|
2000
|
|
|
Horren alde bat bistakoa da: Aragoi osoan aragoera ikastaroak antolatu eta hiztun
|
berriak
sortzea, eta fablak dialektoak mintzo dituzten ibarretan berriz, galtzen ari diren hiztun zaharren hizketa moldeak gorde eta aztertzea. Izan ere, bizitza modernoan hizkuntza gutxiagotuen patua baitauka aragoerak berak ere:
|
|
|
(...) Euskalgintzaren oinarriak huts egiten duela diot, eta bi puntutan oinarritzen naiz: alde batetik, esango nuke euskaldun
|
berriak
sortzen direla, baina nola halako euskal hiztunak direla,(...) EHE bezalako erakundeetan apenas hitz egiten da, EKBn ez zen hitz egiten eta Kontseiluan ez da hitz egiten hiztunaren gaitasun komunikatiboaz eta euskararen kalitateaz. Txepetxen teoriak, garai batean, euskal hiztun osoak sortu behar ditugula esaten zuen, hiztun horrek ez duela diglosikoa izan behar, gure gurasoek garai batean ziren bezala (eskolatu gabeak eta funtzio formaletarako euskara gorputzik gabekoak).
|
|
|
Joan den mendeko langile mugimenduko ereduak erabiltzea, etorkizuneko Europako gizarte mugimendua egituratzeko baliagarri gerta badaiteke ere, gaur egun ez litzateke oso komenigarria izango, Europako gizartearen egitura sozialak oso aldaketa sakonak izan baititu. Aldaketa garrantzitsuena, inolako zalantzarik gabe, industrian bertan eman den langile kopuruaren jaitsiera gaur egun" operadore" deitzen zaienekiko, eta kapital kulturalean aberatsago izanik, antolamendu modu berriak eta borrokarako arma
|
berriak
sortzeko eta lanbide arteko elkartasun berrietan sartzeko gai izan daitezke.
|
|
|
Lehen tendentzia, Estatu Nazioaren kontrako herrien matxinada da. Bera mundu osora zabaldu da eta Estatua Hizkuntza Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan askapen mugimendu zahar
|
berriak
sortu dira. Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausi aldiaren oinarrian dugu; Jugoslabiako herrietan gauzatutako gerrak, Txetxeniako lehen eta bigarren guda, Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia eta Sahararen azpian iraultzen dituen egungo 30 gerra inguru Afrikan; dozena herrien matxinada Asia osoan zehar eta Amerikako indigenen esnatze prozesuak argi erakusten digu munduko protesta sozial eta politikoan fenomeno honek duen garran tzia.
|
|
|
Egia da" Otto Pette" n horrelakoak daudela, baina zuk zerbait eraikitzeko garaian beti elementu ezagun batzuk erabiltzen dituzu, eta hauetatik abiatuta
|
berriak
sortu. Adibidez," Otto Pette" ko espazioen eraikuntzan badago Baiona, badaude Nafarroa aldeko elementu batzuk...
|
|
|
Bere ustez, eboluzioaren norantza ez dago determinaturik, eta bere ibilbidea ez da batere lineala izaten. Horren ordez," eboluzio suntsipena" edota" kontingentzia" kontzeptu
|
berriak
sortu ditu.
|
|
2001
|
|
|
Erorialdia hasten denean, joan den hamarkadako gorakako indarra irauli eta bestaldera, beheraka, abia daiteke. Berrikuntza finantzatzeko fondo
|
berriak
sortu dituen burtsa indartsua ahuldu egingo da. Merkatuen erorketak murriztu egingo du hazkunde azkarreko konpainia berriek behar duten arrisku kapitalaren kopurua, eta horrek moteldu egingo ditu berrikuntza teknologikoa eta produktibitatea, burtsak are gehiago ahulduz eta eroraraziz.
|
|
|
Mandelek dioenez, lehenengo erasoaldia gertatu da dagoeneko 2000 urtean, giza baliabideen kudeaketan aritzen den Challenger, Gray & Christmas izeneko Ipar Amerikako enpresaren arabera, larri zebiltzan". com" enpresek 17.000 langile kanporatu baitzituzten urte horretan. Berrikuntza geldotzearekin batera, langile gutxiago da produktu eta enpresa
|
berriak
sortzeko, eta horrek langile kopurua murriztea eragingo du goi mailako teknologiako konpainietan.
|
|
|
" Bancarrota" antzezlana estreinatu berri du Legaleon Tk. Heriotzaren gaia ardatz hartuta ideia eta irudi zorrotzak jaurtiz aurkezten digu ikuskizuna talde irundarrak, beti ere ikuslearengan sentsazio
|
berriak
sortu nahian.
|
|
|
ELAren ikuspegitik erreforma hau" enpresaburuentzako oparia da eta langileen eskubideen murriztailea". Elorrietaren sindikatuak dionez, erreformak aldi baterako kontratuen ereduei eragiten die eta lanetik kanporatzea merkeago bihurtzen du kontratu mugagabeen eredu
|
berriak
sortuz, gainera, Alderdi Popularraren Gobernuak, gerora, murriztu egingo ditu pentsioak eta langabeziarengatiko laguntzak nahiz negoziaketarako egiturak. Horregatik guztiagatik, beharrezkotzat jotzen du estatu mailako greba, eta prest zegoen grebaren edukiak eta jardueraren zehaztasunak CCOO eta UGTrekin negoziatzeko.
|
|
|
Nork uka dezake ori? Arazo
|
berriak
sortzen zaizkiola. Aurrerapenak bere kontribuzioa eskatzen duela?
|
|
|
NMFren iritziz «prozesu historiko baten emaitza da, gizakiaren aurrerapenak eta teknologiaren berrikuntzak ekarria, batez ere merkataritzaren eta finantza mugimenduen bidez». Globalizazioaren helburuak hazkunde ekonomikoa areagotzea, bizi maila hobetzea eta aukera
|
berriak
sortzea dira... Baina, norentzat?
|
|
|
Industrialdea berez Gizaburuagako lurretan dago, baina udal honek zergen bidez jasotzen duen diruaren %40 mankomunitatearen esku geratzen da, enpresa berrientzako dirulaguntzetan erabiltzeko. Gainera, mankomunitateak sortutako Legamin mintegi industrialaz gain, aipatzekoa da ekimen garrantzitsu honetan Markinako Udalak, bertako Eskola Teknikoak edota Lea Ibarreko Udal Mankomunitateak luzatutako laguntza, Azaro Fundazioaren bitartez ekimen
|
berriak
sortzeko eta egungoak garatzeko laguntza alegia. Bestalde, hortxe dago Bizkaiko Diputazioarekin, BBKrekin edota EUDELekin lanpostuak sortzeko Behargintza hitzarmena ere.
|
|
|
Egun eta Goenkalek izandako arrakastari esker, formula
|
berriak
sortu dira, euskarazko fikzioak bizirik dirau, baina audientziek dute horretarako erabakia," jendeak gustuko ditu bertoko ekoizpenak,' Jaun eta jabe',' Bi eta bat' edota' Ertzainak' en adibideak ditugu hor, kalitatezko produktuak dira eta hori jendeak eskertu egiten du". Iraila eta urria bitartean plazaratuko da" Telelilura" liburua Ainhoa Irazuk berak astekari honi eginiko adierazpenen arabera
|
|
|
dela. Industria kapitalista behar batzuei erantzunez jaiotzen da, eta, bere burua etengabe garatzen jarraitzeko, behar
|
berriak
sortzera beharturik dago. Hots, bere burua bihurtzen du helburu.
|
|
|
Baina osagai
|
berriak
sortzen dira eta ez da berdina lehen ezkertiarra izatea edo gaur egun izatea: hor da globalizazioa, munduaren kutsadura, teknologia berriak, kultura, emigrazioa... osagai berriak sortzen dira eta horien aurrean kokatzeko modu desberdina dute ezkerrak eta eskuinak.
|
|
|
Baina osagai berriak sortzen dira eta ez da berdina lehen ezkertiarra izatea edo gaur egun izatea: hor da globalizazioa, munduaren kutsadura, teknologia berriak, kultura, emigrazioa... osagai
|
berriak
sortzen dira eta horien aurrean kokatzeko modu desberdina dute ezkerrak eta eskuinak. Baina Europako ezkerra ideologorik gabe dago, eta gaur egun munduan dauden osagai berriekin ezkerra berrosatu behar da
|
|
|
«Gara» EKHEren eskutik sortu zenez, hainbat esames kaleratu da kazeta berri honen inguruan: «EKHE sortu zen komunikabide
|
berriak
sortzeko; era pluralean. ' Gara' izan zen lehena.
|
|
|
Laburbilduz, ezer ez zegoen garaian, idazle eta kazetari
|
berriak
sortzea. Bakoitza bere neurri eta akatsekin nahi bada, baina dezente sortu ziren.
|
|
2002
|
|
|
Bada, horixe baino ez da nire asmoa, zientzi fikzioa euskaraz lantzea. Izan ere, zientzi fikzioa eta beste genero literarioak oso desberdinak dira, zientzi fikzioa lantzen dutenen helburua errealitatea aztertzea baita; munduaren arauak aldatuz, mundu
|
berriak
sortzea, gure izaera hobeto ezagutzeko. Eta orain plazaratzen ditudan bi nobelatxootan horixe egin dut, bi errealitate ziztrin irudikatu.
|
|
|
Eta krisi honetatik, politikoa baino gehiago den krisi honetatik, ateratzeko, bide bakarra hori da. Kontsignak jarraitzeari utzi eta dinamika
|
berriak
sortu behar dira. Duela hogeita bost urteko aurrerapenaren gako bat horretan dago, nire ustez, orduan autonomo jokatzen zuela bakoitzak bere tokian.
|
|
|
Hogei urtetan era batera indarrean izan den kode penala beste era batera erabiltzen da gaur egun, haize politikoen eraginez. Eta hori gutxi balitz, Alderdi Politikoen Legea moduko tresna
|
berriak
sortzen dira.
|
|
|
Erlijioa ulertzeko modu extu, zikiratzaileak utzi gintuen transzendentziarako umezurtz. Etengabe beharrizan
|
berriak
sortzen dituen bizimoduak zurrupatzen digu denbora ezezik burmuina, izatearen perspektiba edukitzearen bitsetan galtzeraino. Sikologia telebista saio milioidunak manejatzeko tresna bihurtu den honetan, Ameriketatik datorren azken moda filosofo aholkularia, edo aholkulari filosofoa, alboan edukitzea omen da.
|
|
|
ETAren munduak hemengo egoera politikoaren perspektiba errealista falta izan zuen. Eta, dudarik gabe, Aznar ikaratu egin zuelako hemen gehiengo instituzional
|
berriak
sortzeko posibilitateak.
|
|
2003
|
|
|
Kontu gero gure izkuntza erdel itz batekin kutsutu! Itz
|
berriak
sortu parrastaka, barkilleroak barkilloak egiten dituen bezela. Griegoa baino zaillagoko euskera bat sortu, erriak tutik konprenditzen etzuen euskera.
|
|
|
Gontzal Agote Nabarra aldizkariko erredaktorearen ustez, garrantzitsuena zera da, garbi geratu dela gaur egun oraindik komunikabide
|
berriak
sortzeko aukera badagoela. Edonola ere, aitortzen du gogorra izan dela, hasiera hasieratik diru laguntza gabe funtzionatu baitute:
|
|
|
Azken hilabete hauetan, Euskal Herriko sektore industrial estrategikoak saltzeko edo likidatzeko prozesu larri eta arriskutsua ezagutu dugu, hau da, etorkizuneko subiranotasun nazionala kolokan jar dezakeen jardunaren lekuko izan gara. Euskal Herriko geroak ere eskakizun du geure errekurtso naturalak garatzea eta sektore bereziki estrategikoetan enpresa sendo indartsuak ezartzea, baldin gero eta burujabeagoak izango bagara eta enplegu
|
berriak
sortzeko motorrak izango baditugu. Eusko Jaurlaritzaren grina pribatizatzailea galgatu ezean, hots, eragozpenik gabe enpresa estrategikoak likidatzen uzten segitzen badu, ziur aski desagertu egingo dira sektore industrial estrategiko ardurakoak, hala nola, ondasunen ekipamenduetakoa, zeina ia galtzeko zorian baita dagoeneko.
|
|
|
Dopin kontrolak nork ziurtatzen ditu, dirua tartean egonda? Gu pilotari
|
berriak
sortzeko ari gara lanean, baina badakigu pilotari batek aurrera egingo badu enpresa handi horren begietakoa izan behar duela, bestela ez dela inora iritsiko!
|
|
|
Horretarako, irailetik aurrera, ikastetxez ikastetxe, Hego Euskal Herrian irakaskuntza teknikoa euskaraz jarraitzeko diren aukerak azalduko dituzte. Hegoaldean diren egiturak erabili nahi dituzte, ondoren gazteak Iparraldean enpresa
|
berriak
sortzeko behar bezala trebatu daitezen. Hezkuntekeko lehendakari den Beñat Castorenek Ipar Euskal Herrian industria bultzatzeko heziketa teknikoa bultzatu beharra dagoela azpimarratu du.
|
|
|
Baziren talde batzuk sekulako booma bizi eta urte osorako lana izaten zutenak, eta beste batzuk, aldiz, azken lanarekin arrakastarik izan ez, eta miseria gorrian hiltzen ziren. Askok horregatik ikuskizun
|
berriak
sortu behar izaten zituzten haurrentzat korrika eta presaka, ondo edo gaizki zegoen kontuan hartu gabe. Gu ez ginen horretara iritsi, baina nahiko garai larriak pasa genituen.
|
|
|
Kalean erantzun genuen. Orduan ere, antolatu eta amets
|
berriak
sortu genituen. Baina berriro itzuli dira.
|
|
|
Kualitatiboki ez dago beste munduko aldaketarik lehen lortu ez genuena orain lortuko dugula esateko, baina denbora elementu aldakorra da, gizartea eta alderdiak etengabeko heltze edo ontze prozesu batean murgilduta daude. Orduan, azken urte honetan, bake prozesuari buru belarri ekiteko baldintza eta osagarri
|
berriak
sortu direla uste dugu. Bigarren Bake Konferentzia batek bake prozesua lagundu dezakeela pentsatzeko arrazoiak ditugu.
|
|
2004
|
|
|
Ez dago ezelako zalantzarik, EAEko Gobernuaren aurrekontuak urtero egiten dira, urtero ikusi eta berritu behar direlako. Hau da, urte batetik bestera egitasmo
|
berriak
sortu daitezke, baita premia berriak ere gizartean. Horregatik, arrazoizkotzat jotzen dut aurrekontu berriak onartu beharra.
|
|
|
Beraz, irauteko aukera dute. Gainera, ez da ezer aldatuko diru iturri
|
berriak
sortzen ez diren bitartean.
|
|
|
Espainian Movistarrek eskaintzen du zerbitzu hau eta hilabetero hiru euro ordainduta, egunero 2.000 karaktereko kapitulu bat jasotzen du erabiltzaileak. Las Indias Electronicas enpresa arduratzen da Movistarrentzako i nobelak sortzeaz eta teknologia
|
berriak
sortzen ari diren mundu berria dute gehienek hizpide. Besteak beste, Javier Lorente eta Diana Gutierrezen eleberriak eta Suso del Toro idazle galegoaren ipuin laburrak eskura daitezke.
|
|
|
Helburua: mikroorganismoen lana hobetzea eta, prakaren ehuna hondatu gabe efektu originalagoak asmatzearen alde, entzima
|
berriak
sortzea.
|
|
|
Erdipurdiko giroa, epel eta ura aukeran, aproposa da berezko gure lurretarako moduko landareen ugaltzeko erabakiaren hautua egiterakoan. Loreak ez baitira gure gozamenerako, loretik fruitua emango duen landare amaren antzeko
|
berriak
sortuz, bere espeziearen iraupena bermatzeko baizik. Gure begiak eta sudurra tartean izatea kasualitate huts jo behar dugu.
|
|
|
Ranunculazeoen familiakoak dira peoniak eta berez Asia ekialdetik badatoz ere, jende asko txoratu dute eta mundu osoko mintegi ugari peonia hibrido
|
berriak
sortzera emanak dira, ehunka urte direla. Peoniak lurpeko zain lodietan pilatzen dituzte jakiak eta hauek dira urtetan eta urtetan irautearen bermea.
|
|
|
Bertze tokietan, berriz, gauzak mugitzen hasi dira eta horren froga Nafarroa Bai k lorturiko arrakasta azken hauteskunde orokorretan. Erran nahi da ETAtik urruntze hori ez dela soilik bortizkeriaren kontrako jarrerara mugatu, baizik eta plan eta estrategia
|
berriak
sortzeko bidea eman duela. Beraz, Itxaro Bordak Hiruko liburu bikainean aldarrikatzen duen bezala, euskaldunok ETArekin bukatzeko erantzukizuna gure gain hartu dugu eta, ondorioz, gu geu gara gatazkaren" izaera politikoa" »hots, konpontzeko ere baliabide politikoak, ez militarrak, eskatzen dituena» onartzen dugun lehenak.
|
|
|
Ingurune multimediatiko batean gaude guztiok, eta belaunaldi gazteenek, bereziki, naturaltasun osoz bizi dute errealitate berri hau. Ingurune honetan irakurtzeko eta idazteko modu
|
berriak
sortu dira, hau da, informazioa jaso eta hedatzeko modu berriak. Formatu berri hauetan, batetik, betiko testu idatzia ikus entzunezko hainbat bitartekorekin konbinatzen da; eta, bestetik, baina ez azkenik, balio eta ohitura berriak sortzen dira:
|
|
|
Ingurune honetan irakurtzeko eta idazteko modu berriak sortu dira, hau da, informazioa jaso eta hedatzeko modu berriak. Formatu berri hauetan, batetik, betiko testu idatzia ikus entzunezko hainbat bitartekorekin konbinatzen da; eta, bestetik, baina ez azkenik, balio eta ohitura
|
berriak
sortzen dira: berehalakotasuna, bat batekotasuna, interaktibitatea...
|
|
|
Alde batetik, etsaiak eskarmentutik ikasiz taktikak aldatzen ditu »batzuei makilazoak, bestei gozokiak» mugimenduaren zatiketa helburu. Bestetik, hazkundeak berak, arazo
|
berriak
sortzen ditu, aniztasuna zabaltzen den heinean barruko eztabaidak korapilatu egiten baitira, eta hurrengo ekintza edo ekimena aurrekoarekin neurtzen baita. Garatze eta sendotze prozesu guztiak gora beheratsuak izaten baitira eta oso gutxitan linealak.
|
|
|
Orduan El Paisekoek deitu zidaten kexaka," aizu Pedro, zuk gurekin kolaboratzen baduzu, nola ari zara zerbaitetan beste egunkari batekin, jakin baitugu poema ASi saldu diozula". Haien artean deitzen ziren, eta askatu beharrean, korapilo
|
berriak
sortzen zituzten. Azkenean esan beharra izan nien:
|
|
2005
|
|
|
Bere margotzeko teknika abstraktuaren eta figuratiboaren artean mugitzen da, gehienbat lehenengoa erabiliz. " Normalean abstrakzioan nabil beti forma
|
berriak
sortu nahian", argitu digu. Bailarak bere obran eragina duela dio:
|
|
|
Ezer ez zegoen garaian, idazle eta kazetari
|
berriak
sortzea lortu genuen. Eta irakurle hiritartua ere, asko sortu zen.
|
|
|
Eguneroko bizimodua aberasteko egitasmoak asmatu eta eraiki behar dira. Errito
|
berriak
sortu behar ditugu. Zer eskatzen du errito batek?
|
|
|
Zera jakingo nuke nik gustura: orduko hizkeraren eta gaurkoaren artean ze aldaketa ideologiko gertatu dira, ze mundu desagertu zaizkigu, nolako esparru
|
berriak
sortu ditugu, hainbat eta hainbat hitzen esanahiak nolako bidea egin du, zenbateraino eraikitzen ari gara hizkera zuzenagoa edo zenbateraino ari gara hitzak erabiltzen errealitatearen estalgarri edo mareagarri...
|
|
|
Akademia
|
berriak
sortu dituzue Madagaskarren, Bangkoken, Beninen sortzera zoazte, Beveren kluba zurea da. Beste egitasmorik?
|
|
|
Gizakiak garenez gero, soziabilizatzeko beharra daukagu. Atomizazio handietarako joera duen gizarte honetan, pertsonak eta kolektiboak hasi dira festa
|
berriak
sortuko dira. Areago, festa sortze berriak izango dira XXI. mendean zehar.
|
|
|
" Nire ustez azken horrek garrantzi handia du: taldean bazaude, ideia
|
berriak
sortzen dira, errazagoa da, gehiago motibatzen zara eta guztion artean landu daitezke teknikak", nabarmendu du Marselek.
|
|
|
Ez da ahaztu behar, halaber, azken bi urteetan ETAk ez duela inor hil eta PP eta PSOEren hautetsien aurkako frontea ere itxi duela. Espainiako Gobernua Kongresuaren ebazpena hartzera mugatu da; eta nahiz eta honek balio politiko handia duen, gobernuak ez du inongo aurrerapauso praktikorik eman baldintza
|
berriak
sortzeko.
|
|
|
Bai, deuseztatu da hitza. Ezinbestekoa da errealitate guztiak, dialektika posible guztiak akabatzea, errealitate eta dialektika
|
berriak
sortzen dira eta. Sormenerako bidea hori da, ez dago besterik.
|
|
|
batetik, etxetik eta familiatik erdaldunak diren ikasleak (%75) eta bestetik, etxetik gutxi asko euskaldun direnak (%25). Euskaldun
|
berriak
sortzea da lehenengo multzoaren eginkizuna eta horrenbestez elebidunak sortzea. Gaztelania galtzeko arrisku benetakorik ez dute, horrek ez du esan nahi eskolan, eta familian, gaztelaniarekiko atentziorik behar ez denik, baina arazo nagusia euskararekin izan ohi da.
|
|
2006
|
|
|
Alde horretatik, garbi utzi zuten etorkizunean Espainiako estatuko" mutua txikiak" absorbitzeko ez dutela oztoporik izango. Prest daude zentro
|
berriak
sortzeko Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabatik kanpo, Pakea eta BZAko enpresa elkartu askok sukurtsalak edo lantegiak baitituzte EAEtik kanpo. Eta Mutualiaren zuzendaritzak adierazi duen bezala," haien ondoan egon eta une oro behar dituzten zerbitzuak eskaintzea gustatuko litzaiguke".
|
|
|
Komunikazio politikoaren bidez burutzen den kudeaketa politiko eredu honek Ezker Abertzalea prozesu horretara bildu egin du. Zapaterok ez du inoiz Espainiako egitura politikoan oinarrizko eraldaketarik bultzatuko baina eduki politikorik gabeko komunikazio politikoaren bidez eszenatoki
|
berriak
sortzen ari da. Dagoeneko bizi dugun errealitate politikoa eszenifikazio berri baten ondorio da.
|
|
|
ekologistak eta feministak, kasu; artean, arazo ezberdinak zeuzkaten eta asimilatuak ez izaten saiatzen ziren. Muturreko talde hauek, beraz, taktika
|
berriak
sortu behar izan zituzten. Honela, feministek gizarte patriarkalaren aurka zuzendu zuten borroka, eta ez ustezko berdintasunaren alde, Emakundek moduan.
|
|
|
Braimstorming edo ideia zaparrada delakoa egin ohi dute egun osoan zehar, burutazio guztiak mahai gainean jarri arte. Langile dezente dira eta, orain arte behintzat, ideia
|
berriak
sortzeko garaian esku hutsik ez direla inoiz geratu diote. Guztira, sketchak egiteko sei lagun eta platoko gidoiak idazteko bi pertsona daude.
|
|
|
Horrela bakarrik ulertzen da Lasarte Orian gertatutako hizkuntzaren berreskurapen prozesua: batzuek euskararen galerak zeraman inertzia ahaztu eta euskara euren ingurunean berriz txertatzeko apustua egin zuten; beste batzuek, Euskal Herritik kanpoko erroak alboratu gabe, oroimen
|
berriak
sortzeko ahaleginak egin zituzten euskarari eta euskal kulturari sormen prozesu horretan tokia utziz. Transmisioak guztien ekarpenak behar izan ditu azken urteotan, ekarpen eraldatzaileak, transgresoreak…
|
|
|
Hori dela eta, hizkuntzaren inguruan sortutako elementu ezkorren aurrean hizkuntza existitzeko aukera ematen duten faktoreen inguruan eraikitako kultur nortasunak ekoiztutako aberastasuna jaso eta islatu nahi izan du. Elementu horiei esker, Lasarte Orian irudi
|
berriak
sortu dira, lerro hauen hasieran planteatzen zen irudi goibela eraldatzen lagundu dutenak, hain zuzen ere.
|
|
|
XIX. mendean barrena, hiru herrialdeetako Batzar Nagusien ordezkarien bilkura komunen aktak irakurtzen baditugu, hau da «konferentziak» direlakoak, argi eta garbi ageri da aginte eta administrazio publikoa antolatzeko borondatea gorde nahi zutela. Bere kabuz antolaturiko aginteak administrazio publiko
|
berriak
sortzen zituen erronka berriak kudeatzeko gaitasuna adierazten zuen. Eta egituratze komun honek 1800ean errege agindua lortu zuen, hau da, lege zaharraren erresuman legezko erakunde egin zen.
|
|
|
Kontuak kontu, arrantzaren gainbeherak ez ditu euskal portuak hustu. Olgetako ontziek bete dute arrantzaleek utzitako lekua, edo beste barik kirol portu
|
berriak
sortu dira, gorantz doan eskari bat asetzeko. Orain dela hamar urte, kirol portu bakarra zegoen Hego Euskal Herrian.
|
|
|
Ezagueraren sorkuntza, eskuratze, banaketa edo jabetza eredu
|
berriak
sortu eta garatzen ari dira. Sorkuntza eta banaketa bermatzean jarriko nuke arreta, baina eredu horiek nola antolatzen ditugun berebiziko garrantzia izango du etorkizuneko gizartea benetan ezaguera eta berrikuntzaren gizartea izan dadin.
|
|
|
Eta bioaniztasun hori betidaniko ezagupideekin lotuta dago. Alegia, jendeak badaki landareok nola erabili, eta hortik abiatuta, enpresek printzipio aktibo
|
berriak
sortzen dituzte, farmazia industriarako oso baliagarriak esaterako. Enpresa horiek, estatuekin akordioa egin eta gero, bioaniztasuna eurenganatzen dute diru kopuru baten truke.
|
|
2007
|
|
|
Teknika
|
berriak
sortu ziren pistoia txisparen ordez, kerik gabeko sutautsa, tiro egiteko sistema automatikoak…\ eta honek tailerren garapena ekarri zuen. XX. mende hasieran sekulako gorakada izan zuen armagintzak Eibarren:
|
|
|
Eta pieza
|
berriak
sortzen ibili izan zara?
|
|
|
Frantzian bide hau indartzen ari da. Egia da erraustegi asko ere berrituak izan direla, handitu dituzte, baina ez dira
|
berriak
sortzen. Eragozpen eta sektore asko kontra dute.
|
|
2008
|
|
|
Familia batzuek ez dute nahi beren seme alabek eskoletan kitxua ikas dezaten, gaztelera bai ordea, eta ahal izanez gero baita ingelesa ere. Teknologia berriekin ez da egon hitz
|
berriak
sortzeko modua, gazteleratik hartzen direnez kitxua ez da sustatzen. Iaz hasi ziren lehenbiziko aldiz eskoletan kitxuaz idatzitako testuak erabiltzen.
|
|
|
Pendulua gu suntsitzeko martxan jarri dute orain, etorriko da konfluentziarako garaia, halaxe desio dut. Aukera
|
berriak
sortuko diren esperantza ez dugu galdu behar. Irtenbidea behar dugu eta etorriko da.
|
|
|
Konturatzen dira zaintzen ez badute euren alderdi hori galtzeko zorian egon daitezkeela, eta bide berriak jorratu nahi eta behar dituzte beren hurrengo belaunaldiei, eurei aurrekoek utzi zietena utzi ahal izateko, katea eten ez dadin. Batzuk euskara ikasten hasten dira, ahala badute Euskal Herrira bidaiatzen dira, eta ekimen
|
berriak
sortzen dituzte segida horri begira. Euskal Herrian ikasteko programak sortzen dira.
|
|
|
Txinatar agintarien baimena jasota, urteek aurrera egin ahala aberasten joan zen merkataritza kolonia handia sortu zuten portugaldarrek. Macauko urrezko aroa holandar eta britainiarrak iristean amaitu zen, Macauri garrantzia kendu zioten kolonia
|
berriak
sortu baitziren. 1841ean gertatu zen azken kolpea, britainiarrek Hong Kong hartu zutenean, eta merkatari asko alboko koloniara joan zirenean.
|
|
|
Ezinezkoa da pentsatzea denok medio guztiak irakurriko ditugula. Produktu
|
berriak
sortu behar dira, gaur egun dauden produktuetara hurbildu ez den jendea euskarara ekartzeko. Hori da, esaterako, Nora aldizkariarekin egin dugun ahalegina.
|
|
|
MCCren estrategia berria, Jose Mari Aldekoa presidentearen esanetan, produktu
|
berriak
sortu eta, zehazki, bertako enplegua igotzean datza. Aipatutako plangintza eta apustu berriak estrategia berri horren barruan kokatzen dira.
|
|
|
Konpositorearen obra gehiago ezagutzen joan zen neurrian ahotsarentzako edo beste instrumentuentzako egindakoak zirrara sentitu zuen: " Sentsazio
|
berriak
sortu dizkit musikaren barnean; erritmoen aberastasuna, natura eta txoriarekiko miresmena, kaosaren gardentasuna, espazioa…".
|
|
|
da jatorrizko testuingurutik urrundu ahala Arestiren poesiaren berrinterpretazio, transformazio eta zergatik ez prostituzio
|
berriak
sortzen joango direla. Lekuko izango gara.
|
|
|
Adibidez, hipermerkatuetan transnazionalen elikagaiak ahalik eta gutxien erosten saiatu. Aldi berean, bertako nekazari eta kontsumitzaileen artean sortzen ari diren sal-erosketa zuzenen sareetan sartzeaz gain, sare
|
berriak
sor ditzakegu.
|
|
|
Ondoren, XIX. mendetik, industrializazioak irentsi zuen: auzo edo barruti
|
berriak
sortu ziren Antxo eta Trintxerpe bakailau arrantzaren urrezko aroa etorri zen eta 80ko hamarkadatik denok ezagutzen dugun krisi sakonera makurtu zen industria eta arrantza sektorea.
|
|
|
Finantzen ministroa zen. Euskal Herriarendako desmartxa
|
berriak
sortzea proposatu nizkion. Herrikoa elkartea ekonomiaren sustapenerako sortu berria zen.
|
|
|
Parisen deus mugitu gabe, herri zerbitzuak sortu, dinamika zabalak sustatu eta emaitza konkretuak ere lortu dituzte euskararen biziberritzeari begira. Azken urteetako ekimenak soilik aipatuz, hor ditugu Bai Euskarari, Herriko Etxeetako Hitzarmenak edota Batera mobilizazioa, egoera sakon aldatu eta baldintza
|
berriak
sortu dituzten dinamika sozial eta politikoak. Parisen zerbait mugitzekotan bada, Frantziako Legebiltzarrean euskara aipatzen bada, euskaltzaleak mobilizaturik egon behar dira, beren mezua plazaratzen, berdintasuna aldarrikatzen, herritarren atxikimendua hedatzen eta azkartzen, hizkuntza politika ausarta eskatzen eta diputatu/ senadoreak presiopean atxikitzen.
|
|
2009
|
|
|
Frankismo garaiko euskal kultura batua trantsizioan zatitu zen. Halaber, kazetari belaunaldi berri hartan proiektu
|
berriak
sortu ziren. 70eko hamarkadaren amaiera aldean, Zeruko Argiako kazetari gehienak sortu berri ziren egunkarietan hasi ziren lanean, Eginen batzuk, Deian besteak.
|
|
|
Aurreneko saiakerak egin zirenetik ia hamar urte joan dira, eta geroz eta fruitu gehiago ematen ari da euskarazko rapa. Talde
|
berriak
sortzen ari dira, eszena egituratzen. Enplegu Erregulazio Espedienteak nagusitzen diren garaiotan, kaleak bestelako EEE bat eskatzen du; erantzuna letra berberekin idatzi behar da:
|
|
|
Benetako gaixotasunen mugak zabalduz,
|
berriak
sortzea posible da, botiken merkatua handituz. Adibidez, osteoporosia den eritasun gogorraren ezaugarriak manipulatuz, menopausia igarotako milioika emakume" ia gaixo" bihurtu dituzte.
|
|
|
Itsason berriz, ostatutik hurbil, Pott zeramika lantegia, eta bertan" Itsasoko jainkosak" deitzen ditudan Jone eta Maite. Ongi dagokie titulua, zeren eta, Egile Gorenak gizakia lur hautsez moldatu bazuen, bi emakume hauek ere mundu
|
berriak
sortzen baitituzte esku artean buztinez.
|
|
2010
|
|
|
Uharte multzoa, nork bere berezitasunekin, bere subjektibitatearekin, baina denek dute zerbait amankomunean. Berezitasunean, singularitatean, subjektibitate
|
berriak
sortu ahal izateko. Uharteak berriz jaiotzeko lekuak direla zioen Deleuzek, ernaberritzeko aukera ematen dutela.
|
|
|
Uste dut gure nortasunak seme andana dauzkala, eredugarriak batzuk eta sasikoak besteak, baina denak ditugula beharrezko gu izateko. Seme guztiek eragiten digutena filtratuz
|
berriak
sortzen joaten gara aldiro, eta ni sortze horietan bilakaera baten bila nabil etengabe, ez intelektual bihurtzeko, eguneroko galderak erantzuteko baizik. Askotan esaten didate nire koadroak nola marrazten ditudan erakutsita jendeak kopiatu nazakeela, baina jendea kopiatzen saiatu arren sekula ez dela gauza bera izango sinetsita nago.
|
|
|
Bizkitartean, garrantzitsua ez da adibidea bera, baizik eta sumarazten duen jarrera, ikusarazten duen bihotz moldura: lehen, euskal idazleek iparrorratz hori zuten, hurbiltzea mendebaldeko komunitate erretoriko jasora, eta baldin horretarako elementu
|
berriak
sortu eta asmatu behar bazituzten, hizkuntza bortxatu beharra bazuten, ba orduan lasai asko sortu, asmatu eta bortxatzen zuten. Gaur egun ni beldur bihotz moldura hori ez ote dagoen itoa, zebatua eta hila normatibismo hertsiegi batean eta hizkuntz arazoekiko ikuspegi konformistegi baten azpian… Zure galdera, nola bizi dudan itzultzaile/ itzurtzaile dema ni baitan… Hara, horri erantzuteko irudi bat erabiliko dut:
|
|
|
bere lanbidea enpresak, berrikuntza eta kultura elkarrentzako lanean jartzea da. Hau da, enpresek berritu ahal izateko, artista batekin edo batzuekin harremanetan jarri eta produktu
|
berriak
sortzen saiatzea. Bada, egitasmo hauek, berrikuntzarekin lotuta egotean, diruz laguntzen dituzten erakundeen onespena behar dute eta ohikoak zaizkigun industria makinentzako denean, babes osoa lortzen dute baina sektorez aldatzea otu zaionean, zeharkatu ezinezko harresi batekin egin du topo.
|
|
|
Horrek ez du balio. Bakoitzaren errealitatetik abiatuta soluzio eta aurrerabide
|
berriak
sortzea dagokigu. Horixe da aitzindaritza.
|
|
|
Nukleo feministak badira, nolabaiteko koordinazioa dutenak, baina ez dago mugimendurik orain dela hogeitamar urte genuen indarrez. Eta indar hori beharrezkoa da aldarrikapen batzuek jarraipena izan dezaten,
|
berriak
sortu daitezen, kontzientzia feminista zabaldu dadin, feminismoa berritu dadin, Gobernuak saldu bai, baina hutsean uztean dituen asmoen aurrean altxa gaitezen... Ezin dugu ahaztu zenbait gauza ondo egin dituztela gobernutik, baina asmorik gehienak erdibidean edo asmo hutsean geratu dira edo aurrekonturik ez dutelako, edo autonomia erkidego batzuek ez dutelako gobernu zentralak dionari buruz ezertxo ere jakin nahi, edo oposizoaren aurrean beldurtu egiten direlako...
|
|
2011
|
|
|
Kanta
|
berriak
sortzen ari naiz eta ezeren okerrik ez bada, aurtengo udazkenerako disko berria egin nahi dut gitarra eta ahotsarekin soilik. Eta hortxe ari naiz, kanta mordoska bat dauzkat, ekainera arte gehiago egin nahi nituzke, eta diskoa irailean edo urrian aterako dut, 40ak betetzearekin batera.
|
|
|
Bere produktuen toxikotasuna Monsanto konpainiak mende batez nola ezkutatu zuen ohartu ahala, galdera
|
berriak
sortu zitzaizkion Robini: " Monsantoren jokabidea salbuespena ote da industriaren historian?
|
|
|
Gabezia badago, baina blogak ez du elkarreraginik. Taldeak desegin egiten dira, eta
|
berriak
sortu. Agenda ere egiten dut astero, eta informazioa biltzea ez da hain erraza.
|
|
|
Programa horiek hartuko ditu bere gain Etxeparek beraz,
|
berriak
sortzeko asmoa ere badu, baina ez dago hain argi zeregin zabalagoak dituzten euskara sail batzuekin zer gertatuko den. Frankfutekoa, adibidez, itxi egin da.
|
|
|
Harreman sozialak ere ondarea dira, eta oso inportanteak. Harreman sare
|
berriak
sortzeko bideak zaindu behar dira, garai batean zeuden harreman bideak berreskuratuz", dio Gabilondok. Hala, bailaran zeuden harremanak berpiztu nahi dituzte:
|
|
|
Ikusi dugu, gainera, substantzia batzuk denda arruntera, beste batzuk farmaziara eta gainerakoak giro kriminaletara bideratu dituen sailkapena ez dela farmakologiarekin koherentea. Zergatik mantentzen da, orduan, hain argiro porrot egiteaz gain arazo
|
berriak
sortu dituen nazioarteko legedia?
|
|
|
Ezin dugu berdintasunaz hitz egin gizona berritu ezean. Badakit maskulinitate
|
berriak
sortzen ari direla, baina pribilegioetatik askatu eta dena kuestionatu artean ez da berririk sortuko".
|
|
|
Gainera hori guztia iritsi da informazioaren merkantilizazioak kazetaritzaren mundua oso ahulduta zuenean, kazetariaren beraren estatusa oso higatuta zegoenean. Komunikabide tradizionalen artean, egunkariak erortzen lehenak izaten ari dira, baina besteek ere kontuz ibili dute, Internet modu
|
berriak
sortzen ari delako telebista ikusteko edo irratia entzuteko, You Tube edo pod castak direla medio. Jakina, Internetek baditu bere gauza onak, ikaragarri onak.
|
|
|
Helburuok ezarri zizkioten txanpon berriari: enplegu
|
berriak
sortzea, kultur jarduerak ugaritzea, iraunkortasuna sustatzea, elkar laguntza sendotzea, lekuko ekonomia indartzea eta espekulazioa eragoztea.
|
|
2012
|
|
|
Alatona Millenium Challenge Account AEBetako USAID erakundearen proiektua da. 22.000 hektarea eman dizkiote nekazaritza industrialeko enpresa
|
berriak
sortu ditzan. 33 herritako jendeak lekualdatu dituzte horretarako.
|
|
|
idatzi jendearentzat, edonorentzat, eta ez akademiako kolegentzat. Interneti esker akademikoki zuzena denetik ateratzeko aukera
|
berriak
sortu dira, gehiago literaturan saiakeran baino.
|
|
|
" Aisialdia, sexua, bidaiak, sukaldaritza... jendearekin hitz egin da lehenengo eta gero pausoz pauso aurrera egin. Martxan jarri ahala, aliantza
|
berriak
sortuz joango dira, hori seguru". Aliantza horietan, Arrosa irrati sarea dute lehenengo lagun, hau da, Euskal Herri osoko hainbat irrati biltzen dituena.
|