|
2009
|
|
|
Nik irakurritako liburuak aipatuko ditut orain, Jokin Muñozen Antzararen
|
bideak
nobelarekin hasita. Fikzio liburu bat hartzen dudanean zera bilatzen dut:
|
|
|
Eta ez dut hau esaten nobela bat delako; Bizia loko narrazioetako batzuk topikoetan erortzen zirela iruditu zitzaidan eta, alde horretatik, obra bezala ez ninduen asebete. Antzararen
|
bideak
, berriz, egoeraren konplexutasuna ezin hobeto jasotzen du. Bizia loko «Mekanoa» narrazioa (nire ustez, bildumako onena) gogora ekarri dit puntu batzuetan, biek ala biek tragediaren neurria (familia berean alderdi kontrajarriak egotea, horixe da, azken batean, gerra zibilaren oinarria) azalerazten dutelako.
|
|
|
arriskutsuegia zen. Horregatik, Pete Aguereberryk pozik ekin zion bideari laguntzat nor eta Shorty Harris zuela, Heriotza Ibarraren historiari lotutako pertsonaia berritsu eta harroxka, baina, zalantzarik gabe, hango
|
bideak
ederki ezagutzen zituena. 1905eko ekainaren azken egunak ziren, eta Shortyk lehenbailehen heldu nahi zuen Ballaratera, hango ostatuetan uztailaren 4a ospatzera.
|
|
|
Naturaltasuna bilatzea batetik, artifizioz mozorrotzea bestetik? Bai, gure lana da hizkuntzari lotzen zaizkion sastraka, orbel eta lokatzak seinalatu eta kentzea; baina gure lana da, halaber, urrutirago eramango gaituzten
|
bideak
saiatzea ere.
|
|
|
Bestalde, euskarazko itzulpenari egindako hitzaurrean, hauxe dio Mendigurenek: Dominique bezalako gure arbasoen ekintzak gogorarazteko balioko duela liburuak, eta «gure nortasuna eta herri izateari etorkizun
|
bideak
urratzen ari diren guztiei omen egiteko». Euskal aberritik egiten du irakurketa Mendigurenek, Laxaltek irudikatzen duen nortasun konplexua ahaztuta.
|
|
2010
|
|
|
Inis Mor/ Inishmore handienean (beste biak: Inis Meain/ Inishmaan eta Inis Oirr/ Inishheer dira), oro harriz inguratua, soro eta larreak bereixiz, eliza inguruko hilerriak zedarrituz,
|
bideak
eta beste, jendea, hizkuntza eta paisaia uztarketa berezian senti zitezkeen, gainerako ingelesaren menpeko mundutik urrun. Dún Aonghus/ Dun Aengus eraikin ikusgarria ere ehun metroko cliff baten harrizko paretan sinbiosi estuan zizelkatua da (han diotenez, Europako aurrehistoriako eraikuntzarik fin eta berezienetarikoa).
|
|
2011
|
|
|
BERTINI (godaleta betez). Boterea nahi denean kosta ahala kosta, legezko
|
bideak
barne, fakturak ordaindu behar dira lehenik, ezta?
|
|
|
Zoritxarrez, beren kontinentearen hizkuntz hesitura horretatik kanpo
|
bideak
markatzen egon behar zuten idazleak ere inperialismoak inposatutako hizkuntzen arabera definituak izatera eta beren burua halaxe definitzera pasatu ziren. Beren sentimenduetan eta arazoen artikulazioan jarrerarik erradikalenak eta afrikazaleenak agertzen zituztenean ere, axiomatzat hartzen zuten Afrikako kulturen berpizkundea Europako hizkuntzetan zetzala.
|
|
|
Isiltasunak han mukien xurgaduren erritmoa du ziur, xurgadura lotsatiak, altuegi eginez gero zotina eztarriratzeko beldurrez, hiru emakumeek eztarria konpartituko balute bezala, zotin saio koralari leku eginez, besarkada, eskuak izter eta besoak helduz. Gurpilak lohitzen ari zaizkit mendi punta madarikatu honetara etorri beharraren temagatik, zergatik dira
|
bideak
hain estuak, galdetzeko gogoa dut, «zergatik da bidea hain estua! Ez da inoiz iristen!
|
|
|
ez zaitut bizkarrean jauzi eginen; bestelakoa dut helburua, haruntzago noa. Geure
|
bideak
hor nonbait berexten dira.
|
|
|
Eta zerbait kontatzeko baldin bazen, buruan eduki behar genuen denbora guztian: »Hau kontatu behar diat, aterpetik atera gaituk, iritsi gaituk
|
bideak
horrela egiten duen lekura?». Ia ia komiki bat egitea bezala zen.
|
|
|
Aski jakina da nola, arte plastikoek eta soinuzkoek esperimentazio
|
bideak
areagotuz eredu berriak asmatzen jarraitu duten bitartean, poesiak esperimentazioari galga jarri dion abangoardiez geroztik, poesia gizatiarrago batera itzuli nahirik. Eta bitxia izan da, orobat, nola soinu esperimentazioak jarraitu duen hitzekin eta fonemekin esperimentatzen, betiere poesiarekiko lotura zeharkako bati eutsiz.
|
|
2012
|
|
|
Agian eskaini ere ez zizuten eskainiko halako ardurarik. Berriro ere, hara?, lehen ardura onartu eta hor egindako
|
bideak
eramaten zaitu, une batean, bide hori utzi eta bestelakoa hartzera; aurrekoa samurra ez bazen, ondorengoa askoz pikeagoa, astunagoa.
|
|
2013
|
|
|
Angel Cabanas Oteizaren lana.Izenburua eta egilearen izena gorriz, baina hala ere azal tristea beste ezerbaino, bukolismo erraza, egonekoa, indartsua izan zitekeen Nere bideandeklarazioa baliogabetu egiten duena. Emeterio Arreseren
|
bideak
eta joan etorriak Atlantikoaren gaindikoak ziren, eta multzotxoa osatzen duten poemak dauzka Ameriketan non noiztuak liburu honetan bertan. Bazegoen bestelako irudi baterako ekairik.
|
|
|
Aguantatu dutela esan dezakete talde bateko edo besteko konformistek, baina pegatina paparrean ipini eta errua besteei botatzea ez da nahikoa. Modu kritikoan eta autokritikoan begiratu behar zaio egoerari, eta ametitu da abertzaleek ere lan handiak egin dituztela euskal nazioa antolatzeko
|
bideak
hondatzeko. Balantzea eginez, sakrifizio handiak egin ditugu nahi genuenaren alde, baina nahi genuenaren aurka ere ez gara makalak izan.
|
|
2015
|
|
|
Kronika nobelatu honetan, Garbiñe Ubedak kontatzen dizkigunak oztopo handirik gabe garantzen dira: hariaren progresioa, agertzen diren pertsonak eta situazioak, ibilbideak eta albo
|
bideak
, erabiltzen dituen estilo baliabideak... Liburuaren tamaina eta kapituluka egindako sekuentziazioa lortuta daude.
|
|
|
amorrua bezalako beste
|
bideak
, badira ni asko
|
|
2016
|
|
|
«mando batzu bezala kargatuak lothu ginen bideari. Eta hamahirur egunez
|
bideak
ereman gintuen l. Oise deithu eskualderaino. Zer izerdiak ixuri gintuen Frantziako hegal batetik kasik bertze batetaraino joaiteko!
|
|
|
eta laster zinen zineman, 1981ean, Imanol Uribe zuzendariaren Segoviako ihesan? Lapur banden etika ala politika liburuan, politikaz ari da Sarrionandia, baina, atariko, bertsolaritzaren eta euskal zinemaren
|
bideak
erkatzen ditu, bataren «eboluzio miresgarria» eta bestearen historia harrigarria, baina «alderantzizko zentzuan».
|
|
|
«Dana lanbrotute ikustot», ziotson Sarrionandiari «Kiromantzidxa» poemako atso igarleak, baina jakin badakigu elkarrekin lotuta daudela mendi tontorrak oroimen lanbrotuen artean, itsasoko uharteak ur azpian bezala. Hor nonbait badaudela basoak, soroak, herriak eta
|
bideak
. Batzuk bidezidorrak baino ez dira, gehienetan artzain baten bordara doaz eta inora ere ez beste batzuetan.
|
|
|
Zergatik ezkutatu
|
bideak
,
|
|
|
argitu
|
bideak
,
|
|
2018
|
|
|
Mutikoak zirela, Ondarroako frontoian ezagutu zuten elkar, non eta sagardotegi batean bukatu zen pilota partida batean! Kristau eta apaiz
|
bideak
(Bilboko Santiago Parrokian, Gasteizko Seminarioan) eta euskararekiko maitasunak gero eta estuago lotu zituen lagun biak. Agirrek Azkue aukeratu zuen euskararen zalantzetan erreferente, eta Azkuek Agirre, kontzientzia arazoetan konfidente:
|
|
|
Eta gero, iluntzean etxera bueltatzen nintzen, metroan turista nekatuak, langile aspertuak eta ikasle alaiak topatzen nituen. Horietako turista bati zuzenduta dago olerkia, bi pertsonaren
|
bideak
bat batean momentu iheskor batean elkartzen diren segundo eta begiradei eskaintzen diet poesia. Mutil ezezagun horri metrotik desagertu baino lehen esan nahi nion guztia adierazten dut, beraz, hitz horiekin.
|