|
2007
|
|
|
Gainera, meatzea ixteak ez dio arazoari errotik heltzen: eskaintza gutxitzean merkurioaren prezioak gora egin du, eta
|
beste
herrialde batzuetan merkurioa erauzten jarraitzen dute, askoz kondizio kaskarragoetan, segurutik. Baina merkurioak merkea izaten jarraitzen du, eta, ondorioz, garabidean dauden herrietan, oro har, ez dute ordezko prozesurik erabiltzen.
|
|
|
Atmosferan, uretan eta bereziki lurzoruan egiten diren analisiek garbi erakusten dute erlazio zuzena dagoela gasolinari gehitutako berun kantitatearen eta ingurumenean topatutakoaren artean, eta, neurriak hartu ahala, ingurumenean hautemandako berun kantitatea txikitzen joan da. Nolanahi ere, hori garatutako herrialdeetan gertatu da batez ere,
|
beste
herrialde batzuetan oraindik erabiltzen dira berundun gasolinak.
|
|
2008
|
|
|
Mugez gaindiko akuiferoak deskribatzea zaila da ikuspegi zientifikotik eta, horrez gain, faktore politikoek are gehiago zail dezakete prozesua. Gobernuek askotan ez dute onartzen
|
beste
herrialde batzuetan ere hedatzen direla ur edangarria lortzeko eta ureztatzeko erabiltzen dituzten akuiferoak. Gainera, partekatutako ibaiei buruz nazioartean gero eta arau eta hitzarmen gehiago dagoen arren, horiek ez dira erabat ezartzen akuiferoen kasuan.
|
|
2009
|
|
|
Minerala Txinan erosten dute, kontzentratuta, eta handik erauzten dituzte metal arraroak, gero behar dituzten aleazioak ekoizteko. Metal arraroen merkatuan nolabaiteko garrantzia duten
|
beste
herrialde batzuk Australia, Frantzia, Japonia eta Kanada dira. Edozein modutara, ezin dira inolaz ere Txinarekin parekatu.
|
|
|
Afrikan, ordea, ez dira transgenikoak ekoiztearen aldekoak, merkatu kideak galduko dituzten beldur baitira. Egia esan, Europa beste gauza batzuetan oso solidarioa izan bada ere, horretan ez da batere eskuzabala izan, trazabilitatean hain zorrotza izanda,
|
beste
herrialde batzuei arazoak sortzen ari baita.
|
|
2010
|
|
|
Azken hamarkadako garapen zientifiko polemikoenetako bat medikuntza birsortzailea da. Nahiz eta azken urteotan gero eta herrialde gehiagok onartu zelula amekin egindako ikerketaren ahalmen handia,
|
beste
herrialde batzuetan polemikak bizirik dirau; esaterako, AEBn. George Bush presidentearen agintaldian, zelula amen ikerketari funts federalekin laguntzeari utzi zioten.
|
|
|
Diazen ustez, garrantzitsua da erakustea hemen sortzen den teknologia eta puntakotzat jotzen diren
|
beste
herrialde batzuetakoa (Europaren iparraldea, Ameriketako Estatu Batuak...) parekoak direla, eta inguruko jendeak baduela halako gauzak egiteko ahalmena. Horrekin, zientziarekiko eta teknologiarekiko piztu eta bokazioak sustatu nahi dituzte.
|
|
|
Industrializatutako herrialdetan, talidomidaren salmenta eta banaketa zorrotz araututa dago, eta segurtasun programa bereziei jarraituta baino ezin da erabili. Alabaina, Santiago Pintado sendagileak ohartarazi du
|
beste
herrialde batzuetan egoera oso bestelakoa dela.
|
|
|
Baina, genetikaz gain, badirudi badirela faktore gehiago pubertaroa lehenago edo beranduago martxan jartzea eragiten dutenak. Adibidez, klima beroagoa eta argitsuagoa duten herrialdeetan pubertaroa lehenago hasten da
|
beste
herrialde batzuetan baino. Ekuatorearen inguruko herrialdeak dira kasurik nabarmenenak, bertan baitituzte eguzki ordu gehien eta tenperaturarik beroenak.
|
|
|
Ez da hau sarearen neutraltasunak jasaten duen lehen erasoa. Egile eskubideen defentsarako elkarteen lobbyak aspalditik ari dira eskatzen P2P programen trafikoa mugatzeko Espainian, Frantzian eta
|
beste
herrialde batzuetan. Baina, orain, Espainiako Industria ministroak esan du Telefónicaren asmoa ona izan daitekeela, eta badirudi Espainiako Gobernuak Europako Batasuneko presidentetza baliatu nahi duela legea SGAE eta Telefónicaren nahietaramoldatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Gure gobernuak, eta Europar Batasuna haiekin batera, Munduko Merkataritza Erakundearen itunen parte dira. Akordio horien arabera, herrialde batek ezin ditu
|
beste
herrialde batzuetako produktuak baztertu, ezta bere produktu edo zerbitzu nazionalak babesteko ere. Esportazioetarako denean, ondo deritzogu; baina politikariei zaila gertatzen zaie azaltzea horrek inportazioei ere eragiten diela. Estatu Batuetako produktuek (arropa, kotxeak edo okelak direla) Europar Batasuneko merkatuaren ateak zabalik dituzte, segurtasun maila egokia dutenean.
|
|
|
gordailuei eustea lortu dute herrialde industrializatuek. Azken batzarrean ere, Iranek eta
|
beste
herrialde batzuek suntsitzea eskatu zuten arren, ez ziren adostasunera iritsi, eta, azkenean, suntsitzea 2014ra arte atzeratzea lortu zuten besteek. Ordura arte, behintzat, birusa bizirik izango da; gordeta, baina bizirik.
|
|
|
Legez kanpoko medikamentuen herena Indian eta %10 Txinan faltsifikatzen dela kalkulatzen da. Osasun kontrolak Europan eta Ipar Amerikan bezain zorrotzak ez diren
|
beste
herrialde batzuetan ere ekoizten dira medikamentu faltsuak, hala nola Afrikan, Hego Amerikan eta Asiako beste herrialde batzuetan.
|
|
|
Legez kanpoko medikamentuen herena Indian eta %10 Txinan faltsifikatzen dela kalkulatzen da. Osasun kontrolak Europan eta Ipar Amerikan bezain zorrotzak ez diren beste herrialde batzuetan ere ekoizten dira medikamentu faltsuak, hala nola Afrikan, Hego Amerikan eta Asiako
|
beste
herrialde batzuetan.
|
|
|
Izan ere, hamarkadak dira aspartamoa edulkoratzaile gisa onartuta dagoela Europan eta
|
beste
herrialde batzuetan, eta oso erabilia da azukrearen ordez edari eta janari askotan. Alabaina, ikerketa batzuek zalantzan jarri zuten haren segurtasuna; hain zuzen, minbiziarekin eta erditze goiztiarrarekin erlazionatu zuten aspartamoaren kontsumoa.
|
|
|
Antzeko egoeran daude Kuban. Han tilapia eraldatu dute genetikoki, hura ere ohikoa baino azkarrago haz dadin, eta
|
beste
herrialde batzuetan badira gaixotasunekiko erresistente izateko eraldatu diren arrainen proiektuak ere. FDAren azken erabakiaren zain daude guztiak, haiei ere eragingo dielakoan.
|
|
2013
|
|
|
Coderchen ustez, Espainiak hutsune nabarmena du horretan, baina
|
beste
herrialde batzuetan arazoa are larriagoa da, bereziki, Frantzian. Han, energia nuklearrarekiko duten mendekotasuna oso handia da:
|
|
|
Bada, printzipio horri jarraikiz, iraganean gehien kutsatu duten herrialdeek eragindako kutsaduraren adinako erantzukizuna hartu behar lukete, klima aldaketak gehien kaltetutako herrialdeei laguntzeko. Aitzitik, zenbait herrialde garaturen ustez AEBren ustez, adibidez zapatan harri txintxorra edukitzea bezalakoxea da printzipio hori, berotegi efektuko gasen isuria murrizteari ekiteko orduan; hala, herrialde horiek berariaz exijitzen diete
|
beste
herrialde batzuei Txinari, esaterako haiek ere juridikoki loteslea den isuri murrizketari ekin diezaioten.
|
|
2014
|
|
|
Sentimendu bat adierazteko, kontzeptu desberdinak erabiltzen dira kultura bakoitzean; horregatik da garrantzitsua jakitea nola erabiltzen diren kontzeptu horiek kultura eta hizkuntza bakoitzean. Adibidez, euskaraz, egonezina hitzaren bidez deskribatzen duguna bestela adierazten da
|
beste
herrialde batzuetan: ataque de nervios Latinoamerikan, Khyl cap Kanbodian, Kufungisisa Zimbabwen, Maladi moun Haitin eta Tajin kyfusho Japonian.
|
|
2018
|
|
|
Europar Batasunarekin batera, AEBk, Errusiak, Txinak, Indiak, Japoniak eta, neurri txikiago batean,
|
beste
herrialde batzuek hartuko lukete parte. Nolabait, ISSaren jarraipen bat izango litzateke, abantaila batekin:
|
|
2020
|
|
|
Euskal Herrian lan egiten dugun eta/ edo
|
beste
herrialde batzuetan irakaskuntza eta zientzia lana egiten dugun esparru akademikoko pertsonek sinatutako adierazpen honen helburua da Euskal Herrian benetan jasangarria den eredu sozio-ekonomiko baterantz aurrera egiteko oinarri batzuk iradokitzea, bai krisian murgilduta gauden bitartean baita ondoren ere. Eraldaketa hori bultzatzeko oinarrizko bost ildo estrategiko proposatzen dugu.
|
|
|
Azken egunetan, Espainian zein
|
beste
herrialde batzuetan, gerra hizkera nagusitzen ari da agintarien artean, COVID eta koronabirusaz aritzean. Joera horrek kritika zorrotzak jaso ditu, alderdi askotatik, baita ikuspegi zientifikotik ere.
|
|
|
Brasil, Ekuador, Australia eta tropikoko
|
beste
herrialde batzuetan birusak izan duen hedapen azkarrak erakutsi du tenperaturak ez duela zerikusi handirik izan, eta, beste birus batzuetan oinarrituta egin dituzten ereduek ere ez dute aurreikusten aldagai klimatikoek izurria motelduko dutenik epe laburrean.
|
|
|
COVID aurre egiteko, medikuntza tradizionaleko botikak erabiltzea bultzatzen ari da Txinako Gobernua. Botika horiek onartuta daude hango osasun sisteman, eta
|
beste
herrialde batzuetara ere bidali dituzte, tartean Iranera eta Italiara. Alabaina, Naturealdizkarian ohartarazi dutenez, ez dago bermatuta seguruak eta eraginkorrak direnik.
|