|
2002
|
|
|
Hilobiek eta erritualek uste baino polimorfismo handiagoazegoela frogatzen dute, horretan zerikusia dutelarik kontrola ezin daitezkeen faktoreek (kronologiak, gizarteak, gizataldeak, etab.). Ikertzaile batzuen iritziz, trikuharriak talde hilobiak direnez, gizarte berdintzaile edo parekatzaile baten aurreanegongo ginateke. ...tresna leundu, berdinki banatuta egongo zirelahilotzen artean (bakoitzari ontzi bat eta aitzurra eta aizkora egokituz); etab. Bestebatzuek, berriz, zalantzak dituzte, ez dirudielako trikuharrien inguruan bizi izanziren denak lurperatuta zeudenik bertan, emakumeen proportzioa gizonena bainotxikiagoa delako, jaioberrien eta umeen proportzioa txikiagoa delako, hilkortasunhandia kontuan izanda (garai
|
berriagoetan
ikusi den bezala, agian, etxe barruanlurperatuko ziren), eta gizabanako batzuen inguruan atu kontzentrazioak nabariakdirelako. Valladolideko El Miradero tumuluan gorputz batek hezurrezko hamaridolo leuntzaile zituen, baina gainerakoek bi besterik ez zituzten (Delibes, 1995). Argi dago azken egiaztapen hauek oso interesgarriak direla, baina uste duguhorietan oinarrituz gure trikuharrietako gizarteari buruz egin daitezkeen hipotesiekoraingoz ez luketela behar adinako funtsik izango, une honetan muga handiakdaudelako (azken urteetako indusketa garrantzitsuenen azterketa antropologikoakargitaratzeke daude. Longar, Aizibita, Mandubi Zelaia, Los Llanos, etab.?, sexuaren identifikazioa oso gutxitan lortzen da, etab.).
|
|
|
Gehienak testu administratiboak dira, ez erlijioso edo historikoak. Testu
|
berriagoetan
nekazaritzari buruzko oharrak aurkitu dira.
|
|
2007
|
|
|
Tropo nagusiaren irakurketa
|
berriagoetan
, modernoagoetan, metafora aztertu da komunikazio inplizituaren barruan, testu estrategia legez, indeterminaziomekanismo gisa, hizkuntza bera aberasteko. Hara:
|
|
2008
|
|
|
Metil polimetakrilatoan (PMMA) oinarritutako hezur zementu akrilikoak askotan erabili dira aldaka inplanteetan, protesia bera hezurrean ongi txertatzeko. Teknika
|
berriagoetan
, berriz, bertebroplastian, esaterako zementua lesionatutako ornoan txertatzen da orratz luzeen eta estuen laguntzaz, eta prozesu guztia izpien bidez behatzen da.
|
|
|
135 Posible dira adibide
|
berriagoetan
, batetik; eta ez dira ezinezkoak, zaharragoetan ere.
|
|
|
Hau da, eskuratze datarik zaharrena duen dibisa saltzen ari dela jotzen da, bezeroak zein kontu korronte eta erakundetan duen kontuan hartu gabe. Metodo horren arabera, lehenik eta behin ateratzen da lehenik, eta horregatik egokitzen da gehiago preziazioa merkatuaren errealitatera, kostu
|
berriagoetan
oinarritutako balorazioa erabiltzen baitu.
|
|
2009
|
|
|
Bertso sortak modu diferentean osotzen dira: gai bat emanda bertsolari bi txandaka bertsotan, bi hiruna bertso bakoitzak gai baten inguruan, puntua emanda bertsoa osotzen, bertsolari bakarra gai bat emanda bi hiru bertso botatzen, eta aspaldiko urteotan beste era
|
berriagoetan
ere bai, batzuetan ia eszena antzerki bihurtzeraino, bertsolari bakoitzak pertsonaia jakin bat ordezkatzen duela. Estrofa tipoak ere batzuetan aginduak dira:
|
|
|
Baita herri koplak bultzatu eta batzeko ahalegina egin ere, Lauaxetaren kasuan Euzkadi egunkariaren bitartez. Geroago, Gabriel Arestik eta Bitoriano Gandiagak, adibide agerienetako bi ematearren, molde
|
berriagoetan
murgildu arren, iturri horretara jo zuten.
|
|
|
Braga, UGRko Estratigrafia eta Paleontologia Departamentuko egile nagusia eta ikertzailea. “Geroagoko garai
|
berriagoetan
, itsaso horrek ez ditu izan koralezko arrezifeak gordetzeko baldintza ozeanografikoak (batez ere tenperatura nahikoa) ”, adierazi zuen ikertzaileak. Biodibertsitatea galtzea Mediterraneoko azken arrezifeek koral aniztasun txikia zuten aztertutako aldian.
|
|
2010
|
|
|
Espainian, ordea, heroi bihurtu dute eta pelikula kaxkar bat eta guzi egin zioten. Eta azkenik, garaia
|
berriagoetan
, salaketaren eta salatarien artea urrutirago eraman duena etorri zaigu. Existitzen ez den gure herri honetako mendebaldeko probintzien Herrizaingo sailburuak, Hitlerren kolaboratzaile baten izen berbera eta Greziako gerrako jainkoaren abizena duen horrek, txibato birtuala sortu du:
|
|
2012
|
|
|
Bertsio
|
berriagoetan
, ordea, enpresa horretako erabiltzaile erregistratua izan gabe ere aktibatu daiteke zerbitzua.
|
|
|
osasun mailan desberdintasunak daude klase sozialen artean; talde sozioekonomiko boteretsuenetako batez besteko gizabanakoa osasuntsuagoa, altuagoa eta indartsuagoa da, eta talde ahulagoetako pertsonak baino denbora gehiago bizi da; eta desberdintasun handienak haurren hilkortasunean eta baliabide ekonomiko urrieneko gizabanakoen artean daude. Ikerketa
|
berriagoetan
, nabarmendu egin da langile klaseetako pazienteek bestelako osasun arreta jasotzen dutela, langabezian edo lan ezegonkortasuneko egoeran egotea osasunerako kaltegarria dela, eta enpleguan segurtasunik ez izateak edo bidalia izateko arriskua hautemateak osasunerako faktore kaltegarritzat diharduela. Klase sozialen arteko desberdintasunak ere suma daitezke banako bizimoduan (elikadura,
|
|
|
Ideia horiek zehazteko balio du Nafarroaren inbasioak eta okupazioak 151230 aldian; Nafarroako mendetako memoria historikoaren funtsezko elementua da.Noain, Amaiur edota Hondarribia memoria tokiak dira, historia hondamendi harengertakariak jazo ziren bertan. Gure historiaren aro
|
berriagoetan
ere adibideakbadauzkagu: Gamazada XIX. mendean; Intxorta, Gernika edota Durangora lotutakomemoria 1936 Gerran, baita beste asko ere frankismoan zehar, hala nolaGernika eta Bergarako Aberri Egunak, edo Lemoiz, energia nuklearraren aurkakoborrokaren ikur gisa.
|
|
2013
|
|
|
" Zuen kooperatiba hori erreformista da, iraultza sozialista atzeratu besterik ez du egiten, iraultzarekin konponduko dira gauzak"," petatxoak jartzen ari zarete, independentzia gabe jai du euskarak" eta horrelako planteamendu infantilak desagertu dira beren bertsiorik gordinenean, baina oraindik arrazoibide horren sakoneko bulkadak bizirik dirau planteamendu
|
berriagoetan
.
|
|
2016
|
|
|
Alde batetik, Laclauk eta Chantal Mouffek proposatu dute hegemonia gramsciarraren eredua, estatu barneko subjektu politiko diferente guztien politika bat eraikitzeko, kapitalismoaren eta salgaiaren balio unibertsalari uko eginez (gure artean Mario Zubiagak hedatu duena). Alabaina, eredu horretan eta Laclauk proposatu dituen teorizazio
|
berriagoetan
(On Populist Reason), zeruertz politikoa oraindik ere estatua da. Are, neoliberalismo eta globalizazio aurreko estatu tradizional edo klasikoa da Laclauk buruan duena.
|
|
|
Euskal literatura modernoaren jaiotzaren inguruan dezente idatzi izan da (Sarasola, 1975; Apalategi, 2015), batez ere nobelagintzari dagokionean. Edonola ere, euskal literaturaren historia gehienetan, zaharxeagoetan (Sarasola, 1971) zein
|
berriagoetan
(Urkizu, 2000; Lopez Gaseni, 2002; Aldekoa, 2004; Olaziregi, 2012), gutxi asko 60 hamarkaden bueltan kokatzen dute euskal literaturaren aro modernoaren hasiera bete betekoa. Modernitate horren baitan estreinako urratsa izan ez arren, hastapeneko garrantzizkoenetakoa izan zen Atxagaren lan literario zein teorikoa, azken hori aski ezezagunagoa?.
|
|
|
Gorputzaz aritzea eta nork bere burua adieraztea Motrizitate jarduerek eta gorputz esperientziek haurren mugimenduak, zentzumenak, afektuak eta adimen ahalmenak garatzen dituzte. Esploratzeko, nork bere burua adierazteko eta aritzeko parada ematen dute, lehenik ingurumen ezagunean, eta gero eta
|
berriagoetan
.
|
|
2017
|
|
|
Eta arlo horretan emakumezko artistekin gertatzen dena «oso kontu gogorra» dela dio Barcenillak. «Horretan, oso argiki eta sistematikoki diskriminatuak izan dira emakumeak, batez ere museoetan; arte zentro
|
berriagoetan
, ez».
|
|
|
Hasieran aipatu dugun polaritate zaharrak, pobre/ aberats; ezker/ eskuin?, aldaketak aldaketa, badu ezaugarri bat nekezago galduko dena bertsio
|
berriagoetan
, betikoa eta nonahikoa izanik, bistan denez, oinarrizkoa: polaritate izatea bera, hots, bi polo kontrajartzea.
|
|
|
Automobil
|
berriagoetan
, balaztek eta posizioko zirkuituek lanpara bera izan dezakete baina ez du zertan harizpi bikoitzekoa izan. Zirkuitu horietan, KUEak intentsitate txikia bidaltzen du lanparara posizio argiak aktibatzeko, eta intentsitatea handitzen du balaztaren pedala zapaltzen dugunean.
|
|
|
Euskaldunak, aldiz, gai izan dira baldintza zailenei aurre eginezeuren singulartasun nazionala gordetzeko eta garatzeko: " Garai
|
berriagoetan
ere euskaldunek bi zati ezberdinetan tarrat eginda eta bi nazio handi eta boteretsuen menpe egondaez dute inolaz ere euren autonomia galdu" (XIII, 6). Horrenbestez, eta hasieran aipatutako galderari berriro erreparatuz, ezinbestekotzat jotzen du gaia sakon eta zabal aztertzea, hala nola," sistema grinak" edota" espiritu partidistak" alboratuz.
|
|
2018
|
|
|
Edozein hizkera poetikotan gertatzen da erritmoaren bihurketak hizkuntza nazionalaren zenbait gramatika arau bortxatzeraino heltzea, baina ez hori bakarrik(...): testu
|
berriagoetan
bihurketa semiotikoak (erritmoa, sinbolisten testuetako bokalen tinbreak, testuaren antolaera grafikoa) konbinatzen dira ebatzi ezin diren elisio sintaktikoekin. Halakoetan ezinezkoa da jakitea zein den eliditutako kategoria jakin hori (objektua edo aditza), eta, beraz, ez dago enuntziatuaren zentzua erabakitzerik.
|
|
|
Itxaropenaren alegoria asko aldatu da Erdi Arotik hona. Irudi zaharrenetan, aingura baten gainean zegoen, itsasontzi bat buruaren gainean, erlauntza bat ezkerreko eskuan, eta eskuinekoan golde bat, hiru igitai edo pala bat, lanabes horiek itxaropenaren sinboloak zirelako garai hartako nekazarientzat; garai
|
berriagoetan
, ordea, neska gazte bat izaten da, eskuak elkarri lotuta eta lirio bat haien artean, beso begiak zerurantz. Erakutsiko dizkizuet.
|
|
|
Reguero, 2017, 577, edo (1) adibidea lan honetan berean). Garai
|
berriagoetan
bi formak ageri zaizkigu Artzibarren, Urizko kristau ikasbidean esaterako (Pagola et al., 1996), edo Artolak egindako grabaketetan (cf. Artola, 2006 eta hh.), baina sudurkaria da nagusi26 Baliteke instrumentala apikaria izatea auçis hitzean.
|
|
|
Camino, 2003a, 446). Nafarroaren mendebaldean ere bada garai
|
berriagoetan
, Hiriberri Arakilgo predikuetan (Salaberri Zaratiegi & Urrizola, 2008) eta berrikiago Ultzaman, Anuen, Atetzen (Ibarra, 1995) edo Sakanan (Erdozia, 2001, 240). Nafarroa Beherean, beste aldaera zenbaitekin batera, ki ere izan da; Etxeparek, esaterako, badu (Camino, 2008, 146), eta Amikuzen ere badugu XVIII. mendeko testuetan, forma sudurkaridunarekin lehian (Camino, 2016, 106).
|
|
2019
|
|
|
Datu
|
berriagoetan
oinarrituz, Idurre Alonsok, Euskal literatur sistema eta literaturaren didaktika aztergai (2008) tesi lanean, azterketa estatistiko sakona eskaini du irakaskuntzaren dependentzia handia erakusten duen euskal literaturaren merkatuari buruz. Lehenik, Idurre Alonsok azpimarratzen duen bezala, Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroa administrazio banatan zatituta egoteak eragin zuzena dauka euskal irakaskuntza sisteman; administrazio bakoitzak curriculum bat zehazten baitu.
|
|
|
1 lat. s eusk. s [s] dugu eta ez mailegu zaharretan ohiko den z [s] (cf. gauza, baradizu, zekuru, zoru...) eta ez soro, para (d) iso, kausa, soka...
|
berriagoetan
legez.43
|
|
|
Zidargingoa, Txitxarakoa, Botikakoa, Lakakoa... Antzinako joeraren araberako izenetan koa (goa) atzizkia dugu nagusi,
|
berriagoetan
, berriz, nekoa amaiera gailentzen da (Azkaratenekoa, Bernabenekoa...).
|
|
2021
|
|
|
Bat batekoa idatziari gerturatzeko ahalegina egiten den garai berean bien arteko hibridazioa gauzatzen duen bertsolaria agertzen da: " Familiatik eta herritik zekarren bertsokera hiri nagusiko joera
|
berriagoetan
txertatzen da, honetan mamituz, lore jokoen inguru minguruan" (J.M. Lekuona, 1998: 531).
|
|
|
Arrese). Egia da garai
|
berriagoetan
tuta moldea erabiltzen dela gehienbat Hegoaldean, baina argi utzi behar da Hegoaldeko testu klasikoetan ere aurkituko dugula turik.
|
|
|
Ez du esan nahi, ordea, Hegoaldean tuta bakarrik erabiltzen denik. Esan berri dugun bezala, turik moldea duten perpausak historikoki orokorrak dira, euskararen esparru guztietakoak, nahiz gerora, garai
|
berriagoetan
, tuta nagusitu zaion mendebaldean.
|
|
|
Mendebaldeko erabilerakoa bakarrik da, testu klasikoetan eta
|
berriagoetan
ere aurkitu dezakeguna. Bi forma ditugu:
|
|
2022
|
|
|
Esan duzu hizkuntzak bizirik daudela: egia biribila… Hizkuntza egitura batzuk zaharkituta geratu dira; eta berriak sortzen dira;
|
berriagoetan
, batzuk ondo txertatu dira euskaldunen artean: gramatika berrian, begiratu diogu tradizioari, baina gaur egungo egoerari eta etorkizunari ere bai.
|
|
|
Maskulinitatearen psikologia entzutetsu eta
|
berriagoetan
, genero arketipoen ideiaren alternatiba" genero identitatea" delako kontzeptua izan da. Erik Erikson en lanetik eratorritako terminoa da; izan ere, Freud eta Jungen ostean, bera da belaunaldi horretan itzal handieneko psikoanalista.
|
|
2023
|
|
|
Hain zuzen ere, sarbide horiek errazteko irakaskuntza unitatea sortu zuten AHIZE AEK ko kideek, #Damolat izenekoa. Ikusteko dago, hezkuntza testuinguruak birpentsatu diren honetan, nerabe gazteekin aritzeko prozeduretan urratsak egiten ditugun; baina, era berean, ikusteko dago haurrengan kultura arrasto horiek ere belaunaldi
|
berriagoetan
utziko ditugun, edo gizarte oihartzunek indar handiegia izango duten hezkuntza testuinguruak kutsatzeko beste, baita adin tarte horietan ere.
|