|
2001
|
|
|
Gauza da, Erdozaintzi, bere lehen liburuan, 1956tik 1976 bitarteko poemen bilduma den horretan, Iparraldeko erlijio kutsuzko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen saiatu zela. Eta
|
bere
poemetan, paisaia bukolikoaren atzean zegoen giza-geografia hondatua erakutsi zuen. Esan daiteke, gizarte libre baten nahia herriaren erraietan sumatu, eta poeta erdi minez zegoen populu horren emagina bilakatu nahi izan zela.
|
|
|
neska bat hiltzen zela eta bere amoranteak haren zerraldoan poemak utzi zituela. Orduan Rossettik, minaren gorenean eta baita kontzientzia txarrez ere, bere emazteari tratu txarra ematen omen ziolako, bada
|
bere
poemak haren zerraldoan utzi zituen. Baina, handik pare bat urtera, lurpetik zerraldoa atera eta berreskuratu zituen...
|
|
|
Jakina denez, Omar Nabarro, Edorta Jimenez idazleak poesian murgildu den bakoitzean erabili izan duen izengoitia da berak idatzitako" bindikapena"," Egutegi esperimentala"," Gaua zulatzen duten ahausietan" edota" Odoleko eskifaia" bezalako poema liburuak ditugu horren lekuko. Koldo Izagirrek," XX. mendeko poesia kaierak" bildumarako eginiko antologian, Omar Nabarroren hogeita hamar poema eskaintzen dizkigu, Bilbo hiriaren gogortasuna zein bizipoza
|
bere
poemen oinarri dauzkan olerkari mundakar honen lanaren ezaugarri gisa. Izagirrek berak dioenez, kresal egarri handi batean bizi den poeta dugu Omar Nabarro.
|
|
|
Beraz, ez dugu pentsatu behar, Oriana Fallaci kazetaria bezalakoen klitxean eroriz, poeta musulman bat zenik. Bere bizitza axola zitzaion hari, eta
|
bere
poemak autobiografikoak dira: ardoa azaltzen duenean, bera horditu delako da; neska batez mintzo bazaigu, berak pertsonalki ezagutzen zuen haragizko pertsonaz ari da; eta Coranari buruz hitz egiten duenean, edota mezkitara ez doala adierazten badu, bere bizitza ari zaigu kontatzen.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, Joan Mari Irigoieni ez zaio zorion bigunik interesatzen, izugarrikeria guztiak aintzakotzat harturik eraiki nahi ditu bere esperantzak. Horrela aitortzen du
|
bere
poema liburu honen hitzaurrean bertan, izugarrikeria eta esperantza hitzak letra txikiaz agertzen diren horretan.
|
|
|
Jose Angel Irigarayk 1995 eta 2002 urteen artean sortu dituen poemen bilduma dugu «Joan jinaren labirintoa», Pamiela argitaletxeak kaleratu duen lan hauxe. Zazpi urte isilik egon ondoren poetak plazaratu duen idazlan honetan, «bidaia» bat egiten ari dela dirudi, horrela harilkatu ditu behintzat
|
bere
poemak: joaten, jin etortzen beti ere zeharbidez; ohartu orduko, bi norabideetako labirintoan osatzen gaixotzen bere burua ikusteko, Irigarayk berak atarikoan esaten digun bezala.
|
|
|
Bihotz barrunbeak arakatuz ibili ohi da Karmelo C. Iribarren poeta donostiarra, hirian zehar, bihotz horien alde ilun eta samurrak
|
bere
poemetan azaltzeko. Bere buruarengandik hasita, edozein gizaki bakartik gorderik eduki dezakeen samina edo poztasuna atzeman nahi luke, gero min edo poz hori poema batean islatzeko.
|
|
|
Orduko euskal nazionalismo motzari aurre egingo zion beste euskaltasun bat nahi zuen hark. Aintzinako euskal sinesmenen aitorle, paganismoaren aldarrikatzaile, euskal sorgin, azti eta belagileei eskaini zizkien
|
bere
poemak; eta sexuari dagokionean ere erabat hausle, pedofilia, lesbianismoa eta oro onartuko zituen sexualia kantatu zuen.
|
|
2003
|
|
|
«Poetry», munduan den poesia aldizkaririk garrantzitsuena. Ruthek hara bidaltzen ditu
|
bere
poemak. «Poetry»koen ustez, ordea, poemek ez dute balio estetikorik, ez dira argitaragarriak.
|
|
|
Geroztik Jainkoarengana itzuli zuen bere barrena, inoiz baino gehiago. Maitasuna azaltzen da Champourcineko Ernestinaren poemetan, baina 1952an argitaratutako" Presencia a oscuras" liburuaz geroztik, Jainkoa izan zen
|
bere
poemen xede. Eta senarra hil zitzaionetik, Jainkoa izan zuen lagun, babes, eta bere galderen erantzun.
|
|
|
Aspaldi batean Gabriel Arestik buruan izan zuen editorial bat sortzea hemendik kanpo literatura lanak ezagutarazteko asmoz. Noizbait, Koldo Mitxelenaren bidez
|
bere
poemak Austineko unibertsitatera bidali ziren hango argitalpen batean agertzeko asmoz. Ez dakit gauzatu zenik argitalpena, ez baita asmo horren berririk geratu.
|
|
2008
|
|
|
Ez dakit, baina beti esaten dut
|
bere
poemak oso musikalak iruditzen zaizkidala eta horregatik aukeratzen ditudala. Orduan, musika izango dugu ezaugarri komuna.
|
|
|
Oroimena: kale horietan, batek suma dezake,
|
bere
poemetako" nik bakarrik gogoratzen ditudan hildakoak" daude. Kale horietan konplituko zen maxima erabatekoa:
|
|
|
Egia da. Vazquez Montalbanen obra ikaragarri luze eta zabal osoaren hazia
|
bere
poemetan dago. Gastronomiaren inguruko denak hain maite zituenarentzako batere txarra ez den metafora erabiliz, esan liteke MVMren poesia salda kontzentratu edo salda motz bat bezalakoa dela; hau da, literaturan egin zituen saltsa guztiak sukalde hondo, salda horretatik hartutako koilarakada batetik abiaturik loditu ziren.
|
|
2009
|
|
|
" Irekitzea da kontua", dio Etxartek, eta Ezra Pounden poemak aipatu ditu. " Zergatik dira
|
bere
poemak interesgarri, nahiz eta erdia ez ulertu. Bada, mundua ikaragarri irekitzen dutelako.
|
|
2013
|
|
|
Galderak egiteko lantegian treba daiteke norbera, begirada egunero trebatzen ahal den neurri berean. Berriki itzali zaigun poeta poloniar honek galderak eta soak bikain uztartzen zituelako egin nahi izan diogu omenaldi xumea,
|
bere
poema bat euskaratuz eta musikaz girotuz.
|
|
|
Hortik dator Egunsentiaren kantak, berak idatzitako azken poema hauetatik askok abiapuntu hori daukatelako. Ikuskizunarekin martxa hartu dugunean, ezinbestean, bera eta
|
bere
poemak presente egotea nahi izan dugu" adierazi digu Berzaitzek.
|
|
2014
|
|
|
Itxaropen printzak badauden arren, baten batzuek, oro har, zenbait klasikori barra barra erasaten dien gaitzak jota, nahiko modu axalekoan ezagutzen dugu, kolektiboki, Amaia Lasaren lana, argitaratu eta 40 urte pasata oraindik ere manifestazioetako lelo gisa erabil genitzakeen (eta bide batez genero hori azalberritu)
|
bere
poemetatik hiruzpalau baino ez dakizkigu buruz, bat bera ere ez dugu Nire aitaren etxea bezain burdinez markatuta.
|
|
2017
|
|
|
Lotsarazten gaituzten gauzen zerrendak argi uzten du gauza batzuk ez direla batere aldatu mila urtean: norbaiti buruz hitz egitea, entzun gaitzakeela konturatu gabe; gurasoek, haien haur itsusia maitagarria dela sinistuta, haurrak esaten duen guztia errepikatzea, haren ahotsa imitatuz; gizon batek bereziki onak ez diren
|
bere
poemak errezitatzea eta jaso dituen laudorioez jardutea.
|
|
2019
|
|
|
Joxe Azurmendiren hitzekin esateko: " Hain txairo zen euskal literaturara Europako haize berrien igurtzea dakarkigute
|
bere
poema eta ipuinek". Hartara, haren obraren bindikapena egiten jarraitu genukeela iruditzen zait.
|
|
2020
|
|
|
Dena grabatu ostean pistak desegin eta muntaia libreago bat egin zen, piezak enkajatuz han eta hemen. Behin diskoaren masterra bukatuta, Whiteri bidali zitzaion kopia bat, baina ez zitzaion gustatu antza denez, eta baimena kendu zuen
|
bere
poemak bertan sartzeko. Diskoa errezitaldi gabe kaleratzea beste aukerarik ez zitzaien geratu:
|
|
|
Sorkuntza eta kulturgintza mundutik heldu baita Nahia Zubeldia Arozena. Bere itzultzaile lana entzun edota irakurtzeaz gain, epe laburrean
|
bere
poemak ere irakurri zein entzun ahal izanen ditugu. Euskal Kultur Erakundeak, CPIE Euskal Itsasbazterrak eta Euskal Idazleen Elkarteak hamargarren urtez antolatu duten euskal idazle egonaldia irabazi baitu.
|
|
2021
|
|
|
Arrazakeriaz, literaturaz eta kulturartekotasunaz kazetari gisa idazten ez duena,
|
bere
poemen bidez askatzen du. 2020ko #LdeLirica Poesia biziko Espainiako Estatuko Sari Nazionala irabazi zuen bere poemekin, eta laster argitaratuko du lehen poema liburua.
|
|
|
Arrazakeriaz, literaturaz eta kulturartekotasunaz kazetari gisa idazten ez duena, bere poemen bidez askatzen du. 2020ko #LdeLirica Poesia biziko Espainiako Estatuko Sari Nazionala irabazi zuen
|
bere
poemekin, eta laster argitaratuko du lehen poema liburua. Donostiako Feministaldian bere poemak errezitatu aurretik elkarrizketatu dugu, Tabakaleran.
|
|
|
2020ko #LdeLirica Poesia biziko Espainiako Estatuko Sari Nazionala irabazi zuen bere poemekin, eta laster argitaratuko du lehen poema liburua. Donostiako Feministaldian
|
bere
poemak errezitatu aurretik elkarrizketatu dugu, Tabakaleran. Errezitaldia entzun ondoren beste behin elkarrizketatzeko gogoarekin gelditu gara.
|