|
2006
|
|
|
Gizakiak sortutako produktuetako askok egoera hori dute: aluminiozko poto batek
|
bi
mende baino gehiago behar ditu biodegradatzeko; plastikoek lau mende baino gehiago; eta beirazko botila batek denbora mugagabea. Beraz, ingurumena babesteko, material biodegradagarriak erabili behar dira.
|
|
2007
|
|
|
Zorionez, Juan Carlos Sanahuja enpresaburua —hemisferioa zeharkatu duten bidaiari ausartetako bat— ez zen horietako bat. Baina harro egon daiteke, turismo ontzi horretan egon izateaz gain, hamar egunez Kontinente Antartikoa edo" Basamortu Zuria" ere bisitatu duelako,
|
bi
mende baino gehiagoan zientzialarien eta abenturazaleen erakarpen poloa izan den munduko lekurik ezezagunenetako bat. Orlova ontzian lotan, Sanahuja kontinente horretako nazioarteko 50 baseetatik hirutan izan da, eta ez da herrialde batekoa, 23 naziokoa baizik.
|
|
2009
|
|
|
XXI. mende honetan begiekin ez ikustea orain dela
|
bi
mende baino errazagoa da izatez. Hala ere, oraindik itsuok itsaso zabalean laino dagoenean bezala bizi gara, gaur egungo gizarteak batzuetan hala lainotzen du-eta gure mundua.
|
|
2012
|
|
|
Pilota jokoak
|
bi
mende baino gehiagoko historia duela dio gunean, zer jokotaz hitz egiten ari garen ba al dakigu. Joko zuzenak ez al dira, bada, euskal pilotaren aitzindariak?
|
|
2017
|
|
|
emakume eta emazte ideala, pasiboa, esanekoa, aurreztailea, hitz gutxikoa, etxeko lanei buru belarri emana beti, eta garbia. XVII. mendearen amaieran hasi zen aldaketa hura, estatu terrorismoaren bidez
|
bi
mendez baino gehiagoz emakumea azpian hartu ondoren. Emakumeak garaitu ostean, baztertu egin zen, trantsizioan?
|
|
|
Azalpenak aurkitzerakoan, bada eragozpen esanguratsu bat: sorginen aurkako karguak hain dira irrigarriak eta sinesgaitzak, ezinezkoa baita beste edozein zio edo krimenekin neurtzea.12 Nola azal daiteke
|
bi
mendez baino gehiagoz Europako hainbat herrialdetan ehun milaka emakume epaitu, torturatu, bizirik erre edo urkatu izana, beren gorputzak eta arima deabruari saltzeaz akusatuta, edota magiaren bidez haur mordoa hiltzeaz, haien odola xurgatzeaz, haien haragiarekin edabeak egiteaz, auzokoen heriotza eragiteaz, ganadua eta uztak suntsitzeaz, ekaitzak sortzeaz eta beste hainbat izugarrikeria egiteaz ... (Hala eta guztiz, gaur egun ere, garai hartako sinesmenen egituran sorgin ehiza nahiko arrazoizkoa izan zela sinetsarazi nahi digu zenbait historialarik!)
|
|
2018
|
|
|
Baina batzuetan merezi du ibiltzeari uztea, geratu eta pasatu denaren zein gertatzea nahi dugunaren perspektiba hartzeko. Posible da glosak Mallorcan aldaketa gehiago jasan izana XXI. mendeko lehen urte hauetan, azkeneko
|
bi
mendeetan baino. Idatzi honekin dudan asmoa da, beraz, nire iritziz egoera honetara ekarri gaituzten arrazoiak azaltzea, egungo panorama zehaztu eta etorkizuneko erronka nagusienetako batzuk orraztea.
|
|
|
XVIII. mendearen erditik aurrera aldaketa sakonak izan ziren, eta" polizia" kontzeptuaren harira, Ilustrazioa hiriko administrazioan sartu zen (Garralda, 2011; Sola Ayape, 2001). Aldaketa horiek Antzinako Erregimenaren bukaera ireki zuten,
|
bi
mende baino gehiago iraun zuen sistemaren akatsak agerian utziz.
|
|
2021
|
|
|
«Bizi dugun pandemiak eragin duen katarsiak zalantzan jartzen ditu gizateriaren ekintzak», Opus Lirica konpainiaren ustez, «eta gizakia eta bere ekintzak aurrez aurre jartzearen beharrari erantzuten dio Requiem ak». Diotenez, «Mozartek duela
|
bi
mende baino gehiago konposatutako jatorrizko mezak bezala, bakea eta barkamena aurkitzeko balio behar luke, balio etiko eta moralen aldaketa eta berrikuspena egiteko».
|
|
|
Baina zer da pribilegio zuria eta deskolonialitatearen gai hau? Azken urteetan indarra hartu duen gaia da Euskal Herriko Jardunaldi feministetan feminista zuriok interpelazio zuzena jaso genuenetik, baina gaia ez da berria, feminismo dekolonialak eta feminismo beltzak (
|
bi
mende baino gehiagoko) ibilbide luzea du. Urteak dira hainbat autore arrazializatuek adierazi digutela, sexu genero ardatzaz haratago, badaudela gorputz ezberdinak zeharkatzen dituzten ardatz gehiago, hala nola, klasea, arraza, kapazitismoa, adina, sexua, generoa, etab. Eta arrazakeria eta kolonialismoa begiratu ezean, sexu generoari buruz egiten ditugun hausnarketak ez dituztela gorputz guztiak kontutan hartuko eta beraz, baztertzaileak izango direla.
|
|
2022
|
|
|
Denzelek dio haitiarrek sortu zutela duela
|
bi
mende baino gehiagoko BlackLivesMatter mugimendua. Sortu, gidatu eta garaipenera eraman zuela, frantsesen aurrean, Napoleonen armaden aurka, esklabotza berriro instalatzen behin eta berriro saiatu ziren frantses ilustratuen kontra.
|
|
|
—Eta ironia tristea da, duela
|
bi
mende baino gehiago BlackLivesMatterra frantsesen kontra asmatu eta arrakastaz nagusiarazi zuen herrialdean, berrehun urteko burujabetzaren ondoren, frantsesa nagusi izatea funtzio jaso guztietan.
|
|
2023
|
|
|
Orain dela
|
bi
mende baino gehiagotik ezaguna da (James Parkinson mediku ingelesak 1817an deskribatu zuen), eta espezialistek uste dute mila aurpegietako gaixotasuna dela, sintomak askotarikoak direlako eta gaixo bakoitzak ezaugarri bereziak dituelako. 60 urtetik gorako biztanleriaren% 1i eragiten dio, alzheimerraren ondorengo bigarren gaixotasun neurodegeneratibo ohikoena da, eta, alzheimerra ez bezala, haren bilakaera motelagoa izaten da.
|