|
2000
|
|
|
Baina Espainia
|
bertako
enpresa askok ere nazioartekoen jokaera bera du. Gallina Blanca Purinak adibidez, hamar hizkuntza erabiltzen ditu pentsuen osagaiak eta elikagarritasun balioak adierazteko.
|
|
|
Oinetakoen sektorea behera etorri den arren, Zuberoa ipar barnealdeko lehen arro industriala da, eta bere garapen gaitasuna bizirik dago hainbat aktibitate eta eremutan. Horiek horrela, birmoldaketa plan bat abian jarri da
|
bertako
enpresak garapen molde berri batean indar daitezen; era berean, Zuberoa kanpoko enpresen helburua izan dadin prospekzio bat burutu nahi da.
|
|
|
Erraldoi hauen ondoan, esan bezala, oso arlo eta eremu zehatzetan izan dute
|
bertako
enpresek garatzeko aukera. Horietako bat prentsarena izan da, nahiz eta arazougari dituzten gehienek bizirik irauteko, El Correo taldearen edo Diario de Navarra rensalbuespenarekin.
|
|
|
Enpresa hauek ez dira, gainera, El Correo taldearekin alderatuta, hedapen multimediatikoa edota territoriala garatzeko gai izan, edo ez dute bide horibehar adinako indarrarekin hartu, oraindik behintzat. Frantziar Estatuan ezberdina daegoera,
|
bertako
enpresa esanguratsurik ez baitago Ipar Euskal Herrian. Estatu honetako prentsaren merkatua lurralde mailan zatikatuta badago ere, Espainiar Estatuanbezala, zonaldeen dimentsioa askoz zabalagoa da han, erregionalagoa, zentzu horretan.Baita egunkarien tamaina ere.
|
|
2002
|
|
|
Tamainarekin lotuta dago enpresentzako zerbitzu jardueren dinamismoa. Izan ere,
|
bertako
enpresen hiru laurdenetik gora 1990tikaurrera sortu dira. Beraz, atomizazioa eta egonkortasun ahula dira jarduera horienezaugarriak, eta horrek ezinbesteko ondorioak ditu enpresa horien estrategia ahuletan zein inguruneko zerbitzu sare indartsuaren eta berritzailearen zabalkuntzan.
|
|
2003
|
|
|
behargin zaharrenei lan itunean agindutako soldata igoerarik ezbermatzea, 96.000 pezetako (600 euro baino gutxiago) soldata garbirik ez ematea (enpresaren barne agiriek taldearen emaitzak geroz eta hobeak zirela eta lantegiberriak zabaldu behar zituztela zioten arren) eta beharginak eurak lan-lekuz aldatzea; haien ordez, diru gutxiago irabazten duten neskato gazteak paratu zituztenlanean. Ene jaioterrian, berriz,
|
bertako
enpresa bat irentsi eta gero, multinazionalbatek herriko lurrik onenak hartu eta enpresaren zabalkunde plana abiarazi zuenduela gutxi; inork ez du bermatzen, ordea, hemendik hamabost urtera beste nonbaiten eskaintza hobea jaso eta beharginak kale gorrian utzita bertara alde egingoez duenik (hondakinak gurean utzita, bistan denez); multinazionalon beharginekiko jokabidea (lan sariak eta enparauak)...
|
|
|
ZBekoek azpimarratzen dutenez, badira Europar Batasunean (EB) zilegitasunosoa eta parte hartze baxuagoa eduki duten erreferendumek. Haiek bi kasu aipatzendute, biak Irlandakoak (gogoratu
|
bertako
enpresa publikoa dela Boroako proiektuaren sustatzaile nagusia den ESB multinazionala): 2001eko ekainaren 7an NizakoItuna berresteko egin zena, %34, 79ko parte hartzearekin, eta 2002ko martxoaren7an abortoari buruzkoa, %42ko parte hartzearekin.
|
|
2005
|
|
|
Ondorioz urtero
|
bertako
enpresei eta herriko etxeei dei egiten diegu, ikastolen garapenerako laguntza ekar dezaten.
|
|
2006
|
|
|
Badirudi lortzen ari dela, honako kopuruok ikusita: hamarkadan Europar Batasunean amerikarrekin egindako elkarlan proiektuetan
|
bertako
enpresetara joan ziren enkarguen %57 eta amerikarretara %28; aldiz, hogei urte lehenago portzentaiak %42 %46 ziren. Baina ez da autonomi kontua bakarrik, mundu osoan gero eta arma gehiago saldu nahi du Europak.
|
|
|
Hala ere, hauetako hiririk garrantzitsuena Treberi zen. Bertako jendeak armada hornitzera bideratu zen eta irabazitako dirua
|
bertako
enpresatan inbertitzen zuten. Berehala gari, abere eta ardo inportaziorako enpresak sortzeko nahia piztu zen eta herrian artilezko eta metalezko produktuak egiteari ekin zioten.
|
|
|
Nekez uztar daitezke bi jarrerak. Edozein curriculum berri sostengu gutxiagorekin geldituko da testuliburuak egiteko
|
bertako
enpresa editorialak ahultzen badira. Zer esanik ez, desagertzen badira.
|
|
2007
|
|
|
Hitzarmen honen bidez, Azkoitiko eta Azpeitiko erakundeek
|
bertako
enpresei berrikuntzak barneratzen laguntzeko duten gaitasuna aztertuko dute. Ondoren, Ezagutza Guneak era honetako politiken efektu biderkatzaile bat izan dezan ekintza plan bat definituko dute.
|
|
2008
|
|
|
«Mundu mailako ekonomia bateratu baten Konstituzioa». Akordio horrek ez zuen argia ikusi, hala ere, horrela izan balitz, enpresa transnazionalek atzerriko herrialdeetan
|
bertako
enpresek dituzten eskubide berdinak izango zituzketen. Globalizazioaren aurkako mugimenduaren partaide asko bildu ziren Genevan akordio horren aurka zeudela adierazteko.
|
|
|
Larunbatean Ordezkarien Ganbera izan zen Bushen gobernuaren ekimena sostengatu zuena. Itunaren arabera, New Delhiko gobernuak AEBetako teknologia nuklearra bereganatu du aurrerantzean
|
bertako
enpresek erregai, teknologia eta zentral nuklearrak saldu dizkiote Indiari. Trukean, helburu zibila duten hamalau indarretxe nuklear behatzaileei erakutsi dizkie Indiak.
|
|
|
Logikoa da: izugarrizko diru parrasta kostatzen den obra, sekulako gorantzako aurrekontu desbiazioa espero dute, orain gehitu segurtasun gastuak, militarizatu proiektuaren kontrako jarrera argia erakutsi duten herriak, obra publikoak egiten zor toxiko handia (Erkidego autonomikoan egiten ari diren obra erraldoiak hurrengo belaunaldiak ordaindu ditu, gure zergak aspaldian xahutu dituzte) asumitu duten
|
bertako
enpresen ihesa... Herri honetan memoria duenak badaki zer gertatzen den intrantsigentzien talka (mila esker Jtxo kontzeptuagatik) bultzatzen denean.
|
|
|
Izan ere, udalerri horretako Turismo Bulegoak jakinarazi duenez, Getxora, batez ere udaldian datoz bisitari eta turistak eta bertako bulegoaren bidez informazio eta harrera zerbitzua hurbiltzea nahi dute. “Neurriaren beste helburuetako bat da, gainera, bisitatuko gaituzten pertsonen egonaldia ona izatea, probetxuzkoa aldi berean, eta
|
bertako
enpresentzako irabaziak ekarriko dituena izatea. Hots, Getxorentzat errentagarria izatea”, Aitor Soloeta Ogasun eta Turismo zinegotziak gaineratu duenez.
|
|
2009
|
|
|
Fytasa enpresak behin betiko kaleratze espedientea jarri gura duela salatu du
|
bertako
enpresa komiteak. Espediente horrek 19 beharginengan izango luke eragina.
|
|
|
Fytasa enpresak behin betiko kaleratze espedientea jarri gura duela salatu du
|
bertako
enpresa komiteak. Espediente horrek 19 beharginengan izango luke eragina.
|
|
|
Aipatu berri ditugun adibide horietako gehienek komunitatearen garrantzia azpimarratzen dute. Komunitate baten sendo errotzen bazara, bertako jendearekin lan egiten baduzu,
|
bertako
enpresa iragarleekin, komunitate horretako erreferentzia sistema eta kultur ondasun partekatua baldin badira zure produktuaren oinarri eta ipar, aldeko haizea askoz gertuago izango duzu. Hortxe kokatu behar, besteak beste, Wazemank edota Mihiluze moduko produktuen arrakasta, eta baita, oro har, tokian tokiko euskarazko prentsarena ere (lokaltasuna eta sustraiak posizionatzeko indargune nabarmena direla, alegia).
|
|
|
Komunitate baten sendo errotzen bazara, bertako jendearekin lan egiten baduzu,
|
bertako
enpresa iragarleekin, komunitate horretako erreferentziasistema eta kulturondasun partekatua baldin badira zure produktuaren oinarri eta ipar, aldeko haizea askoz gertuago izango duzu.
|
|
|
Senatari amerikarrek ez dute onartu nahi
|
bertako
enpresei kosteak garestituko lizkiekeen legerik, baldin eta konkurrentzia egiten dioten herriek, Txinak, Brasilek edo Indiak gauza bera egiten ez badute. Eta baldin eta Obamak bere kasa jokatu nahi badu, badaki Clintoni bezala gerta lekiokeela:
|
|
|
Alde batetik, kontsumitzaileentzat nabarmen kaltegarriak direlako horren ondorioz inposatzen diren salneurri politikak. Bestaldetik, politika horiek errazten dutelako
|
bertako
enpresen arteko kartelak edo oligopolioak sortzea. Egoera hauetan, askotan, «anti trust» politika eragileak proposatu dituzte aditu batzuek eta, beste batzuek, alderantziz, politika protekzionista bera jarri behar dela zalantzan uste dute18.
|
|
|
Bestaldetik, beste kasu batzuetan, herrialdeko
|
bertako
enpresen arteko gastuen birbanaketa baino ez dute sortzen gastuen kanporatze horiek.
|
|
|
Kontua da industria garapena zein puntutaraino oinarritzen den
|
bertako
enpresen barne gaitasunak garatzean (garapen endogenoa).
|
|
|
Besteetan, atzerriko erosle bati ematen zaio sarbidea
|
bertako
enpresa baten jabetzan eta, horren truke, atzerriko enpresa horren herrialdeko gobernuaren aldetik beste mota bateko konpentsazioak eskuratu nahi dira, ekonomikoak zein politikoak.
|
|
|
Arkitekturarentzat mugarri izugarria suposatu zuen museoaren eraikuntzak; alde batetik, Gehryk arkitekturaren lengoaia beste behin ere irauli egin zuen, eskura zituen lanabesa teknologikoez baliatuz. Bestetik, Idom bezalako
|
bertako
enpresa batek punta puntako proiektuak ekoizteko gai zela frogatu zuen, eta azkenik Euskadik, mundu mailan erreferente bilakatu zen hiri birsorkuntza bat lortu zuen:
|
|
|
Bilboko burtsaren eraikina, aurpegi garbiketa medio egunotan aldamio atzean ikusten dugun lez, Espainiako estatuaren kaudimena ere berrikustea erabaki du S&P agentziak, joera negatiboa aurrikusirik. Estatuak jaulkitako zorra garestitzen duen hein berean,
|
bertako
enpresena ez du merketuko, bistan denez. Acciona, Cintra edo Sacyrren %5az pasako galera handiez gain, aurpegia garbitu beharraren hauts eta neke hori indize osora zabaldu zen:
|
|
|
Beteta.Industrialde egitasmoak: Ergoienako udalak beharrezkoa ikusten du Ergoienan industrialde berria egitea, besteak beste
|
bertako
enpresa gizonek euren pabilioiak eta beste bertan jartzeko interesa erakutsi baitute sarritan. " Batzuk Arbizura jo behar izan dute pabilioia jartzera, hemen lursailik ez dagoelako.
|
|
2010
|
|
|
Eta hizkuntzaren industria, ezer baldin bada, zeharkakoa da, industria sektore guztiak, baita tradizionalenak ere, ezinbestean ukitzen dituena. Batik bat globalizazio garaiotan,
|
bertako
enpresak nazioartera jauzi egin dutenean, gailentzen ari diren merkatuetan inbertitzen, kokatzen edo bezeroak bilatzen hasi direnean. Eta zer esanik ez, ingelesak nagusitasuna galdu ez badu ere, tokian tokiko hizkuntzei gero eta aitortza handiagoa egiten zaiela kontuan hartzen bada.
|
|
|
20 Demagun, adibidez, Legazpia: udalerriaren erdi eta behe aldea zeharo industrialdurik zuen
|
bertako
enpresa nagusiak, 50eko hamarkadatik aurrera, eta langile auzo trinkoaz horniturik. Industrializatze bizkor horren eraginez etorkin asko iritsi zen herrira Nafarroatik eta, batez ere, Gaztela aldetik.
|
|
|
Esaterako, tokiko enpresekin kontratuak gauzatu beharrak gehi adostutakoari jarraipena egiteko kontrol mekanismoen ezarrerak dakartzaten kostuak. Ezin da ahaztu bi aldeenartean dagoen informazio asimetria, hots, tokiko enpresek ezagutzen dute bertakomerkatua eta ETNak ez eta, hortaz,
|
bertako
enpresak kontratua ez betetzeko edobere egoeraz modu desegokian baliatzeko pizgarriak sortzen dira. Gainera, lizentzia edo frankizien hautuak baditu beste arrisku batzuk ere, esaterako, merkatu horretan saltzeari dagokionez, atzerriko enpresa tokikoarekiko mendekotasun egoeranabarmen batean geratzen dela edo, halaber, tokiko enpresa eduki teknologikoarenjabe egin daitekeela, ondoren ETNa merkatutik kanporatzera iristeraino.
|
|
|
Enpresa transnazionalen egitura handitu den neurrian
|
bertako
enpresa filialenzereginak eta funtzionalitateak espezializatzeko joera hartzen dute eta beraienarteko loturak gero eta konplexuagoak bihurtzen dira. ETNen antolakuntzarenkonplexutasuna eta haien hedapen geografikoa eta tamaina hazi egin denez gero, haien lurraldeko enpresa filialen arteko barne harremanak oso esanguratsuak diraekonomia globalean.
|
|
|
Gainera, aipatu dugun legez, etxe filialen kokapenak ezaupide eta teknologiaberriak zein ahalmenen garapena ekar litzake
|
bertako
enpresekin egindako trukesarearen bidea erabiliz. Kalitate oneko inbertsioaren egoera honetan enplegua sortueta produktibitatea gehitu ohi da.
|
|
|
Ipar Amerikako NAFTA integrazio prozesuak piztuegin du Mexikorako AIZren joera eta hain zabala izan da enpresa transnazionalekherrialde horretan hartu duten presentzia, ezen Mexikoko esportazioen hirutik bienpresa horietatik bideratzen. Hala ere,
|
bertako
enpresen eta enpresa filial esportatzaileen arteko loturak hutsaren hurrengoak dira. Oro har, enpresa filialetan inportatutako osagaiak erabiliz muntaketa lana gauzatzen da eta esportaziora zuzentzen da, batik bat AEBetako merkatura.
|
|
|
Aipagarria da Asiako jatorriaduten enpresa transnazionalak direla ugaritzen ari direnak, Asia Pazifikoko arrokoherrialde emergenteetako ekonomia dinamikotasunaren haritik doan susperraldiarijarraituz. Halere, Europar Batasuneko herrialderen batean jatorria dute ETNenerdiak baino gehiagok, beraz, lehen merkatu bakarraren sorrera eta hedapena garrantzizko arrazoia izan da
|
bertako
enpresek nazioz gaindiko urratsa emateko. Aldiz, enpresa filialen kopurua banatuago dago eta erdia baino gehiago garapen bidekoherrialdeetan kokatzen dira.
|
|
|
Alderantziz,
|
bertako
enpresa bat erosten duelako edo, atzerriko inbertsio hori gauzatzen bada herrialdeko beste enpresa bat alboratuz, eta enpresa berri horren hornitzaileak atzerrikoak badira, guztiz kaltegarriak izan daitezke ondorioak herrialdeko ekonomiarako.
|
|
|
Alde batetik, oso ezaugarri eta ondorio ezberdinak dituzte ezarpen produktibo berrien bidez gauzatzen diren atzerriko inbertsioek eta
|
bertako
enpresa bat erosiz gauzatzen direnek.
|
|
|
Hau da: atzerriko inbertsio hori gauzatzen ez bada, atzerriko beste diru ezarle baten bila hasiko da
|
bertako
enpresa. Ba al daude herrialdean bertan enpresa horren ardura hartzeko gai diren enpresariak?
|
|
|
Atzerriko enpresaren ikuspegitik,
|
bertako
enpresa bat erosteko arrazoiak oso ezberdinak izan daitezke kasu batetik bestera. Alde batetik, egin beharreko diru ezarpena, gehienetan, handiagoa izango da dagoeneko martxan dagoen enpresa bat erosten delako.
|
|
|
Alde batetik, herrialdearen industri egituran atzerriko inbertsioak izan dezakeen eraginagatik eta, bestetik, arrazoi politikoengatik. Hau da, atzerriko inbertsioak kalte larriak egiten badizkie
|
bertako
enpresei, politikoki askoz zailagoa bihurtu daitekeelako erakunde publikoen jarrera inbertsio horren aurrean. Batez ere, bereziki mingarriak, edo onargaitzak?
|
|
|
Batez ere, bereziki mingarriak, edo onargaitzak? izan daitezkeelako
|
bertako
enpresentzat horrelako inbertsio baten aldeko erakunde publikoen laguntzak edo neurri bereziak.
|
|
|
Oro har, jarduera sektore hori martxan badago herrialdean, zaila izango da nolabaiteko kalterik ez egitea
|
bertako
enpresei. Salbuespen gisa, garapen bidean dauden herrialdeetan egiten diren inbertsio batzuk, batez ere esportazio merkatura bideratuta daudenean.
|
|
|
Bestetan, atzerriko erosle bati ematen zaio sarbidea
|
bertako
enpresa baten jabetzan eta, horren truke, atzerriko enpresa horren herrialdeko gobernuaren aldetik beste mota bateko konpentsazioak eskuratu nahi dira, ekonomikoak zein politikoak.
|
|
|
Garapen endogenorako politikan, herrialdeko
|
bertako
enpresen barne gaitasunak garatzean oinarritzen da industri garapena.
|
|
|
Garapen exogenoa delakoa atzerriko enpresek gure herrialdean egindako inbertsioetan oinarritzen da, bai industri ezarpen berriak martxan jartzeko, bai eta herrialde
|
bertako
enpresak erosteko ere.
|
|
2011
|
|
|
Gipuzkoako enpresaburuen elkarteak, Adegik, eta Sabadell Guipuzcoano banketxeak berritu egin dute Gipuzkoako enpresen proiektuak finantzatzeko iaz egin zuten hitzarmena. Aurten, 120 milioiko aurrekontua onartu dute
|
bertako
enpresak diruz laguntzeko.
|
|
2013
|
|
|
Horiek dagoeneko" nahiko kaltetuta" daudela langabezia tasa altua eta PPren lan erreformaren ondorioz. Hori dela eta, Zarauzko Udalak herritarren" karga arindu" eta
|
bertako
enpresa txikiak mantentzen lagundu behar duela adierazi du alderdi horrek. Era berean, udalak enpresa berriak sustatu behar dituela dio, lanpostu berriak sortzeko.
|
|
|
Etorkizunean sor daitezkeen proiektu batzuetarako bidea jarri nahi genuen modu horretan. Horrez gain,
|
bertako
enpresa batzuetarako proiekturen bat garatu eta hango kultura ezagutzeko ere baliatu nahi genuen bidaia. Bestalde, ondorio ezberdinak atera genituen; batetik, bizimodua hemen baino askoz ere merkeagoa dela eta orokorrean, hango jendea hemengoa baino askoz ere irekiagoa dela.
|
|
2014
|
|
|
Gerediaga eta Elorrio arteko N errepidearen alternatiba izangio denaren helburua Durangaldeari" gaitasun eta kalitate altuko komunikatzeko azpiegitura zuzkitzea da", nabarmendu dutenez. Baita
|
bertako
enpresen lehiakortasuna hobetzea, bideetako segurtasuna gehitzea, bidaia denboretan aurreztea lortzea, hiriguneetan zaratak murriztea eta emisio kutsatzaileen murrizketa lortzea ere. Gerediaga eta Elorrio arteko autobide berriak.
|
|
|
Udalerriaren erdieta behe aldea zeharo industrialdurik zuen
|
bertako
enpresa nagusiak, 50eko hamarkadatik aurrera, eta langile auzo trinkoaz horniturik. Industrializatze bizkor horren eraginez etorkin asko iritsi zen herrira Nafarroatik eta, batez ere, Gaztela aldetik.
|
|
|
Informazio gehiago:http://biaforum.org/ concurso2/ BIAri buruzJoan den udazkenean, Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofizialaren (EHAEO) Bizkaiko Ordezkaritzak bere profesionalei erakuslehio lana egingo dien plataforma baten sorrera sustatu zuen. Proiektuaren filosofia, Bilboko eta Bizkaiko eraldaketa eta espiritu ekintzailea eta hauen nazioarteko dimentsioa eraikuntza sektore estrategikoarekin lotu eta horren inguruko zerbitzu profesionaletan diharduen
|
bertako
enpresa ehunaren kalitatea erakustea da. Ideia lanbidearen erronkei erantzuteko asmoz abiarazi da, nazioartekotzea, trukea eta hiritarren partaidetza bezalako kontzeptuetan oinarrituta. Horren haritik, ekimena BIA (Bilbao Bizkaia Architecture) siglekin bataiatu da, eta aurrerantzean sustatuko dituen ekintzen artean, lehendabizikoa, irailean Bizkaiko hiriburuan antolatuko den Urban Regeneration Forum delakoaren lehen edizioa izango da.
|
|
2015
|
|
|
Eta uste dut nazioartekotu den Bilbo honen aldeko apustua egiten duela. Bilbo mundu mailako marka bihurtzea ona da
|
bertako
enpresentzat eta enpleguarentzat.
|
|
|
Garai hartan,
|
bertako
enpresa gizonek, diktaduraren jarraitzaile eta partaideak, tokian tokiko erakundeen kontrola hartu zuten eta nahierara kudeatu zuten probintzia, beraien estatusa mantentzen laguntzen zien erregimen tradizionalista eta erreakzionarioa mantenduz eta hiria tradizioekin oso lotutako probintziako hiriburu klasikoa izan zedila bermatuz. Antonio Riverak zioen garai hartan modernizaziorako pausu batzuk eman zirela, borondatez baino inguruko prozesuek baldintzatuta.
|
|
|
lanpostuak eta azpieguturak sortzea, etekinak eta zergak herrian geratzea, ikerketa bertan garatzea, eta abar. Irizpideok betetzen dituena
|
bertako
enpresatzat jo liteke (1998: 30).
|
|
|
Behin eta berriz entzuten dugu krisi egoeratik irteteko enpresen sortzaileak bultzatu behar direla eta Udala ez dabil hori egiten". Eta uste dute lanaren adjudikazio irizpideak ezartzerakoan ez dutela
|
bertako
enpresak bultzatzeko neurririk hartu.
|
|
|
“Berebizikoa da tokiko merkataritza bultzatzea”, irakurri genuen Goiena n 2014ko abenduaren 12an. Eskoriatzako Udal Gobernuko zinegotzi baten hitz hauetan
|
bertako
enpresak ere sartzen direla ulertzen dugu eta horregatik egiten zaigu ulergaitza Udal Gobernu ezkertiar batek herriko enpresa txiki bat albora utzi eta Ferrovial Cespari, gure bailaratik guztiz kanpo errotuta dagoen enpresa erraldoiari, adjudikatzea Eskoriatzako berdeguneen kudeaketa. Alde batetik, Ferrovial Cespak ateratzen dituen etekinak herritik kanpora doaz; bestalde, beraien Espainia mailako monopolioa handitu besterik ez dute egiten, merkatu guztia bereganatu arte.
|
|
|
gure txikitik, bertako ekonomia suspertu nahi genuke, modu duinean. Eskualdeko Garapen Agentzia martxan jarri dugu, eta indartzea dagokigu legealdi honetan.Ahalegin betean arituko gara bertako merkataritzaren, bertako produktuen eta
|
bertako
enpresen alde. Ekonomia soziala ardatz hartuta, bestelako moduei bidea ireki nahi diegu, ekimen kooperatiboei adibidez, eta horretarako formazioa eta elkarlana eskaintzen saiatuko gara.
|
|
|
Lakatos horrela joan zen Bartzelonara. Lehenengo, antza denez,
|
bertako
enpresa batek eratu zuen futbol taldean jokatzera. Baina hark ez zuen aurrera egin eta 1918ko irailean Lakatos Bartzelonako lehen taldean jokatzen ari zen.
|
|
2016
|
|
|
“Sakanarekin antzekotasun pixka bat izan dezaketen egoera dute haiek ere: enpresa txiki eta ertain oso txikiak,
|
bertako
enpresa handi batzuendako lan egiten dute baina kanpora ateratzeko aukerarik ez zuten”. Duela urte batzuk GetGoierri Basque Country marka sortu zuten:
|
|
|
Duela urte batzuk GetGoierri Basque Country marka sortu zuten: “zazpi zortzi enpresa, haien arteko elkarlanaren bidez, beste proiektu batzuetara nola jo zezaketen aztertzen hasi ziren;
|
bertako
enpresa traktoreei elkarren arteko eskaintzak egiten edo azoketara jotzen”.
|
|
|
Plan horren diseinuan parte hartzeko aukera eman behar zaie langileei, eta beraiekin adostu behar da. Era berean, beharrezkoa da administrazio publikoaren inplikazioa, plan hori aurrera ateratzeko eta inbertitzaile baten bilaketa errazteko.4 Plan horrek Usurbilgo plantaren etorkizuna bermatu behar du,
|
bertako
enpresaren izaera zainduz, eta ez kanpoko interesei men eginez.5 Plan horretan langileen baldintzak eta eskubideak errespetatu egin behar dira.
|
|
2017
|
|
|
Bestetik, ongi legoke
|
bertako
enpresaren batekin elkarlanean aritzea, kirol elektronikoen tokiko zirkuitu bat sortzeaz gain, egonkortasun handiagoa lortzeko. Errendimendu altuko zentro bat irekitzeko eta multimedia edukiak sortzeko estudio bat irekitzeko negoziatzen ari gara.
|
|
|
" Europan orain arte kapitalismo sozialagoa, edo berdeagoa, izan da, eta orain kapitalismo hori basago bihurtu da; jendea konturatzen ari da sozialdemokraziak ez duela argi definituta zer nahi duen kontinenterako". Ez da etxekoontzako gaia bakarrik; Europaren ahotsak berebiziko eragina du mundu osoko nekazaritza politiketan, bai erakunde publikoen bai
|
bertako
enpresa transnazionalen bitartez.
|
|
2018
|
|
|
Damas ipariguzkialdeko herri hori gerlaz azkarki joa izan da. Hala ere hango jendeen erditsuek berriz herriratzea erabaki dute. sustatzeko zentroa eta
|
bertako
enpresa eta kooperatiben bilgunea
|
|
|
Poliki poliki handituz joan da bertako jarduera ekonomikoa, eta haren eskutik, biztanleen joanetorria. Geroz eta gehiago dira
|
bertako
enpresak, dendak, jatetxeak... eta hauetako asko jende masa handia mugitzeko gauza dira: Carrefour, Mercadona, Maxi China, Leroy Merlin, Burger King, WOK...
|
|
|
Goierri Valley erakundeko kideek proiektuaren nondik norakoak azaldu dizkieete Aldundiko agintariei. Markel Olanok adierazi du “Goierri Valley bezalako egitasmo bat lurraldean izatea benetan baliotsua da
|
bertako
enpresentzat, baita gipuzkoar guztiontzat ere".
|
|
|
Diputatu nagusiak iragarri zuen ezinbestekoa dela herrietara bertaratzea “udal ordezkariekin eta agente ekonomiko eta sozialekin batera bertako beharrak, proiektuak, ideiak eta estrategiak ezagutzeko”. “Gipuzkoa lurralde industriala da eta Goierrin eta Lazkaon nabarmena da sektore honen eragina eta pisua, bai jardun ekonomikoan, baita familien egunerokoan eta herriaren martxa orokorrean ere”, azpimarratu zuen Markel Olanok.Jarraian, Goierri Valley erakundeko kideek proiektuaren nondik norakoak azaldu zizkien foru ordezkariei, zuzendaritza batzordearen bileraren ondoren. Proeiktuaren sorreratik Foru Aldundiaren babesa jaso du eta Olanok adierazi zuen “Goierri Valley bezalako egitasmo bat lurraldean izatea benetan baliotsua da
|
bertako
enpresentzat, baita gipuzkoar guztiontzat ere. Industria produktiboa Gipuzkoako lehiakortasunaren ardatza da eta Goierriko eskualdean eraldaketa industriala aurrera eramatea du helburu proiektu honek”. Goierriko 50 enpresa baino gehiagorentzat industria bazkide den egitasmoak laguntza eta babesa eskaintzen die, berrikuntzan, lehiakortasunean, kooperazioan eta nazioarteko lankidetzan oinarrituta.
|
|
|
Modu berean, Miguel Indurain Fundazioak eta Nafarroako Gobernuko Turismo sailak lehiaketa babesten dute. Modu honetan, instituzioen eta
|
bertako
enpresen laguntzari esker, Nafarroak eta Iruñak gimnastak eta haien familiak jaso dituzte. Gainera, biztanle nafarrek ongi etorria prestatu dute pabilioia 10 esaldirekin dekoratzen.
|
|
2020
|
|
|
SE enpresakoen aburuz, enpresa atzerritarrek edota marokoarrek saharar lurraldeetan ezartzeko laguntzak izateak (baliabide naturalak, fosfatoa edo arrantza? hartzeko lehentasuna eta zerga gabezia, adibidez)
|
bertako
enpresek inbertsioak eta ekimen ekintzaileak egiterakoan desabantailak izatea eragiten du. Gainera, ez badiete atzerriko enpresei zergarik kobratzen, ez da dirurik egongo horrelako ekimen ekintzaileak babesten dituzten erakunde publikoak sortzeko.
|
|
|
Enpresa horretakoek Mendebaldeko Saharako enpresentzat material berrian eta ekipo informatikoetan inbertsioak egiteak esfortzu ekonomiko handia dakarrela nabarmentzen dute. Horren arabera,
|
bertako
enpresek inbertsio horiei errendimendua atera ahal izateko egonkortasun garai bat etorriko dela igarri behar dute. Oro har, Mendebaldeko Saharan, Europako herrialdeekin konparatuz, ondasunen bizitza erabilgarria nahiko luzatzen badute ere, ingurune politikoak gorabehera gutxi izatea behar dute produktu berriak sortzeko beharrezkoak diren inbertsioak egiteko.
|
|
|
Hala, Marokoko ondasun horiek logikak dioenarekin alderatuz, bestela ustiatzen ari dira. Arrantza ondasunak, adibidez, bai
|
bertako
enpresek bai atzerriko enpresek ustiatzen dituzte. Mendebaldeko Saharako enpresei dagokienez, erkidegoko nabarmentzen dira, Europar Batasunaren eta Marokoren arteko akordioaren babesarekin arrantzatzera bueltatu direnak.
|
|
|
Zein erronkari egin diete aurre Parkeak zein
|
bertako
enpresek, gaur egungo egoeratik onik ateratzeko?
|
|
|
Helburua da kontsumitzaileari hurbiltzea Getxon egin daitezkeen esperientzia turistikoen eskaintza osoa. Alde batetik, baliabide ezagunenen aurrean beste plan batzuk proposatzea, “xarmadunak”, Getxo dagoeneko ezagutzen duten bisitari eta txangozaleak anima daitezen udalerrira berriro etortzera; eta bestetik, udalerrira etorritako turista eta bisitarien egonaldia luzatzea, horren guztiaren helburua izanik
|
bertako
enpresetan eta Getxo osoan eragin ekonomiko handiagoa lortzea.
|
|
|
Jaialdi hau ere zen ospatu, Aginagakoengatik izan ez balitz. Jai Batzordeak, Antxomolantxak edota
|
bertako
enpresek jaialdi hau antolatzen lagundu dute eta oso eskertua nago. Pilota jaialdia AginaganEguna:
|
|
|
Baina merkatuetan lehiakor izateko dimentsio arazoak izan ditzakete, baita inbertsioak finantzatzeko zailtasunak ere. Dimentsioa eta muskulu finantzarioa izateko lankidetza eta aliantza formulak garatzea da,
|
bertako
enpresek, batez ere Enpresa Txiki eta Ertainek (ETE), teknologiarako eta ikerketarako sarrera izan dezaten lankidetza plataforma espezializatuak sortuz, eta finantziazio iturri alternatiboak eskura jarri ahal izateko, bertako eragile publiko zein pribatuek sortutako funts espezifikoen eta berme sozietateen bitartez. Ez dugu ahaztu behar euskal enpresa lehiakorrenak atzerriko inbertsio funtsek begiz jota dituztela, eta, ondorioz, proiektu horiek garatzeko finantziazio baldintza egokiak bertan bermatu ezean, atzerriko erabakitzaileen esku geratzeko arriskua hor dago.
|
|
|
Etengabeko prestakuntza teknikoa, alfabetatze digitala etab. gizarte kohesioa mantentzeko gako inportanteak izango dira. Eta
|
bertako
enpresei, batez ere txikienei, eraldaketa digital hori garaiz eta modu egokian egin dezaten lagundu zaie.
|
|
|
Hala, Marokoko ondasun horiek logikak dioenarekin alderatuz, bestela ustiatzen ari dira. Arrantza ondasunak, adibidez, bai
|
bertako
enpresek bai atzerriko enpresek ustiatzen dituzte. Mendebaldeko Saharako enpresei dagokienez, erkidegoko nabarmentzen dira, Europar Batasunaren eta Marokoren arteko akordioaren babesarekin arrantzatzera bueltatu direnak.
|
|
|
Hori izan daiteke Mendebaldeko Sahararen kasua, ingurune erabat nahasia, non produktu berriak sortzeko inbertsioak zaintzeko berme juridikoak falta diren. SE enpresakoen aburuz, enpresa atzerritarrek edota marokoarrek saharar lurraldeetan ezartzeko laguntzakizateak (baliabide naturalak—fosfatoaedo arrantza—hartzekolehentasuna eta zerga gabezia, adibidez)
|
bertako
enpresek inbertsioak eta ekimen ekintzaileak egiterakoan desabantailak izatea eragiten du. Gainera, ez badiete atzerriko enpresei zergarik kobratzen, ez da dirurik egongo horrelako ekimen ekintzaileak babesten dituzten erakunde publikoak sortzeko.
|
|
|
Enpresa horretakoek Mendebaldeko Saharako enpresentzat material berrian eta ekipo informatikoetan inbertsioak egiteak esfortzu ekonomiko handia dakarrela nabarmentzen dute. Horren arabera,
|
bertako
enpresek inbertsio horiei errendimendua atera ahal izateko egonkortasun garai bat etorriko dela igarri behar dute. Oro har, Mendebaldeko Saharan, Europako herrialdeekin konparatuz, ondasunen bizitza erabilgarria nahiko luzatzen badute ere, ingurune politikoak gorabehera gutxi izatea behar dute produktu berriak sortzeko beharrezkoak diren inbertsioak egiteko.
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriko enpresa asko bizi dira software librearen inguruan egindako garapen eta zerbitzuei esker. Tresna nork egingo du,
|
bertako
enpresa txiki eta ertainak kanpo utzita?
|
|
|
Online Durangoko dendetan erosteko plataforma sortuz, bonu kanpaina ezberdinak eginez (ekainean, irailean eta abenduan gehien bat) eta joan den astean salgai jarri ziren Gastrobonoak eskainiz. Horrela,
|
bertako
enpresa txikietako produktuak ezagutzera eman eta saltzea lortu dugu.
|
|
2022
|
|
|
Patronalek,
|
bertako
enpresek zein kanpotik etorritakoek kontratatu dituzte Euskadin politika sozialak zuzentzen ari ziren politikari batzuk. Postua utzi eta atoan hasi dira patronalarentzat edo enpresa pribatuentzat lanean, eta zubi horretan informazio asko pasatu dute.
|
|
|
Negozio aukera bat ikusi dutelako. Izan ere, zahar egoitzetako sektoreaz gain, etxez etxeko laguntza, adin txikikoen zaintza eta abar kudeatzen dituzte
|
bertako
enpresek. Haien negozio abanikoa hain da handia, non ez baitute gehiago behar.
|
|
|
Elysee Mousalia Mama Radioko erredaktoreburuaren erranetan, ohikoa da prozedura hori: maiz multinazional handiek egiten dute lurraren esplorazio fasea, haiek lortzen dituzte meatzearen jabetza eta eskubideak, eta
|
bertako
enpresa txikiagoen esku uzten dute mineralen ustiaketa, hartara ez baitute lan baldintzez kezkatu beharrik.
|
|
|
Azokaren helburua mugikortasunaren industriari aukera berriak eskaintzea baita, merkatu bat sortzea, sektoreak inbertsioak egin ditzan alor horretan ari diren
|
bertako
enpresetan. Eta azokak hartu eman horien topagune izan nahi du.
|
|
|
Enpresabidea.eus en ekonomiari eta enpresei buruzko beste ikuspegi bat eskaini nahi dute, Kaltzadaren arabera: «Agenda propioa garatu nahi dugu, eta bereziki interesatzen zaizkigu bertako ekonomiaren ikuspegia eta
|
bertako
enpresen egunerokoa. Kazetaritza eredu dibulgatzaileagoa erabiliko dugu, eta guregana datorrenak jakingo du zer gertatu den, eta zergatik».
|
|
|
Bertoko enpresak kanpotik etorritakoak baino lehen sortutakoak dira, aurrez sektorean aritzen zirenak. Euskal Herrian, gure berezitasuna da
|
bertako
enpresak oso indartsuak direla.
|
|
|
Gero, talde handiak iristen hasi ziren, baina
|
bertako
enpresen eskutik, eta aliantzak sortu zituzten merkatuan lan egiteko, eta patronalean bat egiteko, zeren enpresa horiek ere ohartu baitira modus operandi a zela kargudun publiko horien fitxaketa: EAJko kide izan diren edo diren pertsona batzuekin bat egitea merkatuan tokia izateko.
|
|
|
Urola Erdiko langabezia indizea 7,7koa da gaur egun, azken urteetan izaten ari den joera mantenduz". ...a; langabetuentzako Ikaslan prestakuntza proiektua –" Izarraitz Lanbide Heziketarekin elkarlanean, bereziki" –; iaz 1.237 erabiltzaile bakar artatu, 356 lan eskaintza kudeatu eta 100 pertsona laneratzen lagundu zuten enplegu eta orientazio zentroen zerbitzuak; eta lan munduratze programa nabarmendu ditu enpleguaren arloan Beobidek, baita" gazte kualifikatuen talentua"
|
bertako
enpresetara bideratzeko eta" egoera ahulenean dauden perfilak bultzatzen" egiten ari diren lana ere.
|
|
|
Jende aberatsak ospatzen zituen bertan bazkari zein afari oparoak. Madrildik kotxe beltz luze distiratsuetan uda pasatzera joaten ziren izen handiko familiak, goranzko hazkundean ari ziren
|
bertako
enpresen nagusi gorbatadunak beren motots altuko emazteekin, Frantziako monsieur eta madame aristokratak... Beti bezain emakume arduratsu eta serioa jarraitzen zuen izaten Katalik.
|
|
|
Bada garaia, ispiluaren aurrean jarrita, gure iragan kolonial eta esklabistaz ganoraz hausnartzeko. Bada garaia orduko konpainia esklabistak gaur egungo jarduera estraktibistekin lotu eta
|
bertako
enpresak interpelatzekoa. Eta, bukatzeko, bada garaia horrek guztiak ahalbideratu dizkigun pribilegio historikoen inguruko autokritika egitekoa, ondo baitakigu bertako Barne Produktu Gordina igotzen duten konpainia hidroelektrikoek, adibidez, komunitateak suntsitzen dituztela beste herrialdeetan.
|
|
2023
|
|
|
Lau helbururekin ari dira lanean, Peio Harluxet kooperatibako bazkideak azaldu duenez: energia berriztagarrien inguruan lan egitea, basoen kudeaketa irakastea, zirkuitu laburreko ekonomia zirkular bat sortzea —50 kilometro baino urrunago dagoenari ez diote saltzen—, eta
|
bertako
enpresa bat eraikitzea eta lanpostuak sortzea. Zirkuitu motzaren bidez, egurra berotzeko erabiltzen dute, bi modutara ustiatzeko:
|
|
|
Mendebaldeak debekatu egin zuen bere produktu gehienak Errusiara esportatzea, inportazioak mugatu zituen, eta
|
bertako
enpresa gehienek Errusia utzi zuten. Energiarekin lotutako produktuak zigorretatik kanpo utzi zituen, baina urratsez urrats gutxitu ditu petrolio eta gas inportazioak.
|
|
|
Topaketa hau, 2023ko ekitaldian garatuko den senidetze programaren lehen urratsa da, non mota honetako jarduera berriak antolatzea aurreikusten den. Jarduera horien helburua da parkeko
|
bertako
enpresa jarduerak hobeto ezagutzea komunitateko eta senidetutako komunitateko enpresen artean, eta sinergiak eta proiektu partekatuak sortzen lagunduko duten gertuko harremanak eraikitzea.
|
|
|
Lehen urratsak egiten ari dira zentzu honetan. Estatu Batuetan, 41 estatu federalek
|
bertako
enpresa garrantzitsuenetako bat eraman dute auzitara, META enpresa hain zuzen ere, besteak beste, osasun mentaleko arazoak sustatzen dituelako gazteen artean, eta aplikazio horiekiko adikzioa sortzeagatik. Frantzian, 15 urtetik gorakoa izan da sare sozialak erabiltzeko edo gurasoen baimen esplizitua eduki erabili ahal izateko.
|