|
2000
|
|
|
Esan daiteke, gizabanakoen eta
|
beren
estatuen arteko erlazioa nahikoa erraza izango litzatekeela, barnean soilik gizabanakoen eta estatuen beharrak izango balira.Hala ere, eta nazio estatuaren ideologiaren eraikuntza historikoarekin ikusi dugunez, askotan partaide garrantzitsu bat aurkitzen dugu, gizabanakoen eta taldeenidentitate sozialean funtsezko kokapena lortzeko lehian. Partaide hori, estatu ideologiarako, gonbitik gabeko bazkaltiarra?, gutxiengo egoeran dagoen talde etnikoaizaten da askotan, eta aktore sozialak sortu, eta historia, balioak, ohiturak, hizkuntzaeta abar jasotzen ditu (Gudykunst 1991; Levine & Campbell 1972).
|
|
2001
|
|
|
Eta ez al duzu uste zalantzarik gabeko hiritarrek ez dutela inoiz ere ezagutzarik aurkituko? Posible allitzateke,
|
beren
Estatuko agintarien agindupean, hauen mensaiari erreparatu gabe, hiritar fidel eta zintzo tankeran jokatzen dutenek inolako ezagutzarik bereganatzea. Ez al da egia, hiritar orok duela zalantza pizteko eta berau Estatuko agintariei azaltzekoa eskubidea, hala nahi izango balu?
|
|
2003
|
|
|
Kaliforniako herritarrek
|
beren
estatuaren fundatzaileetakoen artean daukate Antza. Mexikoko Sonoran sortu zen 1736an.
|
|
|
Baina xede eder horrengatik, Versailleseko eta inguruetako beste hitzarmenetan, Ingalaterrak, Frantziak, Italiak edo Belgikak
|
beren
estatu propioen interesak eta zedarriak bermatu zituzten, oroz gainetik, Europatik hasi eta Afrikako edo Asiako azken lehorretaraino.
|
|
|
Lehenik, XIX. mendeko nazionalitaten printzipio famatu hura, 1919an Europako nazio bakan batzuek baliatu zutena
|
beren
estatu propioaren antolatzeko, populu eta nazio guztien autodeterminazio eskubideak ordezkatu zuen II. Mundu Gerla bururatzean eta, aldaketa horri oharturik, Ingalaterrak uko egin zien aski laster bere inperioaren kolonietako lurralde gehienei.
|
|
|
Londreseko gobernuaren baimenarekin, hogeita hamar bat naziok
|
beren
estatu aulki propioa hartu zuten horrela New Yorkeko Biltzarrean. Horiek baitziren:
|
|
|
Aitor dezagun badirela oraino, han nonbait, Tibet aldean, edo Txetxenian, Kurdistanen, Kashmirren, Sahara Mendebalean eta hurbilago Palestinan, Irlandan, Bizkaiko Golko aldean
|
beren
estatu propioa ezin izanez gudukatzen diren populu xehe zenbait, baina, politikari atzeratuak gorabehera, asma dezakegu, nazio berantiar horien eta gu bezalako herri xumeen aldia ere, goiz edo berant, etorriko dela noizbait.
|
|
2004
|
|
|
Daimler Chrisler ek lanordu gehiago hitzartu zuen bere sindikatuekin, eta organizazio horiek uko egin zioten soldataren parte bati, enpresak agindu zielako estatu horretan dauzkan 160.000 enpleguak mantenduko dituela zortzi urtez. Alemaniako Siemens enpresakoak ere asteko 36 ordutatik 40tara pasatu dira, produkzioa
|
beren
estatutik kanpo ez eramatearen truke. Frantziako estatuko Bosch eko langileek asteko lanordu bat gehiago egitea hitzartu zuten, baina diru ordainik gabe.
|
|
|
Bizi dugun demokraziaren estadioa ilustratzeko balio dezake ohartzeak,, munduko biztanle gehienek
|
beren
Estatuko lehendakaria hautatzeko botueskubide formala badutela, baina ez dutela, adibidez, beren enpresako lehendakariahautatzeko botu eskubide formalik. Beste kontu bat da, jakina, Estatuko lehendakaria hautatzeko botu eskubide formal horrek zer mediatizazio duen tartean, etademokrazia errepresentatibo formalaren mugak zein diren.
|
|
|
Alde batetik, ohar bat argitaratu zuen kontsumitzaileei ohartarazteko zer arrisku dituen efedrina bidezko osagarri dietetikoak hartzeak; eta, bestetik, fabrikatzaileei jakinarazi zien laster eta ia berehala –60 egun bakarrik– araudi berri bat argitaratzeko asmoa zutela, hain zuzen ere, efedrina alkaloideak dituzten osagarri dietetikoak merkaturatzeko debekuari buruzkoa, horiek hartzeak kontsumitzaileen osasunerako arrisku handia dakarrelako. Illinois eta New Yorkeko gobernadoreak aurreratu egin ziren,
|
beren
estatuetan substantzia hori zuten produktuak errezetarik gabe saltzea debekatzen zuten legeak onartu ondoren. Hartutako erabakiak eta horren oinarri diren txostenek eztabaidarako bidea irekitzen dute, haren debekua munduko beste herrialde batzuetara zabaltzeko, herrialde horietan merkaturatzea baimenduta baitago.
|
|
2006
|
|
|
1568ko irailaren hasiera zen. Gure erreginak eta gure printzeak
|
beren
estatuetako kapare eta odol garbiko andana zeramaten berekin, baita kontseilaririk maitatuenak ere, etortzeko ziren egun gogorretan bide erakusle izan zitezen. Erran gabe doa Enekot Ezponda horietarik zela.
|
|
|
Hiriak batere kontra egin gabe eman zuen bere burua. Errege Joanes eta erregina Katalina ihes eginak ziren Biarnoko
|
beren
estatuetara. Aitatxi Migelek zortzi urte zituen.
|
|
|
Bere eskubideak eta bere andrearenak aldarrikatzera itzulia zen, eta ez zen bakarrik heldu. Armada handia zekarren berekin, Biarnoko
|
beren
estatuetan eta Gaskoniako beren bizkonderrietan altxatua eta mertzenarioz eta alde guztietako nafarrez gizendua.
|
|
2007
|
|
|
Eta horrek 1984ko beste alderdi interesgarri batera garamatza. Anaia Handiak, eta beste blokeetan dituen baliokideek, gerra behar dute, baina ez etsaia menperatzeko asmoa dutelako, kanpokoarekiko gerrak
|
beren
estatuetako biztanleak zapaltzea ahalbidetzen dielako. Batetik, etsaiarenganako gorrotoak norberarenganako opresioa ahazten laguntzen duelako.
|
|
2008
|
|
|
Europako Erkidegokoak ez diren herrialdeetako eta Europako esparrukoak ez diren ikasle atzerritarrek, onartzeko muga duten titulazioetako plazen %1 eta %3 artean erreserbatuta dituzte Espainiako unibertsitateetan. Bide hori erabili ahal izateko, ikasle horiek Espainiako unibertsitateetara sartzeko probak gainditu behar dituzte urte horretan edo aurreko urtean; era berean,
|
beren
estatuetan elkarrekikotasun printzipioa aplikatu behar da. Bestalde, unibertsitateko tituludunen kasuan bezala, ikasle horiek ohiko deialdian onartzea besterik ezin dute eskatu.
|
|
|
Hau prezioen arteko desberdintasunak Viviane Reding, Europako Batzordeko Informazioaren Gizartea, adierazi kontsumitzaileak “maula egiten” ari zirela, datorren udazkeneko legeak egiteko erabakia jakinarazi zuen roaming eko SMSaren prezioa murrizteari buruzkoa. Berdin herrialde berean bidalitako mezu laburrak gertatzen direla, roaming eko SMSen benetako kostua oso txikia da, eta ez da ulertzen prezioen arteko aldea, Europar Batasuna
|
beren
estatuen arteko mugek dakartzaten eragozpenak kentzea kideak. Herrialde berean bidalitako mezu laburrak bezala, roaming eko SMSen benetako kostua oso txikia da, eta ez da ulertzen prezioen arteko aldea.
|
|
|
Bi hautagaiek
|
beren
estatuan jarraituko dute hauteskunde eguna, Barack Obamak Illinoisen eta John McCainek Arizonan
|
|
|
1) Gurera etortzen diren pertsonak dira, Espainiako, Frantziako eta Europako atzerritarrei buruzko legeen" gainetik". Hau da, immigrante espainiarrentzat eta frantziarrentzat ez bezala, nahi ez dutela ere
|
beren
estatuen babesa baitute eta hiritareta nazionalitate eskubideak bermatuta baitituzte (espainiarra eta frantsesa), immigrante berri horientzat oso zaila da, edo zuzenean ezinezkoa, gutxieneko hiritar eskubideak aitortzea estatu horiek. Egoera halakoa izanik, edozein dela jatorria eta egoera, behartuta daude legearen arloan kolokan bizitzera eta sozialki oso egoera dramatikoan.
|
|
2009
|
|
|
Cuando la fuerza causa estado, la fueza es el derecho. Indarkeriaren apologia indarrezko egintza zuzenbide iturri bihurtzeko, erreparazio historikoa ukatzeko, euren hizkuntzentzat eskatzen dutena euskarari eragozteko, euskara galtzeko arriskuan uzteko, eta
|
beren
estatu hizkuntzen hegemonia Euskal Herrian inposatzeko. Horregatik, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, euskaraz ez dakiten Gobernuko lehendakaria eta Legebiltzarreko presidentea jarri, eta, menpeko hizkuntza eta hezkuntza politikak gehiago mugatu nahi dituzte.
|
|
|
Noizean behin, polemika iturri izan ohi da hizkuntza ofizialen eta laneko hizkuntzen ugaritasuna, baina ez dirudi funtsezko aldaketarik etorriko denik etorkizun hurbilean, besteak beste hizkuntza araubidea ere, aldatzekotan, beste zenbait araubideren antzera, aho batez baino ezin daitekeelako alda, eta ez dirudi Estatu batzuk
|
beren
estatu hizkuntzaren Europa arloko ofizialtasunari uko egiteko prest izango direnik.
|
|
2010
|
|
|
Gero, 90eko hamarraldian aurrera, are Milosevicen kritikari demokratek ere, serbiar nazionalismoa arbuiatzen zutenek, ustekizun horren berorren arabera jokatu zuten, alegia, Jugoslaviako errepublika ohi guztien artean Serbiak baizik ez zuela aski ganora demokratiko: Milosevic eraitsi ostean, Serbia independentea loratu eta estatu moderno bilakatuko zen; gainerako errepublika ohiak probintziakoegiak ei ziren
|
beren
estatu demokratiko bereiziei eutsi ahal izateko.
|
|
2011
|
|
|
ginen azkenik. Beste nazioek
|
beren
estatuak eta ejerzitoak eta historiagileak martxan jarri bazituzten beren gerrak eta barbaritateak praktikan jartzeko eta horrela moderniaren tresna ideologiko eta militarrez baliatzeko, euskaldunok ez ginen gutxiago izango. Dilema moralak, politikoak eta gainontzekoak hor egongo ziren, jakina, baina ez al zen horixe nazio guztiek pairatu behar zuten moderniaren zama?
|
|
|
Hori zibilizatzaileen ideologia arrazista da. Hots, gizartea eratzeko bestelako molde eta eredu alternatiboak zituzten tribuei
|
beren
estatuek egotzi zieten ideologia arrazista.(?) Fundamentalismoaren aurka, beraz, kultur aniztasuna berretsi behar dugu? .
|
|
|
Brigadan atzerritar asko genituen; neronek ere oraindik nirekin nituen frentea defendatzeko bidali zizkidaten hogeita hamar haiek. Atzerritarrek esaten zidaten
|
beren
Estatu Nagusia Igualadaren atzealdean zegoela eta lehenbailehen iritsi nahi zutela hara, baina gure brigada Asensio jeneralaren mende zegoen. Hurrengo egunean, gauza horietaz arduratu behar nuen, baita janari horniduraz ere, Bartzelonatik ekarritakoa bukatzen ari baitzitzaigun, eta egiten zuen eguraldia ere arrunt makurra zen:
|
|
2012
|
|
|
Bisita bitartean komunitate juduko buruzagia(, zaharrena?), berari hiriko alkate gisa aurkeztu diotena, ibili dute gida, Doktore Paul Eppstein, denbora guztian SSko ofizial batzuek txit adeitsuki lagun egiten zietela. Bisita hori egin zen, artean Nazioarteko Gurutze Gorria hainbat informazio negatibo jasotzen ari zelako juduen patuaz Alemanian, eta, bestalde, Danimarka eta Suediako Gobernuek Berlingo gobernariei presio diplomatikoa egiten ez zutelako amore ematen, 1943an lurralde eskandinaviarretatik deportaturiko juduen paraderoaz informazio eske,
|
beren
Estatuetako hiritartzat eta babespekotzat baitzituzten. Doktore Maurice Rossel ek, hiru orduz, nahi zuen guztia ikuskatu du kontzentrazio kanpoan, eta deus ez du hauteman desegokirik edo Genevako Konbentzioen kontrariorik.
|
|
|
Herritar ikuspegia dauka: munduaren egungoerronkei subjektu historiko bezala,
|
beren
estatu independentetik, aurre egin nahidieten herritarren herrialdea. Herritartasuna planteatzen du lurralde ikuspegitik: nafar estatua planteatzen du nortasuna etengabe sortzeko oinarrizko elementu gisa; bere hizkuntza eta gizarte zein politika kultura zabalduz elkargune gisa.
|
|
|
Laburbilduz, hemen eta orain, nor garen eta zergatik garenhorrelakoak azaltzean eta ulertzean datza; eta eraiki beharra daukagun etorkizunababesteko baliagarria izan behar du. Nortasuna, argitzeko modua da; oso gauzagarrantzitsua da baina, aldi berean, laidoztatu egiten dute nortasuna bermatutadaukatenek(
|
beren
estatuak bermatzen baitie nortasun hori). Bere nortasunazjabetzen ez den jendarteak ez dauka etorkizunik.
|
|
|
27 estatu kideen artean batzuek «autodeterminazio eskubidea»ren izeneanduela gutxi lortu edo berreskuratu dute
|
beren
estatu izaera, estatuen sorrerarenhirugarren olatuan deitu izan zaion prozesuaren ondorioz. Horien artean ditugu, esaterako, Lituania, Letonia, Estonia, Txekiar Errepublika, Eslovakia, Eslovenia eta, noski, Alemaniaren batuketa (1989 urtean).
|
|
|
handiena. Hain zuzen ere, estaturik gabeko nazio taldeek ahalmenhori atzeman nahi dute
|
beren
estatua eraikiz.
|
|
|
Estatuek oraingo nazioarteko testuinguruan duten izaera zaharkitua, gainditutako egitura politiko bezala aurkezten baitira? eta
|
beren
estatua Europan gauregun izan nahi duten herrien bideragarritasun ekonomikoaren inguruko eztabaidamodu interesatuan erabiltzen dira, jaurtigai bezala, zapalduta dauden beste errealitate nazional batzuek estataltasuna lortzea eragotzi nahi duten estatuen aldetik.
|
|
|
Dena den, oso kuriosoa da, estatua ideia zaharkitua dela dioten horiek, ez diotelainoiz ukorik egiten
|
beren
estatuari. Europar Batasunaren baitan, integrazio politikoaoso eskasa da, eta noizbehinka estatu batzuen nazionalismoa eta tirabirak agertzendira, batik bat botere politiko, ekonomiko, edota nolabaiteko nostalgia inperiala etanazio handi izatearen kontzientzia kolektiboa dutenen aldetik (Alemania, ErresumaBatua, Frantzia, Espainia).
|
|
|
Erregioek gero eta pisu handiagoa eskuratzen aribaziren arauketa eragile gisa, zergatik ez estaturik gabeko nazioak? Kapitalismopostfordistak
|
beren
estatua sortzeko bide bat zabaldu zien nahi gabe nazio horiei.Aurrekoaz oso bestelako estatu eredua luke estatu berriak, porotsua etabeste eskaletako mugimendu aurrerakoiekin itunak eratzeko prest dagoena, bainaestatua, azken batean.
|
|
|
Aldi berean, poliki poliki, beste alternatiba batzuk itxuratzen ari dira nazioarteko harremanen esparruan 194446tik aurrera indarrean dagoenaren aldean, garai horretan ezarri zuten AEBekBretton Woodeko estrategia?. Gehien handitzen ari diren kontraesanetako batestatu inperialistak eta herrien dinamika aurrez aurre jartzen dituena da; izan ere, alde batetik, estatu inperialisten exijentzia da estatuak ahultzea eta estatu berriensorrera eragoztea, beraren «estatu instrumental»en kasuan izan ezik; eta, bestetik, herrien dinamika bi zentzutan indartzen ari da, alde batetik,
|
beren
estatuak indartunahi dituzte, beren klase menderatzaileen boterea murriztuz, eta, bestetik, naziozapalduak ahaleginak egiten ari dira beren estatu propioak azkenez sortzeko.
|
|
|
Aldi berean, poliki poliki, beste alternatiba batzuk itxuratzen ari dira nazioarteko harremanen esparruan 194446tik aurrera indarrean dagoenaren aldean, garai horretan ezarri zuten AEBekBretton Woodeko estrategia?. ...rtzen dituena da; izan ere, alde batetik, estatu inperialisten exijentzia da estatuak ahultzea eta estatu berriensorrera eragoztea, beraren «estatu instrumental»en kasuan izan ezik; eta, bestetik, herrien dinamika bi zentzutan indartzen ari da, alde batetik, beren estatuak indartunahi dituzte, beren klase menderatzaileen boterea murriztuz, eta, bestetik, naziozapalduak ahaleginak egiten ari dira
|
beren
estatu propioak azkenez sortzeko.
|
|
|
Baieztapen hori ez da zuzena, ez etika edo filosofia aldetik, are gutxiago historian. Gainera, ustiatzaileak biziaren errespetuaz mintzo dira
|
beren
estatuen bortizkeriaren monopolioaren gibelean ontsa gerizatuta: horrela, ospetsuak bezain okaztagarriak dira.
|
|
2013
|
|
|
Engaiamenduaren arloan aztertu duen beste gai bat batasun sakratuarena da. Dalbinek dio egunkari horiek
|
beren
estatuaren aldeko propagandaren logikan sartu zirela, besteak beste etsaiaren irudi txarra zabalduz. Arlo horretan, gure ikerlanaren helburuetara hurbiltzen gara, nahiz eta gurea, euskal ikuspegitik begiratua izan.
|
|
2014
|
|
|
ETAren ibilbidea kritikatu dut joan deneko berrogeita hamar urtean, baina inoiz ez diot uko egin defendatzeko eskubide legitimoari, eta, hala, berme politiko horrekin, esan dezaket ez dagoela benetako bakerik. Euskaldunok subjektu politiko izateko inolako aukerarik gabe uzten saiatzen dira Frantzia eta Espainia; autodeterminazio eskubidea ukatzen digute; gure herria, indarrez,
|
beren
estatuen barruan daukate, eta beren konstituzioen mendean: estatu horien batasuna ezin da desegin, eta subiranotasuna bakarra da.
|
|
|
Baina bestelako garaietan bizi gara engoitik, eta, toute annexion de province faite contre le voeu des habitants est, dans l? état actuel des moeurs, un crime et une faute? 1656 Alsaziarren eskubideaz sekula ez da garbiki esaten erabakitzeko eskubidea dutela: nahi izanez gero sori dutela frantsesak, alemanak edo suitzarrak izatea, edo
|
beren
Estatu propioa osatzea, edo Frantziari atxiki bai, baina konfederatu gisa atxikitzea. Erabiltzen diren terminoak, kontsultatu, konsentitu?
|
|
2015
|
|
|
Aldiz, Alepo inguruetan Ahrar al Sham mugimendukoak ziren gudari batzuek kalifa berriari obeditzea egin zioten zin, azken erasoan
|
beren
estatu goren osoa akabatu ostean. " EI dio Matthieu Reyk sare malgu bat da, bere geometria aldakorrean taldeek menpekotasuna edo obeditzea aitortzen dute, eta ordainetan eskubide multzo baten jabe egiten dira".
|
|
|
Bai mesede handia egiten diezula horrelako gurasoak ematen dizkiezunei! Izan ere, hain benetan maite dituzte beren seme alabak, non
|
beren
estatu, oinordetza eta aberastasunak amaierarik gabeko zoriontasun hartan izan ditzatela nahi baitute. Oso tamalgarria da mundua dagoeneko halako zorigaitzak eta itsumenak jota egotea, gurasoek uste baitute munduko ondasunen sats hau ahaztu gabe gogoan izatean datzala beren ohorea, eta ez dira konturatzen goiz edo berandu amaitu egingo dela hori.
|
|
|
Arabian jatorria zuten kanaandarrak, berriz, Kristo aurreko 3000 aldera heldu ziren lur horietara eta Kanaan izena eman zioten. Kristo aurreko 1250 inguruan hebrear tribua bertan ezarri zen eta bertan bizi ziren kanaandar eta beste herrien aurka borrokan aritu ondoren lurrak konkistatu eta
|
beren
estatua sortu zuten.
|
|
|
Bertze berriketari batzuek gehitzen dute 20 jende horiek berdin berrehun izan ditezkela, hain baita eroa Daech eko hoien hasarrea. Arras deliberatuak
|
beren
estatu islamista eraiki behar dutela gostarik gosta. Frantses estatuan ere arrangura handiak dira eta Le Drian eta Caseneuve ministroek segurik ez dute gordetzen kasu handia ekarri behar zaiola han eta hemen Daech horri.
|
|
2016
|
|
|
Europan indigena gutxituak arriskurik gabeko" gaur egungo hiztunen komunitatetzat" hartzen diren bitartean, mikroestatuek beren hizkuntzaren erabilera ondare sinboliko bezala sustatzen dute nazioarteko arrazoi komertzialengatik eta
|
beren
estatu kategoria legezkotzat jotzeko.
|
|
|
Remedial Secession kasuren batean daudenik ere ez da erraza nazioarteko komunitateak onartzea, estatuaren barruan autogobernu maila zabala lortu baitute eta giza eskubideen urraketa larririk24 pairatzen dutenik ere ez baitie nazioarteko komunitateak onartuko. Hala eta guztiz ere, herri horiek beren estatus politikoa askatasunez erabakitzeko determinazioa adierazi dute eta
|
beren
estatuetatik bereizteko borondatea gauzatzeko aukera herritarren borondate demokratikoan oinarritzen dute, besterik gabe.
|
|
|
Inork ez genuen alta hauek leku horretan izaitea pentsatuko. Zortzina bankurekin, heltzen gara 143.000 biztanlerentzat banku bat irekitzera
|
beren
estatutik kanpo. Burtzoroa emaiten du hainbeste ofshore bankuk beren kutxetan duten kapitalaren zero kopuruak zenbatzeak.
|
|
|
Karlos Varela lehendakari) ekarria da aspalditik parabisu fiskal gisa, Bahrein, Vanuatu, Liban eta abar bezala. Dena sekretu handian horgo bankuetan, mundu guzitik aberatsek beren fortunak hor jartzen dituztela zerga gutiena ordaintzeko
|
beren
estatuari bizkarrez jarriz. Bainan hara!
|
|
2017
|
|
|
Kapitalismoaren eta lurraldearen harira, gogoan eduki behar da beren klase kapitalista propioa daukatela orobat Kataluniak, Eskoziak eta Bavariak, eta ez direla, hurrenez hurren, Espainiako, Ingalaterrako eta Alemaniako klase kapitalisten modukoak; bestalde,
|
beren
estatuko klase kapitalistarekin lehiatzeaz edo hura laguntzeaz gainera, Frantziako edo Errusiako klase kapitalistekin ere lehiatzen dira. Hortaz, Espainiako klase kapitalista lehian dago Frantziako eta Alemaniako kapitalismoarekin, bai eta Kataluniakoarekin ere.
|
|
|
Gutxiengo hauek ez dute hutsetik hasi behar: komunikabideak, liburuak, ikasbideak,... guztia egina aurkitzen dutelako mugaz bestaldean, eta bai Alemaniako nola Danimarkako gobernuek laguntzen dituztelako
|
beren
estatutik kanpo daudenak.
|
|
|
Zergatik ote? LuxLeaks eskandalak agerian emaiten du anitz europarrek beren ontasunak Luxenburgon aitortzen dituztela, eta ez
|
beren
estatuan.
|
|
2018
|
|
|
Erakunde horrek 1.342 iheslari Nigerrerat pasarazi ditu iaz, baina luza gabe handik ere lekutu dute. Bestalde, OIM Migrazioen Nazioarteko Erakundeak kausitu du iaz 25.000 migratzaile
|
beren
estatura itzularaztea. Azkenik, Libia mendebaleko gobernuak jakinarazi du 5.200 migratzaile zenbatuak dituela atxilotegi ofizialetan.
|
|
|
Aitzineko igandea, maiatzaren 13a zen. Duela hirurogei urte Aljerian nintzen beste gazteak bezela lau jeneralek egin zutelarik
|
beren
estadu kolpea. Delako frantximent horiek ahantzia ote dute zer egina zuen han gaindi zenbait urtez Frantziak?
|
|
|
" Lurralderik gabeko nazio erreferentziari gorputza falta zaio", baieztatu du. Diasporako euskaldunek ere badute euskal nortasunarekiko atxikimendua, baina Iztuetak dio diasporako euskaldunen erreferentziazko lurraldea, nortasun nagusia ematen diena,
|
beren
estatuak markatzen duela, salbu erbesteratuen kasuan. Aski da joatea Boiseko Euskal Jaialdira:
|
|
|
Alderantziz, hori ez litzateke hobeki bizitzea erdaldunentzat eta euskara ikasteko borondaterik ez dutenentzat. Beren burua espainol edo frantses sentitzen dutenentzat, zenbateraino litzateke" hobeki bizitzea"
|
beren
estatutik bereiztea. Horregatik uste dute batzuek identitatea eta nazioa aparte utzi behar direla independentziaren gaitik.
|
|
2019
|
|
|
Lurdesek utziriko saldari ogi zopak egin, katilu batera isuri eta, ohi duen legez, zortzi zortzietan abiatu da Sabina Henrygana; han topatu du, leihotik begira, irratia belarri kontran daukala. Hariaren bestaldean Donald Trumpen garaipenari buruz bozkarioz diharduen euskaldun amerikartu bat Wyomingetik; itxaropentsu, presidente berriak
|
beren
estatuko petrolio eta gas erreserbei Obamak baino etekin handiagoa aterako diela-eta.
|
|
2020
|
|
|
Baita mugaz gaindiko langileak, medikuak eta ikertzaileak ere. Gainerakoak lirateke EBko lurraldera sartu
|
beren
estatu kideetako bateko nazionalitatea ez badute. Debekuak ez die eragiten EBrekin loturak dituzten herrialdeetako herritarrei, hala nola Erresuma Batukoei, ezta Schengen eremuko beste batzuei ere:
|
|
2021
|
|
|
Eztabaida denboran deputatu batzuk hitza eskatu dute, bereziki Korsika, Euskal Herria, Katalunia eta Siziliakoek, eskatuz beren hizkuntzak Europar Parlamentuak ofizialki onart ditzan. Aurkako ihardukitzeak ere izan dira, horietan eskuin muturreko alderdiak, VOX espainol eta RN frantses alderdi eskuindarrak, minoritate batzuen galdeeri bakoirki erantzunez,
|
beren
Estatua keinka txarrean ezarria izanen dela argumentatuz. Erantzuna izan zaie Europako Kontseiluak argiki, aspaldidanik minoritate nazionalaren definizioa adostua duela.
|
|
|
Bigarren hezkuntzako ikasleek ukraineraz ikasi dute; salbuespen moduan, ikasgai batzuk Europar Batasuneko hizkuntza ofizialetan eman dira, eta, gainera, Ukrainako etnia indigenek beren hizkuntzetan ikas dezakete. Kategoria horretan Ukrainatik kanpo
|
beren
estaturik ez duten talde etnikoak sartzen dira, eta hiru etnia indigena zehazten ditu aparteko lege batek: Krimeako tatariarrak, karaimak eta krimtxakak.
|
|
|
Izendatu zutenerako, enperadoreak aspaldi ez ziren Erromakoak, ezta italiarrak ere. Erromatar boterearen eliteek ez zuten larruazala
|
beren
estatuen marmola bezain zuri.
|
|
2022
|
|
|
Iruñeko erresuma deitzen zioten ordura arte
|
beren
estatuari. Erregek. baita Fortunek eta Azenarik ere, txikitatik Baskonia Handia aipatzen zuten.
|
|
|
Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioak datorren ikasturterako prestatzen duen curriculum berriak —zirriborroa abenduan argitaratu zen— ordu eta erdira murrizten ditu Gorputz Hezkuntzako orduak astean, hau da, gaur egun baino %5 gutxiago. Espainiako Gorputz eta Kirol Hezkuntzaren Kontseilu Nagusiak (COLEF) salatu egin du murrizketa hori, Unescok, Europako Kontseiluak eta Europako Parlamentuak
|
beren
estatu kideei astean hiru orduz eskatzen dieten gutxienekoa ez betetzeagatik. Une honetan, autonomia erkidegoak lanean ari dira proiektu horren inguruan beren ordu osagarriak ezartzeko.
|
|
|
Bake aro horrek, baina, baditu bere puntutxo beltzak ere. " xx. mendean zehar, dozenaka miloi pertsona, ehunka milioi ez badira,
|
beren
Estatuetako segurtasun indarrek erail zituzten", onartzen du Hararik. Gizabanako baten ikuspegi mugatutik pertsona asko dira.
|
|
|
Gaur egun, 2020an, garrantzitsua da nazioen, gutxiengoen eta talde minoritarioen integrazioari eta ahalduntzeari buruzko gogoeta abiaraztea. Hurrengo atalean, aztergai izango dugu nazio minoritario horien lorpenek atzerakada handiak sufritzeko nolako mehatxuak jaso dituzten beren posizio hegemonikoa ahultzearen eta
|
beren
estatua arrailtzearen kezka duten zenbait agintariren aldetik.
|
|
|
Horretarako, aitortza bila ari diren nazioak ahalduntzeko agertokietan jarri da arreta, eta modu desberdinak daude hori egiteko. Nazio guztiek
|
beren
estatua eskuratzeko aukera eduki ezean âtalde nazional ugari dagoela kontuan hartutaâ, funtsezkoa da estatu plurinazionalen barnean botere garrantzitsuak emango dizkieten agertokiak irudikatzea. Dibertsitate plurinazionalaren eta batez ere haren legitimitatearen onarpen hori inplizituki ezarri litzateke monografia honen ideia nagusi modura, hasieratik bukaerara.
|
|
|
Horretarako, gobernu zentralak immigrazio politika bat ezarri zuen, epe luzera lagungarria izan zena Kanadako komunitate frankofonoen eta anglofonoen arteko oreka aldatzeko. Lehenbiziko politika nazional benetako horrek bidea eman zuen ekialdearen eta mendebaldearen arteko merkatu ekonomiko bat sortzen lagundu zuten neurri protekzionista batzuk ere martxan jartzeko, muga zergen hesi bat ezarriz.35 Horrenbestez, elite ekonomiko eta politikoek estatu bat sortzea lortu zuten, giza baliabideei, lehengaiei eta azpiegiturei garrantzia emanez, Estatu Batuek
|
beren
estatua eratzeko prozesuan gerra zibilaren izugarrikeriak bizi zituzten bitartean. Une hartan martxan jarritako politika ekonomikoak proiektu komun bat eman zion Kanadari, hizkuntza, kultura edo erlijio amankomunik ezean.36
|
|
|
Nazionalismo handi horiei erantzuteko, komunitate politikoek hegemoniaren aurkako jardunbideak bultza litzakete (Forsyth, 1994: 23), edo, apur bat harago joanda,
|
beren
estatu burujabea lortzen ahalegindu. Ez da berdin gertatzen Bolivian (Sichra, 2014), Etiopian (Fessha, 2016), Erresuma Batuan (Brown eta Cetrà, 2020), ezta beste demokrazia kontsoziatibo batzuetan ere (Lijphart 1999, 2008), non tentsioek negoziazio politikoak eragiten baitituzte etengabe, baita emaitza itxaropentsuak eman ere, are egonkortasun politikorako mesedegarriak izateraino.
|
|
|
91). Fenomeno horien eraginez," estaturik gabeko nazio" deiturikoak aldendu egin dira
|
beren
estatu subiranoetatik. Nazio horietako batzuen ordezkari politikoak ziur daude emaitza hobeak izango lituzketela, nola maila nazionalean hala nazioartean, beren iaiotasunaren sustapena eginez gero (Katzenstein, 1985; Rioux, 2020), ezagutzaren garapenari egindako ekarpenaren balioa nabarmenduz aldi berean.
|
|
|
Independentziara iristea zail ageri da epe laburrera. Europan XX. mendean beregaintasunari esker
|
beren
Estatua eraiki duten nazioek krisi geopolitiko larri batzuei esker lortu dute, batzuek munduko lehen gerlaren ondotik, besteek Sobiet Batasuna eta Iugoslabia desegin direnean. Salbuespen bakarra Txekia eta Eslobakiarena, adostasunean dibortziatu baitira 1993ko urtatsez.
|
|
2023
|
|
|
Lekualdatuak babesik gabe geratzen dira, arrazoi politiko, erlijioso, etniko edo sexualengatik gerragatik edo jazarpenagatik beren etxeetatik ihes egin behar dutelako. Askotan, ezin dute
|
beren
estatuaren babesa izan, batzuetan bera baita haien atzetik dabilena. Kasu horietan, nazioarteko komunitatearen babesa ezinbestekoa da bizitza duina eta, are, biziraupena ziurtatzeko.
|
|
|
Espainiak ehun bat lagun lekualdatu ditu hegazkinez Sudandik kanpora. Erresuma Batuak bere diplomazialari guztiak atera ditu, atzo Rishi Sunak lehen ministroak baieztatu zuenez, eta Alemaniak, Herbehereek, Greziak, Ghanak, Libiak eta Indiak iragarri zuten operazioak hasi zituztela
|
beren
estatuetako herritarrak eta beste batzuetakoak ateratzeko. Jordaniak adierazi du 340 lagun inguru atera dituela, eta Egiptok dei egin die Sudanen dituen 10.000 herritarrei Port Sudango eta Wadi Halfako kontsulatuetara joan daitezen, herrialdetik irten ahal izateko.
|
|
|
Arazoa Israelen ezezkoa da. Ez du onartzen palestinarrek juduen eskubide berak izan behar dituztela, estatu bereko herritar baitira, eta
|
beren
estatu propioa izateko eskubidea dutela.
|