
|
prestigioa. Kultur arloko egoerak oro har sortzen duen indiferentziaren oinarrian ez ote
|
dago
sektore gisa eragileek, publikoak, antzerkigileek berauek bizi eta transmititzen duten baliotze falta handi bat. Zer behar litzateke arte eszenikoetan, eta oro har kulturan, euskarazko antzerkigintzaren prestigio mailako ahalduntze bat emateko?
|