|
2000
|
|
|
Orain arte, ofizialki eta publikoki, bat egite hori negoziatzen ari direla besterik ez dute onartu bi enpresek. Ikusteko dago kontzentrazio enpresarial eta elektriko honek Espainiako Estatuan, Europan edota mundu osoan zer nolako ondorioak izango dituen, baina argi
|
dago
euskaldunontzat beste ikuspegi bat ere izango duela. Euskal Ogasunak, bere lurraldean aritzen diren eta egoitza bertan kokatutarik duten enpresen zergak jasotzen dituen neurrian, galera garrantzitsua izango luke Iberdrola desagertu eta elkarte berriaren egoitza Madrilen ezarriko balitz, eta hala izango dela dirudi.
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia
|
dago
EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian dutenek ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean.
|
|
2001
|
|
|
1945eko apirilean" Gainte de Graves" bataila gogoangarria da II. Munduko Gerrako bataila artean. Bordelen oroitarri bat
|
dago
eskualdunen ohoretan.
|
|
2002
|
|
|
Nafarroari dagokionez, nik aurrerakada handiagoa espero nuen eremu euskaldunenetan eta Iruñerrian zerbait handiagoa ere bai, baina bietan ematen da egonkortze prozesu bat. Iruñean argi
|
dago
euskaldunak elkartu egiten direla harreman sarea egin ahal izateko, bestela ez legoke erabilerarik ia. Eremu euskaldunetan beste zerbait gertatzen da, eta seguruenik euskaldunek beste trinkotze maila bat dute erdaldun elebakarrekin.
|
|
2003
|
|
|
«errazkeriaren eta gezurren haroa pasea da». Izan ere, «gero eta garbiago
|
dago
euskaldun abertzaleak eta erdaldun regionalistak bereizten dituen arroila». Txillardegiren ustez, euzkoek?
|
|
2004
|
|
|
Bere arrazoibidea honela zurkaizten digu: . Ez dut uste euskararen egungo auziaren analisian zabarkeria, motibazioa eta kontzientzia bezalako kontzepturik jarri behar direnik (nahikoa kontzientziatua
|
dago
euskalduna, baina...); baizik, sakonago joanez, uste dut arazoaren funtsean hizkuntzaren azpigarapen sintaktikoa559 jarri behar dela, hots hizkuntzaren barne arazo bat, zeinen konponbidetik (hizkuntza garapenetik) berez etorriko baita (etorri behar bada) behar den dinamika?. 560
|
|
|
–Espazio etnikoak sortu behar ditugu, euskaltasuna biziko duteneko lekuak. Ez
|
dago
euskaldun izaterik isolaturik bizi izanda, besterekin harremanetan eraikitzen da identitate etnikoa, bata bestearekin harremanetan?. Diasporako gazteek ez dute euskal etxera guk nahi beste jotzen, Berria, 2003/7/13.
|
|
|
geure abendea, gaur, ixendau gura eztodazanak, be tuta dagona, betiko galtzen eta iltzen ba da, zubek zerorrek galdu ta il dozu be; pizten ba da, barriz, ta jagiten ba da zorigeiztoko leiz barreneko betik zo rundun ganerarte, zubek berorrek be, Abadiak, piztu, jagi ta gaizkatu dozube. Zuben eskubetan, ba,
|
dago
euzkeldun abendearen benetako zoruna. Egi au ain ikuskarrija da, edonok dakijala.
|
|
2005
|
|
|
25 Hementxe
|
dago
euskaldunon Arbola Santua, gure ohitura eta askatasunen ezaugarri. Aldamenean, juntetxea, Bizkaiko batzar nagusiak, ingurune ezin dotoreagoan, arbola zaharraren ondoan eta museo txiki batetik hurbil.
|
|
|
Hauek geografikoki eta historikoki itxirik eta bereizirik dagoen osotasun trinko bat eratzen dute. Pirinioen barruan, egiaz, indartsu eta oso zabalduak egon izan badira ere, nire ustetan, ez
|
dago
euskaldunek, hortik kanpo, agian antzeko paper garrantzitsu bat jokatu dutela esateko aztarna ziurrik. Beraiek zerbaitegatik handiak eta interesgarriak badira, atzera begira, euren nazionalitatearen gainbeheragatik da:
|
|
2006
|
|
|
Argi
|
dago
euskaldunak gero eta gehiago kexatzen garela. Are gehiago, gure desadostasunak salatzeko gero eta gehiago mugitzen gara.
|
|
2008
|
|
|
Eta horren antze ko adibideak, tamalez, ugariak dira. Aipatutako hiztegi horiek erabiltzeko orduan, garbi
|
dago
euskaldunen euskara dela problema nagusi, ez euskara bera. Euskaldun gehienok, ondotxo dakigu zergatik, ez dakite euskaraz, finlandiarrek finlandieraz dakiten moduan edo islandiarrek islandieraz dakiten mailan.
|
|
|
Eskualdun Gazteriaren egutegia erakundea bera baino lehenagokoa zela uste izan dutenak, beraz, ez dabiltza guztiz oker: lehenagotik zen, baina Narbaitzek aterea, eta, esan bezala, 1958tik hona
|
dago
Eskualdun Gazteriaren eskuetan.
|
|
|
Gauzak ho rrelaxe dira eta, frantsesez edo ingelesez, hurrenez hurren, bois> eta wood> berbek berdin berdin gure baso>/ > oihan, > zur> eta egur> hitzen balioa ukan deza kete39 Kasu guztiotan, balio biko edo anitzeko hitz horiek preseski zer adie razten duten, testuinguruak argitzen digu. Horrela, batetik akerraren> adar> okerrak> eta, bestetik, haritzaren> adar> okerrak> diogunean, ez
|
dago
euskaldunik noiz zer diogun ongi konprenitzen ez duenik.
|
|
|
Xabier Aierdik azaltzen duenez12, etorkin gehienak euskararen dentsitate tasa txikiko eremuetan kokatzen dira (%38, 8 Bilbo Handian dago erroldatuta, %18, 4 Arabako Lautadan eta %15 Donostialdean). Lau etorkinetik hiru hiriburuen eskualdean bizi dira eta eskualde horietan ez
|
dago
euskaldun nahiko etorkinak euskarara inkorporatzeko. Aierdiren hitzetan:
|
|
2009
|
|
|
Bera da lehen bost tokietan Caja Rural taldearen hegemonia hausten duen txirrindulari bakarra.Beste hainbeste esan daiteke emakumeetan Bizkaia Durango taldeko Cristina Alcaldegatik ere. Bigarren
|
dago
Euskaldun Sarian Ane Santesteban liderraengandik puntu bira.
|
|
|
Ni, dena dela, eta ez naiz zuei buruz ari, jakina, kokoteraino nago euskaldun gisa nola bizi behar dudan agintzen didatenez. Akaso modu bakarra ote
|
dago
euskaldun bizitzeko. Badu zentzurik independentziaren alde beste belaunaldi bat xahutzea gobernuei sinbologiaren eta zigorren ezarpenaren kudeatzea baino ez zaienean gelditzen?
|
|
|
Bilana iluna da Iparraldeko euskararentzat. Euskaldun elebakarrak eta elebidunak jendetzaren %29 ziren 1991an, gaur egun ez
|
dago
euskaldun elebakarrik eta elebidun eragileak jendetzaren laurdenera ez dira heltzen. Hamabost urtez 9.200 elebidun eragilen galtze lazgarria gertatu da.
|
|
|
Etxean bizi direnek eta etxekoentzat konfiantza osoa merezi dutenek osatzen dute. Ez
|
dago
euskaldunarengandik zu etxeko lez zara entzutea baino berba ederragorik.
|
|
|
Eguraldia izango dugu hizpide nagusi igande honetako Errazu saioan. Argi
|
dago
euskaldunontzat eguraldiak berebiziko garrantzia duela, esnatu eta kalera ateratzerakoan zer jantzi behar dugun jakitea ezinbestekoa bihurtu da jende askorentzat. Iban Garate aurkezlea ere lan horretan jarriko da:
|
|
|
Liburua lortzeko bidea aztertu nahiko nuke, eta gero begiratu nola egin genezakeen itzultzeko, baldin eta axola ez bazaizu. Tamalez, gure taldean ez
|
dago
euskaldunik.
|
|
|
Orain, Euskal Errepublika Askea Frantziako Estatupean dago, baina batuta. Euskara hizkuntza ofiziala da frantsesarekin batera, eta ez
|
dago
euskaldunen eta espainolen arteko gatazkarik. Alderantziz, espainolek galdutako nazionalitatea berreskuratu nahi dute orain, kosta ahala kosta.
|
|
|
Eta honaino iritsita: non
|
dago
euskaldunon paradisu galdua, ez badago hizkuntzaren erresuman?
|
|
|
Horregatik bera ere subiranoa da. Eta non
|
dago
euskaldunon herriaren subiranotasuna bermatzen duen konstituzioa. Non, ba?
|
|
2010
|
|
|
Kito da aspaldi immigrazioa. Ez
|
dago
euskaldun berririk, Jaialdi eta gisako festaren hotsetara bazter hartara jotzen duen bisitari turista besterik.
|
|
|
Beste era batekoa, Charles Lavigerie izan da nor frantziar kolonialismoaren eskeman.618 1825ean jaioa Baionan," argi
|
dago
euskalduna naizela", esaten zuen," burugogorra naizelako". 619 Societe des Missionnaires dAfrique delakoa fundatu zuen," aita zuriak" eta" ahizpa zuriak" deituko zirenen ordena. 1867tik aurrera Aljerko artzapezpikua, 1882tik aurrera kardinala.
|
|
|
1249. Espainiar inteligentsia konbentziturik
|
dago
euskaldunen" tubalismoaz", hainbestetan errepikatu dutenez gero.
|
|
2011
|
|
|
Iruñerria ez dugu elebidun egingo. Alegia, zerbitzuak eskaintzen diren eskualdean ez
|
dago
euskaldunentzat eskubiderik eta ez dago betebeharrik administrazioaren izenean, askotan. Eta Legeak horretarako aukera ematen bazuen, dekretuak etorri dira hori mugatzera.
|
|
|
Ikusia dugu ordea punta muturreko situazioen adierazgarri direla lau gelaxka horiek, eta errealitatea punta mutur batetik besterako ardatz bikoitzean kokatu ohi dela sarrien, tarte bitarteko posizioetan. Ikuspegi integratuago horren haritik, argi
|
dago
euskaldunok oro har non gauden: (oso) diglosia gutxirekin eta elebitasun ez hain gutxirekin.
|
|
|
Are gutxiago segregazio sozialik, Eduardo Landetak, garai bateko euskaldun hutsak gogoan, ondo asko deskribatu zuen egoera lazgarri hartan bezala. Gaur egun euskaldun gutxi
|
dago
euskaldun ezin izanaren minak era sanda: lautik bat edo, azken ikerketen arabera.
|
|
|
... oraindik esan beharra
|
dago
euskaldun askori izugarri zail, ia ezinezko gertatzen zaigula kultur bizitza asegarri bat izatea, horretarako behar adinako oinegiturarik ez daukagulako. Gauzak horrela badaude, alde batetik, gure kultur produkzioa urria delako da, eta bestetik,(...) gure hizkuntzak mendebaldeko kultura honen oinarrian dauden pentsamendu unibertsaleko obra gailenak zuzenean eta sistematikoki bereganatu ez dituelako (Mendiguren, 1994:
|
|
|
Euskal Herria gizarte oso konplikatua da, Euskal Herria ez
|
dago
euskaldunez bakarrik osatua, etorkin asko ere badaude integratu direnak maila handi batean, beste batzuk ez, eta orduan, denen artean herri proiektu bat garatzeko egin litzatekeen erreflexioa izango litzateke oso konplikatua, oso sakona. Atzera begiratzeari pixka bat utzi genioke, beti historiari begiratzeari utzi genioke, erreferente historikoak bihurtzen ditugu arazo fundamentalak, gertatu zirenak, ez dakit zer, XIX. mendean, Karlistadak, azkeneko gerratea...
|
|
|
Eta ez da nahikoa, trabatuta dagoelako. Hor
|
dago
euskaldunon ahulezia. Espainiar nahiz frantziar estatuen erakundeen menpekotasuna nabarmena baita oraindik ere.
|
|
2012
|
|
|
Herrialde hauetan badago apaiz eta erlijioso andana, inportantea, abertzaleak izateagatik kanporatuak edo ihes egindakoak, kontzientzia hartzeko zereginetan funtsezko rola jokatzen dutenak. Venezuelan, lehen erbesteratuak iristen direnean, ia ez
|
dago
euskaldunik, baina eremua ondua aurkitzen dute lanari ekiteko eta denbora laburrean estatus on samarra lortzeko. Eusko Jaurlaritzak lehen garaian baliabide ekonomiko onak ditu, ontziterian inbertitzen ditu Bretainia Handian eta Venezuelan, itsasoko negozioetan.
|
|
|
Liburuan, sarrera bera baino lehen, aipu gisakoa, zeurea: " Euskal Herria euskalduntzea ez
|
dago
euskaldunon esku bakarrik. Bai dago gure esku eta geure bakarrik, hizkuntza lehiakor bat garatzea.
|
|
|
Gizon horrekin, gero, edo horren teoria sozialekin,, katolizismo? horiekin, ez
|
dago
euskalduna ulertzerik. Funtsean gizon konkretua, edonongoa, ez dago ulertzerik.
|
|
2013
|
|
|
Gure hizkuntza komunitatean, azken hamarkadetan inoizko aldaketarik handienak gertatu direla dio: «Lehenengo aldiz gure historian, ez
|
dago
euskaldun elebakarrik. Lehen aldiz, euskaldun gazte gehienen gurasoak erdaldunak dira.
|
|
|
Izenburuaren arloan
|
dago
Eskualduna eredu berri hartarik urrun egon zelako adibide bat. Astekari haren izenburuek ez zuten artikuluaren gaia laburbiltzen, edo ia inoiz ez.
|
|
2014
|
|
|
Euskara ere hizkuntza ukipenean bizi da, eta euskaraz dakiten guztiek euskaraz gain beste hizkuntza bat, behintzat, badakite, hau da, esateko ia ez
|
dago
euskaldun elebakarrik.
|
|
|
Kontuak horrela, euskara ere hizkuntza ukipenean bizi da, eta euskaraz dakiten guztiek euskaraz gain beste hizkuntza bat, behintzat, badakite, hau da, esateko ia ez
|
dago
euskaldun elebakarrik. Gauzak honela," bi hizkuntza jakin eta erabiltzeak gure hitz egiteko moduan eragina izaten du.
|
|
2015
|
|
|
Naiara Berasategik nabarmentzen duenez, haurren eta gazteen adintarteetan
|
dago
euskaldun tasarik altuena. Komunikabideen eskaintza aniztasunari dagokionez, haientzat propio landutako komunikabiderik ez da falta (Irria, Gaztea, Gaztezulo...), baina adin aldetik transbertsalagoak izan behar duten hedabideetan (telebistan, kasu) gazteentzako saioen falta nabarmena da, Azpillagak nabarmentzen duenez (Azpillaga, 2014).
|
|
|
Euskara bantua; izufarri hedatua
|
dago
euskaldun berrien artean, eta baitaere euskaldun berri hoiei erakustera etorri ziren euskaldun zahar askoren artean. Euskara bantuaren exenplu bat:
|
|
|
Don Quijote española da eta ez irakurri, jaunak. Kultura espainolak ez du zer ikusirik gurekin (la hostia da, hau esaten dutenak, askok behintzat, erderaz jaio eta, balsea dantzatu eta futbolean jokatu baizik ez dutela egin kontuan hartuz gero) eta gainera negatiboa da (bada ez, kultura espainolarik gabe ez
|
dago
euskaldunen definiziorik, eta eskertzekoak dira La Celestinak, Mistiko kastellanoak eta beste; kultura guztiak dira aberasgarri hauzokoarentzat; eta Nafarroa Euskadi bada, zuek esango didazue zer den probentzia hori kultura espainolik gabe. Beste gauza bat da Madrileko gobernua eta estatuko oligarkia gure etsai izatea, hor norberak ikusi beharra dauka zer egin, independentista izan edo federalista edo zer dakit bada).
|
|
|
45). Argi
|
dago
euskaldunen jabekidetzari loturik dela.
|
|
|
Espainiar inteligentsia konbentziturik
|
dago
euskaldunen ‘tubalismoaz’, hainbestetan errepikatu dutenez gero. Tubalismoaren bibliografia aztertzen duenak ikusiko du tubalismoaren sortzaileak ‘nazionalista espainolak’ izan zirela, nolabait esateko anakronismo eta guzi.
|
|
|
Ikusten denez, gatazka ugari
|
dago
euskaldunen artean, eta era guztietakoak. Baina nik gatazka hitza entzunda ulertzen dudanik ez.
|
|
2016
|
|
|
Ez nahi genukeen bezain azkar, baina ukaezina da aldaketa joera positiboa». Gaur egun, hiru herrialdeetan ez
|
dago
euskaldunak %10 baino gutxiago dituen herri bat bera ere.
|
|
|
Baina, behin euskarazko komunikabide bat dagoelarik, ez dago harremanik euskaldunen dentsitatearen eta hedapenaren artean. Harremana
|
dago
euskaldun kopuru absolutuarekin. Zer esan nahi du horrek?
|
|
|
Euskararen aldeko politika indartsu eta ausarta genuke Zuberoan eta Iparralde osoan, gure hizkuntza dagokion ohorezko tokian berriz jartzeko. Baina, tamalez, politika hori ez
|
dago
euskaldunen eskuan, frantsesen eskuan baino. Orain arte frantses administraziotik eman dituzten urrats epelak, euskaldunenetengabeko eskaerak apaltzeko neurriak izan dira, besterik ez.
|
|
2017
|
|
|
Gehienak erizainak eta erizain laguntzaileak dira, eta %40 inguru dira euskaldunak. Fisioterapeuten artean
|
dago
euskaldun gehien, hamarretik zortzi. Batez bestekotik gora daude.
|
|
|
Ba
|
dago
euskaldun dexente hitzaren jolasarekin, gure pentsamentuak tolestatzeko eta botatzeko gaitasunarekin gozatzen duena eta horrek poz handia ematen digu guri, eta bestetik txapelketan gertatzen da, guzti horren erpina bihurtzen dela eta txapelketak ba dauka bertsozaletasunaz harago ere beste esanahiren bat, finalak adibidez. Finalean euskalduna joaten da, euskaldun asko joaten da, ez bakarrik bertsoaren alderdi ludiko eta sozial eta politiko hori gustatzen zaiolako, euskaldunak arrazoi gutxi izaten ditu euskera hutsez euforia momentuak bizitzeko eta nik uste dut denoi gustatzen zaigula noizean behin kolektibo baten parte sentitu eta momentu onak pasatzea.
|
|
|
Europako eta Ameriketako Estatu Batuetako feminismo hegemonikoari kritika zorrotza egiterakoan, maiz, eskema sinplistegietan jausten ari dira, Europan ere feminismoen arteko mailaketa badela ahaztuz. Esate baterako, gizarte edo ingelesez ekoizten den ezagutza feminista mundu osora zabaltzen ari da unibertsala bailitzan, eta horren bidez desberdinkeriak ulertzeko zenbait kategoria inposatzen ari zaizkigu.17 Halaxe, Euskal Herriaz hitz eginez, argi
|
dago
euskaldunoi kolonialismoa eta kolonialitatea, biak, aplikatu ohi zaizkigula: euskaltasunaren iruditeria sortzean terrorismoaren kontzeptuak duen pisua edo euskaldunen kontura garatzen ari den umore mota18 bi adibide baino ez lirateke.
|
|
|
XIX. mendearen amaieran gelditu zen" izokinaren gerla" hori, arraina kasik erabat desagertu zenean. Itsuskeria arrosario luze horren abiapuntuan, Jakes Casaubonek azaldu legez, antza ez
|
dago
euskaldunen fanatismo proberbialik. Beste era batera ulertu du Casaubonek:
|
|
|
Arriola jaso dugu bi aldiz, etxe izena bat eta errekarena bestea. Lehen begiratuan garbi
|
dago
euskaldun batentzat: ‘harriz egindako etxola’ Baina arriu esaten zaio sardinieraz errekari, eta gainera erreka izena da bietariko bat.
|
|
2018
|
|
|
— Zenbat eta gune euskaldunagoa izan, orduan eta alde txikiagoa
|
dago
euskaldunen portzentajearen eta kale erabileraren artean, edo, beste –eta euskaraz hitz egiteko aukera– handiagoa da. Esan daiteke euskaldunen portzentajea handitu ahala euskaraz hitz egiteko aukerak are gehiago handitzen direla, hau da, eragin biderkatzailea duela.
|
|
|
— Aurreko puntuaren ifrentzua: gune erdaldunetan tarte handiagoa
|
dago
euskaldunen portzentajearen eta kale erabileraren artean. Eta gune horiek dira, hain zuzen ere, populatuenak.
|
|
|
Zenbat eta gune euskaldunagoa izan, orduan eta alde txikiagoa
|
dago
euskaldunen portzentajearen eta kaleerabileraren artean; gune euskaldunagoetan trinkotasuna — eta euskaraz hitz egiteko aukera— handiagoa da.
|
|
|
Adinari dagokionez, gazteen artean izan da euskaldunen hazkunderik handiena, eta gaur egun 35 urtetik beherako adin taldeetan
|
dago
euskaldunen ehunekorik handiena: 25 eta 34 urtekoen artean %39, 7 eta 16 eta 24 urtekoen artean %55, 4 Hortaz, euskaldunen hazkundea gazteenetatik ari da zabaltzen.
|
|
|
hots, euskaldundu, sozializazioaren kate harreman osoak bakarrik euskaldun dezake, ez pertsonaren bizitzako aro eta molde jakin batek. Euskaraz bizi ezean ez
|
dago
euskaldun izaterik. Euskaraz bakarrik ahalbidetzen duelako ahoz eta idatziz behar adineko erabilera eta motibazioa garatzea, eta, ondorioz, gaitasun komunikatibo nahikoaren jabe izatea.
|
|
2019
|
|
|
eta denak bilakatzen dira eleaniztun. Lehen aldiz gure hizkuntzaren historian, beraz, ez
|
dago
euskaldun elebakarrik; euskaldun guztiak elebidunak gara euskara eta hizkuntza hegemoniko bat dakizkigulako, bi hizkuntzen ezagutza maila desberdinekin. Gaur egun, imajinaezina da erdaraz ez dakien pertsona heldurik; gure gizartean ez da horrelakorik aurreikusten, ez lan deialdietan, ez eguneroko hizkuntza praktiketan.
|
|
|
Batzuk aipatzearren: lehen aldiz gure historian ez
|
dago
euskaldun elebakarrik, lehen aldiz dugu elkarren artean komunikatu ahal izateko euskara batu bat, lehen aldiz haurrek eta gazteek, helduek eta zaharrek baino euskara maila hobea dute eta gehiago hitz egiten dute; lehen aldiz gure historian, eta Europako hizkuntza gutxituen historian, seguruenik, gazte euskaldunen artean gehienak jatorriz erdaldunak dira, euskaldunon multzo handi bat hobeto moldatzen da erabilera formaletan informaletan baino, eta hobeto idazten du hitz egin baino, eta, aitzitik, lehen aldiz gure historian, unibertsitatetik pasa eta gero, hala alor formalean nola informalean euskaraz erdaraz baino hobeto moldatzen den gazte multzo esanguratsu bat dugu, eta euskalkirik ez duen euskaldun asko, etab., etab. Ez Europan eta ez munduan, ez dira asko biziberritze prozesu bati ekin eta 50 urteko epean halako aldaketak bizi izan dituzten komunitateak.
|
|
2020
|
|
|
Baztanen, Bortzirietan, Malerrekan, Larraunen eta Leitza aldean
|
dago
euskaldun tasa handiena (%80, 1). Euskaldun gehienak Iruñerrian bizi dira:
|
|
|
Bertze datu ugari ere eman ditu ikerketak. Biztanle kopuru txikiagoa izanagatik, erraterako, Nafarroako iparraldean
|
dago
euskaldun dentsitate handiena biztanleko. Adinean behera joan ahala, berriz, ezagutza gero eta handiagoa da, oro har.
|
|
|
Biztanleko euskaldun tasari begiratuz gero, berriz, euskaldun izendaturiko eremuan
|
dago
euskaldun dentsitaterik handiena: Baztanen, Bortzirietan, Malerrekan, Larraunen eta Leitza aldean, euskaldunak dira biztanleen %80, 1 Sakana dago bigarren lekuan —biztanleen %43, 5 dira euskaldunak—, eta ondotik doaz Pirinioak (%27, 3); Pirinioaurrea (%23, 2); Iruñerria (%12, 7); Estellerria (%8, 2); Izarbeibar (%5, 6); Zangozerria eta Erdialdea (%3, 4); eta Erribera (%1, 1).
|
|
|
Nafarroa osoko 15 urtetik gorako biztanleriaren %17 Adinka ere banatzen ditu ikerketak datuak, eta bilakaera esperantza emateko modukoa da, euskararen ezagutzari dagokionez: 15 eta 29 urte bitartean
|
dago
euskaldun kopururik handiena (24.071 dira), eta adin tarte horretako biztanleria osoaren laurdenak hitz egiten du ongi edo nahiko ongi euskaraz. Umeen daturik ez du eman ikerketak.
|
|
|
Euskalduna izateko euskeraz egin behar da. Euskerarik gabe ez
|
dago
euskaldunik. (Aresti 1986:
|
|
2021
|
|
|
Halaxe da. Dena den, ikusteko
|
dago
euskaldunen artean jaiotza tasa altuagoa izateak zenbateraino balioko lukeen euskarak jasaten duen diskriminazioa gainditzeko. Ofizialtasun teorikoak ez du biziraupen praktikoa bermatzen.
|
|
|
Eta zeresanik ez
|
dago
euskaldunok edonoiz, edozein galdera dugunean, edozein pentsamendu behar dugunean, Joxe Azurmendi daukagula, adin nagusitasun intelektuala eman digun herrigile neurgaitz eta nekaezina; irakatsi digun guztia ikasteko bidea seinalatu digu, den dena pentsatu du, galdera bakoitzaren bukaerara iritsi nahi izan du, erantzunak lehen galderetararaino eraman ditu, askotan gertatu zaigu ez dugula Joxe Azur... Literaturari dagokionez, zer bai, zer ez, nondik jo edo beste edozer jakin nahi duenak haren saiakeretan aurkituko ditu testu honetan dauden guztiak baino gauza mila aldiz baliagarriagoak.
|
|
|
Horrek sortu ditu ohitura onak eta txarrak. Eta gero
|
dago
euskaldunaren bakartzeko, barrura biltzeko joera hori...
|
|
|
Horrek ez ote gaituen itsutzen zer garen zehazteko orduan... " Argi
|
dago
euskaldunok badaukagula munduari begiratzeko modu berezi bat. Ez da ez ona, ez txarra, euskal herritarrena baizik.
|
|
2022
|
|
|
Gaur edozein gai jorratu ahal da euskaraz, eta hori txalogarria da. Edozertaz egin ahal duzu berba, eta beti
|
dago
euskaldunen bat. Urteen poderioz lortu da.
|
|
|
Ez da nahikoa bi hitz jakitea euskaraz, eta zein lurraldetan bizi zaren, hango futbol taldeko zalea izatea. Ez da nahikoa hemengo janariaren eta hemengo klimaren hutsunea nabaritzea kanpoan zarenean; ezta bizi maila hobexeagoa dugulako hemengoa sentitzea ere, ez, euskaraz jakin beharra
|
dago
euskalduna izateko, bestela erdalduna izango zara Euskal Herrian. " Eta zer?", pentsatu eta esaten ere dute hemengo askok:
|
|
|
Beste euskaldun mota bat, berriz, fikzio eta istorioen zaleagoak, nahiz eta bi zaletasunak pertsona bakar eta berarengan bildu ezinik ere ez dagoen, noski! Behintzat garbi
|
dago
euskaldun guztiok ez garela kirolzale amorratuak eta fikzioaren gorroto. Gaur egun nork ez du Netflix edo gisakoetan telesailik ikusi?, nori ez zaio gustatzen filmak ikustea telebistan?
|
|
|
1931ko apirilaren 14ko data Espainiako errepublikaren ezarpenari lotuta
|
dago
euskaldun askoren oroimenean. Ohituta gaude data hori Euskal Herrira ekartzean Eibarko Udalaren aldarrikapena irudikatzen, bertan biltzen baitira urtero ezkertiar espainiarrak urteurren hori ospatzeko.
|
|
|
Baina horretan aski zailduta
|
dago
euskalduna?
|
|
|
Nafarroa, zonifikazioaren ondorioz, hiru eremutan bereizia
|
dago
euskalduna, mistoa eta ez euskalduna, eta eremu ez euskaldunean dauden herriek are zailtasun gehiago dituzte egunerokoan euskaraz aritzeko. Ez da erraza ogia erostean, tabernan edaria eskatzean, eta ile apaindegira joatean, besteak beste, euskaraz mintzatzea.
|
|
|
Baina horretan aski zailduta
|
dago
euskalduna?
|
|
|
Euskadi terminoaren agerpena izan da Dominique Dufauren artikuluan harritu nauena. Arestiko laginean birritan topatu duzu, baina denetara hamar aldiz
|
dago
Eskualduna ko artikuluan, eta hori" Hegoalderi buruzko irekidura baten seinale garbia" dugu. Ni sorpresaz harrapatu banau ere," Dominique Dufauren abertzaletasuna ageri agerian dago", haren obra aztertu duen Henri Duhauren arabera, 36 eta, izan ere, Dominique Dufau, 14ko Gerla Handia egin zuen arren, eta Senpereko gerlari ohien burua luzaro izan bazen ere, euskaltzale eta abertzale agertuko da gerla ondoan:
|
|
|
Aurreraxeago beste bat. Txarrak, egia esan, baina ez
|
dago
euskaldunik horretaz ohartzeko. Doinuari begira nago, errima eta hitzekin ahal dudana egin dut.
|
|
2023
|
|
|
Administrazio Publikoan gehiengoa euskalduna da, Industrian batik bat% 20 bitartean
|
dago
euskaldun kopurua, baina %70 baino gehiago euskaldunak direla adierazi dute beste hainbatek. Merkataritzan eta Ostalaritzan langileen %100 euskalduna dela adierazi dutenak nagusitzen dira, baita Zerbitzuetan ere, baina, era berean, asko dira euskaldun kopurua% 1 direla adierazitakoak.
|
|
|
Euskaldunen igoera hiru lurraldeetan gertatu da. Gipuzkoan
|
dago
euskaldun gehien: % 51,8 (bi puntuko igoera, hamarkada batean); ondoren Bizkaian:
|