|
2003
|
|
|
Ur Freskoaren eta Hazkuntzaren Akuikulturarako ARSren Zentro Nazionalak (NCCWA, ingelesezko sigletan) egindako azterlan berri batek arrainen genetika eta hazkuntza, uretako animalien osasuna, nutrizioa, produkzio sistemen garapena eta ingurumen gaiak aztertzen ditu. Lehen ikerketak ortzadar amuarrainei eta salmonid familiako
|
beste
arrain batzuei zuzendu zaizkie. Etorkizunean aztertutako beste espezie batzuk otso marraduna eta perka horia izan daitezke.
|
|
|
Etorkizunean, uste da ziztaden ordez jarriko direla, eta immunizazioa herri bakartuenetara fruta, barazki edo arrain gisa iristea erraztuko dutela. Oraingoz, aurkikuntza baserriko animaliei edo
|
beste
arrain batzuei bakarrik aplikatu ahal izango zaie, genetikoki eraldatutako animalia produktuen giza kontsumoa oraindik ez baitago onartuta. Jateko txertoen ikerketa duela urte batzuk hasi zen, eta orain arte hainbat elikagaitan aztertu da, hala nola patatetan, bananoetan, artoan, arrozean, sojan eta garian.
|
|
|
–Ba bide batez paperik gabeko
|
beste
arrain batzuk ere enbarkatzen direla, eta ez edonolakoak, arranoa!
|
|
2004
|
|
|
Hori dela eta, maiz jateak, hainbat ikerketaren arabera, ondorio onuragarriak dakartza epe ertain eta luzera. Horregatik, produktu horien kontsumoa sustatu nahi da, eta konposatu horiek hainbat produktutan (esnea eta deribatuak, esaterako) sartu nahi dira; horrez gain, haragia,
|
beste
arrain batzuk eta are arrautzak ere.
|
|
|
Animalia horiekin espezie kopurua handitu egiten da, 126 espezie sartu arte, baina akuarioak 250 espezie hartzeko gaitasuna du guztira. 20 egun barru, gutxi gorabehera, 150 bat berdel sartuko dira,
|
beste
arrain batzuen artean. Itsas animalia berriak sartu ahala, 740 metro kubiko ur dituen akuario honen maizterrak erritmoa bizkortzen hasi ziren.
|
|
|
Haragia mineral iturri garrantzitsua da, bereziki potasioa, fosforoa, sodioa, burdina, magnesioa, zinka eta abar. Osaeran bitamina ugari daude, baina kopuru txikiagoetan
|
beste
arrain batzuenak. Konposizio taula (100 g ko zati jangarria) Kaloriak Proteinak (g) Koipeak (g) AGS (g) AG (g) AGP (g) Potasioa (mg) Fosforoa (mg) Magnesioa (mg) 70,1 22:00 5,9 1,7 2,1 1,6 239 236 24 AGS:
|
|
|
Itsasoan, aldiz, kontrakoa egiten dugu:
|
beste
arrain batzuez elikatzen diren arrainak jaten ditugu, eta baserrietan hazten saiatzen garen arrain berak dira. Hala ikusita, atuna edo izokina ez dira aukera ona.
|
|
2005
|
|
|
Meroak ere balio biologiko handiko proteina kopuru handia ematen du eta bere haragia mineral iturri garrantzitsua da, bereziki potasioa, fosforoa, sodioa, burdina, magnesioa, zinka eta abar. Hainbat bitamina dituzte, baina
|
beste
arrain batzuek baino gutxiago. Konposizio taula (zati jangarriaren 100 g ko) Kaloriak Proteinak (g) Koipeak (g) AGS (g) AG (g) AGS (g) Potasioa (mg) Fosforoa (mg) Magnesioa (mg) 118 16 6 0,9 1,8 2,8 255 210 20 AGS:
|
|
|
Itsasoko produktuak Arrainak ezinbesteko elikagaiak dira lapona sukaldaritzan. Kozinatzea nolanahi ere, izokina da bere ordezkari nagusia, baina
|
beste
arrain batzuk, hala nola, hareatza marinel edo labean, eta baita lotak ere. saltsan eta, jakina, ketutako arrain guztiak espezialitate handiak dira gastronomia.
|
|
|
Azken urteotan, ordea, nabarmen handitu da arabaren ugaritasuna mendebaldeko Mediterraneoan. Ur beroetako
|
beste
arrain batzuen banaketan aldaketak ikusi ditugu, hala nola anjova (Pomatomus saltatriz), kirol arrantzan oso balioetsia. Baita fadria ere, tamaina txikiko eta kolorazio oso ikusgarriko labridoa, 1980ko hamarkadaren hasieran Balear Uharteetara eta ekialdeko Mediterraneora mugatzen zena.
|
|
|
Bitaminetako batzuk B taldekoak dira, hala nola B3 eta B12 bitaminak. B3 bitaminaren batez besteko edukia du,
|
beste
arrain batzuen kopuruarekin alderatuz gero. Bitamina horrek makronutrienteek (karbohidratoak, proteinak eta gantzak) duten energiaren aprobetxamenduan, hormona sexualen ekoizpenean eta glukogenoaren sintesian (gibeleko eta muskuluko glukosa erreserba) parte hartzen du.
|
|
2006
|
|
|
Hortzetan eta ahoaren forman antzematen zaiezer jaten dutenâ? ¦ Adibidez, batzuen ahoa terminala da: burugainean dute ahoa, eta horrela biltzen dituzte haziak, loreaketa hostoakâ? ¦ Aldiz,
|
beste
arrain batzuk detritu jaleak dira, urazpiko mikroorganismoak jaten dituzte, eta ahoa behekoaldean dute.RAMIRO [01.40.25] Ibaiko arrainen artean, arrain katuaren hortzekplaka forma dute: ikusi, adibidez, gazte hau.
|
|
|
Mihi arraina zuria da, eta horregatik da hain koipetsua. Kopurua mihi arrainak dituen proteinen kopurua ez da oso handia,
|
beste
arrain batzuekin alderatuz gero, nahiz eta jotzen diren balio biologiko handikoa, oinarrizko aminoazido guztiak dituelako. Mihi arraina iodo asko duelako nabarmentzen da, mineral hori ezinbestekoa baita ongi funtzionatzeko.
|
|
|
B12 bitamina, animalia jatorriko elikagaietan soilik, haragi, arrain, arrautzak eta esnekiak. Mineralen artean, potasioa, fosforoa eta magnesioa, ordea, kantitate ertainetan aurkitzen da
|
beste
arrain batzuekiko. Aldiz, edukia handia da marraren sodioa beste arrain batzuen aurrean miligramo sodio kada100 gramoko.
|
|
|
Mineralen artean, potasioa, fosforoa eta magnesioa, ordea, kantitate ertainetan aurkitzen da beste arrain batzuekiko. Aldiz, edukia handia da marraren sodioa
|
beste
arrain batzuen aurrean miligramo sodio kada100 gramoko. Hala ere, kopuru hori 3 aldiz txikiagoa da arrain kontserbek duten sodio kantitatea.
|
|
|
Aingiraren proteina edukia ez da gainerako arrainena baino handiagoa. Eta arrain horrek ematen duen bitamina eta mineral kopuruari dagokionez, B1 eta B2 bitaminak, potasioa, fosforoa, burdina, iodoa eta zinka dira, nahiz eta elikagai horietako bakar bat ere ez den nabarmentzen
|
beste
arrain batzuekin alderatuta, zinka izan ezik, aingira baita mineral horretako arrainik aberatsena. Aingira errezeta batekin harritzeko moduak Aingiraren haragia oraindik probatu ez duten pertsona asko dauden arren, hori egin dutenak eta egiteko ohitura dutenak, bere haragiaren leuntasun eta zaporeagatik harritzen den arraina dela diote.
|
|
2007
|
|
|
Ostikada bat eman diot arrainari, lakura buelta dadin,
|
beste
arrain batzuen edo Nessieren beraren bazka izan dadin, eta, egin duen zaratagatik, nahiko urrun bidali dudala uste dut. Eta orduan sentitu dut.
|
|
|
Denbora guztian zehar, lapikoa mugitu egin behar da, kulunka mugimenduak eginez, poliki poliki eta leun. Pil pilare saltsa bakailaorik gabe ere presta daiteke
|
beste
arrain batzuekin laguntzeko, eta bere arantzak bakarrik erabiltzen dira saltsa ligatzeko.
|
|
|
Kutsatzaileen beste sarrera bat, nagusia eta ondo ezaguna, pentsuaren bidez elikatzen dira arrainak. Pentsu hori aldez aurretik kutsatzaileak pilatu dituzten
|
beste
arrain batzuen olio eta haragiz osatuta dago. Ez da arrain haztegiko arrain kutsatzaileen mailak kezkatzen dituen lehen aldia, nahiz eta ikerketa batzuek frogatzen duten akuikultura produktuak ez duela beti izaten erauzketa arrantzak baino kutsatzaile gehiago.
|
|
|
Laster jakingo dugu zer kalte eragingo dion fuel orbanak zetazeo horien habitatari”, esan zuen WWFko kideak. Arrainei dagokienez, fuel olioa garbitzen parte hartzen duten ehunka boluntariok aurkitutako espezie gehienak antxoak eta tamaina txikiko
|
beste
arrain batzuk dira. “Isurketak ekosisteman duen eragina fuel olioa biltzeko abiaduraren araberakoa izango da neurri handi batean.
|
|
2008
|
|
|
Labrido garbitzailea (Labroides dimidiatus) arrain tropikal bat da, eta
|
beste
arrain batzuk garbitzetik bizi da. Sinbiosi mota bat da; beste arrainentzat zikinkeria dena labridoarentzat janaria da,
|
|
|
Labrido garbitzailea (Labroides dimidiatus) arrain tropikal bat da, eta
|
beste
arrain batzuk garbitzetik bizi da. Sinbiosi mota bat da; beste arrainentzat zikinkeria dena labridoarentzat janaria da, eta, beraz, bientzat da ona garbiketa lana.
|
|
|
NARRATZAILEA Dena den,
|
beste
arrain batzuk harrapatzeko amu gisa erabil ditzakegu.
|
|
2009
|
|
|
Baina, elikagaien sailera baino lehen, akuikulturakora iritsi zen zebra arraina AZTI Tecnalian. Logikoa zen; gizakiarentzat eredu egokia bazen, hainbat eta hobea izango zen
|
beste
arrain batzuentzat. Beraz, haztegiko arrainen gaixotasunen gene erresistenteak ikertzeko erabiltzen hasi ziren, hala nola erreboiloarenak edo amuarrainarenak.
|
|
|
Arrain zuria ere bada:% 0,6 baino ez du gantza, eta 70 kaloria baino ez ditu ematen 100 gramoko. Proteina ekarpena
|
beste
arrain batzuena baino zertxobait txikiagoa da, baina oraindik ere nabarmena da (%17 ia). Halibuta edo fletana, bitamina iturri ona Atlantikoko halibuta edo fletana pleuronektidoen familiakoa da.
|
|
|
Bere konposizioan bi bitamina nabarmentzen dira: B3 (5 mg/ 100 g;
|
beste
arrain batzuen kopuru bikoitza) eta, batez ere, bitamina (5 mcg/ 100 g), arrain zurietan ia ez dagoena; halibuta hegaluzea, atuna eta sardinak bezalako arrain urdinen pareko kopuruan dauka. Mineralez ari garela, potasioa (370 mg/ 100g), fosforoa (210 mg/ 100g) eta magnesioa (41 mg/ 100g) halibutean daude beste arrain zurien antzeko proportzioan, baina burdina (0,6 mg/ 100g) gutxiago dute.
|
|
2010
|
|
|
Antxoekin erraz, azkar eta merke prestatzen da pastel gozo gozoa, krema elikagarria, txikienen bazkari eta askarietan ogitartekoak igurzteko, edo makarroiekin nahasteko saltsa. Freskoak edo kontserban daudenak,
|
beste
arrain batzuekin prestatzen dira hanburgesa zaporetsu bat, krepe original batzuk edo tortilla aberats bat egiteko. Era berean, berdelarekin edo berdelarekin errezeta gozo gozoak lortzen dira, eta errezeta horietan forma eta gustu biziak aldatzen dira, arrainen platerak gustuko dituztenek ere dasta ditzaten.
|
|
2011
|
|
|
ibai eta itsaso espezieak hazten dira planeta osoko herrialdeetan. Bakailaoa, erreboiloa, urraburua eta lupia bezalako arrainez gain, Espainian hain ezagunak ez diren
|
beste
arrain batzuk ere landatzen dira, hala nola tilapia, ur tropikal eta subtropikalen herrialde nagusi bihurtu dena. Teknologiak eta inguruneek uzten duten neurrian, hazi egiten da landutako espezieen kopurua, hala nola olagarroa eta bisigua.
|
|
2012
|
|
|
Toxikoak diren
|
beste
arrain batzuk ziklostomoak dira, itsasugea (morena), aingira, itsas aingira eta lanproia kasu. Ekoizten dituzten toxinak 60º tik goragoko tenperaturekin gabetzen dira normalean.
|
|
2013
|
|
|
Adibidez, arrautzaren ordezko produktu bat dago, eta horrekin tortillak arrautzekin bezain gozo edo hobe ateratzen dira. Marmitakoarentzat hegaluzearen ordezko beganoak daude, baita izokina eta
|
beste
arrain batzuetarako ere. Guk lehiaketatan aurkeztu nahi dugu; era honetan, jendeak ikusi ahal izango du inolako animalien sufrimendurik gabe elikatu daitezkeela.
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziaren arabera (AESAN), etxean arraina prestatzeko zenbait jaki prestatu behar dira, kontsumitu aurretik: Antxoak ozpinetan eta
|
beste
arrain batzuk eskabetxean. Sashimi, sushia, carpaccioak eta arrain gordina duten beste zenbait prestakin.
|
|
|
Itsasoko arrainak, hotzean ketuak. Ez da beharrezkoa
|
beste
arrain batzuk izoztea, gordinik ere jan baitaitezke, hala nola ostrak, muskuiluak edo txirlak; erdi kontserbak, antxoa; arrain lehortuak, bakailaoa bezala. Nolakoa da parasitoa?
|
|
2014
|
|
|
Infekzio horiek eragin zituzten elikagaien artean, honako hauek nabarmendu dira: itsaskia,
|
beste
arrain batzuk (gordinak edo sutan eginak), maionesa eta beste saltsa batzuk, eta arrautza.
|
|
2017
|
|
|
Atuna eta
|
beste
arrain batzuekin egindako platerentzat, aukera bat baino gehiago dago; itsastar saltsa izan daiteke bat, tipula frijitua, tomate saltsa, arrain salda, perrexila eta piperrauts gozoa daramatzana.
|
|
2018
|
|
|
Behin batean bazen Bizkaiko armadore bat, hegaluzearen denboraldia amaitu eta Mediterraneoko kostaldera joaten zena,
|
beste
arrain batzuen bila. Gizona Levante aldeko herri hartako taberna kafetegi klub dotoreenean sartzen zen, egunean zenbateko kutxa egiten zuen galdetu jabeari, eta diru hori baino gehiago biltzen zuen billete berde mordoa ipintzen zuen barraren gainean:
|
|
|
Bere bi osagaiak azido eikosapentanoikoa (EPA) eta azido dokosahexanoikoa (DHA) dira, eta badirudi sistema immunologikoa suspertzen eta suspertzen ari direla», dio Arthur J. Roberts, ‘Nutrietéticos’ eskuliburuaren egilea (Robinbook, 2003). Bi osagai horiek ohikoak dira izokina, berdela, atuna eta ur hotzetan bizi diren
|
beste
arrain batzuk bezalako arrainetan. Hori dela eta, Carlos Alberto Gutierrez animalien albaitariak eta nutrizionistak elikagai hau erabiltzera animatzen du maskotentzako etxeko errezeta osasungarriak egiteko, betiere animalien elikaduragile batek gainbegiratuta.
|
|
2019
|
|
|
Cebichea. Zapoa
|
beste
arrain batzuekin batera doa, hala nola berdela eta izokina, puska txikitan moztuak, eta horiek limoi zukuan edo ozpinetan ebakitzen dira. Peruko gastronomiako tipikoa.
|
|
2021
|
|
|
Arrain zuri hori, ur gazikoa, eskrotoen erraztasunari dagokio. Krustazeoz, zefalopodoz eta tamaina txikiagoko
|
beste
arrain batzuez elikatzen da, eta herrialde batzuetan debekatuta dago 20 cm baino gutxiagoko oilarrak arrantzatzea. Bitxikeria gisa, komeni da jakitea oilarrari Balearretan eta Katalunian deitzen zaiola.
|
|
2022
|
|
|
Atlantikoko halibutari fletan ere esaten zaio, baina bada beste espezie bat, Ozeano Bareko halibut deritzona. Pleuronektidoen familiakoa da, eta
|
beste
arrain batzuek osatzen dute, platuxak esaterako. Atlantikoko halibuta Atlantikoaren iparraldean eta Ozeano Artikoaren ondoko eremuetan bizi da, Ipar itsasoan eta Europako kostaldean, Bizkaiko Golkoraino.
|
|
|
Potasioa, iodoa bezala, halibutean ere badago kantitate handitan. Fosforoari dagokionez,
|
beste
arrain batzuekin alderatuz gero, kantitate ertainean aurkitzen da. Gantz eduki txikia duenez, halibutak kaloria gutxi ematen ditu eta erraz digeritzen da; beraz, bereziki egokia da koipe gutxiko erregimenetan eta urdail delikatuetan.
|
|
|
• arrainen itxura txukuntzea: distiratsuago agertzeko, foku indartsuez argitzea, zakatzak
|
beste
arrain batzuen odolaz igurztea, tarteka ura botatzea... Konponbiderik ez duenean, azala kendu eta xerratan saltzea; edo azal, hezur eta guzti, baina bururik gabe, arrain eta krustazeo batzuk (antxoa, otarrainxkak);
|
|
2023
|
|
|
Bitamina horrek makronutrienteetatik, hau da, karbohidratoetatik, gantzetatik eta proteinetatik, energia lortzen parte hartzen du, eta beste funtzio batzuk ere baditu, hala nola hormona sexualen ekoizpena edo glukogenoaren sintesia (gibeleko eta muskuluko glukosa erreserba). f988 B6 eta B12 bitaminak kantitate ertainetan egoten dira ezpata arrainean,
|
beste
arrain batzuekin alderatuz gero. f988 Mineralen artean, fosforoa nabarmentzen da, hezurretan eta hortzetan dagoena, eta zelulen barruko eta kanpoko mantentze lan hidrikoan, nerbio eta muskulu jardueran eta energiaren erabileran parte hartzen duena.
|
|
|
Ondoren, hiru ideia eskaintzen dira bisigu bat prestatu eta ahalik eta gehien aprobetxatzeko. Baina gogoratu errezeta hauek
|
beste
arrain batzuk ere erabil daitezkeela, besteak beste, legatza eta zapatagilea.
|
|
|
Bisigu bat (eta
|
beste
arrain batzuk) prestatzeko eta aprobetxatzeko aholkuak
|
|
|
iStock Nola prestatu eta aprobetxatu bisigua Eguberrietako arrain honen hezurrak alferrik ez galtzeko errezetarik onenak. Gogoratu errezeta hauek
|
beste
arrain batzuekin ere egin daitezkeela, besteak beste, legatzarekin, zapatariarekin eta abarrekin. !
|