|
2017
|
|
|
Eta frankismoaren lauzarik astunena, Valle de los Caídos ekoa baino pisuagoa:
|
bide
bazterretan, leizeetan eta batez ere senideen bihotzetako hutsuneetan lurperatutakoak, desagertuak, desagerraraziak. Desagertuen zama latza duen estatu bat...
|
|
|
Aurrean bihurgune itxia dauka, eskuinetara. Bestaldean, zuhaitzen artean, itzal bat antzeman du, oinezkoa
|
bide
bazterrean.
|
|
|
Framtonek makila eta sonbreirua hartu eta arrapaladan atera zen etxetik; ihesean zihoala apenas erreparatu zituen bidezidorra eta sarrerako atea. Errepidetik zetorren bizikletari bat
|
bide
bazterrean sartu behar izan zen kolisioa saihesteko.
|
|
|
Hori nahikoa ez, eta askotan, bizitzak berak areagotu egiten digu zama hori. Espainiako faxisten altxamenduan parte hartu zutenak eta berrogei urtez gure
|
bide
bazterrak hildakoz bete zituztenak ohean etzanda itxaron zioten heriotzari, lasai; adinduta. Espainiako demokraziak, demokrazia izan balitz, epaitu eta espetxeratu beharreko guardia zibilei domina eman die.
|
|
|
bertso hauen idazlea dabilen bideotan ibili izan naiz neu ere, kantu bat hortzartean kamio ertzeko loreak biltzen, harri kozkorrak zapata puntaz apartatzen nituen bitartean. Hala gabiltza oraindik, oin zolak egosi arren, nekatutakoan
|
bide
bazterrean geldialditxoak eginez, behin eta berriz bidera itzuliz. Labakarenak ez baitira behin zeharkatuta atzean utzi daitezkeen paisaiak.
|
|
|
Tomas, 65 bat urteko gizon indartsua eta ondoko baserriko gizon edateua, Jazinto, segarekin ari dira
|
bide
bazterreko belar eta sasiak garbitzen: Segarekin belarra mozten, eskuak segari helduta, izerdia aurpegietan...
|
|
|
Bere atzetik dagoen bidean, idi pare batek gurdi bati tiratzen diote. Haurrak
|
bide
bazterrean dagoen bizikleta hartu eta ziztu bizian eta sigi saga eginez bidean behera aldendu egiten da.
|
|
|
Nazkak jota handik gertu pasatzen zen errekastoan sartu zuen burua behin eta berriro eskuak, aurpegia, konpultsiboki garbituz. Aizkora eta labanarekin gauza bera egin eta bi gorpuak makila batekin
|
bide
bazterrera zokoratu zituen. Ez zuen pistarik utzi nahi han bertan, badaezpada.
|
|
|
Zoazte buhame malapartatuak!! Zoazte eta ekar itzazue kanpalekura kaüterak, kherestuak, eta marexalak eta
|
bide
bazterretan aurkitzen dituzuen alproja eta lapur guztiak. Aurki, Donegoitiko herrian sartuko gara, Buhame handia zaldi zurian doalarik, errege baten pare bere armadarekin... kar, kar, kar, Zoazte alajaina!!!!!
|
|
|
Eta atzo esan bezala errekaren bestaldian, zubia igarotzeko prest, ikusi ahal duzue alprojaz osatutako gaizkileen talde hori gure herria menderatzeko asmoz! Ni Jaun Beltx berria, herria defendatzeko prest nauzue eta
|
bide
bazterrak halako jendailez garbitzeko ere. Herriko ate nagusia barrikadaz josi dugu eta seguruenez ez dute gaindituko!
|
|
|
Pitxuren eta Buhame Handiaren gorpuen edo gorpuzkinen bila iluntasunean, Gauekoren babesean, etorri ziren beraien akolitoak, lehena oihanean barna eta bestea
|
bide
bazter batean lurperatzeko asmoz: " Urak dakarrena urak daroa" esanez.
|
|
|
Hori ona dela esaten du nire adiskide batek, atentzioa gidatzea baino askoz garrantzitsuagoak diren gauzatan jartzen dudala esan nahi duelako, antza. Ni ez nago ados, izan ere, benetan gustatzen zait
|
bide
bazterreko zuhaitza.
|
|
|
Jose Saramagoren olerki bat errezitatuz egin dute nik oso hurbiletik ezagutzen dudan
|
bide
bazter baten lore eskaintza: " Daukagun memoria gara eta geure egin dugun erantzukizuna baino ez gara.
|
|
|
Orduan, nire buruaren jabea ninduan. Orain, gobernuaren esklaboa nauk,
|
bide
bazterrari lotua, begiak higatuak eta bizkarra makur.
|
|
2018
|
|
|
aurreiritziak
|
bide
bazterrean uzten.
|
|
|
Eta kabala horietan ari ginelarik, tak! Etorri zitzaigun gogora egun horretan bertan, goizaldean, Abejarren
|
bide
bazterreko taberna bakarti hartan zeuden bi tipo bekozkodunak eta... aparkalekuan gure Potrosen ondoan ikusitako... BMW ederra.
|
|
|
Ba, orduan estaldura dagoen parajea bilatu behar diagu eta
|
bide
bazterrean, nabarmen Potrosen amua utzi, guk ezer susmatzen ez dugula sinistarazteko. Itxoiten egongo gaituk beraiek agertu arte:
|
|
|
Hasi ginen delako plan hura prestatzen: estaldura egokia, Potros
|
bide
bazterrean, agerian, ni neu errepidearen alde batean eta Joxemiel eta Txurruta bestaldean, basoan barrena, ez oso urruti. Orain itxoitea besterik ez genuen eta aurreikusitako baldintza guztiak, edo gehienak, ondo betetzea, bestela narkoen eskuetan geunden eta ez bostekoa luzatzeko, alajaina!
|
|
|
Txurruta gizajoa leher egina zegoen, ordea. Amore eman zuen berehala eta
|
bide
bazter batean jarri ginen, atzean generamatzan manta eta zaku batzuk gainetik bota ondoren. Fida hadi!
|
|
|
Abiatu ginen berriro ere
|
bide
bazterreko hautsak harrotuz, eta Paris Baztan antzeko rallye baten piura zeukan ibilbideari ekin genion Bertizeko basoak helburu. Irratia martxan jarri zuen Txurrutak, ozenki, nola ez eta berri parrastaren zurrunbiloan bat batean honako honek jo zidan aldaba eta nola!
|
|
|
Hik nola egin dezakek hainbeste gauza batera? Trastu hau gidatu,
|
bide
bazterrera erori gabe, zigarroa erre, etenik gabe onddoez hitz egin eta tarteka hire emaztearen mezu galduak jaso. Dedio!
|
|
2019
|
|
|
Halek ez zuen errebolberrik eta, aizkora eskutan hartuaz, burua hautsi zion kolpe batez. Gero gorputza askatu eta
|
bide
bazterrean utzi zuen. Besteak ulertu zuten zein izan zitekeen haien etorkizuna.
|
|
|
Oier Araolaza dantzari eta antropologoak sekulako lana egin du Arimen Gaueko oihartzunak eta lekukotasunak biltzen. Berari esker, jakin badakigu mozorro eta arropa zaharrez janzteaz gain, arbiak eta kuiak ezartzen zituztela
|
bide
bazterretan. Arbi eta kuia horiek hustu ondoren, begiak eta ahoa irudikatzen zituzten zuloak egiten zizkieten, eta barruan piztutako kandelak jartzen zituzten.
|
|
|
Geroztik, ezer ez. Alemaniako
|
bide
bazterren batean egongo da haren gorpu errukarria, zangaren batean.
|
|
2020
|
|
|
|
bide
bazterreko geldialdi honen argazkia,
|
|
|
|
bide
bazterreko geldialdi honen argazkia,
|
|
|
Azken finean, bitakora baten olerkiak dira, bazterreko bideetatik eta
|
bide
bazterretatik egindako bidaiarenak eta road trip poetiko bat osatu nahi dutela esan genezake.
|
|
|
Airetik egindako argazkiak ziren. Ondorengo argazkietan ez nintzen, ordea, airean pedalei eragiten agertzen, nire oroitzapenei jarraituz agertu nukeen bezala,
|
bide
bazterrean etzanda baizik, lo, konortea galduta edo hilda, ondoan dron bat daukadala. Aldamenean bizikleta dago, bi gurpilen gainean, beste dron batek eutsita.
|
|
|
Etorriko zara bihar arroz garagardoa edatera gure sukaldera? Ahaztu gabe ekarri ezazu zure alboan dakarzun zuri zurbil hori ere!" lehengusuak oihuka
|
bide
bazterretik aurreko egunetik ikusi gabeko lagunari bezala.
|
|
|
Emari oparoko
|
bide
bazterreko iturrian zuriak ez beste guztiek ur fresko txorrotada edan eta aurrera. Ilunpetan egin zuten azken ordu erdia, 6 solairutako txapa eta oholezko eraikin dardarakor batera heldu ziren arte.
|
|
|
Ilundua zen gau hotza Ilamen. Ifarreko haizea zebilen, gailurretako izotzek laztandutako haize hotza, parajeotan kale kantoi eta
|
bide
bazter oro azken zokoraino husteko trebezia duen ufada txistukaria. Abendua zen, eta Ilamen altuera izotza eror dadin nahikoa ez den arren, jendea hotzetik ihesi etxe, etxalde, ostatuetako geletan bilduta zegoen.
|
|
|
Zuhur eta mantso, basetxe aldera abiatu ziren. Baina erne, ze
|
bide
bazterretan tranpak egon bai zitezkeen. Ez zen han erortzea giro izango.
|
|
|
Hori dela eta, hiruzpalau aldiz gelditzen dira bidean, indar berriak hartzeko eta baita txiza egiteko ere. Ferndandezi ere, aski ongi etortzen zaizkio geldiketa horiek hankak luzatzeko eta
|
bide
bazterrean pixarraxta handia egiteko; berak ere bere beharrak baititu, noski!
|
|
|
Halako batean, urrutitasunean eta
|
bide
bazterrean argi bat nabaritu zuten. Hurbildu ahala, bideko jatetxe bat zela ikusi zuten.
|
|
2021
|
|
|
Bilaketa eremua zabaltzea erabaki zuen Malliak: norbaitek Shannan hil bazuen eta gorpuaz desegiten saiatu bazen,
|
bide
bazterrak miatu behar zituen, FBIren adituen arabera gorpuak errepidetik 9 metro baino gutxiagora jaurtitzen baitira. Oak Beachetik Nassau konderriko mugaraino doan Ocean Parkway errepideko bazterrak miatzeari ekin zioten Malliak eta Bluek.
|
|
|
Errepidearen 23 kilometroetan hegoaldeko
|
bide
bazterra sastraka itxiez estalita dago, sasiez, txilarrez eta huntz pozoitsuaz; hain itxiak ezen zentimetro gutxi batzuetara dagoena ikustea ere eragozten dutela. Sasiek zauritu zituzten, Mallia eskuetan eta Blue muturrean, eta huntzak Mallia ziztatu zuen.
|
|
|
Neska txikiak ziren aurkitutako biktima guztiak lauretatik hiru bederen, 1,50 m eta 50 kg ingurukoak, eta horrexegatik" hautatu" zituen hiltzaileak agian. Craigslisten argitaratutako argazkiak begiratuz, hiltzaileak neska ahul eta arinenak aukeratu bide zituen, errazago erailko zituenak eta errazago autoan sartu eta
|
bide
bazterrean jaurtiko zituenak, zabor zaku bat balira bezala.
|
|
|
Ocean Parkwayko iparraldeko
|
bide
bazterra hiltzaile baten zabortegia zela jakinik, bide bazter horretako sasi, txilar eta huntz pozoitsuen artean miatuz jarraituko zuten Shannan Gilberten bilaketa hurrengo hilabeteetan.
|
|
|
Ocean Parkwayko iparraldeko bide bazterra hiltzaile baten zabortegia zela jakinik,
|
bide
bazter horretako sasi, txilar eta huntz pozoitsuen artean miatuz jarraituko zuten Shannan Gilberten bilaketa hurrengo hilabeteetan.
|
|
|
Eremua zabala ez izan arren, bilaketa lanak oso mantsoak ziren begetazioak asko eragozten zituelako. Altua eta itxia zen begetazioa Ocean Parkwayko
|
bide
bazterrean sasiak eta txilarra batez ere eta akainez beteta zegoen, bai pertsonei eta baita txakurrei ere gaixotasunak kutsatzen dizkietenak. Hain itxia zen begetazioa, ezen ikerketa lanak ari ziren gunera bertaratutako kazetariek ez zituztela sasi artean sartuta zeuden polizia eta txakurrak ikusten, nahiz eta haien aurrean metro gutxi batzuetara baino besterik ez egon.
|
|
|
Bilaketa mantso baino arretatsuak aurkikuntza txundigarri gehiago ekarriko zituen Gilgo Beach eta Oak Beach arteko
|
bide
bazterretan.
|
|
|
Poltsa barruan giza hezur gehiago zeuden. Aurkikuntza Zach´s Bayn inguruan izan zen, Ocean Parwayko iparraldeko
|
bide
bazterrean ohi bezala, eta Gilgo Beachetik 11 km mendebaldera.
|
|
|
Beste serieko hiltzaile bat, hirugarrena, ote zegoen Long Islanden? Berriz ere, bizilagunek ezetz uste zuten, bertako norbaitek leku hobeagorik ezagutuko lukeelako gorpu bat ezkutatzeko, baso barnean eta ez
|
bide
bazterrean etxebizitzetatik hain hurbil.
|
|
|
Kasua zen, nahiz eta Gilbertarrek eta haien abokatuak aurkakoa uste, poliziak Shannan bilatzen jarraitzen zuela, ordura arte ikasitakoa baliatuz. Ocean Parkwayko
|
bide
bazterrak goitik behera miatuta zeudenean, Oak Beachera itzuli zen bilaketa, eta zehatzago, Oak Beacheko etxeen eta Ocean Parkway errepidearen artean zabaltzen zen padurara. Lehenago ere, ikerketaren hasieran, eremu hori arakatua zuen poliziak, Shannanen azken urrats ezagunek harantz zuzentzen zirela baitzirudien, baina ez zuten ezer aurkitu eta bilaketa esparru zabalago batean jarraitu zuten.
|
|
|
Duela gutxi arte, esate baterako, kaleko afixa handi batekin egiten nuen estropezu, ia goizero. Hendaiako
|
bide
bazterrik estrategikoenean zegoen jarrita. Alegia, nire moduko despistatuak ez ezik, gizakiak paseatzen dituzten zakurrak, hondartza inbaditzaileak, eta oro har, jitoan mugitzen diren turista saldoak joan etorrian harrapatzeko moduan.
|
|
|
Iguzkiak erre nahi du, hanbatenaz non ez baita zuhatz handirik ezagun,
|
bide
bazterretakoez bertzalde.
|
|
|
berrogoi ta hamar bat otomobilek, lerroan eta geldi,
|
bide
bazterretik ez balute legearen kontra beren
|
|
|
Laster, zuhatzik ez dugu gehiago betare
|
bide
bazterretan: oso osoan huna orai ageri, bi
|
|
|
Bizpahiru kilometretarik,
|
bide
bazterrari hurbil aurkitzen ditugu hiruzpalau herrixka. Etxe
|
|
|
Arimarik ez da ageri nihun. Nihun ez dezakegu berex baratze bat, ez zuhatz bat,
|
bide
bazterreko
|
|
|
Egun osoan ibili ziren eta Atienzatik hurbil zirenean iparraldeko bidea hartu zuten Alcolea izeneko herri aldera. Iluntzean
|
bide
bazterrean kanpatu zuten surik piztu gabe. Hurrengo egunean mando guztiak lotu zituzten bata bestearen atzetik eta apoak, kaskoak, zapi batzuekin inguratu zituzten arrastorik ez uzteko.
|
|
|
Baita ni ere! Maritxuk,
|
bide
bazterrean zen harri zabal handi batean eseriz Dena jira-biraka zebilkinan. Bidea ere ez zaidan betikoa iruditzen.
|
|
2022
|
|
|
|
bide
bazterreko istila zapaldu eta
|
|
|
• Zergatik gelditzen dira hainbeste arkeologo bere ibilbidean zehar
|
bide
bazterrean. Fakultateetan gehiengoa garela eta zuzendaritza postuetan gutxiengoa garela kontuan hartuta, zeintzuk dira sistemak berak jartzen dizkigun oztopo eta zailtasunak eta nola konpondu dezakegu hori?
|
|
|
Historia liburu guztiek ongi erretratatzen dute garai hori, trazuak akuafortearenak baitira, izan. Zergapean zegoen herrialdea eta Sevillara heldutako aberastasun amerikarrak Espainia zehar zihoazen, bankari alemaniarrei ordaintzeko geratu gabe; haiei Koroak milioiak zor zizkien, eta herria, noraezean, galbideratzen zen, zorpetzen, emigratzen, engainatzen eta eskeko egiten
|
bide
bazter guztietan. Gaixotasunek eta hilkortasunak herrietan hildako asko eragiten zituzten, elizgizonak eta mojak milaka ziren, eta arrakeroak eta ahoberoak hainbat.
|
|
|
Azenarik jarraitzeko keinua eginez aurrera egin zuten bidean, zaldiak pausoan eta besteengandik tarte batera. Handik gutxira aurrean zebilen taldea
|
bide
bazterrean gelditu zen zuhaitz batzuen babesean. Jaun hark Azenari gonbidatu zuen hurbiltzera.
|
|
|
Hantxe kokatu zuen kanpadenda, belen abarrak eta gainerako hegazti lapurrak handik etorriko zirelakoan. Denda
|
bide
bazter batean ezarri zuen, inork igaro behar baldin bazuen ere, lekua izan zezan.
|
|
2023
|
|
|
Eta harako Truman dohakabea, Seaheaven deituriko hiri perfektu bezain faltsuan bezala, erabat arrotz eta frustrazioz betea sentitu zara. Gainera, enparantzan usnatzen den zorion perfektua atzo arte bizi izandako Victoria laku ertzetako, Luandako aldirietako, eta bilatu gabe edonongo
|
bide
bazterretan aurkitutako miseriaren parean, haz nekea duten ume gaixoen begiradak jartzea datorkizu ezinbestean. Melvilleren liburua eskuetan, kontu hauetaz pentsatzen jarrita, Thilo van Linden datorkizu gogora ezinbestean.
|
|
|
Rayk berandu erreakzionatu du. Baina bat batean balaztatu duenean, yarda bat egin du atzera martxan eta
|
bide
bazterrean laga du leihoak irekita. Autotik atera da, zu atzetik.
|