|
2010
|
|
|
Estatu alderdiek errespetatuko dituzte, gurasoen, edo, hala denean, tokiko ohiturak ezarritakoaren arabera, familia zabalaren edo erkidegoaren, tutoreen edo legearen arabera haurrez arduratu behar diren
|
beste
pertsona batzuen ardurak, eskubideak eta eginbeharrak, haurrei, euren gaitasunen bilakaerarekin bat etorriz, jarraibide eta orientazio egokiak emateari dagokionez, haurrek konbentzio honetan aitortutako eskubideak egikari ditzaten.
|
|
|
...harrarekin bat etorriz, estatu alderdiek haurren eta gurasoen eskubidea errespetatuko dute, edozein herrialdetatik irteteko, baita euren herrialdetik ere, eta euren herrialdean sartzeko.Edozein herrialdetatik irteteko eskubideak legeak ezarritako murrizketak izango ditu bakarrik; orobat, murrizketa horiek beharrezkoak izan dute, segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun edo moral publikoak eta
|
beste
pertsona batzuen askatasunak babesteko, eta bateragarriak izan dute konbentzio honetan aitortutako gainerako eskubideekin.
|
|
|
3.Ezintasuna duten haurren beharrizan berezien arabera, artikulu honetako 2 paragrafoarekin bat etorriz ematen den laguntza dohainekoa izango da, ahal den guztietan, kontuan harturik gurasoen edo haurrak zaintzen dituzten
|
beste
pertsonen egoera ekonomikoa; laguntza hori bideratuko da ezintasuna duten haurrek modu eragingarrian eskura izan ditzaten hezkuntza, gaitasuna, osasun zerbitzuak, birgaikuntza zerbitzuak, enplegurako prestakuntza eta aisialdirako aukerak, eta zerbitzu horiek jaso ditzaten, haurrek gizarteratzea eta banakako garapena erdiesteko, bai eta euren kultura eta espiritu garapena ahalik eta gehien erdiest...
|
|
|
2.Gurasoek edo haurrez arduratzen diren
|
beste
pertsonek oinarrizko ardura dute, euren ahalmen eta baliabide ekonomikoen arabera eskaintzeko haurrak gara daitezen beharrezkoak diren bizi baldintzak.
|
|
|
3.Estatu alderdiek, baldintza nazionalekin eta euren baliabideekin bat etorriz, neurri egokiak hartuko dituzte, gurasoei eta
|
beste
pertsona arduradun batzuei laguntzeko, eskubide hori eragingarri egiteari dagokionez eta, beharrezkoa izanez gero, laguntza materiala eta babes programak eskainiko dituzte, bereziki, elikadurari, jantziei eta etxebizitzari dagokienez.
|
|
|
4.Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, gurasoek edo haurrei begira finantza ardura duten
|
beste
pertsonek mantenu pentsioa ordaintzen dutela ziurtatzeko, guraso eta pertsona horiek estatu alderdi batean edo atzerrian bizitzea gorabehera.Bereziki, haurrei begira zein pertsonak izan finantza ardura eta pertsona horiek ez direnean bizi haurra bizi den estatuan, estatu alderdiek sustatuko dute nazioarteko hitzarmenei atxikitzea edo halako hitzarmenak egitea, bai eta beste edozein konponketa ego...
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, «familiakoak» terminoak bere baitara biltzen ditu langile migratzaileekin ezkondutako pertsonak edo langile horiekin harremanak dituzten pertsonak, aplikatu beharreko zuzenbidearekin bat etorriz, harreman horiek ezkontzaren antzeko ondoreak sortzen dituztenean, bai eta langile horien ardurapean dauden seme alabak eta
|
beste
pertsona batzuk ere, azken horiek familiako modukotzat aitortu dituztenean legeria aplikagarriak edo kasuan kasuko estatuen artean aplikatu beharreko bitariko edo alderdi anitzeko akordioek.
|
|
|
Langile migratzaileak edo horien familiakoak ez dira nahierara gabetuko euren ondasunez, halakoak euren jabetza pertsonalekoak bakarrik izan nahiz
|
beste
pertsona batzuekin elkartuta izan.Enplegurako estatuan indarrean dagoen legeriaren ondorioz, langile migratzaile bati edo horren familiako bati ondasunak kentzen zaizkionean, oso osoan edo zati batean, pertsona interesdunak eskubidea izango du kalte ordain bidezko eta egokia jasotzeko.
|
|
|
w) Jakitun izanik,
|
beste
pertsona batzuei eta euren erkidegoari begira betebeharrak dituzten pertsonek ardura dutena, bide guztiak baliatuta, ahaleginak egiteko Giza Eskubideen Nazioarteko Gutunean aitortutako eskubideak sustatu eta errespeta daitezen,
|
|
|
3.Estatu alderdiek euren gain hartuko dute estatistika horiek zabaltzeko ardura, bai eta estatistika horiek pertsona desgaituentzat eta
|
beste
pertsona batzuentzat eskuragarri direla ziurtatzeko ardura ere.
|
|
|
1.Estatu alderdi bakoitzak zainduko du legea aplikatzeko ardura duten langile militar nahiz zibilen, medikuen, funtzionarioen eta askatasunaz gabetutako pertsonaren zaintzan edo tratamenduan parte har dezaketen
|
beste
pertsona batzuen prestakuntzak bere baitara biltzea konbentzio honetako kasuan kasuko xedapenei buruzko behar adina irakaskuntza eta informazio, hurrengo helbuetarako:
|
|
|
b) Bestelako prozedura penal batzuk gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki, pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden emakumeei, adingabeei, desgai diren pertsonei edo
|
beste
pertsona ahul batzuei dagokienez.
|
|
2011
|
|
|
Aitortzen dugu erlijioa, espiritualtasuna eta sinesmenek eginkizun garrantzitsua betetzen dutela milaka emakume eta gizonen bizitzan, bizi diren moduan eta
|
beste
pertsona batzuek tratatzen dituzten moduan. Erlijioak, espiritualtasunak eta sinesmenek gizakiari datxezkion duintasun eta baloreak sustatzeko eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak ezabatzeko lagun dezakete;
|
|
2012
|
|
|
a). Pertsonen salerosketa? esamoldeak adierazten du pertsonak biltzea, garraiatzea, lekualdatzea, babestea edo hartzea, horretarako baliatzen baldin bada mehatxuaz edo indarraz edo indarkeriaren beste forma batzuetaz edota bahiketaz, iruzurraz, engainuaz, botere abusuaz, ahultasun egoeraz edo ordainketak edo onurak emateaz edo hartzeaz pertsona baten adostasuna eskuratzeko, pertsona horrek
|
beste
pertsona baten gaineko agintaritza badu, betiere esplotazio helburuekin.Esplotazio horrek barneratzen ditu, gutxienez ere, inoren prostituzioaren esplotazioa edo beste sexu esplotazio forma batzuk, derrigorrezko lan edo zerbitzuak, esklabotza edo esklabotzaren antzeko eginerak, morrontza edo organoak ateratzea;
|
|
|
c) Artikulu honen 1 paragrafoaren arabera tipifikatutako delitua egiteko
|
beste
pertsona batzuk antolatzea eta gidatzea.
|
|
|
Xedapen hauek ez dute kaltetzen atxiloketa egin duen potentziak duen eskubidea barneratutako medikuak, dentistak edo beste osasun langile batzuk barneratutako
|
beste
pertsonen alde beraien lanbidean jardutera behartzeko; barneratze lekuetako administrazio eta kontserbazio lanetan barneratuak enplegatzera behartzeko; sukalde lanak edo beste izaera bateko etxeko lanak agintzeko; azkenik, barneratuak aireko bonbardaketen aurka edo gerraren ondoriozko beste arrisku batzuen aurka babestera zuzendutako zereginetan enplegatzeko.Hala ere, da barneratuta dagoen pertso...
|
|
|
Eskakizun militarrek uzten badute, gatazkan dagoen alderdietako bakoitzak hildakoen eta zaurituen bilaketarako hartutako neurriak mesedetuko ditu, itsasoan galdutakoen laguntzan joateko eta arrisku dauden
|
beste
pertsona batzuengana jotzeko eta pertsona horiek lapurreta eta tratu txarren aurka babesteko.
|
|
|
b) Glebako jopuak, hau da, pertsona baten egoera, legez, ohituraz edo erabaki baten ondorioz behartuta dagoenean,
|
beste
pertsona baten lurretan bizitzera eta horiek lantzera, eta pertsona horri zerbitzu jakin batzuk ematera, ordainsariaren truke nahiz doanik, bere egoera eraldatzeko askatasunik gabe.
|
|
|
iii) Emakumea, senarra hiltzen denean, jarauntsiaren bidez
|
beste
pertsona batek bereganatu dezake;
|
|
|
2.Konbentzio honen 1 artikuluaren lehenengo paragrafoan ezarritakoari kalterik egin gabe, artikulu honen 1 paragrafoaren xedapenetan barruratuko dira, halaber, pertsona batek bere burua edo bere menpe dagoen
|
beste
pertsona bat bultzatu izana, nora eta 1 artikuluak aipatu erakunde eta egineretatik eratorritako morroi egoera batera, eta, oro har, tenore horretako egintzak egiteko ahalegina, edo halakoak egiten laguntzea edota halakoak gauzatzeko adostasun batean parte hartzea.
|
|
|
eta, gaixoak? ...tzen da, militarrak edo zibilak diren pertsonak, traumatismo baten ondorioz, gaixotasun bat edo beste nahasketa edo izaera fisiko edo mentalezko ezgaitasuna dela eta, mediku laguntza edo zaintza behar dutenak eta borroka egintza oro egiteari uko egiten diotenak.Esangura horiek ere aplikagarri dira erdi urrenean dauden emakumeei, jaio berriei eta berehalako mediko laguntza edo zaintza beharra duten
|
beste
pertsona guztiei, esaterako, elbarriak eta haurdun dauden emakumeak, eta borroka egintza oro egiteari uko egiten diotenak; b), itsasoan galdutakoak, bezala ulertzen da, militarrak edo zibilak diren pertsonak, itsasoan edo beste ur batzuetan arrisku egoeran aurkitzen direnak, beraiei eragiten dien ezbehar baten ondorioz edo garraiatzen zituen itsasontzi edo aireontziari eragiten dioten ezbehar baten ondorioz, eta borroka egintza oro egiteari uko egiten diotenak.Pertsona hauek, borroka egintza oro egiteari uko egiten jarraitzen duten bitartean, itsasoan galdutako pertsona bezala kontsideratzen jarraituko dira salbamenduak irauten duen bitartean, Hitzarmenekin edo Protokolo honekin bat etorriz beste estatutu bat lortzen duten arte; c), osasun langile?
|
|
|
3.Edozein buruk, bere menpekoak edo bere agintaritzapean dauden
|
beste
pertsona batzuek Hitzarmenen edo Protokolo honen arau hauste bat gauzatu behar dutela edo gauzatu dutela badaki, alderdi kontratugile gorenek eta gatazkan dauden alderdiek Hitzarmenen eta Protokolo honen halako urraketak saihesteko beharrezko neurriak hartzera behartuko dituzte eta, beharrezkoa izango balitz, diziplina edo zigor akzio bat egikari dezala urraketen egileen aurka.
|
|
|
1.Estatu alderdi orok zainduko du tortura debekatzearen inguruan hezkuntza eta informazio osoa izatea legea aplikatzeko ardura duten langileen, horiek zibilak edo militarrak izatea gorabehera, medikuen, funtzionario publikoen edo
|
beste
pertsona batzuen lanbide prestakuntzan, azken horiek parte har dezaketenean edozein atzipenaldi, atxiloketa edo espetxealdi mota jasaten duen pertsonaren zaintza, galdeketa edo tratamenduan.
|
|
|
2.Artikulu honetan xedatutakoak ez dio kalterik egingo biktimak edo
|
beste
pertsona batek kalte ordaina jasotzeko eskubideari, halakoa izan daitekeenean lege nazionalen arabera.
|
|
|
1.Estatu alderdi orok konpromisoa hartzen du, bere jurisdikziopeko edozein lurraldetan debekatzeko tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarriak eratortzen dituzten bestelako egintza batzuk, nahiz eta halakoak tortura ez izan, 1 artikuluan definitutakoaren arabera, baldin eta egintza horiek gauzatzen baditu funtzionario publiko batek edo eginkizun ofizialak betetzen dituen
|
beste
pertsona batek, edo halakoek bultzatuta edo halakoen baimenarekin edo oniritziarekin jarduten duenak.Bereziki aplikatuko dira 10, 11, 12 eta 13 artikuluetan aipatutako betebeharrak, torturari egindako erreferentziak ordeztuko direla bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarriei egindakoekin.
|
|
|
e) «Buruko osasunaren profesional» gisa ulertuko da mediko, psikologo klinikoa, erizaintza profesionala, gizarte langilea edo
|
beste
pertsona bat, behar bezala gaitua eta trebatua dena, buruko osasun arretarekin zer ikusia duen espezialitate batean.
|
|
|
...gutxiestea, berdintasun baldintzetan.Buruko gaixotasuna duten pertsonen eskubideak babesteko helburu bakarrarekin onetsitako neurri bereziak edo horien hobekuntza bermatzeko onetsitakoak ez dira bereizkeria gisa hartuko.Bereizkeriak ez du barneratzen, printzipio hauen xedapenen arabera, inolako bereizketa, baztertze edo lehenespenik, halakoa premiazkoa bada buruko gaixotasuna duen pertsonaren edo
|
beste
pertsonen giza eskubideak babesteko.
|
|
|
2 Gaixo orori babesa emango zaio edozein kalteren aurrean, barne hartuta medikamentuak bidegabe ematea, beste gaixoen aldetik, langileen aldetik edo
|
beste
pertsonen aldetik tratu txarrak pairatzea edota beste egintza batzuk, horiek buruko estutasuna edo ondoeza eragiten badute.
|
|
|
8.Entzunaldian onetsitako erabakia eta horren arrazoiak idatziz adieraziko dira.Horren kopiak emango zaizkie gaixoari eta horren ordezkari pertsonalari eta defendatzaileari.Zehazten denean erabakia osorik edo zati batean argitaratuko dela, aintzakotzat hartuko dira gaixoaren nahiak, bere bizitza pribatua eta
|
beste
pertsonena errespetatzeko beharrizana, interes publikoa justizia administrazio irekian eta gaixoaren osasunari kalte larririk eragitea saihesteko beharrizana edo hirugarrenen segurtasuna arriskuan ez jartzeko beharrizana.
|
|
|
3 Beharrezko gaitasuna duen gaixoak eskubidea du pertsona bat izendatzeko, bere izenean jaso dezan informazioa, eta
|
beste
pertsona bat, erakundearen agintarien aurrean bere interesak ordezkatuko dituena.
|
|
|
c) Komunikatzeko askatasuna, erakundean dauden
|
beste
pertsonekin komunikatzeko askatasuna barne; mezu pribatuak zentsurarik gabe igortzeko eta jasotzeko askatasuna; aholkulari edo ordezkari pertsonala pribatuan hartzeko askatasuna eta, egokia denean, beste bisitariak ere; posta zerbitzuak edo telefono zerbitzuak, prentsa, irratia eta telebista eskura izateko askatasuna;
|
|
|
7.Entzunaldia edo horren zatia publikoa edo pribatua izango den erabakitzeko orduan eta entzunaldian entzundakoa jendartean zabaltzeko modukoa ote den erabakitzeko orduan, aintzakotzat hartuko dira gaixoaren nahiak, bere bizitza pribatua eta
|
beste
pertsonena errespetatzeko beharrizana eta gaixoaren osasunari kalte larririk eragitea saihesteko beharrizana edo hirugarrenen segurtasuna arriskuan ez jartzeko beharrizana.
|
|
|
2.Pertsona desgaituei ezin zaie kendu sexualitatea bizitzeko aukerarik, ezta sexu harremanak izateko edo haurrak izateko aukerarik ere.Kontuan harturik pertsona desgaituek zailtasunak izan ditzaketela ezkontzeko edo familia sortzeko, estatuek sustatu behar dute orientazio zerbitzu egokiak ezartzea.Pertsona desgaituek
|
beste
pertsonek duten aukera bera izango dute familia plangintza metodoak eskuratzeko, eta euren gorputzaren funtzionamendu sexualari buruzko informazioa jasotzeko.
|
|
|
Pertsona orok du eskubidea, banaka edo taldean, lege bidez aritzeko bere lanbidean edo ogibidean, Pertsona orok, bere lanbidea dela eta, eragina badu
|
beste
pertsonen giza duintasunean, giza eskubideetan eta oinarrizko askatasunetan, horien eskubideak eta askatasunak errespetatu eta lanbide eta ogibidearen barneko jokabide eta etika arau egokiak bete ditu, nazio eta nazioarte mailako arauak direla horiek.
|
|
|
94.Nazio mailan, konpromisoak betetzea dela eta, aldizka aztertzea lortutako aurrerapenak, gizarte zibilaren eta, batik bat, GIB/ HIESa duten pertsonen, talde ahulen eta
|
beste
pertsonak zaintzen dituztenen lankidetzarekin, eta aurrerapen horiek oztopatzen dituzten arazo eta eragozpenak zehaztea, eta azterketa horien emaitzak zabal hedatzea;
|