|
2000
|
|
|
Horrela, urtebete pasatu eta gero, Cadiz-ko Konstituzioaren espiritua jaso zuen. Informe Quintana? izenez ezagutzen den dokumentua ezinbesteko erreferentzia puntua izan zen, XIX. mendeko eskola legeriaren zutabea baitzen115 Besteak beste, hitzaurrean irakaskuntza sistemaren baldintza politikoei buruz planteatzen zena azpimarratu litzateke;
|
bi
hitzetan esanda, hezkuntza sistema nazionalaren argumentazio politikoaren ardatzak nazioa hartzen du abiapuntutzat, helburua herritarrak egitea izanik. Bestalde, aipatu berria dugunarekin zuzenean loturik dagoen uniformitatearen gaia ere. Informe, aren ezaugarri nagusienetarikoa dugu:
|
|
2001
|
|
|
Pertsonaien atal honekin amaitu baino lehen, pertsonaia nagusienen, hots, Daniel Zabalegiren eta Iñaki Abaituaren taiuketa narratiboaz
|
bi
hitz esan nahiko genituzke. Gure iritziz, pertsonaia hauen sendotasun deskriptiboa eta garapen narratiboa benetan nabarmenak dira.
|
|
|
beste bide bat hartu zuen: abenturaren, poetikotasunaren, narrazioaren etapoesiaren bidea,
|
bi
hitzetan esateko. Alde horretatik, belaunaldi berriak ez zuengustuko, «istorioa bera baino, kontatzearen abentura» erreibindikatzen zuen Saizarbitoriaren estilo narratiboa.
|
|
|
Ongi da. Begira,
|
bi
hitzetan esango dizut: oihal bateko zimurra edo tolesaren alde bakoitza...?
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, aurrera jarraitu baino lehen, beharrezkoa irizten diogu goiko lerroetan zehaztu dugun eleberri tipologiari buruz
|
bi
hitz esateari. Literaturaren historia eta azterketa kritikoak irakurtzera ohituta dagoen edonork badaki irizpide ugari eta kontrajarrien arabera iker daitezkeela eleberriak.
|
|
|
Numerus clausus horiek ez dira berdinak eskola guztietan.Horrela, Leioako Erizaintza Eskolan sartu ahal izateko gutxieneko nota Donostiakoa baino altuagoa denez, nota altua lortu arren Leioako Eskolan onartuakizan ez diren Bizkaiko ikasleek Donostiako Erizaintza Eskolan matrikulatzen dira, euskaldunei berez legokiekeen portzentajea beheratuz. Beraz,
|
bi
hitzetan esanda, defacto pairatzen ari dira barruti konpartitua. 2000/ 01 ikasturterako matrikulazio kanpainan nabarmena izan zen euskal eta erdal lerroen bilakaera denbora aurrerazihoan heinean.
|
|
2005
|
|
|
(2004: 65). Hau horrela esanda, baina, ez dago
|
bi
hitz esan gabe lagatzerik. Izan ere, ondorengo orrialdeetan esango dugunaren muina ikutzen du-eta Egañak esandakoak.
|
|
|
Aurrerago, beraz, Katariñe Eleizegi, Sorne Unzueta, Amaia Lasa, Mariasun Landa, Miren Agur Meabe eta JasoneOsorori buruz hitz egingo dugu. Hauetaz gain zerrendatuditugunei buruzko
|
bi
hitz esango ditugu laburki bada ere: Arantxa Urretabizkaiak ekartzen digu alde batetik, etenik gabeko barne mintzaira (s tream of consciousness), eta bestetik, sexualitateari hurbiltzeko modu berri bat eta emakumea ren egunerokotasuna, andrazkoen esperientziaren aurkikuntza (ordura arte ez zegoelako horrelakorik apenas).
|
|
2006
|
|
|
Esaneko txarra, sukaldari txarra, lisatzaile txarra, abertzale txarra eta kristau txarra nintzen aitarentzat;
|
bi
hitzetan esanda: alaba txarra.
|
|
|
Elkar agur  tzeko ordua iritsi zen. Ez hark ez nik ez genuen begiradari eusteko adorerik izan eta, konpromisozko
|
bi
hitz esan eta gero, Elsbethek burdinazko langa tzarra zabaldu zuen. Lorategian zehar zihoala, begira egon nintzaion:
|
|
|
Irribarre ahalik onberenaz begiratu nion. Gero, lasai lasai,
|
bi
hitz esan nizkion, ganbarako ateak zabaldu zizkidaten bi hitz magiko:
|
|
|
Halere, aitortu behar da gutxi horretan zertxobait mugitu dela, eta horretan aritu nahiko luke artikulu honek. Gaian sartu aurretik, euskal literatur sisteman emakumeak izan duen eta duen presentziaz
|
bi
hitz esango ditugu. Duela hilabete batzuk Jesus Mari Lasagabaster literatur kritikariak, euskal literaturaren osasun egoeraz mintzo zela, alderik ahulenatzat irakurlegoa hartu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Orain
|
bi
hitz esango dizkizut, eta hitzaren hasieran soinu berdina duten esango didazu. Entzun:
|
|
|
Orain
|
bi
hitz esango dizkizut, eta hitzaren amaieran soinu berdina duten esango didazu. Entzun:
|
|
|
Nik entzuna izatea besterik ez dut eskatzen, nere esanak ulerturik edo ulertu gabe. Nik ez dakit zer dagoen hurkoen buru bihotzetan; nik belarri zuloa estimatzen dut gero eta gehiago, eta entzute hutsa nahi dut, entzute garbi bat nahi dut, nazkatua bainago
|
bi
hitz esan orduko dena ulertzen dutenekin: " bai, bai"," jakina, jakina"," ulertzekoa da, ulertzen da eta ulertzen dut, dizut eta zaitut".
|
|
2009
|
|
|
Eta iritsi diren kantak, jendeak eskatzen dizkigunak (Gaur euria egin du, Badator eguna) bereak dira. Gu ez gara lau foliotan idazle batek
|
bi
hitzetan esan dezakeena esateko gai. Horregatik erabiltzen ditugu tarteka Ibargurenen, Sarriren, Aranbarriren edo Otamendiren poemak.
|
|
|
Leonard Cohen abesten, Granadako poetaren balsa. Baina ia ez dut entzuten, Norak
|
bi
hitz esan dizkidalako, edozein musika baino hobeak. Bi hitz besterik ez, eskegi baino lehen.
|
|
2010
|
|
|
Eta, hala ere, erruduntasunari buruz beste
|
bi
hitz esan nahi nituzke; ama eta Ada erotu zirenean, etengabe etortzen baitzitzaizkidan haiei buruzko galderak; zer ote zen, bada, ero egotea: amildegi existentzial baten aurrean egotea bezalakoa ote zen, bertigoak paralizatuta, edo nora ez huts bat ote zen, orain ahots bat jabetzen baitzen gaixoaz, eta orain beste ahots bat, guztiz beste iritzi batekoa?; hura maiz irudikatzen ahalegindu nintzen arren, gauza bakarra zen ziurtzat jotzeko modukoa:
|
|
|
ez zen batere asaldatu, ez zen batere haserretu? Gazteari
|
bi
hitzetan esan zion segur aski arrazoi izango zuela eta, besterik gabe, inolako keinu oker edo txarrik egin gabe, zigarro bat piztu zuen. Agian, zigarroa pizten ari zen bitartean, gogoratzen zituen berak Ogi hutsa liburuan idatzitako Farid el Atrach en abestiaren hitzok, (aditza zertxobait aldatuta):
|
|
|
Puntu honetan egokia deritzogu zehaztapen bat egiteari. Berbaldi ekarriaren esparruko fenomeno batez
|
bi
hitz esango ditugu: particitation fenomenoaz hain zuzen.
|
|
|
EIDER. Lehen ume batzuei ere
|
bi
hitz esan zizkieat nitaz barrezka ari zirelako.
|
|
|
Eta, hala ere, erruduntasunari buruz beste
|
bi
hitz esan nahi nituzke; ama eta Ada erotu zirenean, etengabe etortzen baitzitzaizkidan haiei buruzko galderak; zer ote zen, bada, ero egotea: amildegi existentzial baten aurrean egotea bezalakoa ote zen, bertigoak paralizatuta, edo nora ez huts bat ote zen, orain ahots bat jabetzen baitzen gaixoaz, eta orain beste ahots bat, guztiz beste iritzi batekoa?; hura maiz irudikatzen ahalegindu nintzen arren, gauza bakarra zen ziurtzat jotzeko modukoa:
|
|
2011
|
|
|
Irailean Jordanian burutu dute permakulturaren nazioarteko 10 biltzarra. Permakultura mugimendu zabal eta anitza da mundu osoan (Australian sortu zuen Bill Morrisonek) eta
|
bi
hitzetan esanda, gizakiak bere behar guztiak modu iraunkorrean asetzeko moduak lantzen ditu. Jordaniakoan ura zuten min tzagai nagusi, baina hizlarien artean Tony Rinaudo k lezio interesgarri hau aurkeztu zuen:
|
|
|
Honela, gurasoekiko identitate ezberdina ezartzeko aukera izaten dute, hau da, beren independentzia eta errebeldia azaltzeko bidea izango da askorentzat. Desberdin izateko aukera bat,
|
bi
hitzetan esateko.
|
|
|
Arratsalde batez bildu ginen, eta ez dakit kasualitatea, suertea edo zer izan zen, baina
|
bi
hitz esan baino lehenago han ari ziren gazte garaietako kontuekin. Ez nuen ia ezer galdetu beharrik izan.
|
|
|
Inplante koklear berberek, hainbat pertsonatan, emaitza ikusgarriak edo normalak eman ditzakete. Ingelesez erraz hitz egiten ikasten duena bezalakoa da, eta hizkuntza horretan elkarren segidako
|
bi
hitz esan ezin dituena. Paziente guztiak, printzipioz, komunikatzen dira, baina guztiek ezin dute telefonoz hitz egin.
|
|
2012
|
|
|
Gutunaren azken
|
bi
hitzak esateaz batera, Edortak Faustori begiratu zion. Hau behera begira zegoen, zigorraren zain dagoen haurra bezala.
|
|
|
Azeri aurpegia zuenarekin konfiantza pixka bat hartu nuen. Lehen urte haietan
|
bi
hitz esan nizkion bakarra izan zen. Nire seme alaben berri galdetu nion behin.
|
|
|
Ez genuke Ovidioren Ars amatoriaren itzulpenarekin bukatu nahi, jatorrizko? testuaren inguruan
|
bi
hitz esan gabe. Ibinagabeitiak berak honako hau aitortzen digu Maita bidearen hitzaurrean:
|
|
|
Izan ere, Onaindiarentzat, literaturaren funtzioa, egiaren eta errealitatearen aztarranik izkutuenak agirian jartzen saiatzea da. Sakoneraiño jeixtea edo sakontasunari iraulka bat eman eta izkutukoak agertzea;
|
bi
hitzetan esateko, egiaren billatzea? (Onaindia 1969b:
|
|
|
ez zen batere asaldatu, ez zen batere haserretu. Gazteari
|
bi
hitzetan esan zion segur aski arrazoi izango zuela eta, besterik gabe, zigarro bat piztu zuen.
|
|
2013
|
|
|
nola bota zituzten jesuitak 1767an espainiar Amerika osotik, eta nola hartu zuten haien tokia beste ordena batzuek, dominikarrek Baja Californian, Santa Cruz de Queretaroko frantziskotarrek gaurko Texasen eta Arizonan, Mexikoko San Francisco Kolegiokoek Alta Californian... Aurrera jarraitu aurretik, eta Alta Californiaren hastapenetako urte haietan halako protagonismoa izan zuten misiolari frantziskotarretara pasatu baino lehen,
|
bi
hitz esatea komeni da misioek Espainiaren politika kolonialean jokatu zuten paper funtsezkoaz.
|
|
2014
|
|
|
Arestian beti ideia berbera izan dugu hizpide eta haren aldeko arrazoiak ematenahalegindu gara. Hasiera hasieran eskutik helduta doazen hizkuntzalaritzahistorikoaren eta filologiaren arteko loturaz
|
bi
hitz esan ditugu, eta azpimarratu nahiizan dugu, garai zaharretako euskara nolakoa den ezagutuko badugu, beharrezkoadela testuen edizio filologiko egokiak izatea.
|
|
2015
|
|
|
Nik ere horregatik erabili ditut haren hitzak, aldeak alde buru galtze guztiak direlako antzekoak. Hala ere, obraren zintzotasunari eutsiko badiot, ezin egon naiteke
|
bi
hitz esan gabe gure amona Mariaren atarramentuaz.
|
|
|
– ...edukiaz bainoago atentzioa emateaz arduratuta dabilenarena, pertsonengan zauriak egin eta bertan gatza isuriz disfrutatzen duenarena inongo ahalegin intelektuala baztertuz. Funsgabeko probokazioa,
|
bi
hitzetan esateko. Desegokitasunaz elkarteak esateko daukana aurreneko egunean eman zuen aditzera gure lehendakariak:
|
|
2016
|
|
|
Fundazioa egin zuten gobernuaren, hango unibertsitate batzuen eta Caixaren artean. Proiektu nazionala egin zuten UNEDi alternatiba bilatzeko, eta gainera berrikuntzarekin, on line,
|
bi
hitzetan esateko apunteak bidali eta azterketak egin formula gaindituta.
|
|
|
Ez dudala uste karanbola soil bat izan denik erantzun diot, baina berak Kirmeni buruz jarraitzen zuen hizketan: . Batzar bat inauguratu behar bada, edo liburu azoka bat ireki, Kirmeni deituko diote, ez du inoiz ezetzik esaten,
|
bi
hitz esan eta entzuleak liluraturik utziko ditu, jendearen bihotzetara erraz iristen den poeta baita, eta prosan ere istorio txikien bidez eleberri handi bat eraikitzeko gai. Eta guri tokatu behar!?, kexatu da.
|
|
2017
|
|
|
Derioko apaiztegian batuko diren mundu osoko ehunka ordezkariak multinazionalen oldarraldiaz, nekazari txikien defentsaz eta lurra berreskuratzeaz jardungo dira, besteak beste. Elikadura burujabetzaz,
|
bi
hitzetan esanda.
|
|
|
Hamaika aran gorri lurrera, eta itzuliko ez den enarak utzitako habia. Ordua da
|
bi
hitzetan esanda uzteko agurra ez dela bereiztea, osatzea dela.
|
|
2018
|
|
|
Behin honetara ezkero, zilegi deritzot herr Ribbentropi buruz
|
bi
hitz esateari. Zalantzarik gabe, gaur egun aski kontu jakina da herr Ribbentrop iruzurti hutsa zela:
|
|
|
215). Garrantzitsu deritzogu lanen generoaren araberako baimentzeaz
|
bi
hitz esateari. Inondik ere, badirudi lanen gaiak ez eze, lanen hartzaileak ere bazirela sarri argitalpen batzuk baimentzeko, ez baimentzeko edo sustatzeko arrazoi nagusi.
|
|
2019
|
|
|
Zer?, galdetuko didazu. Ba, hara,
|
bi
hitzetan esanda: Antonen bila abiatzea erabaki dut.
|
|
|
Ahaztua zuen zer zen bibliotekara joan eta, dvd en apaletan, afalostean sofan botata ikusteko film bat aukeratu bitartean bi begirada gurutzatzea, eta" film hori oso ona da", edo" beste hori oso txarra" bezalako iradokizun zolien atzean flirteo bat sortzea; autobusa egunero bere ordu berean hartzen zuen harekin topatzea, eta sekula elkarren ondoan eseri ez baziren ere, eta
|
bi
hitz esan ez bazioten ere elkarri, batzuetan berari begira harrapatzea, eta bestetan bera harrapatzea besteari begira, eta kuadrillakoei ostiraletan esatea" gustukoa nau". Ahaztua zuen zer zen parrandara atera eta agian, akaso, gau hartan ligatu egingo zuelako kilikarekin hastea poteo, afari edo dena delakoa.
|
|
2020
|
|
|
Informazioaren kontsumoak eta komunikabideen audientziek gora egin zuten, baina informazioa ez zen soilik hedabideen webguneetan kontsultatu, ikaragarrizko pisua izan zuten sare sozialek edo mezularitza aplikazioek ere. Eta, noski, bi horien erabilera orokorra asko hazi zen, lotuta daudelako ez soilik informazioari, baita —eta batez ere— entretenimenduari ere, edo harreman pertsonalei zein heziketari;
|
bi
hitzetan esanda, gure bizitzak zeharkatzen dituzte gaur egun. Horixe da XXI. mendeko bigarren hamarkadaren hastapeneko araua: konektatuta bizi gara, hemen eta orain.
|
|
|
Mugetan eleberriaren iruzkina irakurrita(" gorabehera urrikoa, zurrunegia, konparazioz betea"), zera erantzun zidan: " Bizi banauk, 20 urte barru helduko zieat hik idatzitakoei, eta
|
bi
hitz esango, entzun dituanak (bizi bahaiz)". Entzun espero ditudanak.
|
|
|
Globalizazioagatik izugarri azkar zabaldu den eta zabaltzen diharduen covid ekarri dizkigun ondorio kaltegarriei begira jarrita, lehenbizi kutsatuen eta gaixotuen taldea dago, eta haien artaz arduratu behar duten osasun langileak,
|
bi
hitzetan esanda: estres egoera orokortuan.
|
|
|
Ez zen neuk hala nahita gertatu, zibilizazioek, familiak, patriarkatu eta matxismo zuztarrak dituztelako. Ene,
|
bi
hitzok esate hutsak odola berotu eta negargura ematen didate. Sekula ez nintzen lelo eta harri izan, ez nengoen lo, baina gauza guztiek behar dute beren denbora, nortasun kontua izango da agian, eta neure bizitzaren laburpena egin nuen halako batean:
|
|
2021
|
|
|
Baina eskuinean ere eman daitezke: Hitzaurreaz
|
bi
hitz esango nituzke, Tolstoizalea naizenez (Mitxelena).
|
|
|
Azkenik,
|
bi
hitz esan beharra dago Ekialdeko Europako hiru estatu post sobietarretan erabiltzen diren zeinu hizkuntzei buruz. Herrialde bakoitzak bere zeinu hizkuntza duen arren, hiruek errusiar zeinu hizkuntzaren antz handia dute, eta batzuetan bere aldaeratzat jotzen dira.
|
|
|
Maddiren amak, Genevievek, besarkada itogarri bat eman zidan eta neskatoa, bere neskatoa, nola zegoen galdetzeko bakarrik askatzen ninduen eta estutzen ninduen berriro. ...ere begiak malkotan zituela entzun zuen nire kontakizuna eta niri ere malkoak atera zitzaizkidan greba eguneko festa giroa deskribatzen hasi zitzaidanean eta poliziak zaldi gainean nola agertu ziren, tiroka nola oldartu zitzaizkien, eta zaldien azpian eroritako zaurituak artatzen hasi zelarik nola Maddi galdu zuen, eta hortik aurrera eten egiten zitzaion hitz jarioa; hasten zituen esaldiak, baina
|
bi
hitz esan orduko ahitzen zitzaion ahotsa eta gelditzen zen nahi eta ezinean.
|
|
|
" Bi hitz eta banoa". Eta Franek, Fran baitzuen izena gizonak,
|
bi
hitz esan zizkion:
|
|
2022
|
|
|
Bizitzarena. Bizitzaren usaina,
|
bi
hitzetan esanda.
|
|
|
Biharamunean, errepide ertzeko telefono publiko batetik deitu nien etxekoei. Ama, nire ahotsa entzutean, negarrez hasi zen eta ez zen gauza izan
|
bi
hitz esateko. Aitari kontatu behar izan nion mugaz bestaldean eta leku seguruan nengoela.
|
|
2023
|
|
|
Psikologo jauna, aitak arestian aipatu bainau, utzidazu hari
|
bi
hitz esaten, aspaldian ez baitiogu elkarri hitz erdirik egin iraganeko garai nahasiei buruz. Gogoan dut, aita, nire gaztaroan auzoko giroa itogarria zela.
|
|
|
Tira, zorrotz jartzen banaiz,
|
bi
hitzetan esan dut.
|