|
2018
|
|
|
Arestiren poesian mamituko da gudaren memoriaren errepresentazioa, gertaerak berak aipatuko dira zeharka, bai eta gertaeren lekukoen oroitzapenen isla partzialak, poetaren belaunaldikoen artean hedatuak, itxuraldatuak edo fantasma gisa agertuak,
|
bere
testuetara gai literario bihurturik isuririk. Senide, lagun, ezagun eta auzokoen ahotik zuzenean jasotakoak bereganatuko ditu Arestik, eta, bere belaunaldikoentzat bezala, izaera aldaezina," egia" ren izaera ukaezina hartzen dute lekukotza horiek, eta bere testuetan mamituko den postmemoriaren ezaugarriak hartuko dituzte.
|
|
|
Arestiren poesian mamituko da gudaren memoriaren errepresentazioa, gertaerak berak aipatuko dira zeharka, bai eta gertaeren lekukoen oroitzapenen isla partzialak, poetaren belaunaldikoen artean hedatuak, itxuraldatuak edo fantasma gisa agertuak, bere testuetara gai literario bihurturik isuririk. Senide, lagun, ezagun eta auzokoen ahotik zuzenean jasotakoak bereganatuko ditu Arestik, eta, bere belaunaldikoentzat bezala, izaera aldaezina," egia" ren izaera ukaezina hartzen dute lekukotza horiek, eta
|
bere
testuetan mamituko den postmemoriaren ezaugarriak hartuko dituzte.
|
|
|
Ordura arte sinbolismo anglo saxoiarekiko zaletasuna (Eliot, Valery, Joyce) ematuz, eta euskal poesia kultuaren baitan Federico Krutwigek eta Jon Mirandek garaturiko poetikaren ildoan norabide aldaketa abiatuz," harriaren zikloari" emango dio hasiera. Maldan beherako poema sinbolistaren ostean tarteko aldi bat irekitzen da
|
bere
testu sorkuntzan, gaur egungo adituen iritziz. Izan ere, Zuzenbide debekatua poema liburua argitaragabe geratu zenez, Maldan beheratik (1959) Harri eta Herri (1964) bezalako liburuen artean gertaturiko prozesuak ezkutuan uzten ditu zentzurak.
|
|
|
Zentsoreen ezagutza mugei erronka egitea bilatu zuen, haien lana zailtzea eta begi lausoa sortzea, baina baita errealitatearen konplexutasuna eta bere baitan sumatzen zituen paradoxak adieraztea ere. Izan ere," gehiengo zabala" rentzat eginiko poesia bazen ere, Arestik ez zuen
|
bere
testu hoberenetan poesia merkea egin. Celaya edo Oterok bezala, errealitateari erreparatzerakoan ez zeukan begirada ironikoa ekiditerik, eta bere irudimen poetikoak poema landuak, estetikoki iradokitzaileak eta kultuak idaztera eraman zuen, zaletasun sinbolista anglo saxoiaren miresmenak luzaz iraun baitzuen bere baitan.
|
|
|
Horietan turindarrak dioenez, bizi izandakoaren lekuko izateko atera zuen bizirik irauteko kemena. Arestik zeharka planteatu zuen
|
bere
testuetan idaztea bizitza konpromiso zela beretzat, bizitzea ala idaztea hautatu behar denean berak idaztea hautatzen zuela, eta horren adierazpen dira" Aberri ilunaren sonetoak" edo" Gizonaren ahoa" (biak zentsurak eragotziak 1967ko Euskal Harrian).
|
|
|
Lehenengoa, Abdelkrim en kantutik hurbilago dago eta soldaduaren menu ironikoari buruz dihardu, metonimikoki jangaiak gerraosteko pairamenez ordezkatuz; bestetik, berriz, Gandesako borrokan parte hartu zuten soldaduen kemenari buruzko atalak euskaldunen jarreraren ahuldadea iradokitzen du, errepublikazaleen ausardiari kontrajarriz. Arestik bi bertsioen osagaiak hartzen ditu eta testu berri bat sortzen du, baina bigarrenaren ildokoa da
|
bere
testuaren sakoneko gaia. Kantua osatzen duenerako egileak urteak daramatza euskara estandarrean idazten, baina testu hau bizkaiera oso lokal batean idatzia da.
|
|
|
egoera berezi horretan idazten du beti idazleak. Horrek ez du esan nahi autoreak
|
bere
testua ezabatu egiten duenik, baizik eta beti zentsuran pentsatuz, Direccion General de Seguridaden pentsatuz, arkatz gorrian pentsatuz idatzi ohi duela.
|
|
2021
|
|
|
Testuan egindako aldaketakaitik, barriren barri idatzi behar izan da musika guztia. Mezaren Egunerokoan abadeak kristau batzarrarekin abesten dituan 43 alkarrizketa dira doinuz jarriak, 61 prefazio, Pazko Hirurreneko kantuak eta Umeekin ospatzen diran Mezetarako beste 15 doinu, guztiz eguneratuak, doinu bakotxa
|
bere
testuarekin lotuta.
|
|
|
Miren Agur Meaberen poesiaren azterketaren bidez, idazkera intimista duela eta intimismo hori
|
bere
testuetan bortitza, dramatikoa eta irudimentsua dela esan dezakegu. Gaiei dagokienez, bere poetika propioaz maiz idazten du, eta baita idazteak bere nortasuna eraikitzeko duen garrantziaz ere.
|