|
2000
|
|
|
Mendi kontuan, internazionalki, euskaldun gisa ezagutzen gaituzte; eta ezgaituzte nahasten espainiarrekin. Urteasko daramatzagu
|
beste
herri batzuetara bidaiatzen; eta bidaia hauetan gure euskal izaeraren alde egiten dugulakontuan harturik, normala da gureidentitatea ezagutzea.
|
|
2002
|
|
|
Irudi horiek HegoEuskal Herriko zerbitzuek prezio korronteetan neurtutako produktuan eta enpleguanduten ehunekoa agertzen dute, hurrenez hurren. Hasierako urtean, 1977an, tertziarizazio maila apala zela erakusten dute bi irudiek, zeren,
|
beste
herri batzuetan erditik gorako ehunekoa erakutsi arren, euskal ekonomian zerbitzuen presentzia erlatiboa %40 ingurura baino ez baitzen iristen. Hasierako igoera mugatuaren ostean, geldiune labur bat gertatu zen laurogeiko hamarkadaren hasieran. Nafarroan hamarkada horren erdialdean gauzatu zen geldiunea?.
|
|
|
Bizkaiko
|
beste
herri batzuek udal irratiak bultzatu zituzten 1990eko hamarkadan; besteak beste, Gatika eta Laukiz herrietan emisora bana kokatu zen. Bidean geratu zen, aldiz, Mungiako egitasmoa, nahiz eta Mungia Irratia izeneko emisoraren emanaldiak inoiz gertatu ziren.
|
|
|
Idazkera hieroglifikoaren aztarna asko aurkitu dira Egipton, nahiz eta
|
beste
herri batzuetan ere ezaguna izan den idazteko modu hori. Egiptoko lehenek lauzpabost mila urte dauzkate; berrienek, ostera, hamasei bat mende.
|
|
2003
|
|
|
Herrien autodeterminazioari buruzko gaiak, Euskal Herrira etorriz, ingurumenaren egoerarekin eta naturaren defentsarekin du lotura. Joan den mendeko zazpigarren hamarkadatik hona mugimendu ekologista dinamiko bat dago, ekonazionalismo bat sortu duena,
|
beste
herri batzuetan. Europako Ekialdeko herrialdeetan, esaterako, ematen denaren desberdina dena (Barcena, 1994; Barcena, Ibarra, Zubiaga, 1997), eta gaur egun globalizazioaren aurkako mugimenduarekinlotzen duena, autodeterminazio eskubidea eta ingurumenaren defentsa elkartzendituen lotura orijinalaren bidez.
|
|
|
Bidartek. Azken gaiak aretoa bete zuen, Iparraldeko industrializazioaren eta turismoaren inguruan aritu ziren Donibane Lohizuneko alkateari eta
|
beste
herri batzuetako zinegotziei entzuteko lagun asko hurbildu baitziren.
|
|
2004
|
|
|
Sofistika sortu zeneko garaian ezagunak ziren jadanik
|
beste
herri batzuetako kultura ctaohiturak. Herodotok, esate baterako, bere Historiak liburuan ardura handia erakusten duinguruko hcrrien izacrak deskribatzen dituenean?, eta nabarmen gertatzen zaie sofistcigiza kontuetan arau edo lege unibertsalik ez egotca. Gainera. antropoiogia politikoarenarloan sartu gabe, polis berean arauak eta iegeak sasoiz sasoi, botere kudeakcta batctikbcstcra?
|
|
2005
|
|
|
Emakumeen partaidetzabaztertzeko emandako arrazoien artean historia inportanteenetako bat izan da. Halaber, Alardearen historiaren jatorria guztiz zabalduta eta hedatuta dago Bidasoanzein
|
beste
herri batzuetan. Zentzu horretan, historiaren interpretazio guztiz maltzurra egin da, ideologia jakin batek bere nahiak islatu ditu historiaren berridazketaeginez eta horren bidez babesa eman zaio orainari.
|
|
2007
|
|
|
Halaber, eskolan haurrek ikasten dituzte beren herriko ohiturak eta abestiak, eta, askotan, horien bitartez zerbait ikasten dute beren buruaz, beste pertsonez, aberriaz,
|
beste
herri batzuez, rolez, balioez eta antzekoez. Hori guztia dela-eta, eskola sozializazio agentetzat hartzen da, zeren eta garapen sozioemozionaleaneragin, gizarteari eta beste hainbat gairi buruzko ezagutza irakatsi, lanerakoprestatu, eta buruaskitasun ekonomikoa lortzen laguntzen baitu (Shaffer, 2002).
|
|
2008
|
|
|
367). Beraz, ez da batere harrigarria hainbat eta hainbat eibartar
|
beste
herri batzuetan babestu izana, 1794ko negu gordinari aurre egiteko. Suposatzen denez, Eibarren gelditzea erabaki zutenek auzoetako baserrietan bilatuko zuten aterpea.
|
|
|
deiturikoa sortzea adostu zuten Oreretako Batzar Orokorrek (1793ko uztaila), 750 soldaduk osatua. Akordio horren arabera, Eibarri zazpi soldadu ematea egokitu zitzaion, eta bai laster bidali ere158 Dirudienez,
|
beste
herri batzuek ez zuten hain arin erantzun, irailaren 29an 360 boluntario baino ez zeuden-eta; eta bildu behar ziren 100.000 pesotik, 20.000 besterik ez (Uriarte, 1998: 248).
|
|
|
Bukatzeko,
|
beste
herri batzuetan ere antzeko sareak eratu zirela ziurtatzeko moduan gaude. Eibarri buruz azaltzen denez, ekainaren 10ean 436 erreal ordaindu zizkioten Manuel Antonio Muruari«?
|
|
|
40 urte geroago karlisten lema nagusia bihurtu zela kontuan hartuta, ondorioztatu behar dugu 1794 urte aldera Eibarren ikuspegi tradizionalistak nagusitasun osoa zuela. Gipuzkoako
|
beste
herri batzuek, ordea, euren ateak zabaldu zizkieten konbentzionalen gudarosteei, eta are gehiago, Gipuzkoaren independentzia aldarrikatu zuten, errepublika frantziarraren babespean. Frantziarrak, gogora dezagun, iraultza liberalaren ordezkariak ziren, eta zentzu horretan, eurekin kolaboratu zutenak liberalismoaren aitzindaritzat hartu behar genituzke.
|
|
|
Datu hau funtsezkoa iruditzen zait udalaren osaketan gauzatzen ari zen aldaketa azaltzeko orduan, aurreko agintaldian zortzitik bakar batek parte hartu zuelako Zaintza Hiritarrean?. Guardia Urbana??. Eibarko Udalean, garai berdinean
|
beste
herri batzuetan gertatzen ari zen bezala, liberalak indarra berreskuratzen zihoazen poliki poliki, indarren arteko harremana oraindik absolutisten aldekoa izan arren.
|
|
|
Bere alegatua indartzeko, Ibarzabalek bere ardurapean egondako diru kontu guztien arrazoia emanda zeukala aipatzen zuen, eta absolutismoa berrezarri ostean ere, udaleko hainbat batzordetan zuen partaidetza aktiboa, zeinaren ondorioz sarri askotan
|
beste
herri batzuetara bidaiatu beharra izan baitzuen, lan horien truke inoiztxean egoteak bere fabrika pribatuari ez ezik, Toledokoari eragingo zizkion kaltee txori txikirik eskatu ez bazuen ere. Esandako guztiak kontuan hartuta, auzokide hautagaien zerrendan berriz onartua izateko eskatuz bukatzen zen bere idatzia.
|
|
2009
|
|
|
emakumeen lana txarrago ordainduta dago eta gizartean ospe txikiagoa dauka (Juliano, 2006). Orain arte zerbitzuak, garbiketak, zaintzak eta antzeko lanak, bertako emakumeak egiten zituzten, baina gaur egun dagoen hutsunea
|
beste
herri batzuetatik iritsitako emakumeekbetetzen dute (Zabala, 2006).
|
|
|
Saioak ahalegin handiak eskatzenditu, baina beharrezkoa da oso, eta etikoa. Etikoa
|
beste
herri batzuk badaudelako, eta haien ahots ofiziala ez ezik, haien ahots propio ez ofiziala ere aditu behar baita.Baina horretarako ahots horiek entzun behar dira. Entzun edo entzunarazi.
|
|
|
Deiako berria
|
beste
herri batzuetako jendeak ikusi zuen eta beren herrikideak bilatzeko iniziatibak hasi zituzten. Lehena Azkoien izan zen, eta ekimena JosefinaCampos4 eta bere ama Dolores Orduñaren eskutik etorri zen.
|
|
2010
|
|
|
1939ko ekainean egindako estatistika batek argi eta garbi uzten du: Espainiaratuen kopurua handiena (747) den arren, Frantziako
|
beste
herri batzuetara (Tolosa, nekazarilanetara, Landetara, La Roseraiko ospitalera...) joandakoak beste hainbeste izan ziren. Horiei gehitubehar zaizkie, Amerika aldera ontziratuak.
|
|
|
Lehendikenpresa produktibo bakan batzuk atzerrian ezarri ziren arren, II. Mundu Gerrarenostean zabalduz joan zen joera hori. AEBetako enpresak hasi ziren 1960kohamarkadan
|
beste
herri batzuetan helburu produktiboarekin lantegiak zabaltzen.Enpresa haietako gehienak Kanadan eta Europan kokatzen hasi ziren, bertakomerkatuetara errazago iristeko asmoz. Alabaina, garapen bideko hainbat herrialdetan ere ezarpenak egin zituzten bertako produkzio kostu apalak tarteko, soldatenmaila baxuak aprobetxatzeko bereziki.
|
|
|
Jakina krisiak askoz ugariagoak izan dira baina askotan ondorioak bakarrik krisia sortu den herrialdean nabaritzen dira. Krisi bat nazioarteko krisia izatekohedatu egin behar da
|
beste
herri batzuetara eta zabaltze hori «kutsadura efektu»izenaz ezagutzen da. «Krisi zerrenda» asko daude, adibidez Eichengreenek 1973eta 1997 bitartean herri emergenteetan 95 krisi eta Iparraldekoetan 44 izan zireladio.
|
|
|
Baina AEBetako euro erosle edo Alemaniako dolar erosle bati interesatzen zaiona ez da bakarrik kanbio tasa nominala baizik eta moneta horiekin erosi ahal izango duena eta horrekin sartzen da jokuan kanbio tasa errealaren kontzeptua. Truketasa errealak (KTE) herri bateko ondasun eta zerbitzuen balioa neurtzen du besteherri bateko,
|
beste
herri batzuetako edo gainerako guztietako prezioekin alderatuztruke tasa nominalean. Formula erabiliz KTE= eP*/ P izango litzateke, non e kanbiodolar euro KTN den, P* Alemaniako batez besteko prezioa, eta P AEBetako batezbesteko prezioa.
|
|
|
Egilearen esanetan, herrialdeko justizia ez da geldoa den bakarra. Atzerapen bera pairatzen dute Alemaniak, Italiak, Ingalaterrak edo inguruko
|
beste
herri batzuek.
|
|
2012
|
|
|
Herriak definitzen edo hautematen dira, batez ere antzeko gizataldeekikoharremanean:
|
beste
herri batzuekiko harremanean. Jendarte «primitibo» deritzenherrien egiturekin alderatuta, erlazio prozesuak egitura sofistikatuagoak etaeraginkorragoak eskatzen dituenean, eta dagokion taldeak gaitasuna edo ahalmenabadauka hori lortzeko (Ariznabarreta, 2007), erakunde politikoak osatu eta, azkenean, estatuak sortzen dira.
|
|
|
Gaur egun, behintzat, EBko zenbait estatu beren barneko sezesio auziakgeldiarazi nahian, ez daude prest Europako
|
beste
herri batzuen sezesioa onartzeko.Eszenatoki horretan sezesio edo disoluzio bidez sortzen den estatu berria EBtikkanpo geratuko litzateke eta EBn sartzeko EBIren 49 artikuluaren prozedurari jarraitu lioke. Negoziaketak luzeak izaten dira eta sarritan urteak irauten dute, estatu kidegaiak 1993eko Kopenhageko irizpideak26 betetzen dituela ziurtatu arte.
|
|
|
Izan ere, estatuen artean desberdintasunak handiak dira atzerrian jaiotakoherritar nazionalen ondorengoen herritartasunari dagokionez. Diasporak aipatuta, immigrante guztiak, aldi berean,
|
beste
herri batzuen diaspora ere badirela oroitubehar dugu.
|
|
|
Esan bezala, euskal kantagintza krisian dago, eta neurriak hartu behar dira.Baina zeintzuk dira neurri horiek? Gontzal Mendibilek,
|
beste
herri batzuetan bezala, irrati, telebista eta kultur programazioetan euskal kantarientzako kuotak zehazteaaipatzen du (Mendibil, 2008). Lagundu daitekeen irtenbide bat izan daitekeela ukatugabe, nire aburuz, sormena eta talde eta kantari berrien agerpena sustatzeko, garrantzitsuagoa da hezkuntza proposamenak, diru-laguntzak, kontzertuak etakantarien ezagutza ziurtatzea.
|
|
|
Jarrera horrekin Martinez-ek G hitzarmendun herri indigenen aldeko laguntza lortu nahi zuen, Afrikan edo, batik bat, Asian horrelakorik dagoela ukatzen duen heinean. Txina eta Asiako
|
beste
herri batzuek gogoko dute ikuspegi hau euren lurraldeetan indigenak daudela ukatzen baitu (Kingsburi, 1997). Hirugarren Munduko estatu batzuentzat herri indigenen kasua kolonialismo historikoarekin loturik aurkitzen dugu eta ez gaur egungo prozesuekin.
|
|
|
Daes ek ukatu egiten du europarrek eta
|
beste
herri batzuek egindako kolonizazioak oso ezberdinak direla indigenei dagokienez. Gainera, ezberdintasun kulturala distantzia kontua dela eta hurbilekoen artean, estatu barnean batik bat, balio partekatu eta komuneko esperientziak daudela aurresuposatzea leporatu dio tesi historiko kolonialistari.
|
|
2015
|
|
|
udal korporazioko norbaitek euskara ezagutzen ez duela modu zilegian alegatzerik duenean, ez dago euskara bakarrik erabiltzerik. Nahi baduzue gero galderen txandanhorren inguruan zerbait komentatu genezake, baina gai hau
|
beste
herri batzuetan planteatu izan delaaurreratzen dizuet, Letonian hain zuzen. Letoniako parlamentari izateko, Letoniara jakitea ezinbesteko baldintza da.
|
|
|
Hori zela-eta, 1973an Egiptoko eta Siriako armadek Yom Kippurospatzen ari zen Israelen aurka egin zuten erasoaldia. Arabiar
|
beste
herri batzuen laguntza ere bazuten eta Nazio Batuak ere tartean ziren. Israelek herrialde arabiarren aurka egiten zuen laugarren aldia zen.
|
|
2017
|
|
|
ipar sartaldekoa eta. Hego sartaldean Arratia ibarra eta Zeberio sartuz,
|
beste
herri batzuen artean. Bestelaesanda, Zuazoren arabera, Arratiako hizkera sartaldeko azpieuskalkian dago, hego sartaldeko hizkerenartean.
|