|
2008
|
|
|
Hori egia izanik, esan dezagun beste batzuk euskara ren historian gertatu den guztia diglosiaren bitartez esplikatu nahi dutela. Baina bakoitzari
|
berea
eman behar zaio, hori da koskarik zail edo neketsuena eta hemen iza ten da maiz, nire ustez, Filologiaren aldetik oztoporik handiena.
|
|
|
Bistan da, hortaz, ondo merezitako omenaldiari
|
berea
eman behar zaiola. Emok emaileari, egiok egileari, dio esaera zaharrak.
|
|
|
Garaiko abertzaletasunari
|
berea
eman zion noski, baina egutegiaren zereginean lehentasuna hizkuntzarenak zuen López Mendizabal-entzat, hor retan Euskal Esnalearen arrasto bera segiz: –Gaurko euzkeldun geyenai galde egiyozute euzkera ez idazten, baizik irakurtzen badakiten eta ezetz erantzun go dizute.
|
|
2012
|
|
|
– Iritzi zuzenekoa da, guztiok dakigunez, eta neurri doia darabil nori
|
berea
ematen. (LIB I:
|
|
|
Nori
|
berea
eman behar badiogu
|
|
|
Hemen Buenos Airestik oihartzun gisa datorkigun haizeak lokarririk gabe ibiltzen ohitua dirudi zeru zabaletan barrena. Hego Amerikak baditu zaleak eta etsaiak, baina, nori
|
berea
eman behar badiogu, ez dira giro txarrak hangoak izan idazleentzat? (LIB II:
|
|
2013
|
|
|
Nahi baziozkan Otrichiak Italiari bere zuzenak bihurtu, egonen zela, neutre?, erran nahi, gerla huntan sarthu gabe; ez bazuen onez onean deus ardiesten ahal, jazarriko zitzaiola ohiko etsaiari. Hanbat gaichtoago, ez bazioten
|
berea
eman nahi.
|
|
2014
|
|
|
omenduko zuen Koldo izagi rrek Balizko> erroten> erresuma> (1989) poemario gogoangarrian, hark ere bigarren pertsonan. Hain gertu sentitzen dugu euskal poesian mugarri izan zen izagirreren omenaldia, gezurra baitirudi izagirrek
|
berea
eman zuenetik urte dezente gehiago igaro izana jada, Aresti hil zenetik Balizko> erroten> erresuma> argitaratu zen urtera pasa zirenak baino. niri behintzat, bihar atzotuan bizi ote garen sentimendu deserosoa eragiten dit horrek. ez bagi na bezala etorkizunaren mirabe, jakinaren gainean etorkizunean gaudela jada.
|
|
2016
|
|
|
Nik, nahi dut amets pixka bat nere bizian... Maitasunari
|
berea
eman. Denak dabiltzan erreketarik atera.
|
|
2021
|
|
|
Forma hau ez da tzean formaren pare erabiltzen denboraz besteko adieretan; ez da, esate baterako, zertan osagarri gisa erabiltzen: * Bakoitzari
|
berea
emate (ra) koan datza justizia.
|
|
|
Era berean, tzean forma ere ohikoa den arren denboraren adierazpenean, bestelakorik adierazten du zenbaitetan: azalpena (Lurrikara nabaritzean, kalera atera ziren etxekoak), edo zertan galderaren erantzuna (Bakoitzari
|
berea
ematean datza justizia —non tzean perpausa datza aditzaren osagarri argumentala den, § 30.6.3.2.3) —; nez gero formak, berriz, denbora ez, baina kausa adierazten du maizkara (Egia entzun nahi duzunez gero, egia esango dizut); tuz gero formak, baldintza (Dirua izanez gero, autoa erosiko nuke).
|
|
|
Erabilera horietaz gain, bestalde, zertan dagoen zerbait, zertan datzan, zertan duen atsegin eta horrelakoei erantzuten dien osagarria izaten da maiz tzean perpausa, denborarekin zerikusirik ez duena: Bakoitzari
|
berea
ematean datza justizia; Zoriona ez dago ondasun asko izatean;[...] maitatzean aurkitzen ditu atseginik bizien eta osoenak (Txillardegi).
|
|
|
Nori berea da zuzenbidea (hots: nori
|
berea
ematea); Nork bere opilari ikatza; Nork bere herriko edo erresumako arauaz diferentki eskribatzen baitituzte (Axular).
|
|
|
Nor en ordez, esapide hauetan, bakoitza ezar daiteke esanahia aldatu gabe: Bakoitza bere etxera joan dadila!; Bakoitzari
|
berea
eman behar zaio. Hala ere, esamolde jator hauen ordez zenbait euskaldunek bide bihurriago eta traketsagoak nahiago izan dituzte.
|
|
|
30.3.1c Beste batzuetan, izan aditzarekin eraturiko egitura atributiboetan (egia izan, agerikoa izan, ziur izan, mesederako izan...), perpaus osagarriak subjektuaren funtzioa bete dezake: Egia da partida Lurdesek irabazi duela; Agerikoa da ez garela Perurena bezain indartsu; Ez da ziur nork irabaziko duen; Mesederako da denok bat egitea; Okerrena da ez dugula ezer ikasi; Harritzekoa da zenbat dakien; Bidezkoa da bakoitzari
|
berea
ematea.
|