|
2000
|
|
|
ArgitalpenhonenhelbururikbehinenetarikoaFraiBartolomerentestuakongi transkribatzeaizanik, testukateketikoak, teologiaetamoralekoedukizongihornituakbestalde, nahitanahiezkodirudibereliburuakidaztekoerabilizitueniturriez geureburuarigaldeegitea.Beraz, egokidatorharkizanzuenhezieragogoratzea, bere
|
burua
janzteko egin ohi zuen estudioa eta bere liburuak idatzi zituen MarkinakoKarmengoBibliotekaneskuraizanzuenmaterialagogoratzea.Hauetatik guztietatikgeratudalekukotasunikaskobereliburuetanjartzendituenaipamen ugarietan, haienbidezberebaieztapenaketairitziakbermatzendituelarik.
|
|
2005
|
|
|
05 Norbere
|
burua
janzteko eta hiriaren historia hobeto ezagutzeko, bertako museoetatik bi garrantzitsuenak bisitatzera joango gara. XIX. mendera arte hiriak ez zuen aberastasun handirik, baina aurrerabidea itsasotik iritsi zen, merkataritzako ontziteriari eta kontserbei esker.
|
|
2007
|
|
|
Bai. Garai batean Aiztondoko herri batzuetan antolatu ziren honelako ikastaroak, Adunan esaterako, eta oraindik inguruko herrietan ere izango da bere
|
burua
jantzi nahi duenik. Ikastaroa Andoaingo AEKn emango da eta izena eman edota informazio gehiago nahi duenak telefonora dei dezake.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, azpiegiturak ados, arriskua izan daiteke horretan zentratzea, baina urte batzuetan beharrezkoa izan da, egitura sendotu gabe nekez egin daitekeelako aurrera. Momentua iritsi da filosofian berrirakurketa, berrazterketa egiteko, eta geure
|
burua
janzteko.
|
|
2009
|
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona bere
|
burua
janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte, etxean nahiz fabrikan, aprobetxatzera eraman zuena:
|
|
|
Erregeren atorrari dagozkionak izan genituen abiaburu. Hiru egun geroago, ez zen Frantzian ni baino jantziagorik erresumako
|
burua
janzteko lanbidean. Beztitu ondotik erregek topaldia izaten zuen egunero printze handiekin eta bere ganberako kapareekin.
|
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona bere
|
burua
janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte –etxean nahiz fabrikan– aprobetxatzera eraman zuena: horrela irakurtzen zituen egunkari asko eta asko, baita bere pentsamenduarekin bat ez zetozenak ere, etsai ideologikoa hobeto ezagutzeko ahaleginean, Mateok berak aholkatutakoaren arabera; hil zen, baina, halako batean, Mateo; gelditu zen Nazario umezurtz... eta orduan, Honoratoren irakaslearengana jo zuen –aita Anizeto kalonjearengana, alegia–, hark bete zezakeelakoan Mateok eta Honoratok utzi ziotèn hutsunea; aita Anizeto, gainera, teologian ez ezik, literatura katolikoan ere aditua zen –anaia jesuita bat ere bazuen, hirian aski ezaguna aldizkari katoliko batean idazten zituèn artikuluengatik–, bere seme alaben irakurketak gida zitzakeena, kulturaren arriskuz jositako bideetan barrena desbidera ez zitezen...
|
|
2010
|
|
|
Ilunkeriaren kontrako gudua izan zen beti bere guztizkoa, eta horregatik lotu zitzaion gaztetatik bere
|
burua
janzteari, antzinako klasikoak eta elizako aiten lanak gogotsu irakurriz, baita azken urteetan hizkuntza bulgareetan sortzen ari ziren emaitza ederrak ere, italieraz batik bat, baina orobat beste hainbat mintzairaz.
|
|
2012
|
|
|
Hainbeste iritzi ezberdin eta hainbeste eztabaida egosten ziren marmitaren parte izateak nire
|
burua
janzten lagundu dit. Izan dira urte zail zailak baina beti eutsi diogu baikortasunari.
|
|
|
Jainkoak daki egiazaletasuna handiagoa nuela jakituria baino, izaki gizajoari irakasteko aukeratzen nituen ikasbide guztietan, eta esan baharra daukat, nire ustez, hastapen berberetan oinarri hartuko lukeen edonori gauza bera gertatuko litzaiokeela; alegia, gauzak argi eta garbi hari azaltzean, neure
|
burua
jantzi eta prestatu nuela lehenago ez nekizkien edo gogoan izan ez nituen gauza askotan, denak basati gizajoari berri emateko ikerketan ari nintzenean bat batean bururatutakoak. Une horretan inoiz baino grina handiagoa izan nuen jakin nahi horretan.
|
|
|
Eta beste ezaugarri batzuk ere modu berdintsuan errepikatzen dira batzuen eta besteengan. Hau da, herriko edo inguruko herriren bateko eskolako lehen ikasketez gain, nekez izan dute aukerarik goragoko ikasketarik egiteko; beren
|
burua
janzten eta osatzen arauturiko zentroetatik at eta autodidakta gisa aritu direnak ditugu gerra aurreko euskal idazle asko; idazle laikoak halakoak direla gehienak esango nuke. Horrez gainera, barne bokazioa aipatu dugu gorago.
|
|
2015
|
|
|
Egunerokoaren zurrunbilotik harago, mundua Euskal Herritik ezagutzen eta, are, ulertzen laguntzen zidan, ikuspegi kritiko eta zintzoaz. Nire
|
burua
janzteko tresna informatibo gisa preziatzen hasi nintzen. Azken urteotan, Argiaren proiektuari arreta handiagoz begiratu diot.
|
|
2016
|
|
|
60ko hamarkadan, Martuteneko kartzelatik bigarrengoz igarota, lehenbizikoz 1950ean, eta berriz 1960an?, erakundeak erabaki zuen zuhurrena Txillardegi erbesteratzea izango zela, eta halaxe, aurrena Ipar Euskal Herrira eta handik laster Parisa egin zuen. Han askoz leku hobea aurkitu zuen ideologikoki bere
|
burua
janzteko. Francoren peko Espainian baino askatasun eta informazio gehiago, noski!?, nazioarteko politika jarraitzeko. Eusko Abertzale Ekintzak Argentinan argitaratzen zuen Tierra Vasca n hasi zen artikulu politikoak plazaratzen, P.M. Irujo zuzendari zela, eta 1962tik aurrera ETAren agerkari ofizial Zutik en, Caracasen argitaratzen zena hasiera batean.
|
|
|
Baina, hartarako ikasketa berezirik gabe, bere
|
burua
jantziz joan zen autodidakta zela bai garbi esan dezakegu, landan berez berez ernetzen den lore usaintsua bezalakoa. Bai, izan zuen gaztetan norabide horretan jarriko zuenik edota hasierako txingar ezbaiko hari haize eman eta pizten lagunduko zionik.
|
|
2017
|
|
|
Kultura kontsumitzen nuen, baina horretarako ere sosa behar da. Baina bai, egia da norberak lan egiten ez duelarik, bederen denbora duela bere
|
burua
janzteko. Baina nik erranen nuke funtsezkoena ez dela denbora, ezta dirurik ukaitea, baizik eta desira eta bulta.
|
|
2018
|
|
|
Begi onez begiratzen dit. Adore seinaletzat dauka, nonbait, neskatoaren irudimen hori, bere
|
burua
janzteko modu bat asmatu izan hori. Barregarrikeria hori, desegokitasun hori ontzat eman bakarrik ez, baina gustatu ere gustatzen zaio halako desegokitasuna berari, alargunen gisara hain andre formala denari, klaustroan itxitako mojen gisara kolore grisaxkaz janzten denari.
|
|
2019
|
|
|
Hain zuzen, sortzaile izateko, ez da nahikoa nork bere
|
burua
janztea, hau da, norberaren bizitzan ikuskizunak eta jakintza txertatzea; transzendentzia baten mugimendu librearen bitartez jaso behar da kultura; gogoak, bere aberastasun guztiekin, zeru hutsera jo behar du abailan, hartan bizitzea baitagokio; mila lokarri leunek lurrera lotzen badute, ordea, eten egiten diote bulkada. Dudarik gabe, neska gaztea bakarrik atera daiteke orain, eta ibil daiteke paseoan Tuilerietan, baina esana dut zein etsaia zaion kalea:
|
|
|
Gu ere gurutzebide izan daitekeen beste bidegurutze batean ari gara, baina irakasleen kontura. Gure irakasleak, gaur egun, profesional onak dira, esperientzia handikoak, asko, ziur aski, militante gisa hasitakoak baina beren
|
burua
janzten jakin dutenak eta garai berrietara egokitzen asmatu dutenak, bai didaktikoki, bai teknologikoki; baina adinean gora doaz, eta %60 berrogei urtetik gorakoak dira, eta, horietatik, iaia %40 berrogeita hamar urtetik gorakoak, laster erretiratzen hasiko direnak.
|
|
2021
|
|
|
Basarrik etzituan eskolan urte asko egin. Amaika amabi urterekin utzi zion joateari, gau eskolan jarraitu bazuan ere[...] beste eskola mota bat izan du bere
|
burua
janzteko: irakurtzeko zaletasuna.
|
|
|
13.8.3b Beste batzuetan, ordea, ezinbestekoa da hola egitea: Jantzi naiz esan behar da, eta ez Neure
|
burua
jantzi dut. Non ez den figuratiboa, jakina:
|
|
|
Holakoak aurkitzen dira noizbehinka: Basarrik bere
|
burua
jantzi izan ez balu ez baitzuen bertsolaritza janztea lortuko (Lertxundi);[...] geure burua jantzi ahala deboziogai horien ezerezaz jabetzen garenean (Elexpuru). Baina Goizetan, ohetik jaikitzen garelarik janzten gara esaten dugu, eta ez dugu esaten gure burua janzten dugula.
|
|
|
Holakoak aurkitzen dira noizbehinka: Basarrik bere burua jantzi izan ez balu ez baitzuen bertsolaritza janztea lortuko (Lertxundi);[...] geure
|
burua
jantzi ahala deboziogai horien ezerezaz jabetzen garenean (Elexpuru). Baina Goizetan, ohetik jaikitzen garelarik janzten gara esaten dugu, eta ez dugu esaten gure burua janzten dugula.
|
|
|
Basarrik bere burua jantzi izan ez balu ez baitzuen bertsolaritza janztea lortuko (Lertxundi);[...] geure burua jantzi ahala deboziogai horien ezerezaz jabetzen garenean (Elexpuru). Baina Goizetan, ohetik jaikitzen garelarik janzten gara esaten dugu, eta ez dugu esaten gure
|
burua
janzten dugula. Zernahi gisaz, batzuetan anbiguo samarrak dira itzuli hauek:
|
|
|
Gogoan dut Charles Darwinen El origen de las especies erosi nuela, bilduma merke horietako batean. Gogoan dut orduantxe erabaki nuela neure
|
burua
janzten hasi behar nuela. Ez dakit liburua irekitzera ere iritsi ote nintzen.
|
|
|
Hirietako bizitza itzalirik, zenbait pertsonak ikasteko lanean jarri zituzten beren gogo eta indarrak; beren
|
burua
janzteko jardunean, mundu menderatu batean aske eta independente irauteko esperantzan; beren talentu guztiak ahalik eta gehien garatzen; beren buruaren ahalik eta bertsiorik hoberena lortzen; beren barnea eskultura bat bezala modelatzen; beren bizitza artelan bihurtzen. Existentziaren estetika hark izugarri hunkitu zuen Michel Foucault, greziarrak ikertzen ari zenean bere Sexualitatearen historia idazteko.
|
|
2022
|
|
|
Gaur egun, Telesforo Mozon edo Martin Garitano bera ere gazteak zirenean baino baliabide gehiago dugu euskaraz, geure
|
burua
janzteko eta erdaraz bezain eroso sentitzeko, baina egia da asko falta zaigula euskaraz eta erdaraz baliabide eta aukera berdintsuak izateko, eta arlo horretan gobernatzen gaituztenek ez dutela aski egiten inondik ere, eta oposizioak ere, gehienbat ahuleziagatik, ez, aldeak badiren arren.
|
|
|
Llanosi, Atsoaren buruhandia eraman duenari ere, «ilusio handia» egin dio zaharberritutako pertsonaia horren
|
burua
janzteak: ez da buruhandiekin atera den lehen urtea, baina, aurten, Atsoa eraman du buru gainean.
|
|
|
Goñi «ilusio handiarekin» atera da kalera. Gauetan ateratzeko ere aprobetxatu du, baina goizetan konpartsarekin ibili da, Andereñoaren
|
burua
jantzita. Txikitan buruhandiek beldurra ematen zioten; hala ere, buruhandi bat eramatea probatu nahi izan du.
|
|
|
Nire munduan egon ohi nintzen. Bi urte egin nituen zoragarri bizitzen, bada, kulturalki nire
|
burua
janzten. Horretarako giro aproposa zegoen Donostian, gainera:
|
|
2023
|
|
|
Hala, ikerlariaren jarduna oinarrizkoa da ahozko memoria berreskuratzeko, ez baititu bakarrik datuak jasotzen, Kamiruagaren berbei erreparatuta. " Lehenik eta behin, ikerlariak bere
|
burua
jantzi behar du; hori egin ezean, galdera asko egin gabe gera litezke, ageriko gauzak bakarrik galdetzen direlako". Adibide bat aitatu du:
|
|
|
09:30ean atera, asalduak... Baina ez nuen nire
|
burua
jantzi horrekin ikusten, Iruñeko Alde Zaharretik dantzatzen... Altsasun dantzatzera ohituago nago, baina Iruñeko Alde Zaharrean dantzatzeak badu bere garrantzia niretako.
|
|
|
Adelaren amak ere gutxitan du ezer irakurtzeko esku artean, eta alabak irakurtzen dio maiz. Adelak bere
|
burua
janzteko irakasle ikasketak egin zituenean, ahalegindu zen amak gustua har ziezaion. Baina zailegia egiten zaio idazlan baten kontakizunari eustea amari.
|
|
|
Ama Extremadurakoa zuen, eta aitak, lotsagatik eta beldurragatik, gutxitan egiten zien euskaraz. Edurnek, berriz, etxean jaso du, eta beti gura izan du bere
|
burua
jantzi, han hemen irakurri Anaitasuna aldizkaria, libururen bat, irratiko saio bakanak entzun, eta euskaldunekin ahalik eta gehien euskaraz egin, erdarak askotan egiten du-eta labain berbaldietara. Alfabetatzen ere ibili da, euskara batua ere ikasi behar da eta.
|
|
|
Amaren ahizpa txikia zen izeko Eufemi, Otiliaren amabitxia. Izekoren gurasoek ez zioten utzi lan egiten; eta hori egin ezinik, bere
|
burua
jantziz hartzen zuen arnasa: musika, filmak, antzezlanak, liburuak...
|
|
|
[...] Eskolak, katedrak, liburutegiak, museoak, antzokiak eta liburu dendak ugaldu lirateke. Ugaldu egin lirateke umeentzako ikasketa etxeak, helduentzako irakurketa gelak, gogoeta egiteko, irakasteko, bakartzeko eta nork bere
|
burua
janzteko eta norbera pertsona hobea bihurtzeko toki eta babesleku guztiak; laburbilduz, lan egin litzateke argiak herriaren espiritua bete dezan, ilun beltzek eramaten baitute galbidera.
|