|
2008
|
|
|
Azkuek erreferente gisa aipatzen dituen Tradiciones vasco cántabras, ikusi denez Arakistainena da. Beraz oso argi
|
dago
Azkueren abiapuntua euskal idazle erromantikoak zirela, eta oso bereziki Arakistain. Baina ikusten ari garenez haiek baino urrunago joan zen, ez konformatuz legendak idaztearekin, baizik bilketa lan sistematikoagoa egiteko asmoa agertuz.
|
|
|
Beraz Azkue, garaiko Elizaren baitan korronte aktiboenen baitan kokatzen zen. Baina esan beharra
|
dago
Azkueren kasuan ñabardura batzuk sartu behar direla, bere egoera akaso pixka bat desberdina baitzen goiko pasartean esaten denarekiko.
|
|
|
Hasteko argi
|
dago
Azkue ez zebilela Zolaren atzetik, baizik izatekotan ere beste autoreren bati segika. Izan ere, Azkueren artikulua irakurriz ikusten da Zolak bere salaketa ospetsua egin baino lehenxeago jada polemika hasia zela.
|
|
|
Nolanahi ere, argi
|
dago
Azkueren hiztegiak bokazio normatiboa zuela: euskara estandarizatu nahi zuen eta bizitza modernora egokitu.
|
|
|
Ez zen musika inondik ere bigarren mailako auzi bat Azkuerentzat. Aitzitik, euskararen inguruko zaletasunekin batera, edo are gehiago, musika zen Azkueren pasio nagusia134 Egia esan nire gaitasunetatik kanpo
|
dago
Azkueren musika arloko obra aztertzea. Musikologoak izan dira ataza hori burutuko dutenak.
|
|
|
60 Testu honen zati bat, Azkuerena dela aipatuz, Cosme Txurrukak 1897.11.20an Azkueri idatzitako gutunean kopiatzen du (bere desadostasun puntuak adierazteko). Beraz ez
|
dago
Azkueren egiletzaren inguruko inolako zalantzarik.
|
|
|
Eta halaber Diputazioen eta hezkuntza zentroen kontsultei erantzun. Beraz argi
|
dago
Azkueren Akademia ez zela erakunde eruditu gisa planteatu, baizik hizkuntza arloan autoritate aktibodun korporazio gisa, are hezkuntza munduan eskua sartzeko itxaropenarekin. Zalantzarik gabe ordura arteko polemika ortografikoei amaiera emateko pentsatu zuen Azkuek Akademia, eredu komun bat ezar zedin behingoz.
|
|
|
Hasteko argi
|
dago
Azkue guztiz zegoela euskal unibertsitate bat sortzearen alde. Halaber, «libre del estado y oficial del Pais Vasco» esatean, Azkuek euskal erakunde ofizialei, eta inplizituki euskal estatutuak ekarriko zituen autogobernu erakundeei lotuta ikusi nahi zuen unibertsitatea.
|
|
|
Azkuek, ikusten denez, interes handia zuen autonomia Estatutuaren inguruan, eta auziaz Eusko Ikaskuntzako kide zen Juan Gallano errepublikarrarekin (une hartan Bizkaiko Gestora probintzialeko presidente kargua zuena) hitz egiten zuen, nahiz ideologikoki ez izan idekoak, ondoren EAJko buru bati idazten zion, eta, azkenik, Espainiako Gobernuarekin mintzatzeko, bitartekari posible gisa aipatzen zituen euskal karlotradizionalista espainiarzaleak (Bilbao eta Oreja). Argi
|
dago
Azkuek partidismoak gaindituz, behar zen guztiekin tratatzen zuela autonomiaren alde. Halaber, ostera ere, erretorika antiseparatista erabiltzea proposatzen zuen autonomismoa bultzatzeko.
|
|
|
Euskal Herria kristautzen lagundu zuten bisigotuen teoria Navarro Villosladaren Amaya o los vascos enel siglo VIII (1879) eleberrian ageri da, eta baieztaturik
|
dago
Azkuek obra hori irakurria zuela, beraz baliteke hortik ateratzea ideia134 Bisigotuen etorreraren egiazkotasunaren auzia alde batera utziz, interesgarria da inplizituki adierazten duelako Azkue prest zegoela aukera gisa onartzeko akaso euskaldunak beste arraza batzuekin nahastu zirela, gutxienez bisigotuekin («habiendo historiadores que aseguran que gran parte de la nobleza del Pais vasco lleva ... Es verdad que aqui entre nosotros no ha quedado un solo nombre o apellido godo, como quedo por ejemplo en Castilla[...].
|
|
|
Hasteko argi
|
dago
Azkue ez zebilela Zolaren atzetik, baizik izatekotan ere beste autoreren bati segika. Izan ere, Azkueren artikulua irakurriz ikusten da Zolak bere salaketa ospetsua egin baino lehentxeago jada polemika hasia zela.
|
|
2018
|
|
|
BAT. Eta ez ditek zaharretara jo. Zertarako
|
dago
Azkueren abesti bilduma?
|
|
2019
|
|
|
Bingen Aizkibelen Ipuin abe, koyak (1917) eta Tene Mujikaren Miren Itzia?, i idazkiak eta olerkiak (1923). Argi
|
dago
Azkue ez zegoela inondik ere bi liburu horiek debekatzearen alde, baina bi liburu horiek sakrifikatuz besteak salbatzea bilatu zuen, erabateko debekua eragoztea.
|
|
|
Dena den, bi ohar egin behar ditut horren inguruan: batetik, Azkueren jokabidea bere garairen testuinguruan ulertu behar dela, bere garaiko apaiza zela kontuan hartuta; bestetik, esan beharra
|
dago
Azkuek, arrazoi moralengatik adiskidetasuna ukatuagatik ere, Dodgsonek euskarazko eskuizkribu zahar bati buruz egindako laguntza eskariari zintzo eta zuzen erantzun ziola, 1895eko azaroan, honako hau arrazoituz hari igorritako gutunean (Kintana Goiriena, 2015, 113): «Cuando se trata de servir á nuestra hermosa lengua, yo no miro si el que me pide algún servicio relativo á ella es judío o vecino de Sodoma.
|