|
2010
|
|
|
y asà cambiaron después por vacas del mismo pelaje, astaje y dentaje. Orixek hiru biga ordez,
|
bi
zaldi aipatzen ditu, baina eginen nuke kontaera hori Orixerenetik ikasia duela Juliok... Ez dakit baden leienda horren egiazko dokumenturik, baina Orixek data hauxe paratzen du Mikel Elederren ahotan:
|
|
2011
|
|
|
Gure attak hartu eskolatik eta. DKV orduan erosia zuen eta Kattuko atian
|
bi
zaldirekin nuen esperuan. Eraman behar ttugu erran zidan eta hala DKVn sartu eta Irun alderat abitu ginen.
|
|
|
Eta ilunabarrean, bederatziak aldean, Larrun inguruan ginenean alemanak tiroka hasi ziren gurekin. Zaldi bat tiroz josi zuten eta gu Ambrosiori esker, inguruan jaio eta mendia primeran ezagutzen baitzuen, beste aldera pasa ginen beste
|
bi
zaldiekin, nahiz eta bietako bat zauritua egon.
|
|
2018
|
|
|
Goiz hartan bertan, goizeko bederatziak aldera, Guardia Nazionalaren 139 batailoiari lagundu zion Folie Méricourt kalera; gillotinaren bila zihoazen, hura zelako errepresioaren sinbolorik adierazgarriena, akabatu beharreko nagusikeriaren ikurrik behinena. Ordukoan ere berak gidatu zuen gurdia,
|
bi
zaldik aurretik tiraka, eta han garraiatu zituzten tresna makabro haren atal eta puska guztiak, zati zati eginda. Hantxe zegoen, besteak beste, saskia; hantxe ere, oholtza eta beso luze biak...
|
|
|
Igo zen abiatzera zihoan beste orga batera, eta gidariaren ondoan jarri zen. Upel saltzaile baten gurdia zen hura, horia,
|
bi
zaldi marroik tiratua; olana berde batez estalita zegoen, eta gurutze gorri bat zeraman margoturik erdian, euriak nahikoa desitxuratua; atzealdeko muturretik eskegita, hildakoen buruak, besoak eta hankak, guztiak ere dantzan mugimenduarekin. Gidariak usain gaiztoa zabaltzen zuen, zigorra astintzerakoan:
|
|
|
Arrotzak bere
|
bi
zaldiak hartu ditu inaurkinetarako erabili ohi dudan txabolatik. Soketatik tiraka eraman ditu gero atari aurreko larrainera.
|
|
|
Ez dezala behintzat inork esan Baronet koldartu egin zenik. Arrotzarenak abiada handiagoa dakar, eta
|
bi
zaldiak elkarren parera iritsi direnean, hedeari atzera eginez, ezpatakada nekez saihestu ahal izan dut. Jiratu da arrotza, eta eraso berri bati ekin dio.
|
|
|
Orduan mahaiaren ertzean zerbaitek jo dit begia: arro  tzaren liburua, horra,
|
bi
zaldi aurkarien orrialdean dago zabalduta.
|
|
|
Aspalditik ezagutzen nuen arotza, hari erosten bainizkion trepeta ibiltari harrigarriak Grazibelentzat: txerpolari bat zuhaitz batetik gereziak biltzen,
|
bi
zaldi aska beretik ura edanez, emakume brodalaria kantari, inudea haur jaioberri baten sehaskari eragiten... Trepetek biradera txiki bana zeukaten bizkarrean, eta, hari eraginez gero, bolon bolonka ibiltzen hasten ziren egurrezko trepetak, Grazibelen algarak eta ikusle guztion harridura sortuz.
|
|
|
Batetik, belardiaren erdigune geometrikoan, irudiaren gunea ageri zen:
|
bi
zaldi aurrez aurre, buru beltza bata, buru zuria bestea. Zut zeukaten bi zaldiek lepondoa, eta, xehetasunen bat gorabehera, simetrikoak ziruditen.
|
|
|
bi zaldi aurrez aurre, buru beltza bata, buru zuria bestea. Zut zeukaten
|
bi
zaldiek lepondoa, eta, xehetasunen bat gorabehera, simetrikoak ziruditen. Goi aldean Fugite irakurtzen zen; behe aldeko belardi irudikatuan, berriz, hirusta elkarri lotuen motibo txirikordatuaren gainean ida  tzitako latinezko esaldiaren jarraipena zuen oinarri:
|
|
|
–Zer eman nahi didazu aditzera? Zure liburuxkako
|
bi
zaldi horiek nire beirateko zaldien antza dute. Beiratea egin zuenak marraz zezakeen liburuko bikote hori ere.
|
|
|
Aba Yakuerenean ikusia nuen nik liburu hura, edo liburu haren oso antzeko bat. Han ikusitakotik oroitzen nuenaz osatu nuen beirateko
|
bi
zaldien irudia; baita nahikoa zuzen osatu ere, simetriak simetria.
|
|
|
Begira neukan, eta baiezkoa egin zidan buruaz, zaldiak bereak zirela garbi adieraziz. Biderako
|
bi
zaldien probidentzia hartzen duena ez da oinezko eskale zarpail bat!
|
|
|
Bat batean erori bazen izuaren mende, bat batean berreskuratu nahi izan zuen kemena ere. Berriro areto nagusian,
|
bi
zaldien liburua airean dantzatu, nire begietaraino inguratu, eta gero patrikan gorde zuen:
|
|
|
–Zergatik hartu duzu nekea, arropa erretzetik itzultzean,
|
bi
zaldien irudiaren ordez burezurra irudikatzen duen beira jartzekoa?
|
|
|
âOndo erreparatu bazenu, ikusiko zenituen
|
bi
zaldiak. Lehen baino hurbilago elkarrengandik, baina bi zaldiak bertan daude orain  dik âeta esku ahurrak elkarrenganatuz irudikatu zuen bi zaldien gerturatzea.
|
|
|
âOndo erreparatu bazenu, ikusiko zenituen bi zaldiak. Lehen baino hurbilago elkarrengandik, baina
|
bi
zaldiak bertan daude orain  dik âeta esku ahurrak elkarrenganatuz irudikatu zuen bi zaldien gerturatzea.
|
|
|
âOndo erreparatu bazenu, ikusiko zenituen bi zaldiak. Lehen baino hurbilago elkarrengandik, baina bi zaldiak bertan daude orain  dik âeta esku ahurrak elkarrenganatuz irudikatu zuen
|
bi
zaldien gerturatzea.
|
|
|
–galdetu nion harriturik. Burezurra ikusia nuen nik, garbi asko,
|
bi
zaldien ordez?. Adarra jo nahi al didazu?
|
|
|
–Begira ezazu ondo, eta hatz batez burezurreko matrail alboen isla marraztu zuen. Han zeuden
|
bi
zaldiak; arrotzaren hatzak haien isla marraztu ahala, galdu ere egin nuen burezurraren irudia, ezin nuen ikusi han bi zaldien konposaketa besterik?. Bi zaldiak baizik ez dituzu orain ikusten.
|
|
|
–Begira ezazu ondo, eta hatz batez burezurreko matrail alboen isla marraztu zuen. Han zeuden bi zaldiak; arrotzaren hatzak haien isla marraztu ahala, galdu ere egin nuen burezurraren irudia, ezin nuen ikusi han
|
bi
zaldien konposaketa besterik?. Bi zaldiak baizik ez dituzu orain ikusten.
|
|
|
Bi zaldiak baizik ez dituzu orain ikusten. Ezin dira burezurra eta
|
bi
zaldien marrazkia biak batera ikusi. Bat ala bestea.
|
|
|
Ez zuen zaldiak elkarrenganatzea besterik egin:
|
bi
zaldien arteko kristal puska irudirik gabeak kendu, eta, bi zatiak elkarrengana hurbilduz, soberako beirakiak zaldien ipurtalde banatan erantsi zituen.
|
|
|
–eta liburuan ikusitako motiboen berri eman nion:
|
bi
zaldi parez pare, aurreko hankak airean dituztela, eta hirusta txirikordatua, motiboaren ezker eskuin.
|
|
|
ut complexus non sit similis morti. Elkarri begira dauden
|
bi
zaldien marrazkia eskatu zidan gero, eta marrazkiari buruzko xehetasunak eman zizkidan, haietaz balia nendin. Istorio labur bat ere idatz nezala eskatu zidan azkenik:
|
|
|
Arrotza ikusi nuen, aurrez aurre, nigandik lauzpabost pausotara. Harri baten gainean erronka zegoen, esku bat nire ezpata  sagarrean pausatuta, eta besteaz bere
|
bi
zaldien hedeei eutsiz. Goiz alba urratu bezperako zeru ubel kolorea zuen atzean, gorputz lerdenaren isla eta zaldien koloreak doi markatuz:
|
|
|
Ihesa antolatzeari ekin nion neure kautan, hartara beta emanez arrotzaren loari astunago zedin. Arrotzak etxearen atzean gordeta zeuzkan
|
bi
zaldiez oroitu nintzen, baina ezin nuen arriskatu: bazitekeen zaldi haiek ondo heziak egotea, arrotzari bakarrik obeditzen ziotela jarriak.
|
|
|
Azkenekoa izatea espero nuen begirada bota nion ezkaratzari. Ezin dut esan, gaua ez zen-eta hain argi, beirateko
|
bi
zaldiek beren betiko itxura gordetzen zutenentz, baina iruditu zitzaidan han ez zegoela ez zaldirik ez harmoniarik, beirateko zati hartan hain zuzen zaldia osatzen zuten beira puskak falta zirela, eta haien tokian zuloa zegoela, edo, gehienera, marrazkia estaltzen zuen zapi edo oihal beltzen bat.
|
|
|
Nik burua albo batera mugitu ahala, haraxe alderatzen zuen arrotzak ere bere gorputza, eta ezin jakin nezakeen nirekin jolasean ari ote zen, ala nire irudipen hutsak ziren arrotzaren mugimenduak. Oso deskuidatuta egon behar zuen, noski, arrotzak, uste baldin bazuen
|
bi
zaldienganako nire arreta eta jakin mina areagotuko zituela postura hartan.
|
|
|
Arrotza ez zegoen begira, eta burua jiratu nuen, azkar, beiraterantz. Burezurrak jarraitzen zuen, ordu arte
|
bi
zaldi izandako tokian.
|
|
2019
|
|
|
" Baina ez kezkatu: ukuiluan
|
bi
zaldi daude; zoaz, eta zelatu itzazu. Azkar demonio alde egin behar dugu".
|
|
2020
|
|
|
Urbinak, deseroso, eskerrak eman zizkion apaizari eskainitako laguntzarengatik eta bi hatz sartu zituen ezpain artean. Koronelak txistu jo eta Lizartza
|
bi
zaldirekin agertzea bat izan zen. Zaldi banatara igo eta laster desagertu ziren kale pendizean behera.
|
|
|
Eskuinean utzi dut eliza, ezkerrean azaldu dira lehendabiziko etxeak. Badira
|
bi
zaldi, marroia bata eta xuria bestea, zerraku batean. Herriko sarreran berean.
|
|
|
Argia oso horia da. Eta guztia da, eliza, zaharrak, kutxa iluna, lore koroa, behealdeko
|
bi
zaldiak, atzeko mendiak, guztia da postalekoa, ezin gehiagoan. Ezin ederragoa.
|
|
2022
|
|
|
Are, batzuetan, pastel plater bat bereganatu eta arretagabe klikatzen zuen krema opil bat edo gerezi tartatxo bat, edo biak, sukaldaria, zeinari beldurra baitzion, bizkarra emanda zegoen bitartean kalean, ate ondoan tente eta isilik, bi meza liburuak eskuan eta Croquant andrearen xal beltza besoan. Kanpoan zain,
|
bi
zaldik tiratutako zalgurdia eta ia Croquant andrea bezain lodia zen gidaria, eguzkipean, eulien mende.
|
|
|
Platonen mitoan, auriga da kontrajartzen diren
|
bi
zaldiak elkartzen dituena. Zein da errealitatea eta desira elkartzen dituen auriga?
|