|
2002
|
|
|
Urdaileko mina, bat bateko atximurkada batek ziztatuta: hamabi bat ordu dira hilketa gertatu denetik, eta orain arte nola ez zait
|
burutik
pasatu ere egin hildakoak izenen bat izango zuenik. Aitak atzo, telebistakoa ikustetik bueltan, ez zuen hildakoaren izenik aipatu, eta nik ez nion galdetu.
|
|
|
Baina nola liteke holakorik
|
burutik
pasatzea ere. Nola liteke euskaltzale batek bere buruari halako galderarik egitea ere?
|
|
2005
|
|
|
Amarena, aldiz, bestelakoa zen: hark ez zidan eskatuko inoiz etxeko lanetan laguntzeko,
|
burutik
pasatu ere ez zitzaion egingo, non eta gaixorik edo ez zegoen; hura halaxe ohitua zegoen, auzoko ama gehienak bezala, eta zoriontsu zen semearen neskame izanda. Gaur egun, lotsagorritu egiten naiz eta deseroso sentitzen oroitze hutsarekin, baina orduan bururatu ere ez zitzaidan egiten bestela jokatzerik.
|
|
2006
|
|
|
Ezetz erantzun zidan Madame Margueritek, baina haren ahotsean zer edo zer sumatu nuen, zalantzaren antzeko zerbait, ezetz irmo horrekin zerbait ezkutatu nahi izan balu bezala. Une hartan hain aztoratuta nengoen ezen ez baitzitzaidan ezta
|
burutik
pasatu ere egin berriz galdetzea, eta alde egin nuen sorginaren kontsultatik.
|
|
|
Oroitzapen polit bat izateko asmotan ateratzen dituzu. Ez zaizu
|
burutik
pasatu ere egiten une hau, egun hori, gertakizun hura egunen batean ahaztuko zaizunik, baina gertatuko balitz ere, argazkiarekin gogoratuko duzula sinisten duzu. Pasatzen da denbora, eta ez duzu gogoratzen ez unea ez eguna eta ezta zer gertatu zen ere.
|
|
2007
|
|
|
Coca Cola botila handi bat hartuta autoan sartu ziren. Lisak ez zuen gidatzea atsegin, baina ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egin giltzak lagunari ematea. Ondoko jesarlekuan hasperenka egokitu zenean, goitik bota behar bazuen mesedez abisatzeko besterik ez zion esan.
|
|
2008
|
|
|
Okerrena, ordea, ezin zuela irudipen hori, gainerako sentimendu guztiak bezala, inorekin partekatu edo kontrajarri: nirekin terapian hasi arte, ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egin bihotza zabaltzea inori, eta bururatu izan balitzaio ere, ez zeukan nori. Izan zituen tratu dezenteko auzo batzuk, izan zituen ezagunak herrian.
|
|
2009
|
|
|
Badakit, esate baterako, nik neuk eman ez niona emango diola Anderrek bere seme edo alabatxoari. Zure nebak bezala, zu ere bakarrik haziko zinelakoan jokatu nuen, bestelakorik gerta zitekeenik
|
burutik
pasatu ere egin gabe. Sasoiak aldatu, eta beste gauza batzuk sartu ziren tartean, ordea.
|
|
|
Ez zait
|
burutik
pasatu ere egiten itsasoko uretan sartzea,
|
|
|
Hazkunde horren gurpilean honaino heldu gara, baina etorkizunari errealitateak berak marrazten dizkigun perspektiba berrietatik egin behar zaio aurre, modu nahitaez berritzailean, arrakasta izango bada behinik behin. Duela hogei/ hogeita bost urte
|
burutik
pasatu ere egiten ez ziren aldaketak etorri dira. Oso mugatua zen orduan hedabide kopurua, ikus entzunezkoen arloan zehatzago esanda.
|
|
|
Hori esan zuenak badaki inoiz ez dela kirurgia gutxiago dakien kirurgilaria gehiago dakienaren aurretik lehenetsi euskaraz jakiteagatik. Deigarria dena da, baieztapen barregarri hori egiten duenari, nonbait,
|
burutik
pasatu ere ez zaiola egiten kirurgia gehien dakiena elebiduna ere izan daitekeela, hots, kirurgia gehien jakiteko baldintza ez dela euskaraz ez jakitea, eta, beraz, kirurgia gehien dakiena bera ere izan daitekeela aldi berean euskaraz gehien dakiena. Zergatik ez?
|
|
|
Baina, orain esan behar dizut bitxiena, gaur goizera arte
|
burutik
pasatu ere inoiz pasatuko ez zitzaidana. Aizue!
|
|
2010
|
|
|
Balio izan zauzu usatuzko maska motz hura kentzea? Ez nuen
|
burutik
pasatuko ere alda zenezakela! Zer egin dizute gazte horiek hola airosteko?... segi zazu berdin, entsea zaite bederen, ze, intimitate edo egiatasun pitta bat sartzen ahal dugu gure harremanean... noiztenka bederen.
|
|
|
–Ni hasieran lasai, baina harrotzen zihoala antzematen nion neurrian, larriago. Ez zen ni baino gehiagoko gizona eta bi muturrekorekin igual botako nuen lurrera baina horrelakorik ez zitzaidan
|
burutik
pasatu ere egingo.
|
|
|
ez ala ez, ez zegoen besterik. Alferrik izango zen Mikel Ormazabalen ilusioaz jardutea, lehendakariaren mahai berean azaltzeagatik duintasuna ere galtzeko prest zegoela, bere enpeinuagatik izan ez balitz, inori ez zitzaiola
|
burutik
pasatu ere egingo lehendakaria gure aurkezpenean egon zedin bi pauso ematea, bera izan zela, azken finean, lehendakaria Bedaiopera etor zedin ahalegin guztiak egin zituena eta ez zela oso bidezkoa gizajoa baztertzea. Emakume hura ohituta zegoen esaten zuen guztia agindu bihurtzen eta malgutasun hitza ez zen bere hiztegian azaltzen.
|
|
2011
|
|
|
Emakume hura akabatua zegoen. Beraz, ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egin benetan ezkonduko zenik. Gezur txiki gozagarri eta noble bat, horixe zen dena.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, neskak ezkontzerakoan kolore beltza erabiltzen zuten; Madame bihurtzen ziren haiek, aldiz, txuria. Mademoiselleak galtzak erabiltzen zituzten eta Hego aldean horrelakorik ez zen
|
burutik
pasatu ere egiten... Erre, zigarreta elegante haiek erretzen zituzten zenbait emakumek eta euskaldunak aldiz horrelakorik ez zuten probatua ere egin.
|
|
2012
|
|
|
Pakete hartan, galtza batzuk, bi alkandora, jertse bat, jaka bat, bi galtzerdi pare eta barruko batzuk ere igortzen zizkiola esaten zion, jakin ahal izan zuenez eguraldi latza zela udazken negu hartakoa Iruñea aldean eta, hotzari aurre egin ziezaion. Egundo ez zen Galoren eskuetara iritsi aitak bidalitako pakete hura; gauza nahikotxo ikusitakoa zen ordurako Galo eta ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egin postaren ardura zeukan zaindariarengana inguratzerik zer gertatzen zen kontu eske. Aitari idatzi zion esateko ez ziezaiola bidal ez diru ez arropa gehiago, behar zuen guztia zeukalako presondegian.
|
|
|
–Ez dakizu zenbat eskertzen dizudan esan didazuna, hasi zen hitz egiten, eskuetako izerdia amantalean lehortzen zuela?, baina ziur nago ez zaidala halakorik
|
burutik
pasatu ere egingo...
|
|
|
Harrezkero, egun batzuk beste batzuk baino hobeak izan arren, ez zuen pauso bakar bat ere eman oinetariko bakoitza lurrean jartzerakoan ziztada mingorraren erasana sentitu gabe; halabeharrez, ohitu egin zen oinazearekin bizitzera. Aurreneko nabean mediku hura ikustean, ordea, lehenago
|
burutik
pasatu ere egin ez zitzaiona pentsatu zuen, oinetan zer gertatzen zitzaion begira ziezaion eskatzea. Hirugarren nabetik laugarrenera egin zuen eta horrela nabetik nabera atzeraka itzuli zen medikuak aurrera egin ahala etzanda zeuden gaixoen miaketan.
|
|
|
Gau hartan eskualde lasai eta herri lokartu asko zeharkatuko zituzten; etxetzar isil eta ilun askoren aurretik igaroko ziren. Ez zitzaien
|
burutik
pasatu ere egingo horiek guztiek daukatela beren bizitza sakon eta sekretua, eurek sekula ezagutuko ez duten bizitza. Neure artean galdetu dut nola egingo ote duen lo gaur gauean Marc Ohnetek, ez ote duen amets egingo Errota Berrirekin eta hango ibai berde eta apartsuarekin.
|
|
|
Ez zuen espero halakorik gertatuko zitzaionik, bertan sartu arte ez zaio
|
burutik
pasatu ere egin barrena irauliko ziezaiokeenik, berez motibo nahiko hutsaleko bisitak halako trantze baten aurrean jarriko zuenik (bisitaren zertarakoa argitzeak ezer gutxi erantsiko lioke istoriotxoari). Beste sentsazio batzuk berrituko zituela, hori bai, hori imajinatzen zuen.
|
|
2019
|
|
|
Beharbada sinesgabeen arteko ohitura izango da. Niri ez zait
|
burutik
pasatu ere egiten amari eta aitari bere izenez deitzea, ez naiz ausartzen.
|
|
|
Hamaika eratara erailtzen ditu, gehiago dibertitzeko. Eritasunak eta istripuak asmatu ditu, hilabete eta urteetan zehar lasai ederrean dibertitzeko; eta, gainera, aspertzen denerako hortxe dauzka epidemiak, izurritea, kolera, anginak, baztanga; munstro halako honek asmatu duen guztia
|
burutik
pasatu ere egiten ote zait niri. Hau guzti hau ez aski harentzat sobra ere, gaitzok denok antzekoak izaki!, eta noizik behin guduak baiesten ditu, zertarako?
|
|
|
Adi egotea da gakoa. Irakurketaren lehen kolpean kamioizale gizonezkoa badatorkit burura, ez baldin bazait
|
burutik
pasatu ere egin emakumezkoa izan zitekeela kamioizalea, ez da abiapuntu txarra hausnartzen hasteko munduaren ikuskera patriarkalak gure kaskezurrean iltzatu duen iruditeriaz eta klitxeez. Ea ba, hasi pentsatzen...", esango die Berbelitzek ikasleei.
|
|
|
Ez zitzaiola damutuko. Liburua ez zegoen artean euskaraz, eta egon izan balitz ere, ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egingo euskaraz irakurtzeko aukera. Orduan, ez.
|
|
2020
|
|
|
Isiltasun, gelditasun, barau ariketak, etab. Kontakizun laburrak idazten hasten naiz, umetako oroitzapenetan oina  rriturik. Ez zait
|
burutik
pasatu ere egiten noizbait liburu bihurtuko direnik. Bi urte geroago, ordea, idazmahai gainean koaderno handi bat dut, eta bertan istorio koherente bat, hasiera baduena, eta amaiera, egiazko nobelek bezala.
|
|
|
Zer uste dute, Connellek batzuetan lurrean etzanda orduak ematen dituelako, egunen batean metrailadore erdi automatiko bat erosi eta masa hilketa bat egin dezakeela merkataritza gune batean? Ez zitzaiokeen
|
burutik
pasatu ere egingo masa hilketa bat egitea. Errudun sentitzen da-eta telefonotik hitz bat murduskatzearekin.
|
|
|
Ametsez libre den gizakumerik ez da, aditu batek holaxe adierazi zuen gure albistegian behin, Kursaalean antolatu zen onironauten kongresu baten aitzakian elkarrizketatuta. Tipo xelebre bat zela pentsatu nuen, eta orain, berriz, uste dut ez zela ni neu izandako handiuste artapuska baino artapuskagoa; ametsei iskin egin dakiekeela
|
burutik
pasatzea ere... Hortaz, Iñigok ez ditu ametsak gogoratuko, izan badituen arren.
|
|
2021
|
|
|
Zu emakumea zarenez, beharbada hobeto jabetuko zara. Berarekin txortan egiten ahalegintzea
|
burutik
pasatu ere ez zitzaidan egin; berari ere ez, jakina, baina hori errazago ulertzen dut; hozkia emango zion; eta, ondo pentsatuz gero, niri ere bai. Hala ere, berak gogamenean eta bihotzean nindukan, eta ez preso; gure harremana zoragarria ere bazela esango nuke baldin eta ez baneki Jonaneren âeta nireâ porrot existentzial erabatekoaren pausagune bat besterik ez zela hura guztia.
|
|
|
Xavier hilda dago. Horrenbestez, ez zaizu
|
burutik
pasatu ere egiten liburutegian agertu daiteekenik. Nola, ba, hilda badago?
|
|
2022
|
|
|
frutaz leporai  no jartzen zen. Florence begira zeukan, haren aurrean ia belauniko belusezko puf batean, Corteri gustatzen zitzaion miresmen jarreran âizatez, gizonari ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egiten bestelakorikâ. Gabriel nekatuta zegoen, baina lan bat egoki amaitutakoan izaten den neke on horrekin," amodioarena baino hobea", batzuetan esaten zuenez.
|
|
|
Historialari israeldarra ez da gelditzen baieztapen orokor eta abstraktu horietan, ordea; errealitatera, fikziozko errealitatera, jaitsi eta supergizakiaren deskribapen zehatz eta bitxi hau36 ematen digu: " Imajina dezagun ziborg bat, beti gazte dirauena, ugaltzen ez dena eta sexualitaterik ez duena, eta beste izaki batzuekin pentsamenduak zuzenean truka ditzakeena, zentratzeko eta gogoratzeko ahalmenak gureak baino mila aldiz handiagoak dituena, sekula haserre edo triste ez dagoena, baina guri
|
burutik
pasatu ere egiten ez zaizkigun emozioak edo nahiak dituena. Bada, zer da espazio ontzi bat ziborg37 horrekin alderatuta?".
|
|
2023
|
|
|
Hori dela eta, aldian behin baserritik kalera jaisten ziren gurasoak, behi esnea etxez etxe saltzeko eta sos batzuk ateratzeko. Esne marmita beteak aldean joan etorri haiek egiten zituztenean, ez zitzaien
|
burutik
pasatu ere egiten, laster behin betiko jaitsi genuela baserritik kalera. Izan ere, kanpotik lanera etorritakoei aterpea emateko eta, horrenbestez, haientzat etxeak eraikitzeko aitzakiarekin, gure baserria eta lurrak bost xentimoren truke desjabetu eta kale gorrian utziko gintuzten.
|
|
|
Dorreko ezkilari eragiteko aitzakian, orduak eta orduak egoten nintzen han eserita, Minho ibaiak zedarritutako mugaz harago zer ote zegoen jakin minez. Orduan ez zitzaidan
|
burutik
pasatu ere egingo urte gutxi batzuk geroago muga ezkutuan zeharkatuko nuenik.
|