|
2002
|
|
|
Kasu batzuetan, eta egoera larrienetan,
|
bide
penala hasten da lehenik, salaketa aurkeztuz eta medikuaren eta ospitalekoaren laguntzarekin. Janari intoxikazioagatik aurkeztutako salaketa guztiak ez dira behar bezala amaitzen kaltetuentzat.
|
|
|
Hiruretatik kaltetuena Eduardo izan zen, Barne Medikuntzako Zerbitzuak lagundu ondoren ospitalean geratu baitzen. Gertakariek salatu egin zituzten gertaerak, eta, Pablo Javierren aurka (tabernaren jabearen aurka)
|
bide
penalean ikerketa judiziala egin ondoren, Epaitegiak auzia artxibatzea erabaki zuen, gertatutakoa gertatu eta sei hilabetera. Kaltetuek, orduan, ezgaituta egon diren egunengatik eta egin dituzten gastuengatik kalte galeren erreklamazio zibila egitea erabaki dute.
|
|
|
Ikerketa ofizialek arazoaren eragilea zehazten dutenean, legezko ekintza egokiak har daitezke ustezko erantzulearen aurka. Kasu batzuetan, Hidalgok dio
|
bide
penaletik eraman daitekeela, eta, orduan, epailea da prozesua garestitzen duena, ikerketaren eta Administrazioak emandako txostenen ondorioz. Hala bada, arduradun penalak eta are zibilak ere zehazten dira, eta kolektiboak egin behar duen gauza bakarra abokatu baten esku jartzea da.
|
|
|
Enpresa ahalmen hori Langileen Estatutuaren 20 artikuluan jasota dago, eta, horren arabera, enpresaburuak zaintza eta kontrol egokien iritzitako neurriak hartu ahal izango ditu langileak bere lan betebeharrak eta betebeharrak betetzen dituela egiaztatzeko, eta, horretarako, giza duintasunari (langilearena) dagokion iritzia hartu eta aplikatu du. Hala ere, Auzitegi Gorenak uste du doktrina hori ezin dela kasu honetan aplikatu, baldin eta langileak zuzendari bat iraindu eta mehatxatu badu, eta
|
bide
penaletik irainak eta mehatxuak falta zaizkio Terrassako epaitegi baten aurka. Epaiak dioenez, kasu honetan, enpresak eskubidea zuen mezu elektronikoen jatorria ikertzeko, baina ezin da onartu langilearen intimitaterako eskubidea urratzen duelako, detektibe pribatuak kaltetuaren helbide pertsonala ikertzen duelako eta ikerketan lortu zuen posta elektronikora sartzeko gako pribatuak erabiltzen dituelako.
|
|
|
Fiskaltzaren iturri horiek azaldu zutenez, epaileak salaketak izapidetzeko onartu ala ez erabakitzeko har dezakeen ebazpenaren zain eta zain daude. Hala ere, gogoratu zuten magistratuak artxibatu egiten baditu, baliteke kasuak
|
bide
penaletik aurrera ez egitea, ezin baita bi aldiz gauza bera salatu. Epaile berak, aldi berean, Opening eko zuzendaritzak Bartzelonako Sant Martí eta Sant Andreu auzoetako bi zentro frankiziatuen aurka aurkeztutako beste kereila bat izapidetzen du, ustez frankiziaren dirua geratzea leporatzen baitiete.
|
|
|
Carmen Floresek, Adepako lehendakariak, aurkezpenean azaldu zuenez, mediku batek edo osasun administrazioak ustez urratu dituen eskubideei aurre egiteko Espainian dagoen desinformazioari aurre egin nahi dio eskuliburu honek. Hogei orrialde inguru ditu, eta Osasunari buruzko Lege Orokorraren 10 artikuluan aipatzen diren osasun erabiltzaileen eskubideak biltzen hasten da, hala nola, giza duintasuna errespetatzea, informazioa jasotzeko eskubidea, datuen konfidentzialtasuna, medikua aukeratzeko eskubidea, tratamendua, etab. Era berean, modu zehatzean azaltzen ditu ustez axolagabeak diren gertaeren aurrean(
|
bide
penala, zibila eta administrazioarekiko auzia) salaketa bat jartzeko mekanismoak, hiru prozedura bideen abantaila eta eragozpenekin (zehazki, denbora eta kostua). Gidak Ospitaleko Laguntzan (Pazienteak Atenditzeko Zerbitzua), zentro pribatuetan, medikuen elkargoetan erreklamazioak egiteko moduak ere adierazten ditu, baita gehiegizko baten aurrean edo “baimen informatuari” buruzko dokumentu bat sinatzean egin beharreko aholkuak ere.
|
|
2003
|
|
|
Erantzukizun hori
|
bide
penal nahiz zibilaren bidez erreklamatu daiteke, nahiz eta gomendagarriagoa izan zuzenean bide zibilera jotzea eta aldez aurretik epaiketa bat egitea, eta akordio ekonomiko bat planteatzea pertsona erantzuleari eta bere aseguru etxeari.
|
|
2004
|
|
|
Heriotza edo lesio larriak gertatzean, badago
|
bide
penalera jotzea (azkar eta merkeagoa da); horretatik, sendagilea lanerako ezgaitzera edo giltzapera eraman dezakezu eta, gainera, egin dizuten kaltearen ordainak jaso ahal izango zenituzke, kasuan kasuko indemnizazioaren arabera.
|
|
|
Definizio berri horren bidez, nabarmen liberalizatzailea, higiezinen jarduerarako espazio erabilgarriaren eskaintza handitu nahi zen, lurren kostua eta, ondorioz, bertan eraiki daitezkeen etxebizitzak merkatzeko. Baina aldaketa horien ondorioak, urtebete baino gutxiago irauten dutenak, maila politiko administratiboa gainditu dute, eta bete betean sartu dira arlo judizialean, zehazki
|
bide
penalean. Hainbat fiskaltzatatik egindako kontsulten ondoren, ministerio publikoko buruzagitza egoera berria argitzen saiatu zen; izan ere, ordura arte hirigintza delitutzat hartutako jokabideak berrikusi egin lirateke, itxuraz despenalizatuta zeudelako.
|
|
|
Salatutako Fetuaren Alkoholismoaren Sindromeari (SAFAR) buruzko hiru kasuren gaineko erantzukizunak argitzeko prozedura judizial bat ireki da Frantzian,
|
bide
penaletik. Hori dela eta, haurdun dauden emakumeek edari alkoholdunak kontsumitzearen ondoriozko arriskuen arloan duten erantzukizunaren berri eman zaie Frantziako agintari publikoei.
|
|
2005
|
|
|
Horietako 117 ospitaleratu egin behar izan zituzten, nahiz eta azkenean 400 inguruk salaketa aurkeztu zuten. Hala ere, Gironako Auzitegiak kontrakoa esan ezean, kasuak ez du aurrera egingo
|
bide
penaletik, eta horrek kaltetutako asko haserretu ditu. La Bisbaleko epaileak salaketa artxibatzeko erabili duen argudioaren arabera, zaila da zehaztea nola eta nork kutsatu zuen krema.
|
|
|
Ukitutakoek, bestalde, ez dute ulertzen intoxikazioa jasan zuten pertsonak azkenean inolako kalte ordainik jaso gabe gera daitezkeela. Auzia artxibatu den arren, Gironako Entzutegiko lehendakari Fernando Lacabak adierazi du
|
bide
penala oraindik ez dagoela itxita: “orain, pentsatzen dut fiskalak apelazio errekurtso bat jarriko duela, bai eta pertsonatuta zeuden alderdiak ere, eta Auzitegi honek erabaki hori berrikusiko du.
|
|
|
Akusazio publikoa Fiskaltzarena da. Fiskaltzak 467 pertsona kalteturen interesak babesten ditu, ustezko erantzuleen aurkako salaketa
|
bide
penaletik jartzea erabaki zutenak, gastroenteritisari buruzko koadro bat aurkeztu ondoren. Koadro horrek tratamendu medikoa eskatu zuen, bai eta lehenengo laguntza fakultatiboa ere.
|
|
|
Lehen urrats horiek egin ondoren, hiru bidek (zibilak, penalak eta administrazioarekiko auzietakoak) eragindako kalteen erantzukizuna eska dezakegu. Lehenengo bi formulak dira erabilienak, nahiz eta 1999ko urtarrilaren 14an indarrean jarri zen Administrazioarekiko Auzietarako Lege berriak ospitale publiko batean zabarkeria medikoa izan duten pertsonak
|
bide
penaletik edo administrazioarekiko auzi-bidetik errekurritzera behartzen dituen. Bide hori Administrazioaren erantzukizunera mugatzen da, eta inoiz ez medikuen edo osasun langileen erantzukizunera, motela izaten da, eta are garestiagoa, prokuradore bat erabili behar delako.
|
|
|
Bide hori Administrazioaren erantzukizunera mugatzen da, eta inoiz ez medikuen edo osasun langileen erantzukizunera, motela izaten da, eta are garestiagoa, prokuradore bat erabili behar delako. Oro har, heriotza edo lesio larriak gertatzen direnean,
|
bide
penalera jotzea gomendatzen da, azkarra eta merkea delako eta kaltetuak nahi duena lor dezakeelako, dela profesionalarentzako desgaikuntza eta/ edo espetxea. Aldiz, gertaera arinagoetarako, bide zibila hautatu ohi da, nahiz eta garestiena izan, eraginkorrena ere bada.
|
|
2006
|
|
|
Bestalde, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluan (CCU) sartuta dauden hamar kontsumitzaile elkarteek ADIKAE, AUC, ASGECO, CEACCU, CECU, FUCI, HISPACOOP, OCU, UCE eta UNAE, maiatzaren 11n adostu zuten bezala, kaltetuei informazioa eta aholkularitza ematen jarraitzen dute. Oraingoz, lau prozesu judizial eskatu dira, enpresa bakoitzak bi, horietako bat
|
bide
penaletik Auzitegi Nazionaleko fiskaltzak irekita dagoena eta beste bat prozedura konkurtsalaren bidez merkataritza bide zibiletik. Ekintza kolektiboa denez, bide penalean aholkularitza eta laguntza juridikoa doakoak dira ukituentzat," izan ere, Gobernuak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluko kontsumitzaile elkarteei ematen dien laguntzak partzialki estaltzen du ekintzaren kostua", adierazi du Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU).
|
|
|
Oraingoz, lau prozesu judizial eskatu dira, enpresa bakoitzak bi, horietako bat bide penaletik Auzitegi Nazionaleko fiskaltzak irekita dagoena eta beste bat prozedura konkurtsalaren bidez merkataritza bide zibiletik. Ekintza kolektiboa denez,
|
bide
penalean aholkularitza eta laguntza juridikoa doakoak dira ukituentzat," izan ere, Gobernuak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluko kontsumitzaile elkarteei ematen dien laguntzak partzialki estaltzen du ekintzaren kostua", adierazi du Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU). Azpiegituretan eragindako pertsona bakoitzeko bi euro inguru eta ordezkaritza judizialeko gastuetarako beste hiru euro gehiago ordainduko dira.
|
|
2007
|
|
|
Gobernuak Galerak Konpentsatzeko Funtsaren proposamena onartzen badu, erantzukizun eskaera kenduko lukeela esan du. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak ere (OCU) ez du baztertzen Estatuaren ondare erreklamazioa, baina ez du baztertuko harik eta Administrazioa erantzulea dela
|
bide
penalean frogatu arte. Bestalde, Espainiako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioak (CECU) adierazi du apirilean egingo den batzarrean erabakitakoaren zain dagoela.
|
|
2008
|
|
|
Horregatik, lehenengo legezko neurria prozedura exekutiboa geldiaraztea eta higiezinaren enkantea geldiaraztea da. Iruzur bat gertatu dela froga badaiteke, auzia
|
bide
penaletik eramaten da, baina, gertaera horiek frogatzea zaila denez, biderik ohikoena zibila da, Usurako Legeak babestua. Arrakasta izateko aukera gehiago ditu?
|
|
2009
|
|
|
Eta operadoreen aurka ezer gutxi dute egiteko”, esan zuen informatikariak. Gainera, gogorarazi zuen industria diskografikoak porrot egin zuela,
|
bide
penaletik, P2P fitxategiak deskargatzeko estekak ematen dituzten orrialdeak suntsitzeko ahaleginean, eta, zibila zela eta, ukatu egin zaiela web gune horiek ixteko kautelazko neurriak hartzea. “Software garatzaileok bakarrik geratu gara”, esan zuen Sotok, eta haren eskatzaileei publizitatea soilik bilatzea leporatu zien, eta “azpikontzientean uztea horrelako programak txarrak direla”.
|
|
2013
|
|
|
Guardia Zibilaren Natura Babesteko Zerbitzuak (Seprona) 2012 urtean hainbat espediente ireki zituen txakur borrokengatik, legez kontrako jarduera legez kanpokoa eta legez kanpokoa. Espediente horietako bi
|
bide
penaletik izapidetu ziren, beste bi zigor administratiboak izan dira. Gainera, hiru ikerketa ireki dira.
|
|
2014
|
|
|
Kaltetuak, beren interesak defendatzeko, inbertitzaile plataforma batean bildu behar dira, edo
|
bide
penalera jo behar dute ondo aholkatutako bide penalera
|
|
|
Kaltetuak, beren interesak defendatzeko, inbertitzaile plataforma batean bildu behar dira, edo bide penalera jo behar dute ondo aholkatutako
|
bide
penalera
|
|
|
3 Hirugarren bide bat zerbitzu juridiko batzuen aholkularitza puntualetik dator. Legálitasek pertsona guztiei gomendatzen die
|
bide
penalera jotzea beren interesak defendatzeko. Enpresa honen arduradun juridikoa den Lourdes Guzmánek adierazi du ikerketaren egungo egoeran hainbat delitu egin daitezkeela:
|
|
2015
|
|
|
Arazoa korapilatu egingo da zordunak ez badu soldatarik eta ez badu inolako gaitasun ekonomikorik; izan ere, bistakoa denez, ondasunik eduki arte ezin zaio ezer bahitu. Janari pentsioa
|
bide
penaletik erreklamatzea Elikadura pentsioa ez ordaintzea edo osorik ez ordaintzea Zigor Kodearen 227.1 artikuluan tipifikatutako delitu izan daiteke. Artikulu horren arabera, delitua da «bi hilabetez jarraian edo ondoz ondoko lau hilabeteetan elikagaien pentsioa ez ordaintzea».
|
|
|
Horrek esan nahi du elikadura pentsioa ordaindu behar duen gurasoak betebehar hori ezagutu behar duela eta, hala ere, borondatez eta borondatez, ez ordaintzea erabaki duela. Bide penalera jotzean salaketa aurkeztu eta zordunari delitu edo falta bat egitea leporatu behar zaio Baldintza horiek betetzen badira,
|
bide
penaletik elikadura pentsioa eska daiteke, eta delitu edo falta bat egin ondoren ordaintzera behartuta dagoen gurasoari leporatu. Kasu honetan salaketa aurkeztu behar da epaitegi edo fiskaltzan bertan, Guardia Zibilaren edo Polizia Nazionalaren aurrean.
|
|
2019
|
|
|
Zer gertatzen zen orain arte? Norbait harrapatuz gero, nahiz eta kausatzaileak gehiegizko abiaduraz edan edo kanpoan izan, «zure lesioak baliogabetzaileak ez baziren, ez zitzaizun delituaren biktimatzat hartzen, ez zenituen jasotzen
|
bide
penalaren babesa eta bermeak: ezin zenuen fiskaltzara jo, ez zenuen auzitegiko medikuarengana joateko eskubiderik eta epaiketa kostuetan ordaintzera kondenatzeko arriskua zenuen», gehitu du Canesek.
|
|
2020
|
|
|
Beste hortz klinika batean egin gabeko tratamendua ordaintzeko eskubidea ere badute, kostu hori handiagoa izan arren. Dentixen jabearen iruzurra, lesioak, kalteak, bidegabeko jabetzea gertatu dela uste bada,
|
bide
penalera jo dezakete. Zerrenda luzea da, eta, haren iritziz, hobe da kasuz kasu aztertzea, jende askorekin batera makroeskabidea aurkeztu baino, horrek prozesu judiziala are gehiago luzatu baitezake.
|
|
2022
|
|
|
Garrantzitsua da poliziari proba zantzuak ematea (edo salaketarekin edo kereilarekin batera), finka zure jabetzakoa dela eta zure etxebizitza dela egiaztatzeko (horniduren ordainagiriak, eskriturak, erroldatzea…), dio Vicenç Hernándezek, Tecnotramit eko CEOak. Salaketa hori
|
bide
penaletik abiatuko da usurpazioz, «eta horrek ez du beti arrotzak kanporatzea ekarriko», dio Ramón Rierak. Garrantzitsua da bide penala aukeratuz gero kautelazko neurria eskatzea, hau da, higiezina berreskuratzea, eta delitua egiten jarraitzea eragozten duten neurriak har daitezela eskatzea.
|
|
|
Salaketa hori bide penaletik abiatuko da usurpazioz, «eta horrek ez du beti arrotzak kanporatzea ekarriko», dio Ramón Rierak. Garrantzitsua da
|
bide
penala aukeratuz gero kautelazko neurria eskatzea, hau da, higiezina berreskuratzea, eta delitua egiten jarraitzea eragozten duten neurriak har daitezela eskatzea. Enpresa bat kontratatzea etxea husteko.
|
|
|
• Bide zibilera jo Bankuek ia beti jotzen dute bide zibilera beren jabetzako etxebizitza utzarazteko eskatzeko. — Bide penalera joan Etxebizitzan bizi diren pertsonak gatazkatsuak badira,
|
bide
penalera jo daiteke. Okupek ezin badute frogatu usurpazioa ez dela, epaimahaiak kautelazko utzarazpena agindu dezake.
|