|
2017
|
|
|
Gizon handi bat irten zen barrutik, enborretik hartu eta atzeko aldera bota gintuen. Han gu bezalako pinu asko zeuden, batzuk siku siku eginda,
|
beste
batzuk ez hainbeste. Bakoitzak bere istorioa zuen; ondokoak kontatzen zidan bera dendan egon zela denbora guztian, ez zuela inork erosi eta azkenean bota egin zutela, beste batek umeak su eman ziola eta horrelako gauzak.
|
|
|
Hala ere ez dut uste ez gutxietsi, ez gehiegi handietsi behar denik inprobisazioa, inprobisazioak bere mugak ditu, sorkuntzarako bere mugak ditu, eta aldi berean bere potentziala dauka arte sorkuntza moduan. Eta zehazki geureak, eta kantu inprobisatuak, kantu inprobisazio biluziak ba uste dut dituela potentzial batzuk
|
beste
batzuk ez dituztenak eta aldi berean ba oso muga zurrunak ere bai. Zer da erakusten ari dena bertsolaritza?
|
|
|
Improbisazioak bere mugak ditu, sorkuntzarako bere mugak ditu eta, aldi berean, bere potentziala dauka arte sorkuntza barruan eta zehazki geurea dala, kantu improbisatuak, kantu improbisazio biluziak, ba uste dut, dituela potentzial batzuk
|
beste
batzuk ez dituztenak eta, aldi berean, oso muga zurrunak ere bai, ezta?
|
|
|
Hala gertatzen zaie, bada, bekatu anitzekin edo gutxirekin infernura joaten direnei ere. Batzuei itxaroten die Jainkoak luzaro, eta
|
beste
batzuei ez hainbat. Eta zergatik ez?
|
|
2018
|
|
|
Hedabideak baditugu (ordeka berba nik Xabier Usabiagari ikasi nion, adibidez): batzuk ahaltsuak (irratikoak batez ere), beste batzuk tamainakoak (internet eta prentsa idatzian) eta
|
beste
batzuk ez oso ondo erabiliak (telebista batez ere). Eta, horrez gain, gauza gutxi.
|
|
2019
|
|
|
Trafikoaz aparte, badira beste kontu batzuk narrazio honetan aipatzeko modukoak. Bisita asko egin genituen, batzuk oso interesgarriak eta
|
beste
batzuk ez hain interesgarriak. Multzo honetan, esaterako, zoologikoari egin genion bisita sartuko nuke, azken batean, hango eta hemengo zoologikoak antzekoak baitira.
|
|
|
Horrelako bidaietan eskupekoaren kultura oso zabalduta dago eta tarifak, nolabait esatearren, araututa daude. Araututa egoteak ez du esan nahi denak aldarte berberarekin ematen direnik eta batzuk gustura ematen diren bezala,
|
beste
batzuk ez dira hain gustura ematen. Gure kasuan, gu oso pozik geunden bai Oliviak eta Xaxak bai Jacky Chang ek egindako lanarekin, hain pozik non tarifek araututakoa baino gehixeago eman baikenien.
|
|
|
Ezer garbi bazegoen, hilketen objektuen eta moduen heterogeneitatea zen: neskak eta mutilak; haurrak eta helduak; eraso sexualarekin eta eraso sexualik gabe; gorputz batzuk zatikatuta,
|
beste
batzuk ez; batzuk estrangulatuta, besteak kolpatuta, besteak zulatuta (Josefsson, 2015).
|
|
|
Min kronikoaren eragile asko daude, batzuk oso ohikoak eta
|
beste
batzuk ez hain ohikoak: artrosia, artritis erreumatoidea, lepoko eta bizkarreko minak (zerbikala eta lunbarra), minbizi terminalak, buruko mina eta migraina, neuropatiak, mamu atalak...
|
|
|
" Haurren garunak konexio asko sortzen ditu eremu desberdinen artean, eta batzuek badirudi esperientzia sinestesikoak dituztela. Gero, baina, kimatze neuronala gertatzen denean, haur horietako batzuek galdu egiten dute ezaugarri sinestesikoa; baina
|
beste
batzuek ez, eta heldutan ere jarraitzen duten sinestesikoak izaten", esplikatu du Barrechegunerek. Umetako berezitasun horri eutsi diotenak dira, beraz, sinestesikoak, Gomez eta Alberdi bezala.
|
|
2020
|
|
|
" Gure herria militarki okupatua zegoela ematen zuen: naturala irudituko zitzaien batzuei, beharbada, baina
|
beste
batzuei ez. Polizia, Guardia Zibila eta `inkontrolatuak´ deitzen zirenak zebiltzan edozein bazterretan, eta itzela zen gauzak aldatu nahi zituztenen kontrako errepresioa.
|
|
|
Nobela grafiko izena hantuste dela uste dut nik ere. Gainera klasismo antzeko bat ezartzen du komikien artean, haietako batzuk literatura balira bezala eta
|
beste
batzuk ez. Non dago muga?
|
|
2022
|
|
|
Biktimak eskubide osoa du egia jakiteko eta jasandako kalteagatik nolabaiteko ordaina jasotzeko. Delituen artean, amnistiagarriak dira batzuk, baina
|
beste
batzuk ez. Eta, Bk ondo ulertu badu, ez dira amnistiagarriak gizateriaren aurkako krimentzat jotzen direnak (genozidioa, bortxaketak, borrokatik kanpoko exekuzioak...), eta, beraz, kasu hauetan bai, egongo dira kartzela zigorrak.
|
|
|
Sumenditik gertuen dagoen Pucón herrian bizi den Lalok kontatu dik 2015eko martxoko erupzioa gertatu zenean oso jende gutxik alde egin zuela herritik, nahiz eta sumendiaren ahotik gora suak, lavak eta keak osatutako zutabea sumendia bera baino garaiagoa izan; inguruetan bizi diren maputxeek ondo ezagutzen ditek, eta ez omen dituk herritik joaten. Diotenez,
|
beste
batzuek ez bezala tximinia ondo eratuta daukanez, oso erupzio ordenatuak egiten ditik, laburrak eta lehertze kaotikorik gabekoak, eta, horregatik, gora botatzen duen guztia berriro gainera erortzen zaiok, konoaren magaletik behera labaindu ahala atzera hoztuz.
|
|
|
Baina tira, idatzi dituk eta hor zeudek, eta hor izango dituk aurrerantzean ere, hainbat eta hainbat bizipen gogoratzeko besterik ez bada. Egunen batean, batzuk berrirakurrita lotsatu egingo haiz, akaso;
|
beste
batzuek ez diate ezer gogoraraziko beharbada, ez haiz gai izango testuinguruan kokatzeko ere. Auskalo, batek zekik inoiz berrirakurriko dituan ere... 8
|
|
|
Beleak hegan dabiltza zeruan zirkuluak osatuz, eta etxeen aurrean izara adabakiz josiak eta kulero kotoizko handiak mugitzen dira soketan haizearen eraginez; haur zurbil eta oinutsak jolasean aritzen dira zabor eta lasto ustelaren artean; emakumeak xal beltzetan bildurik presatzen dira mandoaren gainean aldaroka soro urrunetarantz. Etxeen barnealdean kirats izugarria usnatzen da, mendeetan trinkotutako heze zahar minduarena; etxe batzuek leiho txiki bat dute eta
|
beste
batzuek ez dute bat ere eta zabalik uzten dute atea; izkina batean egoten dira mandoa eta haurtxoaren sehaska eta ohea eta jana prestatzeko labetxoa, batzuetan txerria eta bizpahiru oilo ere bai, horrela, dena batera; mandoa eta txerria dituzten etxeak hainbestean bizi den jendearena dira, bai baitira bestelako etxeak, non ez baita mandorik, ez oilorik, gabezia eta miseria besterik ez.... Barrendu nintzen etxe batean bizpahiru lagun zeuden sutontzi inguruan eserita; bat ergela zen eta barrez ari zen, hanka hutsik zegoen oin horituak sutontzian bermaturik eta hatsanka egiten zuen barre.
|
|
2023
|
|
|
...oriaren arabera gizakiaren ekintza batek zergati bat baino gehiago edo esanahi bat bat gehiago eduki ditzake; Vincenten bizitzako alderdi zenbaitek azal dezakete pasarte sinple bat; bere burua erasotzeko belarria aukeratzea egon daiteke loturik zezen korridekin, Gethsemaniko Malkoren pasartearekin edo sinbolismo falikoarekin; azalpenerako lotura horietako batzuk baliozkoak izan daitezke, eta agian
|
beste
batzuk ez; gertaera berberek hainbat zergati eta esanahi eduki ditzakete (Hirsch, 1967); azalpen alternatiboen plausibilitatea kritikoki aztertu behar da; azalpenek elkar osatzen duten edo elkarrekin gatazkan dauden ikusi behar da (Runyan, 1981).
|