|
2000
|
|
|
Euskararen azterketa soziolinguistikoa euskararen aldeko herri mugimenduarilotzen dio zuzenean Txillardegik,
|
bere
testu argi horietako batean: Gure nazio hizkuntzaberriro Euskal Herriaren mintzabide eta oinarri bihurtuko bada, beraz, bi gauza lortubehar ditugu; eta lorpen horretan laguntzekotan sortu da eskuetan duzun aldizkarihau:
|
|
|
Gaur egunean, komentarista iruzkinaren egilea bera da,
|
bere
testua irakurriko duena. Beste garai batekoa da artikulugile edo informatzaile ospetsuak idazten zuenekoa, gero, hizlari batek irakurria izan zedin.
|
|
2001
|
|
|
Historia, antzinakoa zein gaurkoa, almazen handi bat bezalakoa da idazlearentzat. Asmamenak komeni zaion materiala hartzen du bertatik, eta idazleak nahi duenerako erabiltzen ditu materialok.Batzuetan, dekoratu gisa erabil ditzake, nik Baionarekin sarri egin dudan bezala.Besteetan, historiako pasarte jakin bat hautatzen du idazleak
|
bere
testuaren motore.Hainbatetan, modu analogikoan erabiltzen du historia.
|
|
|
ezbairik gabe, betidanik saiatu izan da gure bultzatzen, hasierako lanetatik bertatik, ohiko estrategiez baliatuz. Alabaina, eta hemen dagosaio honetan jorratu nahi dudan hipotesietatik bat?, gure idazlea ohikotasunhorretatik harago doa, irakurlea
|
bere
testuen muin eta protagonista bihurtuz, eraezin argiagoan bere azken lanetan (hortaz, hemen badago garapen baten zantzurik).
|
|
|
Hain zuzen,
|
bere
testuetan, kanpoko, nahiz, hemengo?
|
|
|
Beste idazle batzuen testuekiko eratzen dituen halako harremanen ondoan, Sarrionandiak
|
bere
testuen artean eratzen dituenak ere gogoangarriak dira. Barne testuartekotasunak osatzen dituzten halako loturen artean, aipa dezadan lAOko. Oroitzera eseri?
|
|
|
Hona heldurik, agerian geratu da Sarrionandiak hainbat testu estrategiarenbidez eragiten duela gure irakurketa: jolasteko, kronotopoa irudikatzeko, testuenarteko harremanak ezartzeko, azken finean, parte hartzeko prest dagoen irakurleaktiboari deitzen diote
|
bere
testuek. Nolanahi den, eta hasieran esaten genuenariberriro helduz, beste idazle askoren testuekin ere beste horrenbeste gertatzen delaonartu beharra dago, ohiko estrategia hauek beste egileengan ere agertzen edotaagertu ahal dira eta.
|
|
|
irakurleari eman dio hitza, eta irakurleak bere abotsa jartzea derrigorrezko egiten duten testuak eskaini dizkigu. Beste hitzetan esateko, geuk eta geurepartehartzeak osatzen dugu
|
bere
testuen muina. Izan ere, irakurleok bete beharrekozuloz edota hutsunez eratuta daude testuok.
|
|
|
Bada, hain zuzen, isiltasunaren bidez mintzatuz, ez esatearen bidez esanez, mututasuneanerortzeke. Horrexegatik dira
|
bere
testuak diren modukoak, komunikazio inplizitueta bikoitzaren bidez esplizituki ezer esan gabe mintzatzen ari da eta. Izan ere, esaten ez den horretan, inplikaturan?
|
|
|
Eta horrela,
|
bere
testuak diren bezalakoak direlako (oskol eta guzti helaraztendizkigulako, Hitzen ondoezako sarreran aipatzen den ipuina gogoratuz), nork bereirakurketa egin du, norberaren baitan begiratu eta norberaren iritzi etaaurreiritziak errebisatuz, gauzak birpentsatuz. Horri esker «irakurtzen duzularikirakurri egiten zara», hasieran jasotzen genuen idazlearen beraren aipura itzuliz.
|
|
|
Horregatik, edo gutxienez horregatik?, eskertzekoak dira
|
bere
testuak; etahorregatik ere,. Joseba Sarrionandiaren narratiba eta prosa lanak: irakurketarakogonbitea?
|
|
|
Sarrionandiaren hizkera landu eta honez gero konfundigaitza
|
bere
testuen harreraren eragilefuntsezkoenetakoa gertatu da, beraren gaineko artikulu, erreseina nahiz azterketetan alderdi aipatu etaazpimarratuena izateak erakusten duen legez (besteren artean, ikus Aldekoa 1997, Butron & de Pedro1990, Epaltza 1994, Ibargutxi 1987, Jimenez 1989a eta 1997, Kortazar 1982 eta 1997a, Landa 1990, Markuleta 1990b, 1992b eta 1993a, Uribe 1997, ZZEE 1985)....
|
|
2006
|
|
|
Eta zalantzaren onarpenarekin agitu legez, kritika eta autokritikaren beharraere praktikara darama gure idazleak,
|
bere
testuak horretara jarriz. Zeri egiten dio, bada, kritika (edo autokritika)?
|
|
|
Tamalez, hau guztia ikusi ez delakoan nago, edota ikusi nahi izan ez delakoan, Sarrionandiaren inguruan irudi militante, itxia eta hiperideologizatua gailendudelarik. Aitzitik, nik neuk Sarrionandiaren beste irudi bat erreibindikatu nahi nuke (irekiagoa, zalantzatiagoa, humanoagoa) eta gaurkoan hori egiten saiatu naiz.Baina bihoa, bukatzeko, azken ohar bat, hasieratik iradoki dudanari berriro helduz: gaurkoan eta hemen Sarrionandiaren aipatu irudia marrazten saiatu garelarik ere, eta hori
|
bere
testuen irakurketatik abiatuz, emaitza subjektiboa da halabeharrez, guztia gure irakurtzeko eran oinarritzen da eta. Sarrionandiaren hitzak gogoratuz, «gauzak, diren bezala ikusi beharrean, garen bezala ikusten ditugu»(. Gauzak?, Hitzen Ondoezan).
|
|
2007
|
|
|
Kazetariak berak ere gogoan izan behar ditu eredu horiek
|
bere
testuak ekoiztean, bere kamara aurreko diskurtsoak prestatzean eta gertakarien oinarrizko arrazoiak azaltzean. Edozerk ez du edonon balio.
|
|
2009
|
|
|
Bere lana gutxi zabaldutakoaizan zen eta ez zen berraztertua izan 80ko hamarkadaren bukaerara arte. Orduzgeroztik,
|
bere
testuak asko aztertuak eta oso kritikatuak izan dira (Coser, 1992; Namer, 1998; Olick, 1998; Ricoeur, 2003).
|
|
|
Zerbait gertatu berri denean, albistea ahalik eta lasterren zabaltzeko erabiltzendira testu hauek. Laburrak dira, lerrokada bat gehienetan?, informazio tituluadaramate eta
|
bere
testu egitura iraulitako piramidean oinarritzen da. Azken ordukoalbistearen helburua ez da gertaera baten datu gehienak ematea, horretarako bestetestu luzeago batzuk eskegiko dira hedabidearen web gunean egunean zehar.
|
|
|
Kazetari espezializatuak ahalik eta informazio iturri gehienekinlan egin, haien esklusibitatea bilatu eta berorien errespetua irabazi behar du. Horiguztia lortzen badu,
|
bere
testuak hobeak izango dira. Informazioaz gain, interpretazioa eta argudioak eskainiko ditu.
|
|
|
Aspektu sozialei ere egiten zien so programa horrek eta emakumeentzako bozkatzeko eskubidea aldarrikatzen zuen, besteak beste. Kultura eta politika gaiak jorratu ohi zituen bereziki, dena den, Aintzinak, eta
|
bere
testuetan nabarmena zen Hegoaldean sortu berria zen abertzaletasun modernoaren eragina. Edonola ere, abertzalea barik erregionalista zen Euskalherrizaleak mugimenduaren programa eta Aintzina hilabetekaria ia bere osotasunean frantsesez argitaratzen zen.
|
|
2012
|
|
|
Deszentralizazioa eta partaidetza sustatzeak suposatzen du bakoitzaren kultura eta nortasunaz harro egonik autogarapena bultzatzen duten egitura eta politikekin modu koordinatu batean lan egitea, komunitateek eta munduak nozitzen dituzten arazoak konpontzeko (Paz, 1991). Dena dela, aurreko kapituluan argi gelditu den legez, bai 169 Itunak baina are argiago HIGEAk horrelako printzipioak onartu eta
|
bere
testuan uztartu dituzte, autodeterminazio eta autogobernurako bidea zabalduz. Are gehiago, seigarren kapituluan erakutsi dugun bezala, XXI. mendean eraiki nahi den harreman berriak autodeterminazioan oinarria behar du, iraganeko akatsak ez badira errepikatu nahi behintzat.
|
|
|
Nazioarteko legediak adiskidetzerako markoa izateaz gain, lorturiko itunaren babes eta zaintze funtzioak beteko lituzke. Horrekin bat dator Morris (1980) eta autodeterminazioan oinarrituriko harreman berria lortzeko asmoa dagoela HIGEAn azpimarratu zuen Chavez-ek 2005ean
|
bere
testuaren defentsa egin zuenean (Regino eta Torres, 2006). Era horretan bakarrik amaituko delako estatuen baitan diren herri indigenek pairatzen duten barnekolonialismoarekin eta nazioartean izan duten estalketarekin.
|
|
2014
|
|
|
Baina gorputzak, espazio aldakor bat izateaz eta leku bat munduan hartzeazgain, historia bat narratzen du, gorputzaren bizibidearen gainean testu bat idaztendu. Espazio aldakor horrek
|
bere
testua daroa eta gogoratu ere egiten du memorialagun, eta bere arrastoen eta orbainen bidez azaleratzen da gorputzaren geografietanbarrena. Marka hauek, gorputzean geratzen diren aztarna hauek, identitatearenzeinuak dira eta horren lekukotza hartzen dute nitasunaren memorian, bizitzarenjoanean (Pera, 2006: 153).
|
|
|
Esango genuke, beraz, erreprodukziotik banatzen dutela gizakiek espeziea bisekziotan. A priori eta epistemologikoki bi sekzio horiek oso aratzak ez diren arren (esaterako intersexualitatea aipatzen du
|
bere
testuan), helburutasun bati jarraikierreprodukzioaren talaiatik atzera begira, funtsatzen da diferentziazio sexuala, banatzen da bi taldetan gizateria. Modu horretara, banakoak ar eta emeen arteanbanatzea aldi berean gertaera irreduktible eta kontingente moduan aurkezten daBeauvoirrentzat (I, 40).
|
|
2019
|
|
|
Igorle eta hartzailearen arteko harremanari dagokionez, ikasleek estrategia ezberdinak erakutsidituzte euren testuetan. Hiru inplikazio mota aztertu dira sekuentzian, eta inork ez ditu erabili hirurakbatera
|
bere
testuan. Baina, euretariko mota bat edo bi ikasle guztien testuetan ikusten dira; eta aurre testutik ondo testura bitartean kopuruak hiru motatan igo dira.
|
|
|
Horretarako, kontsignan argi gelditu behar dazein egoeratarako egin behar den testua. Ez da ahaztu behar ematen den kontsignaren arabera, hiztunak abilezia batzuk edo beste batzuk erakutsiko dituela
|
bere
testuan.
|