|
2001
|
|
|
Era berean pertsonaia
|
berria
sortuko da: europarra izan arren, Europako interes ekonomikoekin bat ez datorren pertsonaia ziniko eta antiheroia, galtzaileen alde (eta indigenen ondoan) jartzen den pertsonaia.
|
|
2002
|
|
|
Puntu honetan, aipagarria da bitartekarien artean irudi
|
berria
sortu zaigula azkenaldian gurean: agente literarioa deritzona.
|
|
|
Eleberria, oro har, genero berantiarra da gainerako generoen aldean, baina euskal literaturaren kasuan haren jatorria XIX. mendearen amaiera arte atzeratu zen, orduan, Mitxelenak aipatzen duen espiritu berria agertzean, egon zirelako fikziozko prosa
|
berria
sortzeko baldintza sozio literarioak1 Bigarren gerra karlistaren ondoren foruak galdu zirenean sortu zen kritikak euskal literaturaren" berpizkunde" deitu duena (Pizkundea ere esan zaio, eta
|
|
|
Aldontzak, bere ikaste saioak egoki bukatu berri, itsaso neurkaitza zeukan besoak luza ta zabal, laztanik gozoenak artzeko gertu. Bizipidea uhiñen gaiñekoa izango zuan eta portu bakoitzean amorant
|
berria
sortzeko aukera paregabea... Horixe esaten genion legorrean geratuko giñan haren adiskide aspaldikoek.
|
|
|
Agian, Elizak zerbait adierazi bitartean, gezurra ta nahaspila bide besterik ez ziran langileen gehiegikeriak. Orraitio, Elizak ere itz egin zuanean, Elortza zaharrak diska
|
berria
sortu zuan, bere onerako.
|
|
2005
|
|
|
2003an, 2002an baino %73 beribil gehiago saldu da Txinan! Beribil marka guziak ari dira, zein lehenka, pusaka, Txinan sartu nahiz, bakotxak bere fabrika
|
berria
sortzeko. Hori bai Eldorado izanen dela.
|
|
2008
|
|
|
2 Beste batzuek Potten eredua indarrean egoteko arrazoiak aipatu dituzte (ez idazleak beraiek, haiek sortutako eredua baizik): a) Batek baino gehiagok aipatu du kritikariek eman diotela egonkortasuna, nahiz eta proposamen estilistiko eta tematiko garrantzitsuak egon urteotan, Potten eredua atzean uzteko modukoak. b)" Unibertsitateko irakasleen alferkeria eta gizartearen dinamismo eskasa izan litezke arrazoiak". c) Egonkortasuna dute," Kanon
|
berria
sortzeko, aurrekoak sinbolikoki" akatu" behar direlako". Eta oraingoz ez da halakorik egin. d)" Irudi erromantikoa ematen duelako:
|
|
2009
|
|
|
herria. Hitz
|
berria
sortu ez ezik, sentiberatasun berri bat ere sortu eta hedatu zen Europa osoko literaturazaleen artean. Literaturaren ederra, idatziz ezarritako sorkariei ez eze, beste era bateko sorkariei ere ondo zetorkien, zorionez.
|
|
2013
|
|
|
Urte batzuk geroago, 1950ean, Franco diktadorearen zentzura zorrotzaz trufatuz, Joxek hartu zuen Antonioren lekua, eta semeak heriotza kaperan zela idatzi zuen bertsoa oinarri hartuta, aitak bertso
|
berria
sortu eta argitaratu zuen.91 Ondoko bertso hauek Joxek idatzi zituen, eta semeen ahotan irudikatu zituen fusilamendu ordua noiz iritsiko zain zeudela. Aitak bereganatu egiten ditu Jose Ramonek eta Antoniok izan zitzaketen beldur eta nahiak:
|
|
|
kolpista nabarmenduen, borroka lekuen eta daten oroigarriak, besteak beste. Finean, Espainia
|
berria
sortu zela adierazi nahi zuten.
|
|
|
Testigantza traumatiko guztietan Grezia klasikoko denboraren hiru kontzeptuak (Cronos, Kairos eta Aion) 162 nahasten dira (Valencia 2007) 163: Eta anabasa horretatik denbora
|
berria
sortzen da: " gerraren denbora" deitu daitekeena.
|
|
|
Adierazpen horretan, finean, oinazeak ahotsa aurkitu behar du, eta Theodor Adornok zioen bezala, une horietan adierazpiderik hoberena artearen hizkuntza da (Tafalla 2003) 165 Joxek bertsoen hizkuntza aukeratu zuen oinazea eta sufrimendua adierazteko, esperientzia bortitza testigantza bilakatuz. Bertsoek errealitate
|
berria
sortu zuten, horrelakoetan, filosofoak, hitz egin ezin duenean, poetari egin behar dio lekua, hari utzi behar dio mintzatzen (Azurmendi 2011) 166 Beraz, seme fusilatuen arrastoa bertsoari atxikita dago, eltzegilearen arrastoa lurrontzietan geratzen den bezala (Melich 2001) 167.
|
|
|
Annak amaren sentimenduak adierazi zituen hitz poetikoak erabilita. Emozioak munduratu baino zerbait gehiago egin zuen, esperientzia
|
berria
sortu zuen. Poemak kateatu aurretik existitzen ez zen errealitatea egituratu zuen:
|
|
|
Olentzero euskaldunen pentsamenduaren bilakaeraren erakusgarri ona da, solstizioen antzinako kultuaren aztarnak kristau tradizioko ezaugarriekin nahasten baititu. Urtea amaitzera doa, baina berria etorriko da, aldi
|
berria
sortuko da; gaizkiari agur egin eta bizitzako balore onei bidea egiteko unea da. Naturaren berrizte horri Jesusen jaiotzaren albistea gehitu zaio, eta horren berriemaile bihurtu da Olentzero.
|
|
2023
|
|
|
1884 urtean azaldu zen lehen aldiz Donostian Kaldereroen konpartsa, beste edozein konpartsaren moduan1 Eguneroko egoeren parodiak antzezten ziren inauterietan, eta, kasu honetan, metalezko tresna edo ontziak konponduz herriz herri ibiltzen ziren artisauak imitatzen zituzten. Garai hartan, konpartsak behin plazaratzeko antolatzen ziren, eta mozorroak zein musika
|
berria
sortzen zen halakoetarako. Halere, kaldereroek arrakasta izan zuten, eta, hainbat gorabeheraren ondoren, 1972.etik urtero atera dira hiriburuan.
|