|
2010
|
|
|
Biztanleen dialektoak euskararen antz handia dauka, hala nola probintziako parte handi batekoak. Nafarroako
|
beste
eskualdeetan Bizkaikoarekin nahasiagoa dute bere dialektoa".
|
|
|
Lehen karlistada (1833) Bergarako Hitzarmena rekin bukatu zen; bertan Madrilgo legebiltzarrari foruak mantentzeko aholkua ematen zitzaion, baina libre utziz zer egin haiekin. Bi urteren ondoan foruen murrizketa gauzatu zen, are larriagoa izan zena Nafarroako kasuan, bertako agintarien onespenarekin, erresuma izatetik probintzia izatera iragan baitzen eta Hegoaldeko
|
beste
eskualdeetatik bereiziz. Honen ondorioz, adibide gisa, Ebro ibaian eta Aragoiko mugetan zeuden espainol aduanak frantses estatuko mugetaraino eramanak izan ziren (1841), gertaera ezinago kaltegarria Baiona eta Iruñea hirien arteko harreman ekonomikoetarako, besteak beste.
|
|
2012
|
|
|
Garai hartan, hain zuzen ere, juduak kanporatu zituzten Gaztela eta Aragoi osotik. Nafarroako errege erreginek uko egin zioten juduak egozteari, eta aukera eman zieten Sefaradeko (Espainia)
|
beste
eskualde batzuetatik errefuxiaturik babes bila zebiltzanei erresuman gelditzeko. Errege erregina Katolikoak biziki haserretu ziren erabaki horrengatik eta Portugalek ere juduak hartzeagatik.
|
|
2015
|
|
|
Edo erretxinaren usaina besterik ez arnastu; usain horrekin birikak bete beirazko botila batean arnasa isurtzeko: botila hori lagun izanen duzu denboraren
|
beste
eskualde batzuetaranzko bidaia geldian.
|
|
|
Urte haren hondarrean frankistak menderatuz zihoazen
|
beste
eskualde batzuetako preso errepublikanoak sartzen hasi ziren. Gehienak, iparreko frontean atzitutakoak.
|
|
|
Batailoiaren bostehun kideak Hanburgo eskualdeko soldadu erreserbistak ziren. Hanburgon nazismoa ez omen zen
|
beste
eskualde batzuetan bezain erroturik. Batailoi haren kideak hiritar arruntak ziren, ez oso ideologizatuak.
|
|
|
1956ko Ordenazio Urbanoaren Legetik abiaturik, Plan Orokorra onarturik zeukan Udalak Puiu Bonet en garaian; hasiera batean Pedro Bidagor ek zuen planteatu, eta Miguel Muñoz madrildar arkitektoak erredaktatu; 1957ko udalplan hark hiriaren hedapena bideratzen zuen Hirugarren Zabalgunera eta
|
beste
eskualdeetara buruz, printzipio arrazionalistei jarraikiz.
|
|
|
/ Nafarroaz Moret da ari, Anales en erresumari. / Eta
|
beste
eskualdeez, idazten da anitz moldez. / Baina nahiz ez izan narrasa, ugaria da akatsa,/ eskola espainolista, barrentzen baita artista/ eta idazlea bada maketoa, galdu zaigu errespetoa.
|
|
|
Nafarroan ere bere bidea egin zuen ELAk, giro politiko eta soziala EAEn baino zailago zuen arren. Gipuzkoarekin muga egiten zuen iparraldean Sakana, Leitza, Lesaka eta Bidasoa aldean— indartsu finkatu zen berehala; garapen mantsoagoa izan zuen Iruñerrian eta, are mantsoagoa
|
beste
eskualdeetan; halere, herrialde osora iritsi nahian, laster ireki zituen egoitzak Lizarran, Tafallan eta Tuteran.
|
|
|
ELAren sindikatu izaerarekin bat egin zuten Urolakoekin harremanetan zeuden
|
beste
eskualde batzuetako hainbat multzo eta militantek, Goierrin, Donostia eta Oarso Bidasoan, Deba bailaran, 34 Bilbo aldean... Tasioren taldeak jaso zituen atxikimenduen artean oso esanguratsua zen Jose Antonio Aiestaran, Baroja rena.35 ELA Berritik bereizitako talde hura ELA Berri Berri gisa ezagutua izan zen.
|
|
|
32. Urolako ELAren taldea JOCeko militante multzo baten eta Balentin Bengoa, Loiolako josulagunak, Azpeitiko Kongregazioa ren lokaletan biltzen zuen gazte taldearen sortu zen, Alfontso Etxeberriaren ekimenari esker. Gehienbat langile gaztez osatuta zegoen taldearen eragina ez zen bailarara mugatu;
|
beste
eskualde batzuetan ere, Gipuzkoan batik bat, kideak egiten joan ziren, hein handian JOCen eskuratutako harremanak baliatuta. Lan arazoetara oso atxikia zegoen taldea; horrela, esate baterako, Azpeitia, Zarautz eta Elgeta aldeko zurgintza lantegietan lan hitzarmenak lortu zituzten.
|
|
|
34. Deba bailarako taldea 1973 urtean poliziaren esku erori zen; hamabi lagun izan ziren atxilotuak, haien artean Patxi Hidalgo, Paskual Urra, Xabier Larrañaga, Andoni Zendoia, Moises Gallastegi, Koldo Zelaia eta Jose Mari Larrañaga, Plaentxi, taldeko arduraduna. Sarekadak organizazioa aztoratu zuen arren, ez zuen
|
beste
eskualdeetan eraginik izan, atxilotuek ez baitzuten horretarako argibiderik eman. Badirudi polizia ere ETAren arrastoaren atzetik zebilela, batik bat.
|
|
|
Duela hogei urte Tierradentroko lurretan izandako lurrikararen ondorengo lubizi erraldoi batek 1100 hildako utzi zituen eta milaka nasa etxerik gabe laga. Hondamendietarako dirulaguntzekin
|
beste
eskualde batean lurrak eman zizkieten eta bertan antolatu zuten bizitza berria.
|
|
2018
|
|
|
Jende gehiago hiltzen zen jaiotzen zena baino, haur hilkortasuna izugarria baitzen. Hala ere, bazen hazkunde demografiko apala, baina hura kanpoko jendea hirira etengabe bizitzera etortzeari zor zitzaion; gehienbat, Nafarroako
|
beste
eskualde batzuetako jendea izaten zen.
|
|
|
Hein handi batean migrazio prozesuen ondorioz hazi izan da Iruñea historikoki; Nafarroako lurraldetik bertatik gerturatu dira hiriburura, baita Espainiako
|
beste
eskualde batzuetatik eta, azken garaiotan, atzerritik ere.
|
|
|
1940 eta 1950 urteetan Iruñeko biztanleen% 40tik gora Nafarroako
|
beste
eskualde eta herrietatik etorritakoak ziren, eta beste% 18 Espainiako beste lurraldeetatik iritsitakoak. 60 eta 70 hamarraldietan ezaugarri bertsuko beste immigrazio fluxu garrantzitsua gertatu zen, asko eta asko iritsi ziren Nafarroako herrietatik eta Espainiako beste eskualde batzuetatik, bereziki Euskaditik, Gaztela eta Leondik, Andaluziatik, Aragoitik eta beste lurralde batzuetatik.
|
|
|
1940 eta 1950 urteetan Iruñeko biztanleen% 40tik gora Nafarroako beste eskualde eta herrietatik etorritakoak ziren, eta beste% 18 Espainiako beste lurraldeetatik iritsitakoak. 60 eta 70 hamarraldietan ezaugarri bertsuko beste immigrazio fluxu garrantzitsua gertatu zen, asko eta asko iritsi ziren Nafarroako herrietatik eta Espainiako
|
beste
eskualde batzuetatik, bereziki Euskaditik, Gaztela eta Leondik, Andaluziatik, Aragoitik eta beste lurralde batzuetatik.
|
|
2019
|
|
|
EZ DAGO, eraikin honetan, zertan probintziarik(" herrialderik") izan: batetik, eskualde (demagun, bio eskualde) batek bi edo hiru probintziatako lurrak hartu ditzake; bestetik, probintzia bateko eskualde batek, bere probintziako hainbat eskualderekin baino, harreman handiagoa izan dezake alboko beste probintzia bateko
|
beste
eskualde batekin; bestetik, eta azkenik, buru askitasun eremu interesanteagoa iruditzen zait, inondik ere, probintzia baino, eskualdea.
|
|
2020
|
|
|
Etxera itzulitakoan, errepide mapa zahar bat aztertu nuen; bidaia bat bukatu ondoren, askotan azken gainbegiratua ematen baitiegu ekarritako oroitzapenei, haiek gogoan artxibatu baino lehentxeago. Harritua jabetu nintzen ezen bi aste eman nituen leku haiek; monasterioa, Estercuel eta Crivillen arteko hirukia, alegia, ordura arte entzuna ez nuen
|
beste
eskualde batean zegoela," Andorra" izenekoa, mapan ikusi nuenez. Sarean baieztatu nuen nire aurkikuntza.
|
|
2022
|
|
|
" Oi" kaixo esateko agurra da, baina nork esan dio honi bertsolari mundukoa naizela, oraintxe luzatu diot eta lehen aldiz eskua? Gero jakingo dut
|
beste
eskualde batean, poesia popularrak duen presentzia bereziaren erakusle, bokatibo unibertsal bihurtu dela" poeta" esatea, edonori esaten zaiona," aupa, txo!" esanez bezala.
|