|
2000
|
|
|
Makina bat txotxongilo talde eta jaialdi dago Euskal Herrian. Zein da orokorki
|
beste
herri batzuekin alderatuz gure egoera?
|
|
2001
|
|
|
Yolanda Barcina Iruñeko alkateak berriki (urriaren 30ean) egin dio itsusikeria Legebiltzarrari, Kultura eta Hezkuntza Batzordeak Gazteluko Plazako lur azpiko aparkalekuko eraikuntza lanei buruz berri eman zezan eskatu eta alkateak eskaerari muzin egitean. Ez da bakarra izan, dena den, azken boladan Tutera, Lizarra, Tafalla eta
|
beste
herri batzuetako UPNko alkateek jarrera berbera erakutsi dutelako Legebiltzarretik egin zaizkien agerpen eskaeren aurrean.
|
|
2002
|
|
|
Porto Alegre orobat hainbat kultura eta herri zapalduren topagunea izan da eta haien eztabaidetan, euskaldunek parte hartze garrantzitsua izan dute. Bakerako proposamenen foroaren eta globalizazioaren kontrako autodeterminazioaren foroaren barruan, euskaldunek,
|
beste
herri batzuen proposamenak entzuteaz gain, beraienak azaltzeko aukera izan zuten. Horrela, euskaldunek Palestinako intifadako, Quebec-eko herriko, Chiapasko (Mexiko), Venezuelako eta beste lurralde batzuetako indigenen ordezkariekin batera egoteko aukera izan zuten.
|
|
|
«Jalgi hadi dantzara plazara» izena du, eta Euskal Dantzarien Biltzarrak antolatutakoa da. Jaialdi hau lehenengo aldiz Bergaran egingo da hilaren 11n, baina bi urtean behin Euskal Herriko
|
beste
herri batzuetara iritsiko da: " Lehenengo ekitaldia Bergaran egingo da Moises Azpiazu Dantza Txapelketaren 25 urtemuga betetzen delako, eta urteurren hori izugarri aproposa delako zer edo zer handi eta esanguratsua egiteko", dio Joxe Juan Ugalde Gipuzkoako Dantzarien Biltzarreko kideak eta antolakuntzako kideak.
|
|
|
Errusiako inperioan sartuta, 1917ko iraultzak Mendialdeko Errepublika Autonomoan sartu zituen eta 1936an Txetxenia Ingushetia errepublika eman zien Stalinek. Baina honen kolektibizazio planen kontra altxatu ziren txetxeniarrak, eta alemanekin kolaboratu omen zuten aitzakiatan egia esan, naziak ez ziren sekula Txetxeniaraino iritsi Siberiara deportatu zuen Stalinek herri osoa 1944ko otsailean,
|
beste
herri batzuekin batera. 130.000 txetxeniar eta ingushetiar hil omen ziren bidaian zehar.
|
|
|
Gure eskubide batzuk Konstituzio honen aurrekoak dira. Eskubide hauen bidez,
|
beste
herri batzuekiko harremanak guk geuk ezartzea planteatzen da. Edonola ere, Ibarretxeren planak harreman hauek estatu anitzaren testuinguruan ezartzeko asmoa agertzen du.
|
|
2003
|
|
|
Kultura omen da gure altxorrik preziatuenetakoa,
|
beste
herri batzuengandik ezberdintzen gaituena. Baina kalera ateratzean, nahiz eta Bilbon izan, ala Madrilen, ala Parisen, sarritan ez dago jakiterik non zauden.
|
|
2004
|
|
|
Estatuko Junta Teknikoak, Bizkaiko hiriburutik gertuko Gasteiz, Iruñea, Logroño, Haro, Lizarra, Murgia, Urduña, Burgos, Aranda Duero eta
|
beste
herri batzuekin batera, Miranda Ebro hautatu zuen inguruan kontzentrazio esparru handi bat instalatzeko eta gerrako presoak hara biltzeko. Alemanen ereduari jarraituz jarri zuten abian, eta, funtzionamendua ikuskatzeko, Paul Winzer Gestapoko eta SSetako kide gailena izendatu zuten, hain zuzen ere, handik urte batzuetara polizia horren Espainiako arduradun nagusia izango zena.
|
|
2005
|
|
|
Itxaropenerako ateak zabaltzen ari dira, ordea. Galdutako memoria historikoa berreskuratzeko lagungarria izango da Oiartzungo proiektua eta Errekuperazio Planak
|
beste
herri batzuetarako balio dezake etorkizunean. Lehenengo urratsak emanak daude behintzat.
|
|
|
Fisikoki ondo daude, testuen aldetik ere nahiko ondo, hizkeraz aparte, irekiak eta kritikoak. Askoz irekiago eta kritikoagoa iruditzen zait euskal prentsa, espainola eta ezagutzen ditudan
|
beste
herri batzuetakoak baino. Hurbilagotik defektuak ikusiko nituzke igoal.
|
|
2006
|
|
|
Eta, arestian esan dugunez, bertan jaiotako euskaldunak. Izan ere, Legutianon hainbat dira
|
beste
herri batzuetatik hara joan diren euskaldunak: Otxandiokoak, Arratia aldekoak, Bergarakoak... alkatea bera, adibidez, bergararra da».
|
|
|
Ni guztiz txundituta nago nazioartetik datorkidan babesarekin eta elkartasunarekin. Elkartasun hori baldintzarik gabekoa da batzuen kasuan, nola Kubaren eta hala Venezuelaren kasuan, eta orain Argentina eta
|
beste
herri batzuk ere bildu dira elkartasun baldintza gabe horretara. Horrek arnas handia ematen digu.
|
|
2008
|
|
|
" Haurrak jasotzeko garaian, adibidez, zailtasunak ekar litzake, ezin baita ezezagun bat bidali autobusera haien bila. Hala ere,
|
beste
herri batzuetan egin beharreko mandatuentzako lagungarri izan liteke".
|
|
|
Izan ere, Koldo Zuazo EHUko irakasleak Euskal Herriko hainbat herritako grabazioak utzi zizkien. Gainera, ordurako Gipuzkoako
|
beste
herri batzuetan bazebiltzan beka bitartez bertako euskara jasotzen eta aztertzen. Ordutik hainbat ikerlariren lanak jaso dituzte eta hainbat euskara elkarterekin elkarlana abiatu.
|
|
|
Etxaleku jaioterrian bete zuen eginkizun hori, Luis Luziano Bonaparte printzearen euskalki mapetan goi nafarreraren eremuan agertzen den Imotz haraneko herrian. Koldo Zuazo eibartar hizkuntzalariaren sailkapen berriagoak, alabaina, gipuzkoarraren eta nafarraren arteko eremu batean kokatzen ditu bai Etxaleku bai Imotz haraneko
|
beste
herri batzuk.
|
|
2009
|
|
|
Azkenean, erraustegia Zubietan eraikiko zela erabaki zen behin betiko, ez ote du horrek beste herrietako jendea desmobilizatu? " Zenbait herritan nabaritu da desmobilizazio hori, baina
|
beste
herri batzuetan alderantzizkoa gertatu da. Orain indar askorekin gaude berriz, eta gure dinamika beste erronka batek jan du:
|
|
|
Modernoa da, era berean. Aztertzen dituzunean hizkuntza minorizatuak dituzten
|
beste
herri batzuk, gizarte arkaikoak ikusten dituzu. Euskal Herriko hizkuntza egoeratik gehien interesatzen zaidana da nola uztartzen diren euskara indarberritzeko ahalegina, etorkinen hizkuntzak integratzekoa eta gizarte modernoa.
|
|
2011
|
|
|
Lehenik eta behin, ez genuen materiala erosteko dirurik eta ezin ginen inorengana diru eske joan, herritarrek ezagutzen ez zuten horri ez ziotelako dirurik emango. Hala, lehenengo urtean beharrezko materiala
|
beste
herri batzuetako elkarteek utzi ziguten: Debako talde batek jantziak eta Irungo Atsegina elkarteak danborrak.
|
|
|
Horrela, inposatutako negoziazio kolektiboaren erreformak, CCOO eta UGTren ordezkaritzaren monopolioari mesede egin dio. Patronala eta administrazioa sindikalgintza burokratiko eta paktu zaleaz aprobetxatuko dira, Euskal Herriko eta Espainiako Estatuko
|
beste
herri batzuetako sindikalgintza errebindikatzaile eta mobilizatzaileari izkin eginez. Modu berean, erreforma horrek, goitik beherako egitura burokratikoa sortu du, eta Euskal Herrian gehiengoa den sindikalgintza abertzaleari, galarazi dio kolektiboki negoziatzea bere herrian.
|
|
2013
|
|
|
Aurretik
|
beste
herri batzuetan gertatu moduan, Hendaiako Udalak bertako ikastolari dirua ematea debekatu nahi izan zuen duela hilabete gutxi Baionako suprefetak, Falloux Legea aitzakia hartuta. Aferak honakoa ere utzi zuen agerian:
|
|
|
ETAk borroka armatua bukatutzat emanik, ezker abertzaleak inguruko alderdi txiki batzuekin elkartuta aurkeztu, legeztatzea lortu eta Gipuzkoako herri askotan gehi Diputazioan agintea hartu du. Tartean, hondakinentzako errausketarik gabeko alternatiba berria zabaltzen hasia zen
|
beste
herri batzuetara. " Kontra" (errausketaren) hasitako mugimendua" alde" (Zero Zaborren) bilakatua zen, militantzian ere trantsizioa gertatu da.
|
|
2014
|
|
|
Euskal herritarrok gure etxean bizi nahi dugu duintasunez. Eta solidarioak izaten segi nahi dugu
|
beste
herri batzuetatik hona etorri behar izan dutenekin ere.
|
|
2016
|
|
|
Militantzia gehiena gazte antolakundean eta mugimendu feministan egin du, eta egun Ernaiko kidea da. " Batetik, gatazka politikoaren erroetara joateko aukera eta bestetik ikaragarrizko ofentsiba neoliberala bizi dugun garaiotan,
|
beste
herri batzuei begira gaudela sentitzen dut, Katalunia, Eskozia, Grezia edo Latinoamerika kasu, gu ia ezer egiten jarri gabe".
|
|
|
Arazoa jatorrian konpontzen ez den bitartean, Europak, Espainiako eta Frantziako estatuek eta Euskal Herriak, baliabide ekonomiko, politiko eta sozial guztiak jarri lituzkete milaka migratzaile horiek aterpea eta ostatua jaso dezaten, bizitzari duintasunez ekin diezaioten berriz. Euskaldunok, historiako zenbait momentutan
|
beste
herri batzuen babesa jaso genuen. Orain guri dagokigu hori egitea.
|
|
|
Loratzeko bidean den Goizukoop aurrera aterako balitz adibide polita izango litzateke
|
beste
herri batzuentzat, bertakoak elkartu eta arlo ezberdinetako zerbitzuak hobetu ditzaten. Herriarekin eta herriarentzat eraiki nahi den proiektua auzolan ariketa handia da.
|
|
|
Geroztik %75etik gorako birziklapen tasa dauka eta auzo konposta ere herriko toki gehienetara hedaturik dago. Baina emaitza berak dituzten
|
beste
herri batzuen kasuan bezala, GHK k ahalegin hori zigortu egiten du saritu beharrean: errefusaren tarifa %11 igo du partzuergoak, eta aldiz hondakin organikoarena %77 Eta hala ere, Hernaniri askoz karuago aterako litzaioke erraustegia izatea oraingo sistemarekin jarraitzea baino, zehazki 21 milioi euro gehiago.
|
|
|
Lubaki juridikoa prestatzea da orain, beraz, partzuergoaren saretik irten nahi duten udalen zeregin nagusietakoa. Biharamunean hondakinei zein aterabide eman ez dirudi teknikoki hain gaitza izango denik, kudeatu beharreko errefus kopurua murritza baita
|
beste
herri batzuekin alderatuta. Barruan geratzen direnek, erraustegiak utzitako zorraz gain, proiektuaren bigarren fasearen inkognitei egin diete aurre.
|
|
|
Oinarri soziala duen egungo independentismoa azaltzeko erabiltzen den leloa da. Orain gutxira arte independentismoa frankismoaren aurkako borrokarekin,
|
beste
herri batzuetako mugimenduekin, eta abarrekin lotuta zegoen. Egungo mobilizazio independentistak oso familia girokoak dira, jendeak ondo pasatzen du, argazkietan barrez agertzen da.
|
|
2017
|
|
|
Getxon metroak maiztasun handiagoa du eskualdeko
|
beste
herri batzuetan baino. Udalaren esanetan, autoa uzteko tokia eskaintzeak aukera emango dio herritar askori maiztasun horretaz gozatzeko oso prezio merkean egunean 70 zentimo ibilgailua bertan uzteagatik, horri esker gidari asko ez dira Getxo hirigunera sartuko eta oro har errepideetatik auto asko kenduko dira.
|
|
|
Bai, 2015eko irailean Berriak Jose Luis Etxeberria Porruren esanak argitaratu zituenean harrituta gelditu nintzen ez zelako erantzun politikorik izan. Porruk egiaztatu zuen La Salve eta Intxaurrondotik irteten ziren auto kamuflatuek heroina banatzen zutela Arrasaten eta
|
beste
herri batzuetan. Horrez gain, beste batek kontatu zuen Intxaurrondoko guardia zibilei heroina erosi ziela; eta Iruñeko tabernari batek patruila autoetatik heroina banatzen ikusi zituela.
|
|
|
Adibide argiena aldaketa klimatikoari begira antolatu Alternatiba herrixkenak du. Baionan hasi eta hainbat herrietan egin izan dituzte, milaka herritar batuz aldi oro; Alternatiba Tour itzulia ere egin zuten bizikletez Frantziatik, Euskal Herritik eta
|
beste
herri batzuetarik pasaz. Hala eta guztiz ere, arras gutti aipatu zen eta interesa berantago, Parisen antolatu herrixkaren lehen edizioan agertu zen.
|
|
|
Eta Erromaren etsai bihurtuta, lagun berriak erraz egin zituen: piktoek eta erromatarren menpean zeuden
|
beste
herri batzuek Britaniako enperadore berriarekin bat egin zuten. 288an, Maximiano probintzia ohia berreskuratzen ahalegindu zen, baina Karausiok eta bere inguruan bildutakoek lortu zuten garaipena.
|
|
|
Eskozia eta Brexit aren ondoren, Kataluniaren auzia datorkie orain. Ziur nago herri katalanaren borrokak indar handia transmitituko diela historikoki burujabe izan nahi duten Europako
|
beste
herri batzuei. Bestalde, inportanteena da biolentziarik gabe ekitea eta, ahal den heinean, elkarrizketa ahalbidetzea.
|
|
2019
|
|
|
hitanoaren galeran euskararen galerak zeresan handia duela, alegia, frankismo garaian adibidez. Baina Antzuolan,
|
beste
herri batzuetan bezalaxe, emakumeek gehiago jo zuten erdarara. Emakumea da hizkuntzaz aldatzen dena, edo hikatik zukarako jauzia ematen duena.
|
|
2021
|
|
|
Horrekin eraikita dago neurri handi batean, eta gero gure amonak kontatzen zituen gauzekin. Saga baten ideia garatu nahi nuen, eta, gainera, politena izan da poema funtzionatzen ari dela, baina ez Berezibar abizena dutenekin,
|
beste
herri batzuetan, beste erakunde batzuetan, egon zirenen ondorengoak etorri zaizkit.
|
|
2022
|
|
|
Agian errefuxiatuen kanpaleku batean hazi nintzelako, edo herri mugimenduetan jarduteak nigan izan duen eraginagatik. Gaztetatik ibili naiz Saharako herriaren borrokan, eta horrek
|
beste
herri batzuen borrokarekin eta beste mugimendu batzuekin elkartu nau: feministak, pentsionistak, ekologistak… Ezinbestekoa da gutako bakoitzak bere pribilegioen ardura har dezan, gizartea eraldatzeko.
|
|
|
Bi aztarnategiak, Arrola eta Gastiburu, konplexu berberaren parte zirela pentsatzen da, karistiarren lurraldean kokatuta. Aurkitutako material arkeologikoek gizarte konplexu baten irudia ematen dute, nekazaritza eta abeltzaintza dibertsifikatu batekin eta
|
beste
herri batzuekiko elkartrukeekin. Egitura gehienak K.a. IV. III. mendeetan eraiki ziren, eta garapena izan zuten K.o. I. mendera arte.
|
|
2023
|
|
|
Oñati inguruan ez ezik,
|
beste
herri batzuetan ere jaso izan dituzte Azkuek eta Telesforo Aranzadik antzeko izenak: armiarmajale eta armiarmazale, esaterako.
|
|
|
Interneteko lurraldeek mundu osoan eragiten dutela ulertzeak, eta munduko tokiek nahita edo nahi barik paper bat dutela ikusteak, beste garai batzuetako praktikak gogoratzen ditu, hala nola Europako zenbait herrik esklabotzarekin sortu zuten dinamika ekonomiko globala:
|
beste
herri batzuetako baliabideak esplotatuz eta kultura deuseztatuz aberastu ziren. Kolonialismo digitalak konplexutasun handiagoa du, baina antzeko emaitza:
|