|
2008
|
|
|
Rhin Ibaiaren alpetar aldian latinetik hartuta ko mailegu asko ez ziren inoiz idatzian sartu(, no entraron nunca en la lengua escri ta? [1997]),
|
bi
mila urte eguneroko hizketan iraun arren(, a pesar de que ha perdura do casi dos mil años en la lengua cotidiana no literaria? [1997]).
|
|
|
Euskararen historia luzean,
|
bi
mila urte ingurukoa da guk, ondo edo txarto, ezagutzen dugun denbora tartea, eta bi mila urteko denbora tarte horretan, euskara beti agertu da zerbaiten gabezian, beti agertu da inoren menpean. Baina bi mila urteko denbora tarte horretan, gabeziak betetzeko nahia, eta gainerako hizkuntzen maila berean jartzeko gogoa ere aspalditik eta sarri agertu dira.
|
|
|
35 Joanes Leizarragak, adibidez, 1571an bera Beraskoizko semea zela zioskun. Orain dela
|
bi
mila urte Barcino, > Burdigala, > Massilia> eta Neapolis> deitzen ziren hiri haiek, denboraren poderioz gaur Bartzelona, > rdele, > Marseilla> eta Napoli> bilakatu zaizkigula onarturik ere, egia aitortuz, nik ez dazagut mundu zabalean, laurehun urte lehenagoko idazle batek bere herria aipatzeko zerabilen izena, gaur egun horrenbeste aldarazi... Eta forma bereko izenez ari naiz, ez Sankt> Peterburg>/ > Petrograd>/ > Leningrad> edo Leopoldville>/ > Leopoldstad>/ > Kinshasa, Euskal> Herria>/ > Euzkadi> bezalako itzulpen eta aldaketez.
|
|
2012
|
|
|
Ordura arteko itzultzaileek ikuspegi enpiriko batetik egiten zituzten itzulpenen analisiak, nor bere esperientzia hutsean oinarrituz. Hori dela eta, hain zuzen ere, George Steiner-ek itzulpenaren teoria, praktika eta historia sailkatzeko egindako banaketa asimetrikoan, aro berean sartzen dira ia
|
bi
mila urtetan zehar beren gogoetak agertu dituzten itzultzaileak, hasi Zizeron eta Horaziorengandik (K. a. I. mendea), eta Hölderlin ek 1804an Sofoklesen itzulpenei egindako iruzkinetaraino (Steiner 1975: 236).
|
|
|
– Gure euskara, baita Detxeparerena ere, hura baino
|
bi
mila urte gehiagoz gazteagoa da, Homero, inoiz jaio bada. Detxepare baino bi mila urtez lehenago jaio zen bezala.
|
|
|
Gure euskara, baita Detxeparerena ere, hura baino bi mila urte gehiagoz gazteagoa da, Homero, inoiz jaio bada? Detxepare baino
|
bi
mila urtez lehenago jaio zen bezala. (LIB I:
|
|
|
Adibide horretan ikus dezakegunez, E1 oinarrizko enuntziatuak. Homero Etxepare baino
|
bi
mila urtez lehenago jaio zelako, suposizioa dakar.
|
|
|
– Gure euskara, baita Detxeparerena ere, hura baino
|
bi
mila urte gehiagoz gazteagoa da, Homero, inoiz jaio bada. Detxepare baino bi mila urtez lehenago jaio zen bezala.
|
|
|
Gure euskara, baita Detxeparerena ere, hura baino bi mila urte gehiagoz gazteagoa da, Homero, inoiz jaio bada? Detxepare baino
|
bi
mila urtez lehenago jaio zen bezala. (LIB I:
|
|
2014
|
|
|
(. Hasta> impu > > a> Navarra> un> nuevo> nombre>, a> mi> parecer> horrendo?, > olvidando> que> los> navarros> siempre> la> habían> llamado> en> vascuence> Nabarra, > siendo> Nafarroa> un> término> introducido> > época> reciente> no> sé> si> > fruto> de> un> purismo> lingüístico> ajeno> al> habla> popular> de> nuestra> tierra> o> por> alguna> razón> de> tipo> político> que> no> llego> a> alcanzar?, 91 or.), Nafarroa> izena, jada 1571ko testamentu Berriaren hitzaurrean lehenbiziko aldiz dokumentatua, eta hortik aurrera (oihenarte, Axular, Etxeberri, Mendiburu, Kardaberaz, Campion, Azkue, Mitxe lena, Villasante...) euskaraz azken lau mendeotan etengabeki erabilia izan dela jakin gabe. Bestalde, logika hutsez, euskara batua, XX. mendearen bukaeran nolabait hezurmamitua denez, ezin daiteke izan antzinako baskoiek duela
|
bi
mila urte egiten zutena bera; gaurko gaztelania eta erromatarrek garai hartan ekarririko latina berdinak ezin izan daitezkeen beza laxe. Baina egiaren alde, esan dezagun, batuak, zerbaitekin antzik baldin badauka behintzat, nafarroa Garaiko euskararekin daukala.
|
|
2022
|
|
|
Bearnoko lurralde horrek aurkezpen bat merezi du, eremu gutikoa izanagatik (4.680 km2), leku ederra bete baitu historian. Euskararen eremuan zegoen duela
|
bi
mila urte, Zesarren Akitania osoa bezala. Egia sinple horren aldarrikatzeko uzkur gaude gu, gaurko euskal idazleak, inperialistatzat ez agertzeagatik.
|