|
2008
|
|
|
Zaila izaten da are zailago azkeneko
|
bi
hamarkadatan komedia bat ikusi ostean solaserako eta pentsatzeko tartea izatea. Entretenimendu hutsa eskaini ohi du generoak normalean.
|
|
|
Udalbatzak Udalari baimena eman zion Espainiako bandera ez zintzilikatzeko, salbu Aste Nagusiko ortziralean. Dagoeneko
|
bi
hamarkada indarrean zeramatzala kontuan hartuz, Estatuaren abokatuaren eskaerari ez zion kasurik egin, garaiz kanpokoa iruditu zitzaiolako.
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkadatan Frantziako Tourreko jarraitzailea izan denak ondo asko daki egutegiko lasterketa garrantzitsuena zein aspergarria izaten zen lehen erdian. Etapa lauari beste etapa laua, denak 200 kilometrokoak, eta monotonia aspergarria bi astez ia.
|
|
|
Maiatzaren 14an Donostiako Viktoria Eugenian izango da Jackson Browne musikari estatubatuarra (Alemanian jaio zen baina Kaliforniara joan zen bizitzera ume zela). Bere ibilbidea 1970ean hasi zuen folk eta pop musikagileak eta geroztik bide luzea egina du, nahi zeta azken
|
bi
hamarkadetan ez duen hastapenetako maialrik lortu.
|
|
2009
|
|
|
Bad Night ekin egin zuen debuta 1985ean, eta River Phoenix eta Keanu Reeves aurrez aurre jarri zituen, sei urte beranduago, My Own Private Idaho filmean. Orain, ia
|
bi
hamarkada geroago, berriro heldu dio gauari, baina Dylanek esaten zuen moduan, garaiak aldatzen ari dira. Ameriketako Estatu Batuetako historiako oso momentu garrantzitsu batean etorri da Milk, hemendik egun gutxira lehen presidente izendatuko baitute.
|
|
|
Hazkunderik handiena, edonola ere, 1960tik 1975era gertatu zen. Espainiako immigrazioak eta jaiotza tasa handiek eragin zuten hazkunde demografiko handia
|
bi
hamarkada horietan.
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkada hauetan hamaika kluster sektorial eratu ditugu Euskal Autonomia Erkidegoan. Hamaika klusterretan 2.020 enpresa daude, EAEko garrantzitsuenetarikoak.
|
|
|
Josu Amezaga EHUko irakasle eta Soziologia doktoreak kultur aniztasunaren gaia ekarri du hizpidera lehen saioan. Azken
|
bi
hamarkadetan globalizazioaren ondorioz gertatu den etorkinen mugimenduaren hazkundeak debatea zabaldu du Europan, kolokan jarri baititu komunitate politikoa osatze aldera kultur ezberdintasunen inguruan 1970az geroztik garatu diren politika ereduak, akulturizazioan (Frantzia), segregazioan (Alemania) zein kultur aniztasunaren onarpenean (Erresuma Batua) oinarritutakoak. Euskal Herria ez dago etorkinen jario horretatik kanpo, datuek erakusten dutenez:
|
|
|
Caparrosen taldeak itzela egin dezakeela esan da behin eta berriz. Neurri batean egin duela ere esan daiteke,
|
bi
hamarkada pasatxoren ostean Espainiako Kopako finalerako txartela eskuratu baitu talde bizkaitarrak. Ez dauka meritu makala.
|
|
|
NBEk
|
bi
hamarkada behar izan zituen Herri Indigenen Eskubideen Deklarazioa onartzeko. Zer dela eta?
|
|
|
Hamarkada pare bat atzera nagusi izan zelako erabat, inork ezin ziolako irabazi, eta Espainiako kirolaren ikur bilakatu zelako eta delako. Azken
|
bi
hamarkadetan, ordea, talde askok Real Madril menderatu dute; tartean, Baskoniak, eta hari irabaztea beste talde batzuei irabazteak baino balio handiagoa du.
|
|
|
Hizlariak pop musikak euskal gizartean garai bakoitzean izandako eraginaz ariko dira. Antolatzaileen arabera,
|
bi
hamarkadako bidaia egin nahi dute,, garai bakoitzeko gizarte giroa eta hura garaiko kantuetan nola islatzen den aztertzeko?.
|
|
|
Etxe Zuria ere pozik agertu da lehen ministroak estatu palestinarraren sorrera babestu zuelako. Aintzat hartu behar da, dena den, azken
|
bi
hamarkadetako gobernu buru israeldar guztiek bi estatuen sorreraren ideia bere egin zuten arren negoziazioek ez zutela aurrera egin.
|
|
|
Ia
|
bi
hamarkada beranduago sorturiko taldea da Elurretan. Lau disko ditu merkatuan.
|
|
|
Contra ren kontrako borroketan eta segadetan milaka sandinista hil edo desagertu ziren, eta, horri gehituz gero
|
bi
hamarkadatan indarrean egon den neoliberalismo sakon eta suntsitzailea, politikoki erabat desorekatuta zegoen herrialdea hartu zuten sandinistek 2007an. Iraultza osoan trebatutako milaka profesionalek eta teknikarik atzerrira egin behar izan zuten ihes; somozistak, bien bitartean, herrialdera itzuli ziren Miamin (AEB) egindako aberastasunaz eta oparotasunaz harro.
|
|
|
Ordea, 1980ko hamarkadaren bukaeratik aldaketa epidemiologiko izugarria gertatu da. Azken
|
bi
hamarkadetan arrisku faktore batzuk sortu dira: gizentasuna, tabakoa, kirol falta...; eta Osakidetzan ditugun gaixoen %75ek faktore horien ondorioak dituzte:
|
|
|
Hamar urtez preso eta
|
bi
hamarkada etxetik urrun egon denak nola ikusten du gaur egungo Kurdistan?
|
|
|
Lemonheads taldeak (Boston, AEB) hainbat pieza klasiko osatu ditu jada
|
bi
hamarkadatik gora irauten duen ibilbide oparo bezain gorabeheratsuan. Kritikari eta zale gehienek uste dute garairik oparoena 90eko hamarkadan izan zuela Dandoren taldeak, eta hamar urteko atsedenaldiaren ostean duela hiru urte berragerpen duina izan arren, The Lemonheads (2006) lanarekin, ideiak agortu samarturik dituela ere esan du batek baino gehiagok.
|
|
|
Tiananmengo Plazako istiluetatik
|
bi
hamarkada bete direnean Xiaobo hogei hilabetez izan zuten preso protesta horien harira, Mao Zedongen garai ilunetatik apenas egin baitu aurrera alde horretatik, abiadura handiko pausoak ematen dituen herensugeak.
|
|
2010
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkadetako bere artikulu eta agerraldi publikoetan eskuineko agintari askoren gertuko adiskide eta gogaide dela erakutsi du, Jose Maria Aznar Espainiako lehendakari ohiarena, besteak beste. Bereziki kritikoa da, aitzitik, Venezuela eta Kubako gobernuekin.
|
|
|
Presidenteak onartu zuen betoa egitateetan baino gehiago beldurretan oinarritutakoa zela. Neurri horrek, gainera, bestelako ondorioak eragin dizkie AEBei, ez baitituzte azken
|
bi
hamarkadetan hiesari buruzko garrantzizko kongresurik hartu. Hortaz, neurriaren indargabetzea bat dator 2012an Washington hiriburuan egingo den Hiesari Buruzko Mundu Konferentziarekin.
|
|
|
Hala ere, izandako elkarrizketen bidez edo emandako afixen bitartez, espetxe politikaren eraginen berri jaso zuten bidaiariek. Etxerat ek zabaldutako datuen arabera, presoen senide eta lagunek 270 istripu baino gehiago izan dituzte azken
|
bi
hamarkadetan, eta horietan hamasei pertsona hil egin dira. Zaurituta, berriz, ehun baino gehiago izan dira.
|
|
2011
|
|
|
Buru belarri ari da hura aztertzen, ondo jaio ote den behatzen, eta hura nola azkartu pentsatzen. 1 Formulak azken
|
bi
hamarkadatan izan duen diseinatzailerik onenak gauza bat baino ez du buruan: etengabe bere lana hobetzea.
|
|
|
1 Formulak azken
|
bi
hamarkadetan izan duen diseinatzaile onena da, Munduko Txapelketa hiru talderekin irabazi duen bakarra. Denboraldi berria aztertu du BERRIArekin.
|
|
|
Orain arte terrorismoarekin jardutea zigortzen zen (576 art.), hala nola atentatuaren xedea izan daitezkeen leku zein pertsonei buruzko informazioa ematen zenean edo taldekideak ezkutatzean edo horiek leku batetik bestera eramatean. Jarduera argi horien alboan jurisprudentziak bestelakoak ere sartzen joan da, azken
|
bi
hamarkadetan batez ere. Gogora dezagun, adibide gisa, Ezker Abertzalearen alderdiak ETAren bideo bat ezagutzera eman zuenean Auzitegi Gorenak kondenatu zuela, hain zuzen ere, terrorismoarekin elkarlanean aritzeagatik.
|
|
|
Ez da posible. Jokalari izan zen aurrena Obradovic, entrenatzaile azken
|
bi
hamarkadetan. Jokalaria da orain Diamantidis, Europako jokalaririk onenetakoa, eta oso litekeena da baloiari poteak emateaz nekatzen denean gidari lana hartzea.
|
|
|
Nazioarteko aire eta itsas garraioa ere ahaztu barik, inbentarioetatik kanpo baitaude. Kontsumo horiek azken
|
bi
hamarkadetan izugarrizko gorakada jaso dute, baina dirudienez ez dira hain interesgarriak. Baina larriena, honako hau da:
|
|
|
Azkenaldian, bi alderdi nagusien adiskidetasun akordioa lortzeko sortu zen negoziazio mahaiko kideetako bat izan da. Palestinako etorkizunaren inguruan baikor sumatzen zaio, baina «bide luzea» dago egiteko.Hogei urte igaro dira palestinarren eta Israelen arteko negoziazioak hasi zirenetik, baina estatua aitortuko balitz, aro berriaren ataria litzateke. Mundua
|
bi
hamarkadaz aritu zaigu esanez negoziazioa zela independentzia lortzeko bide bakarra, baina Osloko Akordioen porrotaren ostean, okupazioak txarrera besterik ez du egin. Okerrena da bi estatuen konponbidea arriskuan dagoela, batez ere kolonien hazkunde oldarkorraren ondorioz.
|
|
|
Kontalaritza sutondotik eszenara pasa da eta arte eszenikoen mundura salto egin du. Eta Europan orain
|
bi
hamarkadatik gora zabaltzen ari den ipuin kontalaritza mugimenduaren bidetik ari gara euskal kontalariok. Hasieran arrunt gutxi ziren, bizpahiru baino ez, baina gaur egun ipuin kontalariak Euskal Herriko hainbat liburutegi, kultur etxe eta antzokitan ikus daitezke.
|
|
|
Kenyan erasoak eta bahiketak egin izana egozten diote miliziari. Hori ikusirik, Al Shababek erasoaldi gogorrak hasi ditu Kenyako tropen aurka, eta
|
bi
hamarkadatako borroka luzearekin jarraitzeko prestasuna azaldu du.1991n erori zen Siad Barre diktadorearen erregimena, eta Somaliako botere zentrala deseginda geratu zen. Iparraldeko zenbait eskualde banatu egin ziren, eta milizia islamistek indarra hartu zuten orduan.
|
|
|
EAEko osasun arloko arduraduna zen, eta pragmatismoz jokatu zuen. Alde handia, ia
|
bi
hamarkada geroago Espainian asmatu zuten kanpainarekin, Aznar presidentea zenean: Hiesa:
|
|
|
Hunkigarria, eta gogoangarria, hemeretzi urteko ibilbide oparoa bezalaxe. Pilotazaleek biziki eskertu zieten azken
|
bi
hamarkadetan hainbeste gozarazi izana, eta aspaldiko txalo zaparradarik handiena eta luzeena bizi izan zen Labriten. Belokik «aski da, aski da» keinua egin zuen, bai, baina esku zarten hotsak ez ziren isildu.
|
|
2012
|
|
|
Lau arma esportatzaile nagusiek nabarmen igo dituzte salmentak bost urteko aldi batetik bestera: AEBek %24, Errusiak %12, Alemaniak %37 eta Frantziak %12 Azkeneko
|
bi
hamarkadetako armen salerosketa kontratu handiena iaz sinatu zuten. AEBek 84 F 15SG berri eta 70 F 15E berritu salduko dizkiote Saudi Arabiari.
|
|
|
Jaurlaritza berria ere gutxiengoan eratuko da. Hala eta guztiz ere, ez dut uste beste ezein gobernu Nafarrokoarekin parekatu litekeenik, azken
|
bi
hamarkadetako kudeaketaren itzal luzea baitu atzean UPNk: hurbilekoen interesen alde gobernatu du, eta arerio politikoen bazterkeria bultzatu.
|
|
|
Nekazarien Erreserben Eremuak erakundeko presidente Olga Luci Quinterorentzat lur landugabeak ereiten dituztenek lurraren legezko jabetza izateko neurriak bultzatu lirateke. Hain justu, ZRC Nekazarien Erreserben Eremuen figura duela
|
bi
hamarkada sortu zuten, 160 Legearen bitartez, baina ordutik sei gune daude soilik martxan. Lege horrek nekazariek, indigenek eta afrokolonbiarrek landutako lurraldeak garapen iraunkorrerako oinarri gisara hartu liratekeela esaten du, eta latifundistak indartzen eta bertakoak ahultzen dituen dinamika hautsi beharragatik sortu zen.
|
|
2013
|
|
|
Santi Huercanos izan zen azkena, 1994an Bigarren Mailakoa jantzi zuenean. Ia
|
bi
hamarkadatako lehortea, Tomas Minguezek, 1998an, eta Miguel Merinok, 2011n, Bigarren Mailako finalak galdu zituztelako. Atzokoan, baina, Alvaro Untoria faborito zen, eta Naiarako atzelariak itxura sendoa emanez irabazita hautsi zuen bere lurraldeko bolada txarra.
|
|
|
Ordutik, 90eko erdialdetik aurrera eta gaur arte alor horretan «liskarren bat» egon dela dio, baina «aparteko arazorik gabe» gauzatu dela hori guztia. «Bi hamarkada geroago, azken
|
bi
hamarkadetan normal gauzatu den hori irauli egin nahi da». Ugalderen iritziz, izan ere, lege berriak Jaularitzak kanpo harremanen arloan jorratutako bidea erabat oztopatuko du.
|
|
|
Enrique Chagoya artista mexikarrak
|
bi
hamarkada daramatza bizitzen San Frantziskon (Ameriketako Estatu Batuak). Eta horrek eragin zuzena izan du haren lanean.
|
|
2014
|
|
|
Suitzan jaio zen, baina sustraiak Euskal Herrian ditu Nayra Ugaldek. Aita bilbotarra du, orain dela
|
bi
hamarkada baino gehiago herrialdera iritsitako migratzaileetako bat, eta berak ere kultur eta hizkuntza aniztasuna izan du ogibide: Geneva, Salamanca eta Manchesterreko unibertsitateetan Nazioarteko Harremanetako eta Europako Historia Garaikideko ikasketak amaitu ostean, itzultzaile eta ikerlari lanetan aritu da, besteak beste, Suitzak Bruselan duen enbaxadan eta Nazioarteko Olinpiar Batzordean.
|
|
|
Erratu zen. Hogei urte geroago, 1982ko otsailean Espainiako Gobernu sozialistak Rumasan esku hartu zuenean, Londresera ihes egin zuen Ruiz Mateosek, eta handik erregeari egotzi zion
|
bi
hamarkadatan 1.000 milioi pezeta jaso izana. Estatuko fiskal nagusiak erregeari irain egitea egotzi zion enpresariari, baina azkenean ezerezean amaitu zuen.
|
|
2015
|
|
|
Festarako eguna izan zen atzokoa Donostiako Bidebieta auzoko kiroldegian. Ez zen gutxiagorako, ia
|
bi
hamarkada pasatu behar izan baitira berriz ere Gipuzkoako bi eskubaloi talde Espainiako emakumezkoen maila nagusian elkarren aurka joka dezaten.Festa izan zen, baina baita lehia ere, eta lehia horrek irabazle argia izan zuen, Bera Bera. Donostiako taldea Aiala Zarautz baino koska asko gorago dago.
|
|
2016
|
|
|
Bartzelonaren kontrako lehia beste kontu bat izango da.Sanchez Pizjuanen ez da morborik faltako. Litekeena da Fernando Llorentek lehen aldiz jokatzea ia
|
bi
hamarkadatan bere taldea izan zenaren kontra. Jakinekoa da nola amaitu ziren gauzak aurrelari errioxarraren eta klub zuri gorriko agintari eta jarraitzaileen artean.
|
|
|
Esanguratsua da. Maiz esan da azken
|
bi
hamarkadetan bozetan ezin zirela denek berdintasunez lehiatu. Hala gertatu zaio Otegi berari ere, legez kanporatzeak, jazarpena eta espetxealdia tarteko.
|
|
|
Maite zuen indie publikoak, maite zuten rockeroagoek, maite kantugile ilun existentzialisten zaleek, eta baita, modu nabarmenean bere gremioko hainbat eta hainbat sortzailek ere, berari eragin ziotenek beraiek aitortu izan baitute gerora bere eragina, nola Patti Smithek, halatsu Nick Cavek, zeinarekin Henry Lee gogoangarria grabatu zuen australiarraren Murder Ballads diskorako, eta geroago biek aitortu zutenez, harreman oso hurbileko eta intentsu bat partekatu zuten? edota Kurt Cobainek berak hil aurretik, bere 50 disko gustukoenen artean sartu zuen Dry?. Grungea, rock esperimentala, kantagintza tormentatua, folka eta beste landu eta besarkatuak zituen Harveyk, eta baita ondo besarkatuak ere, bere ibilbideak
|
bi
hamarkada bete zituenean. Erotismo gordin mindu batez ondutako letrak idazteagatik nabarmendu zen; Nabokov, Burroughs eta Bukowski irakurtzen zituen trobadore gerrillaria zen, bakarlari izanik ere edozein punk riot girl taldek adinako indarra eta poetika propio bat uztartzen zituena.
|
|
|
Hegazkin ontzi estatubatuarra eta itsasargi kanadarraren arteko elkarrizketa barregarriaren istorio guztiz apokrifoak, baina ondo asmatutako apokrifo asko bezala, guztiz egiazkotzat hartu ohi denak? protagonista bat izan du azken
|
bi
hamarkada hauetan: USS Abraham Lincoln hegazkin ontzia.
|
|
2017
|
|
|
Aitaren etxea ren azkeneko atala, Eskamak kentzen en hamabi atal eta Go! azen en sei atal eman ditu euskarazko kateak. Azkeneko
|
bi
hamarkadetan fikzio gutxien ekoitzi eta emititu duen urtea izan da 2016 ETB1entzat. Hogei urte atzera joz gero, fikzioaren jaitsiera oso nabarmena da:
|
|
|
Bederatzi urtez eduki dute preso, 18/ 98 auziagatik. Auzia bera, ordea, duela ia
|
bi
hamarkada hasi zen, 1998an atxilotu zutenean. Lan arloko abokatutzatik erretiratuta dagoela dio orain.
|
|
|
Azkena Ryan Zinkerena izan da (Montana, 1961), Ordezkarien Ganberako kidea izan dena. Politikan aritu aurretik, Navy Seal AEBetako armadaren eliteko taldean aritu izan da
|
bi
hamarkadaz baino gehiagoz(), eta haren egitekoa izango da lur federalak kudeatzea: Barne departamentutik moldatuko ditu Barack Obamaren administrazioak hartutako erabakiak, klima aldaketaren efektuak gutxitzeko.
|
|
|
Sinn Feinen ustez, «brexit ak azpiak jaten dizkio Ostiral Santuko Akordioari, hots, bake prozesuaren oinarriaren estatusari eta haren instituzio, konstituzio eta lege osotasunari». Jokalekuak, baina, bestelako zehar kalteak izan ditzake; azken
|
bi
hamarkadetan errepublikanoen estrategien alde lortutako babes aski bateratua bertan behera geratzea. Ez da kasualitatea azken hilabeteetako linboan gertatu dena:
|
|
|
jendarteak bizirik jarraitzeko eskubidea du, gertatzen dena kritikatzeko edo zergatik ez, sarkastikoki trufatzekoa ere bai. Mutur eder batek (Nit I Dia telesaila katalaneko Clara Segurarena nahiago dudan arren) ez du baitezpada lehendakari ona egiten, bera baino
|
bi
hamarkada zaharragoa duen andreak People egunkariaren zutabeak kitzikatuagatik: Trumpen zerbait bada Macronengan.Emile Zolak() XIX. mende bukaerako Frantziako garapen industrialaren urrats morbidoak hurbiletik idatzi zituen, bereziki Rougon Macquard sagaren hogei bolumenetan.
|
|
|
Esan bezala, baina, Contador izan zen azkena, eta hura izango da Vuelta honetako beste protagonista handia. Espainiako txirrindularitzak azken
|
bi
hamarkadetan eman duen txirrindularirik onena izan da, itzuli handiei dagokienez, eta Vueltaren amaieran erretiroa hartuko du. Bina Tour eta Giro. Giro eta Tour bana kendu zioten positibo emateagatik?
|
|
2018
|
|
|
Azulejuak egiten dituen enpresa baten gerizpean hazi zen, eta erakundeek garabiak dantzan ipintzeari dioten adikzioa baliatu izan du hainbat obra eta eraberritzeri modu ezin abantailatsuan ekin ahal izateko. Puxika lehertzearekin, azken
|
bi
hamarkadetan akitu arte deitoratu izan duen mezenasa bilatu du presidenteak: futbola.
|
|
|
Funtsean, energia berriztagarrien aldeko apustua dago atzean. Berlinek 165.000 milioi eurotik gora inbertitu du azken
|
bi
hamarkadetan energia berriztagarrietan.7 Eta hasi dira igartzen onurak, bistan denez. 2017an, esaterako, 104 ordu negatibo pilatu dituzte argiaren fakturan.
|
|
|
Ezinbesteko erreferentzia izan zen talde bateko abeslaria izan eta hura desegin zenetik ia
|
bi
hamarkada igaro diren honetan, Stephen Malkmusek jarraitzen du bere iraganari ihes egin gabe. Ez berak ez duelako nahi.
|
|
2019
|
|
|
Hiru urteren ostean, 2015 urtean, Distorsionando Donostia itxuraldatzen plazaratu zuen; bertan, hiriko eraikinen geometriaz eta kaleek dituzten formez aritu zen, irakurleari inoiz ikusi ez duen Donostia erakusteko asmotan. San Sebastian, belle, poque y otras historias (Donostia, b, lle epoque eta beste istorio batzuk) izan zen hurrengoa, 2017an; XX. mendearen lehen
|
bi
hamarkadetan hiriak izandako gorabeherak kontatzen ditu. Azkena 2019an argitaratu duen Zigorgabeko loria da.Idatzi eta marraztu dituen komiki guztien agertoki izan da Donostia.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, Jaurlaritzak nabarmendu du azpiegitura berria trafiko mistorako prestatua egongo dela, eta, beraz, salgaiak garraiatu ahal izango dituela. Oraindik, baina, Jaurlaritzak ez du argitu merkantziak garraiatzeko trena izango ote den zalantza, gai horrekin
|
bi
hamarkada bueltaka badabil ere. Zehaztu luke nola egingo duen hori, munduan esperientzia bakanetakoa bailitzateke, AHTa bidaiarientzako zerbitzu bat izaten baita Europan eta munduan.
|
|
|
Zazpi horietatik lau (HCoV 229E, HCoV OC43, HCoV NL63 eta HCoV HKU1) oso ohikoak dira, eta, besteak beste, hotzeria arrunta eragin dezakete. Gainerako hirurak, berriz, azken
|
bi
hamarkadetan agertu dira: SARS CoV, MERS CoV eta SARS CoV, orain hedatzen ari dena.
|
|
|
Batek probetxua atera zion horri: Norah bortxatu zuen,
|
bi
hamarkada lehenago zinema ekoizle ezagun batek Katherinerekin egin bezala. Hortxe hasi zen aktorearen gainbehera, O' Neillen ezbeharra eragingo zuena.
|
|
|
EAJren sentsibilitaterik independentistena ordezkatzen zuen Urkulluk 80etako urte urrun haietan EAJren historian, EGIko buruzagiei askotan egokitu zaie rol hori jokatzea, baina, azken
|
bi
hamarkadetan, haren irudia pragmatismoarekin, moderazioarekin eta akordioak lortzen saiatzearekin egon da lotuta. 2007ko abenduan, EBBko presidente izendatu zuten —2008ko urtarrilaren 18an hartu zuen ardura—, Josu Jon Imazen eta Joseba Egibarren arteko lehiaren ostean, berak biltzen zuelako bi sektoreen adostasuna.
|
|
|
Txinak hiru astean gelditu du koronabirusaren zabalkundea. Lidergo politiko hierarkikoa ez da larrialdi honetarako berariaz ezarri,
|
bi
hamarkadotan potentzia globala bihurtu den herriak aurreko erregimenaren diziplina galdu gabe ekin baitio milurteko berriari. Ideologiak bezainbeste kultura politiko kolektibista zaharrak asko lagundu die, noski.
|
|
|
Gaur egun, lehendakaria urrun dago EAJren sentsibilitaterik independentistena ordezkatzen zuen 80ko urteetako Urkullu hartatik, azken
|
bi
hamarkadetan haren irudia pragmatismoarekin, moderazioarekin eta akordioak lortzen saiatzearekin egon baita lotuta. Urkulluk bi agintaldi egin ditu Eusko Jaurlaritzako Lehendakaritzan.
|
|
|
EAJren sentsibilitaterik independentistena ordezkatzen zuen Urkulluk 80etako urte urrun haietan –EAJren historian, EGIko buruzagiei askotan egokitu zaie rol hori jokatzea–, baina azken
|
bi
hamarkadetan, haren irudia pragmatismoarekin, moderazioarekin eta akordioak bilatzearekin egon da lotuta. 2007ko abenduan EBBko presidente izendatu zuten –2018ko urtarrilaren 18an hartu zuen ardura–, Josu Jon Imazen eta Joseba Egibarren arteko lehiaren ostean, berak biltzen zuelako bi sektoreen adostasuna.
|
|
|
Ttattolarrek egin duten dolua ez da lehena izanen. Hazparneko gaztetxeak lekuak hustuko ditu heldu den astean —jabeak lokala berreskuratu nahi du—, baina duela kasik
|
bi
hamarkada jadanik egin zuena berriz egitekotan da: oskol berria bilatzea.
|
|
|
Txalaparta. 2016 125), XIX. mendean, indarrean egondako binomio ideologikoak (zentralismo foralismoa, tradizio liberalismoa, errege legitimoa errege ilegitimoa) aldez beste iraulkatu ziren XX. mendeko lehen
|
bi
hamarkadetan, eta ardatz ideologiko berriak ezarri ziren: Espainia versus komunismoa eta separatismoa (anti Espainia).
|
|
|
Azken hilabeteetan mundu osoa hankaz gora jarri du COVID gaitzak. Baina azken
|
bi
hamarkadetan beste bi koronabirusek alarmak piztu dituzte, eta, Erkorekaren ustez, «ez dira behar bezala kontuan hartu»; are gutxiago, kontuan hartzen bada nolakoa den hirugarren hori mundu osoan izaten ari den eragina. 2002 eta 2003ko SARS CoV koronabirusak, 8.000 gaixotu, eta haietatik 800 hil zituen; 2015eko MERS gaitzak, berriz, 2.500 kutsatu eta 450 heriotza eragin zuen Ekialde Hurbilean.
|
|
|
Orain, ordea, horrekin zerbait interesgarria egin behar dugu, prozesu fisiko berriak aztertu, menderatu eta esplotatu. Argia harrapatzeko prozesua duela
|
bi
hamarkadatik menderatzen da. Harrapatutako argiarekin gauza interesgarriak egiten ari gara.
|
|
|
Eztabaida luzeko egitasmo bat izan da hasieratik, eta adostasun politikorik gabe jarraitzen du oraindik ere. Ia
|
bi
hamarkadako ibilbidean, udal gobernu bakoitzak bere egin du antzoki berriaren plana, baina inork ez du eraikitzeko adostasun nahikorik lortu. Hala ere, hamar milioi euro gastatu ditu udalak orain arteko egitasmoetan.
|
|
2021
|
|
|
Esan bezala, Europako metropoli batetik deskolonizatutako herrialde batean gertatu zen lehen sezesio kasua izan zen Bangladesh. Ia
|
bi
hamarkada igaro ziren, Gerra Hotza amaituta, Eritrea Etiopiatik bereizteko, eta Hegoafrikak Namibiaren independentzia onartzeko. Sobietar Batasuna eta Jugoslavia desagertzetik sortutako estatuak, zehazki, ordura arteko estatuaren desagerpenaren ondorio izan ziren nagusiki (kausa ere bai, lehen errepubliken kasuan).
|
|
|
Bere aliatu direnen funtzionarioak herrialdetik ateratzen lagundu ostean, «misio militarra» amaitutzat emango dutela jakinarazi du. Haren arabera, duela
|
bi
hamarkada Afganistanera tropak bidaltzearen helburua AEBen aurkako erasoak geldiaraztea zen, eta inolaz ere ez «nazioa eraikitzea». Gainera, kritika egin die Ghaniri eta AEBetako tropek trebatutako Afganistango soldaduei.
|
|
|
1960ko eta 1970eko hamarkadan Brasilen izan ziren gertakariak azaletik ezagutzeko modua ematen du lanak, ez gehiagorik. Ekoizpenaren zabalkunde masiboarekin, dena den, interesa pitz diezaioke ikusle bati baino gehiagori Amerikako hegoaldeko herrialdean gertatu ziren estatu kolpe militarrak eta
|
bi
hamarkadako diktadurak.
|
|
|
Ia
|
bi
hamarkadaren ondoren, Mikel Abregok Gailu proiektua berreskuratu du. Okene Abregorekin eta Xabier Olazabal' Drake' aspaldiko lankideekin,' Begiak, egiak ba ote' diskoa grabatu du.
|
|
|
Duela zortzi urte itzuli nintzen Zarautzera,
|
bi
hamarkada pasatxoz Italian bizi ondoren. Lehenago, Madrilen ere izan nintzen ikus entzunezkoak ikasten.
|
|
|
Duela
|
bi
hamarkada plazaratutako itzulpenaren hitzaurrean, «feminismoa ez zegoela batere modan» idatzi zuen Alonsok, eta orain, haren ustez, «oso bestelako egoera batean gaude». Hitzaurrea berritu dio argitalpenari, eta Elkar argitaletxeak eguneratu du itzulpena.
|
|
|
Hamarreko txikian, ikaskide izandako bi lagunen rolean aritu dira Iriart eta Murua. Lehenak
|
bi
hamarkada igaro ditu preso, eta lehenengoz egin dute topo kafe baten bueltan. «Kafe hau berdin zaila izango da/ aipatu nahi al duzu lehengo denbora», galdetu dio Muruak.
|
|
|
Memoria kolektiboa astintzen diguten andoaindarrok geure buruari egiten dizkiogun galderak, gaur egun oraindik ere zilegiak eta beharrezkoak direla uste dugu. Duela
|
bi
hamarkada baino gehiago Leitzaran bailararen defentsan, autobiaren aurka azaldu eta borrokatu ginenok, zergatik egin genuen. Zergatik Leitzaran parke naturala izateko aldarria?
|
|
|
Ondokoak ere egia berdaderoak dira, astebetean eskola txiki batean bizitakoak: ...rtzea gatazka bat bideratzeko; euskara batzordea martxan jarri eta Eusliderrak aukeratzeko erabakia; patioan ikasleak nola dauden behatu, ebaluatu eta emozioak kudeatzen lagundu; IKKI, laguntza behar duten ikasleen banan banako jarraipena; HIPI programak (ikasle etorri berriei euskara erakusteko programa) ez duela funtzionatzen enegarren aldiz konstatatzea; eskola eraberritzeko planoak ezagutu eta
|
bi
hamarkadaren ostean gauzatzeko esperantzari eustea; eta abar.
|
|
|
Marion Cotillard (Paris, 1975) aktore frantziarrak Donostia saria jasoko du Donostiako Zinemaldiaren inaugurazio ekitaldian, irailaren 17an Kursaaleko auditoriumean. Frantziako zinemagintzan azken
|
bi
hamarkadetan gehien nabarmendu diren aktoreetako bat da Cotillard, eta Hollywooderako jauzia ere egin du. Halaber, hainbat sari irabazi ditu azken hogei urteotan osatu duen ibilbidean; esaterako, Oscarra, Urrezko Globoa eta Bafta saria eskuratu zituen La Môme/ La Vie en Rose (Oliver Dahan, 2007) filmean egindako lanagatik.
|
|
|
Egoera larria da, eta Joe Bidenen gobernuak esana du «etxeko terrorismoari» aurre egin behar zaiola. Horretarako, baina, garrantzitsua izango da duela
|
bi
hamarkadako akatsak ostera ez egitea, hainbat adituk gogorarazi dutenez.
|
|
|
«1999an, jakin genuen itxi egin behar zutela Zanon fabrika, nire senarraren lantokia. Beste emakume batzuekin batera, Emakumeen Batzordea sortzea erabaki genuen, eta geure burua antolatzen hasi ginen janaria prestatzeko, goseak ez zezan greba hautsi», gogoratu da Gloria Godoy,
|
bi
hamarkadaz langileen autogestioaren bidez funtzionatzen daraman zeramika lantegi horretaz mintzatzean.
|
|
|
Katalisiaren bitartez, erreakzio kimikoak bideratu eta azkartu egiten dira. Duela
|
bi
hamarkadara arte, metalak eta entzimak baliatzen ziren horretarako. Baina katalizatzaile organikoak erabilita, ingurumen inpaktua txikitzen da, elementu organikoetan abiatutako loturak errazten direlako.
|
|
|
Era berean, 34.400 lagunek besterik ez zuten lortu eskakizuna eginiko herrialdean lekukotzea. Kopuru hori azken
|
bi
hamarkadetako txikiena da.
|
|
|
«Aipatutako bat egitera urratsak egiten badira, bizpahiru urte barru Aralarrek ez luke alderdi gisa egon beharko». Izan ere, Iñaki Aldekoak ezkerreko subiranismoa izan zuen bokazio; Herri Batasunaren sortzaile izanik aurrena, Aralarren bidea hartu zuen
|
bi
hamarkada geroago, behin EH Bildu eratuta, ezker abertzaleko bi ildoen batasuna defendatzeko. Aldekoa atzo hil zen, 81 urte zituela.
|
|
|
Beste urteurren bati ere egin nahi diote keinu,
|
bi
hamarkada baitira milioika lagun mobilizatu zituen Lurraren Kolorearen Martxa Chiapasetik abiatu eta Mexiko Hirira iritsi zenetik. Mugarria izan zen mobilizazio hori, zapatistek inoizko hurbilen ikusi baitzuten bost urte lehenago EZLNk eta Mexikoko Gobernuak izenpetutako San Andresko akordioa betetzeko aukera, Vicente Fox presidente izendatu berriak horretarako borondatea agertu ondotik.
|
|
|
Duela
|
bi
hamarkada, Berragu liburutegi ibiltaria jarri zuten martxan Nafarroako Pirinioetan. Liburutegiko liburuak etxeko ateraino eramaten dituen proiektua da.
|
|
|
Lehen Mundu Gerrak eta 1918ko gripeak eragindako hondamendiari egin behar izan zien aurre duela mende bateko gizarteak. Hala eta guztiz ere,
|
bi
hamarkadek alde positibo «asko» ere badituztela azaldu du: «Iragana aztertzea ideia bizkorgarria eta inspiratzailea izan daiteke etorkizunera begira».
|
|
|
Hurrengo
|
bi
hamarkadetan mendebaldearen menpe egon zen ekialdea. Armadan punjabiak eta paxtunak ziren nagusi, eta bengalarrek ia ez zuten tokirik estatuaren egituretan.
|
|
|
Hain zuzen, mendeurreneko liburuan orri bete hartze duen Egunkaria ren kasuari estuki lotuta dago Euskal PEN klubaren azken
|
bi
hamarkadetako historia. Lehenago ere, bitan abiarazi dute taldea euskal idazleek, baina tarte labur batez baino ez bi kasuetan.
|
|
2022
|
|
|
Eskubide urraketaz betetako
|
bi
hamarkada
|
|
|
Horregatik XX. mendearen hasieran Europa 24 estatu independentek osatzen bazuten, gaur 47 ditu. Kontuan hartzekoa azken
|
bi
hamarkadetan hamasei direla osatutako estatu berriak.
|
|
|
Duela
|
bi
hamarkada publikatu zuten nobela Italian, eta orduan gizartearentzat «traumatikoa» izan zela esan du: «Pertsonaia gogorra da, ez da batere erromantikoa».
|
|
|
Mozal legearen erreformaren eztabaidan tratatzen ari diren gaietako bat polizia horiek erabili beharreko tresneriaren ingurukoa da. Besteak beste EH Bilduk, ERCk eta CUPek, giza eskubideen aldeko hainbat erakundek egin bezala, gomazko pilotak debekatzea exijitu dute —dagoeneko debekatuta daude Hego Euskal Herrian eta Katalunian— Izan ere, Iridia elkartearen arabera, estatuko poliziek lagun bat hil dute tiroz, eta beste 11 begi batetik itsu utzi dituzte azken
|
bi
hamarkadatan. Ayguasenosa ere bat dator material errepresiboen erabilera mugatzearekin, eta uste du gasa dela manifestariak sakabanatzeko tresnarik egokiena.
|
|
|
Urduritasun pixka bat eta zalantza. Barquinen irudiko, horixe zen nagusi duela
|
bi
hamarkada jatorri atzerritarreko ikasleak hartzen hasi ziren eskoletan. Haien soslaia «desberdina» zela azaldu du, eta laster sumatu zituztela ikasle horiek artatzeko aparteko zailtasunak:
|
|
|
Euskadiren erlojua abian jartzeak esan nahi du entzun ere egin behar dela zer ari den hemen gertatzen, arlo bakoitzeko adituekin kontatu, herri honek dauzkan lehentasunak proposatu, datozen
|
bi
hamarkadetarako. Eta denekin kontatu, oposizioarekin ere bai.
|
|
|
Azken
|
bi
hamarkadetan Espainiako telekomunikazioen sektorean egin den fusiorik handiena izango litzateke: Vodafonek 2014an Ono erosi zuen, 7.200 milioi euroren truke; 2015ean, Orangek Jazztel erosi zuen, 3.300 milioirengatik; eta iaz Masmovilek gauza bera egin zuen Euskaltelekin, 2.000 milioiren truke.
|
|
|
Amaitzeko, Ikasle etorkinak eta eskola, elkarrekin hazten, ala Kultur aniztasuna eta eskola, elkarrekin hazten eta hezten? Azken
|
bi
hamarkadetan gure eskolen aniztasuna hazi egin da (eta ez kultur jatorriei dagokienez bakarrik). Orain dugun erronka da kopuruan haztetik elkarrekin hazi eta heztera pasatzea, ikasle talderik atzean utzi gabe.
|
|
|
Colonna, Alessandri eta Ferrandi duela
|
bi
hamarkada inguru zigortu zituzten bizi osoko espetxealdira, Claude Erignac prefetaren hilketagatik (1998). Urte hauetan guztietan, hirurek DPS estatusa kentzeko eskatu dute, hori izateak eragotzi egiten baitzien Korsikako kartzela batera hurbiltzea, baina beti jaso dute ezezkoa, nahiz eta Alessandriren eta Ferrandiren kasuan espetxeko batzordea horren alde egon.
|
|
|
Vick Mackey polizia agentea da taldeko burua eta telesaileko protagonista nagusia. The Sopranos klasikoak hauspotuta, antiheroien inguruko istorioak indarra hartzen hasi ziren duela
|
bi
hamarkada, eta Mackey estilo horretako pertsonaia ikonikoetako bat da. Michael Chiklis aktorea maisutasunez aritu zen rol horretan, eta bera da telesailaren arrakastaren erantzule nagusietako bat.
|
|
|
Bat batean, dementziari eta alzheimerrari aurre egiteko tratamendu berritzaileak kontakizunaren erdigunera igaroko dira, eta une horretan agertuko da pantailan Walton Goggins (The Shield, Sons of Anarchy, Justified), azken
|
bi
hamarkadetako telesailgintzan kultuzko bilakatu diren aktoreetako bat. Istorioaren erritmoa geldoa da, Jacksonek antzezten duen pertsonaiaren bihotz taupaden tankerakoa, eta The Father filma ekar lezake gogora, Anthony Hopkinsi bere ibilbideko bigarren Oscarra eman zion 2020ko proiektua.
|
|
|
Dena 2000 urtean hasi zen. Duela
|
bi
hamarkadatik gora, Aranzadi Zientzia Elkarteko profesional batzuk, Pako Etxeberria forentsearen zuzendaritzapean, erregularki esku hartzen hasi ziren hobi komunak desobiratzeko eta 36ko gerran eta diktadura frankistaren lehenengo urteetan desagertutakoen eta exekutatukoen giza aztarnak aztertzeko prozesuetan. Esku hartze horiek senideen eta memoria historikoko elkarteen borroka nekaezinaren ondorio ziren; 2002tik aurrera Eusko Jaurlaritzaren babesarekin.
|
|
|
Baina hemen guztiz kontrakoa da; hemen agintzen duena bilbotarrek betikotzat jotzen duten enpresa bat da, eta izen ingelesa darama bere salmenta sarea nazioartean zabaltzea erabaki zuelako. 1995ean, Enrique Arroyabek lehenengo denda zabaldu eta
|
bi
hamarkada geroago, haren seme alabak kudeaketan sartu ziren, eta Espainiako merkatutik kanpo kokatzen hasi ziren. Izenaren egokitzapenarekin, goitizen batekin hasi zen estrategia bira; lehenengo belaunaldiaren esperientzia eta bigarrenaren beheak eta goiak irensteko gogoa lotzen ditu.
|