|
2002
|
|
|
Hau da, ez
|
dago
perpaus hori deskodifikatzerik (bame egitura zein den jakiterik) ez badugu pentsatzen perpausaren hasieran egotea dela (eta ez da halakorik, berez, euskal hizkuntzan) subjektuaren marka.
|
|
2005
|
|
|
11 Larringanek azterturiko batzuetan oso garbi
|
dago
perpausaren barruko (jatorrizko) fun tzio bat: ikus bitez zehaztasunez azterturiko nagusiki (nabarmentzaileak:
|
|
2007
|
|
|
Sentsistentzat, aitzitik, ideiak sentsazioen menpekoak dira, eta hizkuntza ez da ideiak eduki eta gero erabilerako tresna, baizik eta ideiak asmatu eta sortu ahal izateko oinarri eta tresna aurretikoa. Razionalistentzat, aurrenekoa eta nagusi ideiak izaki, perpausak ideien hurrenkera edo «ordena naturala» islatu behar du (ordena logikoa); sentsistentzat ez
|
dago
perpaus natural edo ez naturalik. Rivarol (monarkikoa, kontrairaultzailea) razionalista da; Ideologoak (iraultzaileak) antirrazionalistak dira, sentsistak.
|
|
|
Gure ustez, ezin hobeto
|
dago
perpaus aposizio komunztadura bako hori; gainera, ondo dagoela frogatzeko ez du behar ezta testuingururik ere. Are gehiago, aposizio komunztaduraduna erabiliz gero, lorrindu egingo luke perpausa, alperrikaldu:
|
|
|
lar luzea da, azkeneko lekuan duela informazio gunea, dokumentala. Adibide horretan aurkeztu egiten da informazioa, aurkezpen testuinguruan
|
dago
perpausa. Gauzak horrela, ez daukagu, teorian ikusi dugunez, zertan eman osagarri luze eta bakar hori.
|
|
|
B.3.2 Ezezka
|
dago
perpausa.
|
|
|
Ikusten denez, 9 hasiera perpausetatik 7tan galdegaia ez dago aditzaren ezkerretara, Altuberen legeak agintzen duenez. Urruzunoren adibideetan ageri badira perpausak aditza dutenak lehenengo kokalekuan, Duvoisinen adibideetan ez
|
dago
perpausik hasten denik ez aditz sintetikoz ez aditz perifrastikoz. Baina bada adibide bat, komentagarria, (VI.) a, zeinetan aditza baitator koma ostean:
|
|
|
Errespetatzen da galdegaiaren legea, eta aditz aurrera aurrera dago. Bikain
|
dago
perpausa.
|
|
|
Hortaz, argi
|
dago
perpaus bateko informazio gunea aditza bada, berau zenbat eta aurrerago egon perpausean, orduan eta lehenago irakurriko dela mezu nagusia, eta ondorioz, errazago perpaus osoa; eta, alderantziz, zenbat eta urrunago kokatu aditza, hainbat eta beranduago irakurriko dela mezu nagusia, eta ondorioz, nekezago perpaus osoa. Beraz, itzelezko garrantzia dauka, ondo eta erraz prozesatuko bada perpaus bat, albait aurreren erabiltzea aditza.
|
|
2010
|
|
|
Kiribila esaten diote ikerlari batzuek txiribuelta gogaikarri horri, eta fenomeno bataiatua izateak berak erakusten du ez dela asmakeria bat, dagoeneko ohartua eta sailkatua dagoen arazo objektibo bat baino. Tildea erabili ezkero, ordea, irakurri ahala argitzen da esanahia, eta ez
|
dago
perpausera berriz itzuli beharrik gure irakurketa doitzeko: ' lanean ari ziren gizonak"=' les hommes travaillaient/ the men were working';' lanean ari ziren gizonak'=' les hommes qui travaillaient/ the men that were working'.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere liburuak ekarri nahi ditut [nik nahi, (nik) ekarri]. Baina azken joskera honetan ez
|
dago
perpaus osagarririk, aditz perifrasia baizik. Gainerako aditz modalen kidekoa da hor nahi izan:
|
|
|
Dedukziozkoetan, berriz, esaten dena ez, esatea bera arrazoitzen da, zergatik esaten den, alegia. Partida galdu dute, burumakur baitatoz esaldiko adierazpen nagusia ‘partida galdu izana’ da, eta ‘burumakur etortzea’ ez da galdu izanaren kausa edo arrazoia; aitzitik, ‘burumakur etortzeak’ azaltzen duena da zergatik esan duen hiztunak ‘partida galdu dutela’ ‘Esan’ gisako inplizitu bat
|
dago
perpaus horretan: ‘partida galdu dutela diot, burumakur baitatoz’ Agindua ematea azaldu dezake, orobat, azalpenezko perpausak:
|
|
|
13.8.2f Arruntean, aurrekaria maila goragoko tokian
|
dago
perpausean, subjektuaren lekuan, gehienetan, dela agerian (Jonek gezurra esan dio bere buruari), dela sakonean (Joni ikusi dut [Joni bere buruarekin solasean]). Esandakoaren arabera ez luke tokirik X en buruak ergatiboan, ergatiboa izanik perpaus egituran maila gorenean dagoen sintagma, ez bailuke izanen tokirik erreferentziarik" gorago" aurkitzeko.
|
|
|
O Jainko hoinbertze mirakulu egina, salba gaitzazu; Anitz ikusia, guti ikasia ‘anitz ikusi duenak, guti ikasi du’ Interpretazio aukera bikoitz hori partizipioa oinarri duten egitura perifrastiko zenbaitetan hautematen dugu. Adibidez, Esanik
|
dago
perpausak irakurketa hauek izan ditzake: a) oraingoan dena esanik dago, hots, ez da ezer gaineratzekorik (partizipioaren interpretazioa:
|
|
|
14.6d Aurreko adibide guztietan ez dira erraz bereizten esanahien arteko desberdintasunak. Esan dezagun Mikel nekatua da eta horren tankerako perpausak maizago entzuten direla ekialdean, eta Mikel nekatuta
|
dago
perpausaren tankerakoak, berriz, gehiagotan mendebalean. Laburtuz, dena den, esan dezagun hauek direla predikatu osagarriko egiturak:
|
|
|
Perpausa zerbait bada, gramatika kontzeptu bat da, gramatikari dagokion eraikuntza teoriko bat, abstraktua. Gramatikatik kanpo ez
|
dago
perpausik. Gramatikariek asmatu zuten, aspaldi, kontzeptu hau, errealitatean diren zenbait gertakari esplikatzeko asmoz sortu ere.
|
|
|
Nire aitaren etxeko morroiek ugari daukate ogia. Zazpi hitzez osatua
|
dago
perpaus hau. Eman dezagun lau ataletan banatzen dugula.
|
|
|
Hauen xuxurla entzun, hauen ahots sarkorra bereganatu, hauen harmonia bilatu... Beste sekreturik ez
|
dago
perpaus borobilak idazteko.
|