|
2001
|
|
|
Bestela ez bageneki, beraz, pentsa genezake garai batean, Gipuzkoan
|
bertan
esate baterako, mundu guztiak gaztelaniaz egiten zuela; paperetan ageri den lekukotasunaren arabera badirudi gaztelaniaz egiten zutela. Guk badakigu ez zela horrela, guk gerok ezagutu dugu egoera hori eta badakigu hor gertatzen dela euskara trebe eta ausart, Axularrek zioen bezala, ez izatea aurreratzeko eta beti beste hizkuntza hori dela aurrera agertzen dena.
|
|
|
Ongi baino hobeki antzematen nion egitekoaren arriskuari, alferlana zedin beldurraz gainera: ez baitira ikuspuntuak errazak erabakitzen, eta are behin eta berriz hemen
|
bertan
esanak berresan gabe gelditzea ere. Horra bada luzamendutan uzkur lanari ekitetik gibelarazten ninduen nolabaiteko gogo gaiztoa.
|
|
2002
|
|
|
Eta aldamenetik berehala zuzendu zion ikastolako maisu batek: ezin da oraintxe berean esan, oraintxe
|
bertan
esan behar da. Eta, gainera, hori esatekotan ume baten aurrean, hobe da ume horri erdaraz egitea, euskara txarrean egin beharrean!
|
|
|
Lehenengo eta behin, gauza bat nabarmendu nahi nuke: Lertxundik hori guztia" ipuinaren hamarkadan"
|
bertan
esan arren (80koan), iritzi argia du generoari buruz: nobelaren morroi zen orduan ere, gure inguru kulturaleko literaturetan (Espainian zein Frantzian) gertatzen denaren antzera (edo horregatik, hain zuzen ere?).
|
|
2003
|
|
|
Eta fruitu txarra  baldin badator (gaixotasun bat, uzta txarra, ezusteko heriotza, edo dena delakoa), norberak bere barnean bilatu behar du (kontzientzia azterketa eginda) horren hazia edo sustraia, eta ez kanpoan edo kasualitatean. Mateo 7an
|
bertan
diosku: " zuhaitz onak ezin du fruitu txarrik eman, ezta zuhaitz txarrak ere fruitu onik.
|
|
2005
|
|
|
Egin genezakeela esaten zigun nagusiak, ordea, eta oso baldintza tentagarriak ipini zizkigun. Hurrengo egunean
|
bertan
esan zuen baietz nire lagunak, haren gurasoak prest baitzeuden zeukaten lokal bat saldu eta, gainera, behar zen mailegua bermatzeko. Ni nintzen arazoa.
|
|
2007
|
|
|
Leherketa gertatu eta biharamunean, egunkarietako lehen orrialdeko argazkian etxearen puskak ageri ziren anabasan, eta ondoan, tamaina txikiagoan, Igorren NANeko argazkia. Hura gogoratzen bazuen ere, fotomatoi etxolan
|
bertan
esan zion itsusi mortala zegoela, eta barre egin zuten horren kontura?, semea erabat arrotz begitandu zitzaion, aspaldiko partez ikusi zuen hartan. " Ezagutu gabe, pentsatu zuen?, argazkiko morroi hura kapaz zen, ez bakarrik Mediterraneoko hondartzetan han hemen lehergailuak jartzeko, baizik eta, baita, orrialde berean, eta lerro batzuk beherago esaten zen bezala, Orioko zinegotzi edadeko hari buruan bi bala sartzeko ere".
|
|
2009
|
|
|
Aho biko ezpata diogu, esan nahi dugulako atxikimenduari esker iraun duen bezalatsu, aldi berean, ahuldu, atxikimendu eskasaren ondorioz edo atxikimendurik ezak berarekin dakarren axolagabekeriaren eraginez ere ahuldu egin dela; ez horregatik bakarrik, baina baita horregatik ere. Honetaz aurrerago jardungo dugu, etorkizunaz aritzerakoan hain zuzen ere; baina euskarak gizartean urteetan eta mendeetan izan duen atzerakadaz dihardugula, ezinbestekoa delakoan gaude hemen
|
bertan
esana uztea, faktore politiko eta instituzionalen ondoan, faktore ekonomiko eta sozialek eta hiztunen borondate eta hizkuntzarekiko leialtasunak berealdiko eragina izan dutela.
|
|
2011
|
|
|
Hirugarrena: Sdovoda jaunak mezua jaso, eta desenkriptatu ahal izanez gero,
|
bertan
esaten dena sinisten bazuen. Laugarrena eta zailena:
|
|
|
Arratsaldean pilotalekura joan ginen eta
|
bertan
esan ziguten hiru zetozela (1941eko abenduaren erdialdera). Elkarri begiratu genion eta biok pentsatu genuen neska hirurekin baserrira bidaltzea, eramango genizkiola ogiak eta jatekoa hurrengo goizean.
|
|
2012
|
|
|
Ezagutu zuenean bezain abegitsu azaldu zaio eta bihar arratsaldeko lauretarako geratu dira. Oraintxe
|
bertan
esango dio Jesus Mariri eta gero atzoko azterketak zuzenduko ditu. Azken eskola eman, eta bazkaltzera joango da.
|
|
|
–Sakona da
|
bertan
esaten dena eta zehatza erabilitako estiloa, gehitu du don Gregoriok.
|
|
|
–Beno, bai, norbaitek uretara bota zuela ikusi nuen. Gau hartan
|
bertan
esan nion amonari, baina hark debekatu egin zidan inori hitzik esatea.
|
|
|
Herri minez eta nostalgiaz beteriko kanta bat da, bai doinuarengatik, baita
|
bertan
esaten direnengatik ere. Herritik hain urruti ibili beharrari eta gerraren esperientziari, soldaduaren itsutasuna erantsi behar zaio.
|
|
2019
|
|
|
Ohi duen baino astiroago. Autoreak
|
bertan
dioenaz gainera, esaldien disposizioa, idazkeraren indarra interesatzen zaizkio: irakurritakoari hartzen hasi zaion airea.
|
|
|
Jatorrizkoa ez da itzultzailearena,
|
bertan
esaten dena ere ez da berea, baina bai itzulpena, eta berea da, noski, itzulpeneko hizkera. Berea da, halaber, bertan hartutako milaka eta milaka erabakiren emaitza.
|
|
2021
|
|
|
Ez nirekin jolas egin, ez zirikatu, ez naiz zure lekukoetakoa, lankidea nauzu. Nire neba hilketa hauekin lotzen duen ezer baldin baduzu, oraintxe
|
bertan
esan.
|
|
|
–Badut aukerarik, hementxe bertan utziko zaitut, zure teoriak aditzera ez naiz itzuliko, segitu nuen?, ez bazara oraintxe
|
bertan
esaten hasten jakin nahi dudan guztia. Zeuk erabaki, aixkiria.
|
|
|
Enararen galdera egin nion, non zen ez nekiela esan nion, eta berak ez zuen larritasunik erakutsi, kezkarik ez balu bezala, kontrolatzaile hutsa bada ere. Irekitzeko esan nion, etxera igotzeko, ez baitzitzaidan egoki iruditzen hartaz bebarruko interfonoz hitz egitea, baina berak ezetz, eta, beraz, hantxe
|
bertan
esan behar izan nion, Enararen berririk ez nuela bezperaz gero. Poliziari joan behar gintzaizkiola eta salaketa jarri; bestela, susmagarritzat hartuko gintuzketela.
|
|
2022
|
|
|
The New Yorker aldizkariko berriemaile gisa joan zen Arendt Jerusalemera, 1961 urtean, nazien goi kargu izandako Adolf Eichmannen epaiketa jarraitzera. Eskandalua sortu zuen liburuak,
|
bertan
esaten baitzen naziak ez zirela deabrua, gehientsuenek aginduak bete baino ez zutela egiten, gutxi asko gizabanako orok egingo lukeen, are egiten duen gisara. Noski, hori idatzi eta gero, bera bilakatu zen deabru judutar ez gutxiren begietara.
|
|
2023
|
|
|
Baina kontua da besteek ni nola ikusten nauten, horrek ezinbesteko eragina duela nik nire burua ikusteko moduan, eta are gehiago nerabezaroan; beraz, kontu handiz ibili behar dugu eraikitzaileak ez diren mezu horiekin. Hori, edonola ere, askotan ez dator soilik kanpotik, lagun artetik, sareetatik, askotan etxean eta familian
|
bertan
esaten direnen ondorioz gertatzen da, eta ez dira kasu gutxi. Eta horrek zentzua du, izan ere, senitarteko batek esanak, askotan, beste edonorenak baino indar handiagoa du, onerako zein txarrerako.
|