|
2006
|
|
|
Baita etxe barruan ibiltzeko ere, egia aitortzera. Gauden bezala egonda, beraz, ez
|
dago
itzulpenaren garrantzia eta are beharra ere ukatzerik. Itzulpena behar dugu, eta itzultzaileak behar ditugu.
|
|
2008
|
|
|
Eztabaidak, beraz, ez du zertan itzulpenaren aldekoa edo kontrakoa izan behar derrigorrez. Onartu beharra
|
dago
itzulpena oraindik ere urte askotxotan euskal administrazioen lan tresna izango dela lege testuak Euskal Herriko hizkuntza ofizialetan egon daitezen bermatzeko, alegia, euskaraz, gaztelaniaz eta frantsesez.
|
|
|
Jar dezagun lupa mende berriko urteetan. Garbi
|
dago
itzulpenaren indarra apalagoa izan dela.
|
|
2009
|
|
|
Kultur jardueretan eta zerbitzuetan ere ez dago egitura indartsurik. Ez
|
dago
itzulpenak eta bikoizketak egiteko laguntzarik, laguntza gutxi daude euskarazko jardueretarako, gobernuak euskarazko argitalpen gutxiago plazaratu eta euskarazko liburu gutxiago ere erosten ditu. Ez dago plangintzarik, eta orain arte garatutakoa noizbehinkakoa da eta gehienetan izaera sinboliko hutsa du, eraginkortasunik gabea.
|
|
|
Konexio zuzenen kasuan ez
|
dago
itzulpen taularen beharrik, beraren sare interfazetik zuzenean atzigarria dagoen konputagailu bakarra baitago. Puntu anitzeko konexioetan da, bai, itzulpen taula sortzeko eta eguneratzeko era automatikoa.
|
|
2011
|
|
|
Ezinezkoa da itzulpen arauok diren direnean aztertzea (prozedurak baitira); hortaz, emaitzak dira aztertzen direnak; testuetara jo beharra
|
dago
itzulpen arauen emaitzak ikusteko. Itzulpen arauak iturri testualetan (itzulpenak diren testuetan) agertuko zaizkigu, bai eta testuz kanpokoetan ere (formulazio semi teoriko eta kritikoetan).
|
|
|
Harantzago doa, ordea, itzulpen hau. Irentsi egiten diren horietakoa izateaz gain, oso hurbilekoa egiten da idazteko tankera hau edo, bestela esanda, oso urrun
|
dago
itzulpen bortxatu edo ortopediko bat izatetik. Horra, labur beharrez testuingururik gabe, adibide pare bat esandakoaren adierazgarri:
|
|
2012
|
|
|
Jatorrizko edo originalik ez
|
dago
itzulpenaren epistemologia postmodernoan, eta, beraz, dena da kopia. Edota alderantziz, ez dago kopiarik, eta dena da originala.
|
|
|
Jainkoak Babelgo dorrearen eraikuntza eten zuenetik eta gizakiak hizkuntza desberdinak hitz egitera behartu zituenetik, ez dago adierazi unibertsal eta bakarrik. Hitz unibertsala bera ere, beraz, plurala da hasiera hasieratik, eta etengabe
|
dago
itzulpenean. Babelgo gaitza, azken batean, munduko hizkuntza guztien gaitz bera da.
|
|
|
Izan ere, itzulpena zein zubi testutan oinarritu zuen ez badakigu ere, ezagunak dira Sarrionandiak erreproduzitutako zati berberak ematen dituzten bertsioak.167 Ahapaldi hautaketa desberdina duten hainbat bertsio aurkitzea oso ohikoa da horrelako testu zahar, tradizional, anonimo eta herrikoien kasuan. Izan ere, jatorrizko bakarra finkatzea ere zaila izaten da halakoetan, ahozko tradiziotik hartuak izaten baitira maiz; beraz, askotan ez
|
dago
itzulpenak zerekin erkatu: existitzen ez den jatorrizko baten bertsio desberdinak direla baizik ezin da baieztatu.
|
|
2017
|
|
|
Eboluzioa antzeman ahal izateko, corpusa hiru taldetan banatu da: 1980ko hamarkadako 70 liburu (euskaraz idatziak eta itzulpenak aztertu dira), 2013an euskaraz argitaratutako 55 liburu (kasu honetan ez
|
dago
itzulpenik) eta azkenik, sarituak izan diren 19 liburu (Etxepare Saria, Mikel Zarate Saria, Euskadi Literatura Saria edota Lizardi Saria).
|
|
2019
|
|
|
Bernardo Atxagak 78 kritika jaso ditu, Mariasun Landak 11, Patxi Zubizarretak 39 etab. Kritika kopuruei begiratuta, ikus dezakegu adibidez Atxagaren kasuan, itzulpenak kopuruz Saizarbitoriarenak baino askoz ere gehiago direla, baina kritikei begiratzen badiegu, ikus dezakegu 13 kritiken arteko aldea dagoela. Hau da, desberdintasun handiagoa
|
dago
itzulpenen kopuruetan, kritiketan baino. Gainera, kontuan hartzen badugu Atxagaren produkzioa kantitatez donostiarrarena baino handiagoa dela, atera daitekeen ondorioa hauxe da:
|
|
|
Steinerrek dio: " Munduan bost bat mila hizkuntza daude eta ez
|
dago
itzulpen perfekturik. Eta honek guztiak asko pozten nau ni, bizitza askoz ere interesgarriagoa egiten baitu".
|
|
|
Baina kalitateak badu neurgailu segurrik, ez
|
dago
itzulpenaren galbahea gainditu gabeko maisulanik. Itzulpenean ere, hizkuntza askotako itzulpen lanetan ere?, lan batek bere osotasun artistikoari eusten badio, obra ulergarria baldin bada beste hizkuntzetako koordenada kulturaletan, kontsentsu handia baldin badago haren balio artistikoaren gainean, aipatu obra maisulan bat bihurtzeko bidean da.
|
|
|
Dena itzul daiteke, zioen Paul Ricoeur filosofoak ere, baina inperfektuak gara, ez
|
dago
itzulpen perfekturik. Beti dago zertan saiatu, beti dago zer hobeturik.
|
|
|
Bada bizio bat, ugaria eta lotsarik eragiten ez duena baina bai hutsegite asko, eta oso urruti
|
dago
itzulpen praktikaren deontologia sano batetik: bizioa da aipuak testu bitartekarietatik hartzea, ez jatorrizko testuetatik.
|
|
2020
|
|
|
Euskarazko edukiak nazioartekotzeko aukera
|
dago
itzulpen automatikoari esker. Une honetan inoiz baino errazagoa da.
|
|
2021
|
|
|
Kapitulugileen itzulpenari buruzko diskurtsoei erreparatuta, aldea
|
dago
itzulpenaren tratamenduari dagokionez.
|
|
|
Hain zuzen ere, galeraren auzia oso lotuta
|
dago
itzulpenari buruzko teoria eta gogoetekin. Mihalachek (2005) berak esana da analogia egin daitekeela itzulpenaren eta itzultzailearen errepresentazioen eta itzulpen ikasketetan zirkulatzen duten auzien artean; bada, kasu honetan, aztergai den pertsonaiaren bizimoduan legetxe, itzulpen teorialari zenbaitek diotenez, itzulpen jarduna 94 bera onartuko badugu, itzulpen jardunean gertatzen diren" galerak" onartu behar ditugu (Venuti, 2004; 2013).
|
|
|
Sarasolaren ustez, ez
|
dago
itzulpen lanak eta sorkuntza lanak zaku berean sartzerik, baina, fenomeno bitxi bat dakar ondoren: itzulpena bera baliatzen da lanen literaturtasuna balioesteko, lan bat itzultzea lan horren
|
|
2022
|
|
|
Baita Joseba Sarrionandia itzuli ere. Ez
|
dago
itzulpen perfekturik, ez itzulera perfektua ere. Ez baitago bizitza eta heriotza perfekturik ere.
|