|
2000
|
|
|
Osasun zentroei dagokienez, askok Cruces edo Basurtora jotzen du ohitura eta hurbiltasunagatik. Baina garrantzi gabeko kontsultak egitera Castroko anbulategira hurbiltzen dira
|
bertan
bizi diren bizkaitarrak. Baina Castrokoa ez da 40.000 biztanleentzako prestatutako anbulategia.
|
|
|
Limo-irletako bizitzari dagokionez, limoak elikagaietan oso aberatsak izan arren, mareen ondoriozko ur eta gazitasunaren aldakortasunak eta limoen oxigeno urritasunak bizi-baldintza gogorrak ezartzen dizkie
|
bertan
bizi nahi duten animalia eta landareei. Muturreko baldintza hauei aurre egin ahal izateko, bertako bizidunek moldaera bereziak garatu behar izan dituzte eta horregatik balio ekologiko handiko espezieak direla onartzen da.
|
|
|
Ameztoyk, bere barne-ateismoarekin solasean, Erremelluriko Andre Mariaren ermitan sortutako sainduen irudi sorta eta paradisua. Baina bide batez, artistaren bizitzako xehetasun batzuez gainera, kristau, judutar eta mozarabiarren kultur aztarnak biltzen dituen toki horrek pintorearengan eragindako liluraz eta azken zazpi urtetan, bere pintore lana egin bitartean,
|
bertan
bizi izan duen esperientziaz Vicente Ameztoyk Bernardo Atxaga, Jaime Rodriguez Salis, Santi Eraso, Amaia Hernandorena eta Fernardo Golvanorekin izandako elkarrizketa sakona ematen du ezagutzera ere.
|
|
|
Okerrena, badirudiela inortxok ere ez duela istorio horretan sinesten... Orbaizetan
|
bertan
bizi den hamaika urteko mutiko bat izan ezik. Martinek bai, Martinek sinesten du, ikusi egin dituelako!
|
|
|
Frantziar konstituzioa (1958) eta baita espainiarra ere (1978) idatzita daude; baina estatuen oinarritzat hartuak izan dira, eta ez
|
bertan
bizi diren gizabanakoenzein gizataldeen eskubideak bermatzeko. Aipaturiko testu horiek, bada, konstituzioizena eraman arren, ez dira zuzenbidean, eta politikagintzan are gutxiago?
|
|
|
Hain zuzen, argi asko bereizten da nor direnfrantsak edo frantximentak, batik bat Iparraldean: oro har, Ipar Euskal Herritik iparreragoko jendeak, edota
|
bertan
bizi arren, izaeraz frantsestzat dutenak beren burua.Hegoaldean, aldiz, desberdintasun hau mantentzen bada ere, sarritan Iparraldekoeuskal herritarrak izendatzeko erabili ohi da.
|
|
|
Zohikaztegiak urte osoan zehar urez estalita dauden eta goroldioz osotutako ekosistema bereziak dira; ureztapenak oxi geno gabezia dakar eta honek, landare hilak deskonposatzen dituzten mikrobioen aktibitatea oztopatzen duenez, materia organikoaren deskonposaketa erabat motela da eta ingurunea oso azido bilakatzen da, landare gehienentzako
|
bertan
bizitzea ezinezkoa eginik. Modu honetan, goroldioak hiltzen doazen neurrian, ia deskonposiziorik pairatu gabe lurzoruan metatuz doaz, hainbat metroko sakonera lor dezakeen geruza lodia eraikiz; geruza honi zohikatza deritzo.
|
|
|
Denboraz eta eternitateaz mintzo gara, baina zer, biak bat eta bera balira? Baina eternitatea denbora balitz eta denbora eternitate, mundua Jainkoa bezain betidanikoa izanen litzateke; eta materia eta spiritua bat balira, Jainkoa eta mundua bat lirateke, eta, halatan, sainduen komunionea kreazio osoaren eta
|
bertan
bizi garen izaki guztien komunione jainkozko bihurtuko genuke. Zeren, Jainkoaren baitarik Jainkoaren baitarako bidean, Jainkoaren baitan baikeundeke jadaneko...
|
|
|
Nik esango dizut, neure buruari esan nion era beretsuan: adarbakarra Gure Salba  tzailearen irudi berbera zelako, aita Dabiden etxean guretzako jasoa izan zen adar salba  tzailea; hura Maria Ama dohatsuaren baitan egin zelako haragi, eta
|
bertan
bizi izan zelako gu salbatzearren. Eta beste dohain bat ere bazuelako, apartekoa eta bitxia:
|
|
|
gatazkak leuntzeko eta elkarrengana hurbiltzeko saio txikia ezagutu genuen. Baina
|
bertan
bizi dugun egoera politikoak agerian utzi ditu kulturgileen arteko ezberdintasunak. Bakealdian azaltzen ez den hori, gordin-gordin azaltzen da gatazkaldian.
|
|
|
Esku hartu behar du gutxiengo kultural horien babesean. Modu horretan baino ezin du lagundu estatuak gizarte dezente bat eraikitzen, bere instituzioak
|
bertan
bizi diren gizabanako guztien errespetua irizpide nagusitzat duen gizartea, alegia10.
|
|
|
Lege mota desberdinak ezagutzeko nahikoa da gizartean
|
bertan
bizi diren gizakien arteko harreman anitzei so egitea.
|
|
|
Kemena eta indarra sumatzen zen nonahi. Hori banekien Venezuelan nengoen bitartean ere, baina gauza bat zen han egonik jakitea, eta bestea, arras ezberdina, Euskal Herrian
|
bertan
bizi izanik dastatzea. Franco hilik, hauteskunde eta gisakoen leihoa irekitzen ari zen.
|
|
|
Kartzeleroen umeak ziren! Presondegi inguruan
|
bertan
bizi ziren kartzeleroen umeak, ilunabarreko freskuran jolasean ibiltzen zirenak, korrika, ezkutuka, euskaldunon leloak errepikatzen:
|
|
2001
|
|
|
\-Hala ere, inguru horiek elikagaietan aberatsak badira ere, itsas mareen ondoriozko ur eta gazitasunaren etengabeko gorabeherek baldintza gogorrak ezartzen dizkiote biziari. Muturreko baldintza horiei aurre egiteko,
|
bertan
bizi diren espezieak, eboluzioan zehar, moldaera fisiologiko eta morfologiko berezi eta harrigarrien jabe egin dira eta horregatik balio handiko espezieak direla onartzen da. Baina, moldatze-prozesu horrek, espezializazio handia ekarri du, hau da, paduretan bizi diren animalia eta landareak ezin dira beste inon bizi eta beraz, habitataren suntsipenarekiko oso sentikorrak dira.
|
|
|
Arabiarrak etorri zirenean, herri osoak ihes egin eta hustu egin zen; baina X. mendean arabiarrak Ebro utzi eta Duerora jo zuten, eta jendea (uste dugu iparraldetik) birpopulatzera etorri zen. Esaten denez Erramel izeneko arabar konte bat jarri zen
|
bertan
bizitzen, eta horregatik du izena" Remelluri": Erramelen hiria.
|
|
|
Lekunberrin (Nafarroa) jaio zen duela 23 urte eta gaur ere
|
bertan
bizi da. Magisteritza musikala ikasi eta urte bete jardun zuen irakasle lanetan.
|
|
|
Hernanin (Gipuzkoa) jaio zen 1963ko azaroaren 26an. Gaur ere
|
bertan
bizi da eta Astigarragako AEKn irakasle lanetan dihardu. AEkz gain, Egin Irratian eta Herri Irratian egin izan du lan, lehenengoan askotariko saioak eta bigarrenean musika saio bat egiten.
|
|
|
Agian
|
bertan
bizi dela esatea baino, zuzenagoa litzateke bertan nekez bizirautea lortzen duela. Euskaldunak haren arrantzan hasi zirenetik, beste askok hauen bidea jarraitu eta egun desagertzeko arriskuan daude.
|
|
|
Jarrera kontua da:
|
bertan
bizi nahi baduzu bertakotu egin behar duzu, eta haien hizkuntza ikasi, ez zeurea inposatu.
|
|
|
Alta, Ipar Euskal Herrian bizitzeko debekua jasan beharko du beste bost urtez. Parisen lana aurkitu du eta
|
bertan
biziko da oraingoz. Preso ohia Baionako Polo auzoan-bere sorlekuan-omendua izan zen joan den igandean.
|
|
|
Donostian 1944an jaio zen eta
|
bertan
bizi da egun. Elbira Zipitriaren ikasle izana, denetik egin du. Antzerkian Jarrai taldean aritu ondoren, Orain taldearen sortzaileetako bat izan zen 69an.
|
|
|
Arestian esandakoaren haritik tira egiten badugu, berehalaxe ohartuko garaikasgelaren mugak hautsi egin behar direla, eta ikastaldea txertaturik dagoeningurunearekin harreman estuetan lan egin behar dela. Etorkizuneko euskaldunaden gure ikaslea
|
bertan
biziko delako, ingurune horretan bertan bizi direnekin komunikatuko delako eta euskara bera komunitate horretan dagoelako. Ikastaldeareningurune hurbiletik taldera eta taldetik ingurune hurbilera, zubiak luzatu behardira, ikas-prozesuaren hastapenetatik ohitura komunikatiboak sortzen hasteko.Jarduera honek ikaslea eta euskal hiztuna harremanetan jartzea du helburu, batetikikasleak hiztunak ezagut ditzan eta haiekin ohitura komunikatiboak sortzenhasteko, eta bestetik euskal hiztuna ikaslearen ikas-prozesuaz jabe dadin eta lagundiezaion.
|
|
|
Arestian esandakoaren haritik tira egiten badugu, berehalaxe ohartuko garaikasgelaren mugak hautsi egin behar direla, eta ikastaldea txertaturik dagoeningurunearekin harreman estuetan lan egin behar dela. Etorkizuneko euskaldunaden gure ikaslea bertan biziko delako, ingurune horretan
|
bertan
bizi direnekin komunikatuko delako eta euskara bera komunitate horretan dagoelako. Ikastaldeareningurune hurbiletik taldera eta taldetik ingurune hurbilera, zubiak luzatu behardira, ikas-prozesuaren hastapenetatik ohitura komunikatiboak sortzen hasteko.Jarduera honek ikaslea eta euskal hiztuna harremanetan jartzea du helburu, batetikikasleak hiztunak ezagut ditzan eta haiekin ohitura komunikatiboak sortzenhasteko, eta bestetik euskal hiztuna ikaslearen ikas-prozesuaz jabe dadin eta lagundiezaion.
|
|
|
Ingurune hurbilak garrantzi handia du, ikaslea
|
bertan
bizi baita; eta hizkuntzak ez dio aldatuko ingurunea osatzen dutenekin duen harremana. Ingurune horretarako behar du euskara, eta bertan erabiliko du; edo bertan eragingo du, erabiliahal izateko.
|
|
|
Gurutzadetan (XI-XIII. mendeetan) Ekialdearekiko topaketa gertatu zen; bertako espeziak eta perfumeak agerian jarri ziren, eta Veneziako portuaren bidez Italiaren eta Ekialdeko herrialdeen arteko harremanak hasi ziren. Gaztelak Granada eskuratu ondoren,
|
bertan
bizitzen geratu ziren mairuek perfumearen teknika garatu zuten, eta Amerikatik ekarritako lehengai berriekin, usain berriak asmatu zituzten. Oso perfume gogorrak erabili omen ziren Gaztelako kortean, hala nola anbar grisa eta algalia eskularruetan, etab.
|
|
|
Esturioiak baliabide bakar eta baliotsuak dira, ikuspuntu biologiko zein ekonomikotik. Funtsezko osagai ekologikoa dira
|
bertan
bizi diren ibai eta lakuentzat, eta oso baliotsuak dira espezie askok sortzen duten kabiarraren ondorioz, eta haragiaren eskaera handia ere badago. Mendebaldeko Europan, urioiak ia desagertu egin dira, baina modu mugatuan sartzen ari dira, akuikulturako teknika berriak aplikatuta.
|
|
|
Egun bateko oihan eta zuhaitzak desagertzen zihoazen eta gero eta zabalagoak ziren estepa guneak, eta are urriagoa zuhaitz haietatik animalia ezberdinek jan zezaketen elikagaia. Zenbait animalia mota gosez hil zen, egoerak txarrera egiten zuen neurrian eta betidanik
|
bertan
bizi izandako tximu (pithecus) talde batek ere, elikagai gabezia zela medio, desagertzeko arriskua zuen. Heriotzaren hurbiltasun honek, iraunarazteko sena deituko dena, ordurarteko bizitzarekin apurtzea ekarriko zuen eta azkeneko hau ebazteko, beharrezkoa izango zuten, nahitaezkoa, zalantza.
|
|
2002
|
|
|
Baiona, esaterako, gaskoia izan da historian, eta honek erakusten du bi kulturen arteko harreman historikoa. Baina horrek ez du ukatzen Baionak euskal identitaterik izatea, ez naiz identitate etniko batez ari,
|
bertan
bizi diren hiritarren identitateaz baizik. Nire ustez, bertako bizilagun gehienak euskaldunak sentitzen dira, baina ez zentzu etniko batez, hiritar zentzuan baizik.
|
|
|
Bilbon jaio zen 1956an eta
|
bertan
bizi da. Arte Ederretan lizentziatua da, ikus-entzunezkoetan.
|
|
|
Uharteak mundu babesgabea dira, espazioak txikiak egiten omen zaizkizu, burua egokitu beharra daukazu. Gero,
|
bertan
bizitzean, ez omen da horrela, baina irudipen hori daukazu hasieran, eta areago duela 25 urte, «Soldadutza madarikatu hark» eraman baitzuen Rogelio hara.
|
|
|
Fermin Muñoz Echabegurenek aztertuak zituen jadanik lehen Gerra Karlistan Donostiak eta
|
bertan
bizi zirenek igaro behar izan zituztenak. «Anales de la Segunda Guerra Carlista en San Sebastian.
|
|
|
Babilonian izen bereko baserriaren eta
|
bertan
bizi den familiaren historia kontatzen da. Trinido eta Feliziano Garayalde anaiak dira pertsonaia nagusiak, elkarren arerio eta jaio aurretik ere anai arteko borroka batean sartuak.
|
|
|
Badena dena da (1995) hurrengo eleberrian ere ekarri etnografiko garrantzitsua egiten da, Nafarroako Erriberako leizeetan bizi izandako pertsonen lekukotasuna ematen baitu. Leize gehienak 1940ko eta 1950eko hamarkadetan dinamitatu zituzten, baina
|
bertan
bizi zen jendeak lurrarekiko atxikimendu berezia zuen. Eleberriko istorioa 1936ko gerraren hasieran kokatua da, eta kontakizunak, aurrekoan bezala, akzio asko eta zenbait gogoeta filosofiko biltzen ditu bere baitan.
|
|
|
-Gizon totonuaren basetxea hantxe, hur-hurrean, aldapan goratxuago egonik, eta lehengusu lehengusinakaz beti auzoan
|
bertan
bizi izanik, zelanik ez eben sekula be ez txoririk, ez erbirik... ikusi edo susmau?
|
|
|
Aren gomutagarrian berba oneik irakurri giñeiz: " Orain bakean
|
bertan
bizi da, Kristogaz". Goian bedi, Jaunaren atsegin betean.
|
|
|
Kalamun mendietan gora, 1.600 metrotaraino iristen den errepide estuaren amaieran, bat-batean, urdin, more eta arrosa koloreko etxe samalda ageri da, mendian zintzilik. Maalula herria da, eta
|
bertan
bizi direnak kristauak dira. Arameraz mintzatzen dira, Jesukristoren garaian Ekialde Hurbilean nagusi zen hizkuntzan.
|
|
|
-Azpiegituren hobetzeak jendeari
|
bertan
bizitzeko ahalmena ematen dio, nahiz lana hirian egin.
|
|
|
Demografiaren aldetik, gazteak mobilizatu eta hiltzeaz gain, eta biztanleak alde egitera behartzeaz gain, gerra gure lurretan txertatzen zen. Armadak
|
bertan
bizi ziren: jan, lo eta berotu beharra zuten.
|
|
|
Hiri horietan beruna duen erregaia erabiltzeak, esaterako Delhin eta Shangain, haurren %60k odolean berun-maila altuak izatea dakar, giltzurrunetan, gibelean, berrekoizpen-eta zirkulazio-sisteman eraginaz. Kutsakorrenak Mexiko, Pekin, Shangai, Teheran, Kalkuta eta Bangkok direla azpimarratzen du txostenak eta
|
bertan
bizitzea egunero bi pakete zigarro erretzearen baliokidea da.18
|
|
|
Dena dela, gorabehera ugari izan arren, bizirautea lortu zuen, eta, adibidez, kazetariak hezteko tailer bat antolatu zuten. Irratigintzarekin izandako lehenengo harremana
|
bertan
bizi izan zuten gazte askok. Bere burua finantzatzeko orduan, hiru diru-iturri izan ditu emisorak:
|
|
|
FMko 90,5 MHz-etan kokatuta, «Hendaia, Irun, Hondarribia eta Biriatu herriek eta Urruñako Pausua auzoak osatzen duten, eskualde naturalera? »11 iristen da bere seinalea,
|
bertan
bizi diren euskaldunei zuzendua. Hain zuzen ere, emisora berri horren helburu nagusia, Txingudi inguruan bizi direnek eskualde bat osatzen duten kontzientzia hartzen laguntzeaz gain, bertako informazioa eta errealitatearen isla eskaintzea da, eta, bide batez, euskararen normalizazioaren alde lan egitea.
|
|
|
Alegiazko irudiak ziberespazioa okupatu du. Espazio zibernetikoa ez da
|
bertan
bizitzekoa, ikustekoa baizik, errekorritzekoa, trantsitatzekoa, behin-behinekoa.
|
|
|
Alokatzeko etxebizitza bat aurkitzea gero eta zailagoa den arren, merkatu hori osatzen duten etxebizitzen ehuneko txikia dela eta,
|
bertan
bizi diren etxebizitzen %14 baino ez da alokatzen, Hiri Errentamenduei buruzko 29/ 1994 Legea (LAU) ezagutu behar da, alokairuko etxebizitzarekin zerikusia duten alderdiak biltzen dituena. Gainera, 1998an eta 1999an HELi zerga, administrazio eta gizarte arloko neurriei dagokienez egindako aldaketak berrikuntza batzuk ekarri ditu, eta horiek kontuan hartu behar dira etxebizitza hautatu eta gatazkak saihesteko izapideak egin aurretik.
|
|
|
Haurtzaroa eta ura funtsezko elementuak dira Lurraren etorkizunerako eta
|
bertan
bizi diren sei mila milioi gizakien ongizaterako. Hori dela eta, Haurrentzako NBEren Funtsaren (Unicef) zuzendari exekutiboak, Carol Bellamyk, Johannesburg-eko Garapen Jasangarriaren Goi-bileran bildutako munduko liderrei eskatu die hamar urteko epean “munduko txoko guztietako” ikastetxe guztiek edateko ura eta osasun-instalazioak dituztela bermatzeko.
|
|
|
Ekoturismoak ekosistema naturaletan izan ditzakeen arriskuak argitzeko, NBEren txostenak Galapago uharteak hartzen ditu adibidetzat, paradisu natural bat eta dibertsitate biologikoaren puntu neuralgikoa. Izan ere, hegaztien erdiak, landareen %32 eta
|
bertan
bizi diren narrastien %90 ez daude munduko beste inon. Lehen begiratuan, txostenak dio Galapago uharteek ekoturismoaren promesaren adibide direla.
|
|
|
Orduan bururatu zitzaion Karmeleri: izan ere, etxe hura libratuz gero, biak jar zitezkeen
|
bertan
bizitzera, Sara eta Karmele, beren gisara, etxe hura gurasoenetik aparte zegoenez gero. Eta, hala, laugarren hilabetean, bere ideiaren berri eman zion Karmelek.
|
|
|
" Normala aititak txakurrak tratatzen jakitea; baserrian jaio eta hazia zela kontuan hartuz gero, behintzat", egin nuen gogoeta. Haren itzala, ordea, txakurren pasadizoak erakusten zuena baino handiagoa zela hausnartu nuen jarraian; hots, ez zela anekdota hutsal batzuetara mugatzen, baizik Don Beldurren erresuma guztira luzatzen zela,
|
bertan
bizi ginenok samurtasunez gerizatu eta babestuz. Une hartan, ohean etzanda ilunpetan, sabaira begira geldi-geldi, eta bizia baino hila nirudiela, aititari buruz zerbait jakitera iritsi nintzela errezelatu nuen, alegia bera ere seguruenik erresuma hartan bizi izan zela denbora guztian.
|
|
|
Bitxiena zera da: hiri honetako kasino, taberna eta putetxeak betetzen dituztenak, turistez eta
|
bertan
bizi direnez gain, inguruko estatuetako lagunak direla, biztanleriaren% 90 mormoi erlijiokoa duen eta beraz gaizkilerik ez duen Utah-ko herritarrak barne. Ohikoa izaten baita inguruko estatuetan, bai eta urrutiagokoetan ere, noiz edo noiz Las Vegaserako ihesalditxo bat egitea, larrua jo, sano mozkortu eta dirua kasinoetan parrastatzeko helburuz.
|
|
|
Bernakoan, dena dela, Berna Suitzako hiriburua delako, eta
|
bertan
bizi diren frankofonoen zerbitzutan, gaien %3 azaltzen dira frantsesez.
|
|
|
Beste kazetari guztiak afaltzen ari ziren. Torrontegi hotela kanpoko erreportarien bilgunea zen eta asko, gainera,
|
bertan
bizi ziren. Ondoko mahaietan betiko bezeroak zeuden, aspaldian han aterpetutako faxista bizkaitar gipuzkoar asturiar santandertarrak.
|
|
2003
|
|
|
Jabeak beste txosten bat eskatu eta afera epaitegietan dago egun; bi txostenen artean ia 250.000 euroko aldea dago. «Eta hori jabegoa izanda,
|
bertan
bizi ginenei ez digute alde egiteko taxia ere ordaindu» dio Danik. Gainera batzuek lanpostua ere galdu dute.
|
|
|
Unai, txikitan, Agoitzera urtegiaren aurkako manifestaziotara joaten zen gurasoekin. Bailara sarritan bisitatzen zuten eta egun ere
|
bertan
bizi da. Itoizko Koordinakundeak antolatutako akanpadatara joaten eta bestelako laguntza lanetan oso gazterik hasi zen.
|
|
|
" Normalean salaketak herrian bertan eginak ziren. Adibidez, Tolosako bat atxilotzen bazuten, haren salataria Tolosan
|
bertan
bizi zen. Jakina, salatua herritik ateratzen zuten fusilatzera, salatariaren lana nolabait ezkutatzearren".
|
|
|
Hainbat hartuemon pozgarri izan genduzan bertako gotzainagaz, leku askotatik etorritako hainbeste euskaldunegaz eta hemendik joandakoekin. Zoritxarrez, eguraldia beroegia zan, eta hango jentetza handia (50.000 inguru, guztira), batera inon sartzerik ez egoan; gu, ganera, ez ginan Boisen
|
bertan
bizi, handik 40 kilometrora dagoan Nampan baino, euskaldun batzuen etxean, Frank eta Helen Berriarenean.
|
|
|
Aldaketa handiak jazo ziran Seminario Nausiko bizimoduan Kontzilio osteko urte hareetan: alde batetik, abadegeiak Deustuko TeologiFakultadera joaten hasi jakuzan; bestetik, Derioko Seminarioan
|
bertan
bizi beharrean, han-hor-hemen sakabanatu ziran, talde txikietan, Bilboko eta Bilbo inguruko parrokietara. Lehenengotan, zelan edo halan jarraitu neban Seminario Nausiko ikasleei euskerea emoten, baina gehien baten Txikikoakaz jarraitu behar izan neban.
|
|
|
Horrela bada, gizarte garatuak duen erronketako bat, berriztagarri ez den energiatik geroz eta gutxiago kontsumituko duten, geroz eta kutsadura eta hondakin gutxiago sortaraziko duten eta, nola ez,
|
bertan
bizi edo lanean dabiltzan pertsonentzat geroz eta eroso, merke, osasuntsu eta seguruago gertatuko diren eraikinak egitea da.
|
|
|
Eraikinak azkar-azkar altxatzen dira, lehentasunezko helburua onura ekonomikoak sortzea baita,
|
bertan
biziko direnen edo lantokia izango dutenen ongizatea eta osasuna alboan utzirik.
|
|
|
Eraikin konbentzionalek duten beste gastu handietako bat ura da, bai eraikina egiten ari denean-tona bat zementu egiteko 3.600 litro ur baliatzen dira-, baita
|
bertan
bizitzera sartuta ere: Britainia Handian eta antzeko herrialdeetan etxeko batez besteko kontsumoa 160 litrokoa da, egun eta laguneko; Estatu Batuetan, berriz, 220 litrotik gora doa.
|
|
|
,
|
bertan
biziko direnen ongizatea bermatzeaz gainera,
|
|
|
Esate baterako, etxebizitza barnean argi naturalari toki zabalagoa emateak, dirua aurreztean eta ingurugiro alorreko inpaktua apaltzean ez ezik (energia elektriko gutxiago gastatzen delako horrela),
|
bertan
bizi direnen balizko estresa arintzean ere izan lezake eragina.
|
|
|
Erregimen irekiko barneratzea. Neurri honen menpe dauden gizabanakoek inguruneko zerbitzu normalizatuetan gauzatuko dituzte heziketa-programaren jarduera guztiak; ohiko egoitza zentroan izan eta
|
bertan
biziko dira, hango programa eta barne-araudiaren arabera.
|
|
|
Japonian egiten den Uraren Mundu Foroan bildutako adituek adierazi dutenez, azken mendeetan mugaz gaindiko ia 3.000 itun eta akordio sinatu dira 100 ibai-arro batera garatzeko. Munduan zehar hedatzen diren 263 arroek planetaren azaleraren erdia eta edateko uraren %60 hartzen dute, eta
|
bertan
bizi da munduko populazioaren %40 Ura gero eta gehiago ustiatzen den baliabidea den arren, adituek adierazi dute nazioarteko gatazken arrazoia ez dela ez haien urritasuna ez munduko superpopulazioa, baizik eta herrialde batek ibai bat ustiatzeko alde bakarreko ahalegina egitea, urak partekatzen dituzten beste nazio batzuen interesak babesten dituzten trataturik ez dagoelako. Arroetako herrialdeek, oro har, gauza komun bat dute:
|
|
|
“Balioespen hori, jarraian, prezioen doitze oso azkarrik gabe, hipoteka-kredituaren eta zorpetzearen handitze apalagoekin eta lurzoruaren murrizketak kentzeko edo alokairuko etxebizitza sustatzeko neurriekin bideratu liteke”. Oraintxe bertan, gogorarazi zuen
|
bertan
bizi den sektore pribaturako kreditua urteko %14ko tasan mantentzen dela —apirila barne, %16, 41 kutxetan, eta %8, 32 bankuetan—; ehuneko hori %20raino igotzen da etxebizitza erosteko maileguetan. Hipoteka-erakundeen aurrerapen-erritmo horrek, Caruanak ohartarazi zuenez, ez du epe luzeko erakundeen oreka bermatzen.
|
|
|
Bizimodu intimoaren izpirik geratzen zen, noski, kaxoi eta armairuetan barreiaturik, baina inola ere ez bikote baten harremana nolakoa zen edo
|
bertan
bizi zirenen kezka eta ametsak irudikatzeko adinako argibiderik. Gela banatan egiten zuten lo.
|
|
|
Joxepe Lepamotz Tarantene baserrian jaio eta
|
bertan
bizi izan zen. Txikitan, Justoetxeko don Justo Gramatikaria egin zuen lagun, eta honek beti babestu zuen.
|
|
|
" Nortasuna edukitzea da, batez ere, herri bat izatea, hiri bat izatea, auzo bat izatea non
|
bertan
bizi direnek konpartitzen duten guztia identikoa baita, elkarri aldatzeko modukoa46". Euskaldunak auzo hori eraiki behar du, hiria edo herria; baina berea:
|
|
|
Oihu, kalapita eta salaketak ez direla aski zalantzarik ez, normala ere bai horrelako erreakzioak izatea, baina ez aski, eta ezta garrantzitsuena ere. Ez ote dugu hobe etxearen paretak sendotzea eta etxea erabiltzea eta
|
bertan
bizitzea?
|
|
|
eta
|
bertan
bizitzea.
|
|
2004
|
|
|
Errekara iritsi aurretik Altsolaratseko jauregia topatuko dugu eta guk berriz, alboko baserria ikuilu moduan erabiltzen duen gizona ere ezagutu dugu. Hark kontatu digu jauregian
|
bertan
bizi zela errentero gisa, 60ko hamarkadan su hartu zuen arte. Jauregia suntsituta (lau hormak geratzen zaizkio eta ez osorik) alboko ermita etxebizitza moduan berrerabiltzeko prestatu zuen errenteroak.
|
|
|
Paul Newman-en etxean labezomorroak akabatzen ibilitakoa da gure anaia. Poliki-poliki, agiriak lortu zituen eta
|
bertan
bizi da. Urtean bi buelta egiten ditu Euskal Herrira.
|
|
|
Bideari erreparatzen eta joanean gozatzen ikasteko, bidaiariek ezusteko onak eta txarrak jasoko dituzte, zoriaren arabera. Bidaietan ere, sarri zorteak erabakitzen du errobera bat zulatu eta konpontzeko geratu beharra izatea, edo txiripaz egiten du topo
|
bertan
bizi den euskaldunen batekin.
|
|
|
Beste kanpaina bat nortasun agiriei dagokie: " NANak, pasaporteak, gida-baimenak, atzerritarrak
|
bertan
bizitzeko baimenak… estatuko hizkuntza ofizial guztietan idatzita egotea eskatzen dugu. Hala, Cadizen bizi den senegaldar batek jakingo du Donostian badela gaztelania ez den beste hizkuntza bat".
|
|
|
Kontuan hartu Iruñetik Tuterarako edo Lodosarako tartea luzeagoa dela Bizkaia osoa zeharkatzea baino. Beraz, ezin da leku horietara kanpoko irakaslerik bidali,
|
bertan
bizitzeko ez bada".
|
|
|
Urriaren 31 arte hainbat euskal kantarik eskainiko du emanaldia Parisko euskal etxean. Besteren artean Anari, Maddi Oihenart, Basque Dub Fundation, eta Gernikako koroa ikusteko aukera izango dute paristarrek, baita
|
bertan
bizi diren 30.000 euskal herritarrek ere. Euskal etxeko musikaren osagarri, Kantuketan erakusketa paratu dute Saint-Merry elizan, euskal kantagintzaren iragana, oraina eta ezaugarriak aurkezteko.
|
|
|
Mozarten garaian Artzapezpikua zen printze eta buru";" hango etxe bakarti hura Villa Europa da. Stefan Zweig
|
bertan
bizi izan zen inguruko beste villa batean oporrak pasatzen zituenak ihesean jarri zuen arte". Tomas Friedmannek barre egin zuen.
|
|
|
Horretarako, 4.000 metro koadroko herrixka eraikitzen ari dira Alemaniako Kolonia hiriaren inguruan, eta hainbat iturriren arabera martxoan hastekoa litzateke programa. Partehartzaileek, Peter Weirren pelikulan bezala,
|
bertan
bizi beharko dute, baina Jim Carreyk antzeztutako Truman Burbank gizajoak ez bezala, zertan ari diren jakinda.
|
|
|
Nire mundua diaspora da, hemendik kanpo bizi den jendearen mundua, eta horiei hemengo egoeraren berri ematen saiatzen naiz, nola-halako formazioa ematen betiere. Aldi berean, Euskal Herrian
|
bertan
bizi direnak heztea ere bada nire asmoa, nola bizi garen jakin dezaten. Euskal gizarteak ez gaitu ezagutzen, ez du gure berri, ez daki diasporan bizi den 33.000 lagunek boto emateko eskubidea dutela, eta hauteskundeetan parte hartzen dutela.
|
|
|
Gelditokian
|
bertan
bizi dira Simon ta Demetria hamabost urte hauetan.
|
|
|
Oinezkoentzako alderdiek,
|
bertan
bizi diren lagunen bizimodua hobetzeko balio duten heinean, harrera ona izan ohi dute, baina horrek ez du adierazten, inondik ere, aho bateko abegi soziala, beren burua ekimen honek kalteturik ikusten baitute pertsona eta sektore ekonomiko zenbaitek.
|
|
|
Eta maizterrak kontratua amaitutzat jo ahal izango du, baldin eta jabeak bizigarritasun baldintza egokirako beharrezko konponketak egiten ez baditu edo maizterra
|
bertan
bizi dela asaldatzen badu.
|
|
|
4 Komunikazio-egintza gauzatzeko zein egoitzatara jo eta bertan ez badago inor, idazkari judizialak edo izendaturiko funtzionarioak ikertuko du komunikazio-egintzaren jasotzailea
|
bertan
bizi den ala ez.
|
|
|
Espainian behin betiko bizitzeko asmoa duen, eta
|
bertan
bizitzeko dituen baliabideak.
|
|
|
Lau hormetatik bat ahal zen moduan estalita zegoen, adreilu zaharrez hornituta, eta beste hiru paretak ere bala-zuloz beterik zeuden. Dena dela, beste asko baino hobeto zegoen, baina ez
|
bertan
bizitzeko moduan; nire iritzia zen hori, baina geroago hori ere aldatu beharra izan nuen, askok ez zutelako hori ere.
|
|
|
zergatik da mundua den bezalakoa, hizkuntzaz eta kulturaz josia, bere luze-zabalean? Bertan bizi diren pertsonei ala
|
bertan
bizi diren herri-komunitateei zor zaie ugaritasuna. Erantzunaren zer-nolakoak erabakiko du guztiok ahotan darabilgun pluraltasunaren aldarriak zer duen helburu eta zer ukapen.
|
|
|
Hori bai, gertatuak gertatu, ez dio axola jatorrizko herritarren gainetik ezarriak dauden hizkuntza eta kultura gailentzea, hori aurrerapenaren eta jakintzaren izenean egina izango delako. Azkenik, larrutua izan den herri-identitatearen gainean, denak
|
bertan
bizi direnez eta denak bertako garapen eta ondasunaren egile izan direnez, nongotasunaren itzalean etnozidioaren ondorioak legitimatu egiten dira gehienen oniritziarekin.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|
|
|
Shin-Chan gaztea
|
bertan
bizi da.
|