|
2010
|
|
|
" Zertarako behar duzu soka hori?", galdetu zion Teresak. Bera eta bere anaia, Martin, hotelean
|
bertan
jaioak ziren, eta besteok baino ausardia handiagoz jokatzen zuten han genbiltzanean. " Ez da soka, listaria baizik.
|
|
|
Iruaingo bailara Obabako herri-gunetik hiru bat kilometrora zegoen, eta
|
bertan
jaiotakoak ziren nire ama zein osaba Juan, hain zuzen ere bailararen izena hartzen zuen etxean. Osaba Juan, gainera, urtero etortzen zen Ameriketatik, uda pasatzera eta Lubisek zaintzen zizkion zaldiak ikustera.
|
|
|
Arrazoi proletarioak ere ematen ziren," herri langilea" balizko iraultzaren subjektutzat hartu eta Euskal Herrian lan egiten duena euskalduna dela esaten zenean, 1313
|
bertan
jaiotakoen eta immigranteen elkartasuna eragiteko. Hala ere, nazioa ez da nonbaiten bizitzea, baizik nonbaiteko politikan parte hartu gura izatea.
|
|
2011
|
|
|
Garaiotan irakurrita" Kain" eta" Piolet" hauek osatutako bikotean modu aitzindari eta ezin ironia finagoan ikus genezake erretratatua eta laburbildua berrogei urteko gure poetaren ibilbide osoa(" Gure ziutatean
|
bertan
jaio eta bizi izan zen poeta harrigarria"). Eta poeta horrek, Atxagak berak, bere kidekoen pretentsioetatik immunizatuta zegoela garbi uzteko edo, argitu nahi izan zigun bere aurreko guztienganako lotura eta distantzia:
|
|
2012
|
|
|
Prozesu horretan eta ez milurteko harpe, odol edo mintzoan, sortzen da egunero egunero Euskal Herria, eta hargatik, ez da hutsetik sortzen, ez du bere burua sortzen, ez da funtsik gabeko ilusio kolektiboa. Kanpokotzat, heteronomotzat, jotzen dituen determinazioen eraginpean
|
bertan
jaio da autonomoa izan nahi duena. Autolaguntza operazio txiki bat egin behar du hartarako:
|
|
2013
|
|
|
" Lur hauek guztiak indioenak ziren eta dira —diote argiro fraideek. Lur hauetan jaio ziren, eta
|
bertan
jaio ziren haien guraso eta arbaso guztiak ere". 330 Fraideen ustez, lurrak lehengo jabeen eskuetara itzultzea zen bide zuzen bakarra. Txostenean, Recopilacion Indianan jasotako indioen eskubideak aipatzen dira banan banan, Echeandiaren asmoen bidegabekeria agerian uzteko.
|
|
|
Gaur, lehen inoiz ez bezala, Kokoherriko auzolanera hurbildu da eta Saroiko hariztira abiatu. Badaki kokoherritar gehienek arrotz bezala hartzen dutela oraindik eta hartuko dutela beti, ez delako
|
bertan
jaioa. Badaki ere Jostundegin ehuntzen eta josten erakutsiz emandako laguntza eskuzabala kokoherritarren onikusia erosteko ahalegin alfertzat jotzen dutela.
|
|
2015
|
|
|
Zer idatziko ote zuen etxe hartan
|
bertan
jaiotako Juan Bautista Agirrek kasua ezagutu izan balu. Inoiz bere fantasma agertzen bazait, mahaian eseri eta gaiari aurre egiteko eskatuko diot.
|
|
2016
|
|
|
Joannesek, hasiera batean bizilekua Saratik aldatu gabe, 1713ko abenduaren 11n Berako udalarekin sinatu zuen bere lehenbiziko kontratua, 1716an berretsiko zuena. Luis S. Granjelek euskal medikuen gainean ondu zuen hiztegian Etxeberrik Baztango Elizondon lan egin zuela diosku, Agustin semea
|
bertan
jaio zela baieztatuz, alabaina, hori dakarren bakarra da Granjel, eta ez dakigu berria nondik hartu duen; bego beraz aipamen kurios moduan besterik ezean. Etxeberrik Beran jardun ahala bertan bizitzea eskatu zitzaion eriengana aisago iristeko nola hobekiro zaindu ahal izateko, eta hortaz, 1716az geroz Saratik ilki zitzaigun betiko.
|
|
|
Jose Elizondo Lopez jaio zeneko 133 urteurrena ospatzeko aukera izanen dugu, areago ordea tolosarrek, bada,
|
bertan
jaio eta bertan ere 1943.eko apirilaren 18an zendu egin zitzaigulako; ez dakiguna, berriz, zera da, ea amaren aldetiko sendia Lopez Mendizabal inprimatzaile liburugilearenaren berbera ote zenetz, baina halaxe izan balitz, ezin aproposago otuko litzaigukeen. Nahikoa idatzi zuen garaiko paper aldizkari gutxiz gehienetan, baina antzerkia izan zen kirioak bereziki kilikatu zizkion idatz generoa.
|
|
|
Mokoroatarren aikoa tolosan daukagu erroturik, eta
|
bertan
jaio zen gure Justo Mari Mokoroa Mujika Ibar ere 1901.eko maiatzaren 28an. Gazte zela apez izateko erabakia hartu eta eskolapioetan sartu zen, orduko kalasanzdarren ibilbide arruntari ekinez:
|
|
|
Ez hainbeste zer, baina bai zergatik eta batez ere nola. Are herrian
|
bertan
jaio eta bizitako preso eta errefuxiatuei.
|
|
2018
|
|
|
Immigrazioaren garrantzia bertze ikuspuntu batetik berresten da. 7 koadroan Iruñean
|
bertan
jaiotakoen eta etorritakoen portzentajeak aurkezten ditugu. Ikusten den moduan, data gehienetan etorkinen portzentajea %50 zen, eta portzentaje horiek ez dute inolako joera edo tendentzia garbirik adierazten.
|
|
|
7 koadroa:
|
bertan
jaiotakoen eta etorkinen portzentajeak
|
|
|
1: Hirian
|
bertan
jaiotakoen portzentajea; 2: Landa eremuetatik iritsitakoen portzentajea; 3:
|
|
|
Jose Martik, Cap Haitien aldera abiatu orduko, lagun batentzako gutunean" neure herriko belarra naiz" 34 idatzi zuen egunean
|
bertan
jaio zen Marfa Teresa Vera Guanajayn.
|
|
2019
|
|
|
Mexikotik alde egin beharrean aurkitu zen, berak aitortzen zuenez, une zehatz batean eta arrazoi jakin batengatik, eta Jamaikan pausatu zituen oinak. Amak atzetik jarraitu zion Luzea hiriraino, eta
|
bertan
jaio nintzen ni. Gero, zenbait urte pasatuta, banandu egin ziren.
|
|
|
Orduan gogoratu zitzaidan bat batean Mexikoko ene lagun zaharrak, Kepa eta Patrizio, sarritan mintzatu zirela Zerain herriaz. Kepa
|
bertan
jaioa zen eta Patrizio hurrengo herrian, Zegaman. Kepa eta Patrizio, non ote zaudete oraintxe?, itaundu nion ene buruari hunkituta.
|
|
2022
|
|
|
Zazpi urterekin iritsi zen Sarara 1870ean, eta 1889ko otsailean, jadanik hogeita sei urteko abokatua dela, Donibane Lohizuneko uxer izendatu zuten. Han ezkondu zen hurrengo urteko uztailean Maria Ascension Josefa Diez Riera Izagirre donibandar xarmantarekin, eta
|
bertan
jaio zen bikotearen alaba bietarik lehena, Catherine Katto, 1891ko abuztuan.
|
|
|
Baina erraztasun horrek, zehatzago erraztasunik ezak, ez du zertan loturarik izan behar hizkuntza dibertsitateaz. Askotan,
|
bertan
jaiotakoek, guraso euskaldunen seme alabek ere ez dute erraztasun handirik hizkuntza arloetan, euskaraz ez direlako mintzatzen, edo uste dutelako euskara eremu zehatz batean, euskara eremuan, erabiltzekoa dela soilik. Ez daude ohituta euskaraz berez hitz egiten, naturaltasunez.
|
|
|
Ahaztu egiten dugu" bertako" edo" betidanik hemengo" senitarteko askok ez dutela euskaraz bizitzeko ohiturarik, familia bizitza euskaraz egitekorik. Ahaztu egiten dugu baita ere etorkintzat hartutako asko
|
bertan
jaioak direla eta bere kideak bezala bi urte egin aurretik hasi zirela eskolan euskaraz. Ahaztu egiten dugu, eta hizkuntza aniztasun horren barruan kokatzen ditugu bere beste hizkuntza, familiakoa, ez delako gaztelania, edo hala izanda ere bere itxura ez delako jatorrizko europarra eta aniztasun linguistikoa itxura edo azalaren kolorearen aniztasunarekin nahasten dugulako.
|
|
|
Baldintza horiek kontuan hartuta, ez da hainbestekoa aniztasun hori, nahiz eta oraindik zazpi, zortzi, hamaika urterekin geure hezkuntza sistemara heltzen direnak ere izan, jatorrizko hizkuntza gaztelania dela ala beste bat dela. Bitxia badirudi ere, ikasle hauek bizitasun handiz hartzen dute parte solasaldietan,
|
bertan
jaiotako hainbatek baino hobeto ere bai. Bada halakoetan zailtasun nabaria kideen pare jartzeko hizkuntza mailan, bai euskaraz zein gaztelaniaz.
|
|
|
Azkenengo aipatu ditudan ikasle hauek, zazpi, hamaika urteko zirela Euskal Herrira etorritakoek, oso jarrera baikorra, oso ona dute hizkuntzarekiko eta gainontzeko ikasgaiekiko ere bai. Baditut, badira ikasle euskaldunak,
|
bertan
jaio eta guraso euskaldunen seme alabak horren jarrera ona ez dutenak, eta urte gutxiren buruan adierazpen maila ere horren egokia ez dutenak.
|